WEBVTT

00:00:06.817 --> 00:00:09.773
Veel mensen in de Verenigde Staten
en Latijns-Amerika

00:00:09.773 --> 00:00:14.540
zijn opgegroeid met de herdenking
van Columbus' reis,

00:00:14.540 --> 00:00:18.336
maar was hij een koene ontdekkingsreiziger
die 2 werelden samenbracht

00:00:18.336 --> 00:00:22.611
of een wrede uitbuiter die
kolonialisme en slavernij bracht?

00:00:22.611 --> 00:00:26.252
En heeft hij Amerika
eigenlijk wel ontdekt?

00:00:26.252 --> 00:00:32.472
Tijd dat Columbus in het beklaagdenbankje 
plaatsneemt in Geschiedenis vs. Columbus.

00:00:32.472 --> 00:00:34.123
"Orde, orde in de zaal.

00:00:34.123 --> 00:00:36.614
Wacht, moet ik eigenlijk 
wel werken vandaag?"

00:00:36.614 --> 00:00:37.989
(Gekuch)

00:00:37.989 --> 00:00:39.380
"Ja, Edelachtbare.

00:00:39.380 --> 00:00:43.910
Sinds 1792 wordt Columbusdag
in grote delen van de VS gevierd

00:00:43.910 --> 00:00:47.245
op 12 oktober,
de eigenlijke gedenkdag.

00:00:47.245 --> 00:00:51.170
En hoewel het sinds 1934
een officiële feestdag is,

00:00:51.170 --> 00:00:54.783
moeten staten die dag niet vieren.

00:00:54.783 --> 00:00:57.394
Slechts 23 staten sluiten 
hun openbare diensten

00:00:57.394 --> 00:01:01.135
en steeds meer staten laten
die dag volledig links liggen."

00:01:01.135 --> 00:01:02.075
(Gekuch)

00:01:02.075 --> 00:01:03.329
"Jammer.

00:01:03.329 --> 00:01:06.233
In de jaren 70 viel die dag zelfs
op de 2e maandag van oktober

00:01:06.233 --> 00:01:08.875
zodat we een lang weekend hadden,

00:01:08.875 --> 00:01:12.008
maar ik veronderstel dat
jullie vieringen gewoon haten."

00:01:12.008 --> 00:01:14.207
"Euh, wat vieren we ook alweer?"

00:01:14.207 --> 00:01:17.104
"Kom aan, Edelachtbare, dat 
hebben we op school geleerd.

00:01:17.104 --> 00:01:20.635
Columbus overtuigde de Spaanse koning
om hem op een missie te sturen

00:01:20.635 --> 00:01:23.147
om een betere handelsroute
naar India te vinden,

00:01:23.147 --> 00:01:27.540
niet oostwaarts over land,
maar westwaarts over zee.

00:01:27.540 --> 00:01:31.269
Iedereen zei dat hij gek was, want
men dacht toen nog dat de aarde plat was,

00:01:31.269 --> 00:01:32.968
maar hij wist wel beter.

00:01:32.968 --> 00:01:36.308
En toen hij in 1492 de oceaan overstak,

00:01:36.308 --> 00:01:38.423
vond hij iets beter dan India:

00:01:38.423 --> 00:01:40.593
een volledig nieuw continent."

00:01:40.593 --> 00:01:42.200
"Onzin.

00:01:42.200 --> 00:01:46.794
Ten eerste wisten intellectuelen
sinds Aristoteles dat de wereld rond was.

00:01:46.794 --> 00:01:49.814
Ten tweede ontdekte Columbus niets.

00:01:49.814 --> 00:01:52.867
Er woonden al duizenden jaren mensen.

00:01:52.867 --> 00:01:55.272
En hij was zelfs niet de eerste Europeaan.

00:01:55.272 --> 00:01:59.561
De Noren hadden bijna 500 jaar eerder
Newfoundland gesticht."

00:01:59.561 --> 00:02:02.737
"Echt waar, waarom dragen we dan
niet allemaal helmen met hoorns?"

00:02:02.737 --> 00:02:05.385
"Zij droegen die zelf ook niet."

00:02:05.385 --> 00:02:06.978
(Gekuch)

00:02:06.978 --> 00:02:09.818
"Wat maakt het uit wat enkele Vikingen
lang geleden deden?

00:02:09.818 --> 00:02:13.268
Die nederzettingen zijn niet gebleven,
maar die van Columbus wel.

00:02:13.268 --> 00:02:16.411
En zijn verhalen verspreidden zich
wijd en zijd in Europa

00:02:16.411 --> 00:02:20.442
en inspireerden alle ontdekkingsreizigers
en kolonisten na hem.

00:02:20.442 --> 00:02:23.541
Zonder hem zou niemand van ons
hier vandaag zijn."

00:02:23.541 --> 00:02:29.067
"En door hem zijn miljoenen indianen
hier vandaag niet.

00:02:29.067 --> 00:02:31.837
Weet je wat Columbus deed 
in de kolonies die hij stichtte?

00:02:31.837 --> 00:02:34.822
Hij nam de allereerste inlanders
die hij ontmoette gevangen

00:02:34.822 --> 00:02:40.571
en schreef in zijn dagboek hoe gemakkelijk
hij ze kon verslaan en tot slaaf maken."

00:02:40.571 --> 00:02:44.514
"Och, kom aan, iedereen vocht 
toen tegen iedereen.

00:02:44.514 --> 00:02:46.448
Hebben de inlanders
Columbus niet verteld

00:02:46.448 --> 00:02:50.062
over andere stammen die plunderden
en gevangenen namen?"

00:02:50.062 --> 00:02:52.837
"Ja, maar stammenoorlogen
waren sporadisch en beperkt.

00:02:52.837 --> 00:02:56.241
Ze hebben zeker niet 90%
van de bevolking uitgeroeid."

00:02:56.241 --> 00:02:59.949
"Hum. Waarom vind je het trouwens
zo belangrijk om Columbus te vieren?"

00:02:59.949 --> 00:03:03.042
"Edelachtbare, de reis van Columbus
was een inspiratie

00:03:03.042 --> 00:03:08.288
voor arme mensen in heel Europa en stond
symbool voor vrijheid en een nieuw begin.

00:03:08.288 --> 00:03:11.450
En zijn ontdekking gaf onze grootouders
en overgrootouders

00:03:11.450 --> 00:03:15.967
de kans om naar hier te komen en een beter
leven op te bouwen voor hun kinderen.

00:03:15.967 --> 00:03:19.346
Verdienen we geen held om ons
eraan te herinneren dat ons land

00:03:19.346 --> 00:03:22.925
gebouwd is op de strijd van immigranten?"

00:03:22.925 --> 00:03:24.997
"En hoe zit het met de strijd van indianen

00:03:24.997 --> 00:03:28.372
die bijna werden uitgeroeid en
gedwongen tot een leven in reservaten

00:03:28.372 --> 00:03:32.685
en van wie de afstammelingen nog steeds
armoede lijden en gediscrimineerd worden?

00:03:32.685 --> 00:03:36.520
Hoe kun je een held maken van een man
die zo veel lijden heeft veroorzaakt?"

00:03:36.520 --> 00:03:41.290
"Dat is verleden tijd. Je kunt hem niet
beoordelen met de normen van vandaag.

00:03:41.290 --> 00:03:43.075
Mensen in de 15e eeuw dachten zelfs

00:03:43.075 --> 00:03:47.391
dat het hun morele plicht was om
christendom en beschaving te verspreiden."

00:03:47.391 --> 00:03:50.262
"Nou, hij was echt slecht,
zelfs volgens de oude normen.

00:03:50.262 --> 00:03:53.430
Toen hij Hispaniola bestuurde,
martelde en verminkte hij inlanders

00:03:53.430 --> 00:03:56.333
die hem niet genoeg goud brachten

00:03:56.333 --> 00:03:59.895
en verkocht meisjes van negen
als seksslavinnen.

00:03:59.895 --> 00:04:02.951
Hij was zo brutaal, zelfs
tegenover de andere kolonisten,

00:04:02.951 --> 00:04:07.059
dat hij werd afgezet en opgesloten.

00:04:07.059 --> 00:04:09.313
Toen de missionaris 
Bartolomé de las Casas

00:04:09.313 --> 00:04:11.097
het eiland bezocht, schreef hij:

00:04:11.097 --> 00:04:16.837
"Tussen 1494 tot 1508 kwamen
meer dan 3.000.000 mensen om

00:04:16.837 --> 00:04:23.447
door oorlog, slavernij en de mijnen. 
Wie in de toekomst zal dit geloven?"

00:04:23.447 --> 00:04:26.086
"Wel, ik ben niet zeker 
dat ik die cijfers geloof."

00:04:26.086 --> 00:04:29.398
"Zeg, zijn er geen andere manieren
om die feestdag te vieren?"

00:04:29.398 --> 00:04:31.278
"In sommige Latijns-Amerikaanse landen

00:04:31.278 --> 00:04:35.730
vieren ze dezelfde datum onder
verschillende namen zoals Día de la Raza.

00:04:35.730 --> 00:04:39.437
Het is daar veeleer een viering
van de inlandse en gemengde culturen

00:04:39.437 --> 00:04:41.949
die de koloniale periode hebben overleefd.

00:04:41.949 --> 00:04:44.583
Op enkele plaatsen in de VS
kreeg de dag een nieuwe naam

00:04:44.583 --> 00:04:47.724
zoals Indianendag
of Dag van de Inheemse Volkeren,

00:04:47.724 --> 00:04:50.746
en werden de vieringen aangepast."

00:04:50.746 --> 00:04:53.440
"Dus, waarom verander je 
dan niet gewoon de naam?"

00:04:53.440 --> 00:04:55.511
"Omdat het een traditie is.

00:04:55.511 --> 00:04:59.004
Gewone mensen hebben helden
en mythes over ons ontstaan nodig.

00:04:59.004 --> 00:05:02.548
Kunnen we niet gewoon blijven vieren
zoals we al een eeuw doen

00:05:02.548 --> 00:05:05.573
zonder in al die ernstige zaken
te moeten graven?

00:05:05.573 --> 00:05:08.910
Het is niet alsof iemand
echt een genocide viert."

00:05:08.910 --> 00:05:12.349
"Tradities veranderen en de manier
waarop we ze in leven willen houden,

00:05:12.349 --> 00:05:14.860
zegt veel over onze waarden."

00:05:14.860 --> 00:05:20.750
"Vermoeide rechters een vrije dag geven,
is duidelijk niet een van die waarden."

00:05:21.790 --> 00:05:24.649
Tradities en feestdagen
zijn belangrijk voor alle culturen,

00:05:24.649 --> 00:05:28.518
maar een held in het ene tijdperk
kan een schurk worden in het volgende

00:05:28.518 --> 00:05:32.529
omdat onze historische kennis vergroot
en onze waarden evolueren.

00:05:32.529 --> 00:05:35.364
En beslissen wat die tradities
vandaag moeten betekenen,

00:05:35.364 --> 00:05:39.482
maakt deel uit van ons oordeel 
over de geschiedenis.