< Return to Video

Dedikodunun faydaları | Richard Weiner | TEDxMiami

  • 0:07 - 0:10
    Sizin için bir dedikodum var.
  • 0:12 - 0:15
    Eğer dedikodu yapmayı seviyorsanız
    elinizi kaldırın.
  • 0:15 - 0:16
    (Tezahüratlar)
  • 0:17 - 0:20
    Evet, birkaç cesur insan görüyorum.
  • 0:20 - 0:21
    Harika!
  • 0:24 - 0:28
    Sizce dedikodu genelde anlamsız
    ve amaçsız konuşmalardan mı ibaret?
  • 0:29 - 0:31
    Sizce dedikodu günah mı?
  • 0:31 - 0:35
    Sizce dedikodu zararlı
    ve düşmanca bir şey mi?
  • 0:36 - 0:39
    Sizce dedikodu genelde
    ünlüler hakkında mı?
  • 0:40 - 0:43
    Miley Cyrus hakkında ne düşünüyorsunuz?
  • 0:43 - 0:46
    (Kahkahalar)
  • 0:46 - 0:48
    Eğer ''Evet'' diye cevap verdiyseniz;
  • 0:51 - 0:56
    birazdan dedikodu hakkındaki
    yaygın efsaneleri yok edeceğim.
  • 0:57 - 1:03
    Biliyorum bütün büyük dinler dedikoduyu
    yasaklamış ya da caydırmaya çalışmıştır.
  • 1:04 - 1:07
    Herkesin dedikodu yapıyor olması ise
    bir paradokstur.
  • 1:08 - 1:13
    Neyse ki dedikodu, dedikodu yapan kişiye
  • 1:13 - 1:17
    dinleyene, grup ve topluma fayda sağlıyor.
  • 1:18 - 1:21
    Medya ve halkla ilişkiler kariyerimde
  • 1:21 - 1:23
    dedikodunun değerini öğrendim.
  • 1:24 - 1:26
    23 kitap yazdım,
  • 1:26 - 1:30
    Webster'in ''Medya ve İletişim'in
    Yeni Dünya Sözlüğü'' dâhil.
  • 1:31 - 1:32
    (Alkışlar)
  • 1:32 - 1:34
    Teşekkür ederim.
  • 1:34 - 1:35
    (Alkışlar)
  • 1:36 - 1:39
    Ayrıca Stephen King adıyla da
    kitaplar yazıyorum.
  • 1:39 - 1:42
    (Kahkahalar)
  • 1:44 - 1:48
    Sözlükler genel olarak dedikoduyu;
  • 1:48 - 1:52
    ''gayriresmî konuşma''
    olarak tanımlarlar.
  • 1:52 - 1:54
    ''Boş konuşma'', ''söylenti''
  • 1:55 - 1:57
    ''boş konuşma'' -- bu tanımı sevmiyorum.
  • 1:58 - 2:00
    İşte benim tanımım:
  • 2:00 - 2:05
    Dedikodu yazılı veya sözlü olarak
  • 2:05 - 2:08
    başka insanların özel hayatı hakkında
    yapılan konuşmadır.
  • 2:08 - 2:11
    (Kahkahalar)
  • 2:13 - 2:15
    Genellikle eleştirel olan dedikodu
  • 2:16 - 2:20
    manevi bir barometre görevi görür.
  • 2:21 - 2:24
    Birçok sözlük dedikodu ve söylentiyi
    birbirine eş görür
  • 2:24 - 2:27
    Ama büyük bir fark var.
  • 2:28 - 2:33
    Dedikodunun genelde
    somut bir kaynağı vardır.
  • 2:33 - 2:35
    Söylentilerin yoktur.
  • 2:36 - 2:39
    Dedikodular genelde gerçeğe dayalıdır.
  • 2:39 - 2:42
    Söylentiler ise genelde yanlıştır.
  • 2:43 - 2:46
    Artık facebook ve bloglar üzerinden
    dedikodu yapan 1milyar insan,
  • 2:46 - 2:51
    kendi aralarında dedikodu yapanlar,
    konuşarak ve telefon veya sosyal medya
  • 2:51 - 2:57
    aracılığı ile mesajlaşarak bunu yapanlar
    bir dedikodu patlamasının içerisindeyiz.
  • 3:00 - 3:05
    Dünya genelinde bilim adamları nasıl ve
    neden dedikodu yaptığımızı araştırıyorlar.
  • 3:06 - 3:11
    Bloglar, TV'ler, gazete ve dergilerden çok
    daha öncelerden beri dedikodu yapıyoruz.
  • 3:12 - 3:17
    Mağara adamları hayatta kalmak için
    dedikodu yapmak zorundaydı.
  • 3:18 - 3:22
    Mağara adamları arkadaşlarını bulmak için,
  • 3:22 - 3:24
    düşmanlardan kaçınmak için,
  • 3:24 - 3:29
    yemek, avlanmak ve
    korunmak için en iyi yerleri bulmak için.
  • 3:31 - 3:33
    ''Yan mağaradaki kadının sorunu ne?''
  • 3:35 - 3:37
    (Kahkahalar)
  • 3:40 - 3:42
    Sosyal ağlar
  • 3:43 - 3:50
    köylüler komşuları ile ortak ilgileri
    paylaştıklarından beri vardı.
  • 3:50 - 3:53
    Çevrim içi sosyal ağlar ise
    yeni kabileler.
  • 3:55 - 3:58
    Berkeley'deki
    Kaliforniya Üniversitesi'nden
  • 3:58 - 4:03
    dört psikolog dedikodu yapmanın
    büyük faydaları olduğunu bildirdi
  • 4:04 - 4:07
    ve dünya medyası beğeni butonuna bastı.
  • 4:07 - 4:09
    Deneylerde,
  • 4:09 - 4:13
    öğrenciler dedikodunun etkilerini
    görmek için
  • 4:13 - 4:15
    kalp ölçüm cihazlarına bağlandı.
  • 4:16 - 4:18
    Bu baş sayfa haberlerindeydi,
  • 4:18 - 4:23
    çünkü uzun zamandır inanılan
    'dedikodu kötüdür' inanca karşı çıkıyordu.
  • 4:24 - 4:26
    Herkes dedikodu yapar.
  • 4:27 - 4:30
    Bu o kadar doğal bir şey ki
    farkında bile değiliz.
  • 4:30 - 4:32
    (Kahkahalar)
  • 4:33 - 4:39
    Yaptığımız konuşmaların yarısı
    dedikodudan ibaret.
  • 4:40 - 4:41
    Bundan kaçış yok.
  • 4:42 - 4:45
    Genel olarak tanıdığımız insanların
    dedikodusunu yapıyoruz.
  • 4:46 - 4:51
    Sadece küçük bir kısmı
    medyanın odaklandığı ünlüler hakkında.
  • 4:52 - 4:57
    Yaptığımız dedikodunun çoğu
    pozitif veya nötr.
  • 4:58 - 5:01
    Ünlüler hakkındaki dedikodular ise
    genellikle negatif.
  • 5:03 - 5:05
    Dedikodu yapmak stersi azaltıyor,
  • 5:06 - 5:08
    öz saygıyı arttırıyor,
  • 5:08 - 5:10
    (Kahkahalar)
  • 5:12 - 5:14
    arkadaşlığı güçlendiriyor
  • 5:15 - 5:18
    (Kahkahalar)
  • 5:18 - 5:22
    ve bütün bu bilgiler
    Kaliforniya Üniversitesi'ndeki
  • 5:22 - 5:25
    psikologlardan geliyor
    bilimsel dergide yayın yapan psikologlar.
  • 5:26 - 5:28
    Borsayı kamçılıyor,
  • 5:28 - 5:30
    oyları etkiliyor,
  • 5:31 - 5:36
    insanları nasıl gördüğümüzü ve insanların
    bizi nasıl gördüğünü değiştiriyor.
  • 5:38 - 5:42
    6 aylık bebekler bile
  • 5:43 - 5:46
    iyi ve kötü davranışı birbirinden
    ayırt edip karar verebiliyorlar.
  • 5:47 - 5:50
    Konuşmayı öğrenir öğrenmez
    dedikodu yapmaya başlıyoruz.
  • 5:51 - 5:54
    Bir aralar kadınlar
    dedikodu ile bağdaştırılmıştı.
  • 5:56 - 5:59
    Erkeklerde en az kadınlar kadar
    dedikodu yaparlar.
  • 6:00 - 6:03
    (Alkışlar)
  • 6:05 - 6:08
    ama farklı şekiller ve farklı yerlerde.
  • 6:08 - 6:11
    Erkekler,
  • 6:11 - 6:17
    spor ve politika ile bağlantılı insanlar
    ve seksle ilgili dedikodu yaparlar.
  • 6:20 - 6:23
    Progesteron kadınlarda
  • 6:24 - 6:29
    endişeyi azaltan ve arkadaşlığı
    güçlendiren bir hormondur.
  • 6:31 - 6:33
    Dedikodu yaparken
  • 6:34 - 6:40
    dedikodu yapmayanlara göre biraz daha
    fazla progesteron hormonu üretirler,
  • 6:41 - 6:43
    bu yine bilimsel bir dergiden.
  • 6:45 - 6:52
    Bilim adamları şimdi dedikodu yaparken
    haz hormonlarındaki artışı
  • 6:52 - 6:53
    ve beyinin dedikodu ile
  • 6:54 - 7:00
    belli hormonlarla ilgili
    belirli kısımlarını
  • 7:01 - 7:04
    tanımlamak için çalışıyorlar:
  • 7:04 - 7:08
    dopamin, oksitosin, serotonin.
  • 7:09 - 7:16
    Oksitosin memnuniyet, cömertlik,
    empati ve güven hissini arttırır.
  • 7:17 - 7:19
    Yani dedikodunun bütün
    potansiyel bileşenlerini.
  • 7:21 - 7:27
    Aktif dedikoducuların daha büyük
    beyinleri vardır, şaka yapmıyorum.
  • 7:27 - 7:28
    (Kahkahalar)
  • 7:29 - 7:33
    Kapsamlı sosyal ağları olan kişilerin,
  • 7:34 - 7:35
    dedikoducuların,
  • 7:36 - 7:41
    beyinlerinde biraz daha geniş
    bir prefrontal korteks alanları olur.
  • 7:45 - 7:49
    Dedikodu küçük kasabalarda
    ve izole yerlerde daha gelişmiştir.
  • 7:50 - 7:56
    Totaliter ülkelerde, dedikodular genelde
    hükûmet haberlerinden daha doğru olur.
  • 7:58 - 8:01
    Bizim ülkemizde ise,
    dedikodu bir yaşam tarzı.
  • 8:02 - 8:05
    üniversitelerde erkek öğrenci yurtları
    kız öğrenci yurtları,
  • 8:05 - 8:06
    askeri lojmanlar
  • 8:06 - 8:09
    destekli yaşam tesisleri ve hapishaneler.
  • 8:11 - 8:17
    Benzer yaşam tarzları ve ilgilere sahip
    insanlarla, komşularla, sporcularla,
  • 8:17 - 8:21
    öğrenci ve çalışanlarla
    kullanmak için kolay bir konuşma tarzı.
  • 8:23 - 8:26
    Kişisel bilgileri doğru,
  • 8:26 - 8:30
    etkili ve eğlenceli bir şekilde
    yaymanın bir yöntemi.
  • 8:32 - 8:33
    Size şaşırtıcı bir haberim var:
  • 8:34 - 8:38
    bazı şirketler iş yerlerinde
    dedikoduyu yasaklıyor.
  • 8:39 - 8:41
    Genelde küçük şirketler.
  • 8:41 - 8:47
    Son çalışmalar dedikoduya karşı olan
    kuralların verdiği zararı gösteriyor.
  • 8:49 - 8:51
    60 yıl kadar önce,
  • 8:51 - 8:54
    Amerika'nın 1 numaralı dedikoducusu
    Walter Winchell'di.
  • 8:55 - 8:58
    Onun dedikodu köşesi
    binden fazla gazetede yer alıyordu.
  • 8:59 - 9:05
    Onun radyo ve televizyon kitlesi şu andaki
    bütün programlardan daha fazlaydı.
  • 9:05 - 9:10
    Now, Paris Hilton, Gorka, TMX
  • 9:12 - 9:16
    ve diğer dijital magazin medyaları
  • 9:16 - 9:19
    gece ve gündüz, dünya genelinde.
  • 9:20 - 9:23
    Ayrıca People, Star, Us
  • 9:23 - 9:26
    ve diğer birçokları gibi
    birçok magazin dergisi
  • 9:27 - 9:31
    ve National Enquirer gibi gazete ekleri.
  • 9:33 - 9:35
    Benim bugünkü görevim
  • 9:35 - 9:40
    sizi dedikodunun birçok faydası
    olduğuna ikna etmekti.
  • 9:41 - 9:45
    Diğer hayvanlarında dedikodu yapıyor
    olabilme olasılığı var;
  • 9:45 - 9:49
    şempanzeler ve belki de yunuslar.
  • 9:50 - 9:51
    Anlatmak istediğim 3 şey var.
  • 9:52 - 9:56
    Birincisi; dedikodu güzel bir şey,
    yani yapın gitsin.
  • 9:57 - 9:58
    (Kahkahalar)
  • 9:58 - 10:01
    İkincisi; bir dedikoducu olarak
    rahat olun.
  • 10:01 - 10:02
    (Kahkahalar)
  • 10:03 - 10:06
    Üçüncüsü; dedikoducuları eleştirmeyin.
  • 10:06 - 10:07
    (Kahkahalar)
  • 10:08 - 10:11
    (Alkışlar)
  • 10:15 - 10:16
    Teşekkür ederim ve iyi geceler.
  • 10:16 - 10:18
    (Kahkahalar)
  • 10:23 - 10:24
    Dürüstçe, şimdi,
  • 10:25 - 10:27
    eğer dedikodu yapmayı seviyorsanız
    elinizi kaldırın.
  • 10:28 - 10:30
    (Kahkahalar)
  • 10:31 - 10:34
    Bence şu anda öncesine göre
    daha fazla el görüyorum.
  • 10:34 - 10:36
    (Kahkahalar)
  • 10:37 - 10:40
    Bu arada şunu duydunuz mu...
  • 10:42 - 10:45
    (Alkışlar)
Title:
Dedikodunun faydaları | Richard Weiner | TEDxMiami
Description:

Richard Weiner dedikodunun, dedikoduyu yapana, dinleyene, grup ve topluma birçok katkısı olduğuna inanıyor ve bu yüzden dedikodu hakkındakı yaygın mitleri yıkmaya kararlı.

Richard Weiner Dünya kütüphanelerinde yerini alan Webster'in Medya ve İletişimin Yeni Dünya Sözlüğü de dâhil, Professional's Guide to Public Relations Services, üniversite ders kitapları dahil 23 kitabı olan bir yazardır.

Bu konuşma yerel bir topluluk tarafınndan TED konferans formatı kullanılarak bağımsız bir şekilde organize edilmiş bir etkinlikte verilmiştir. Daha fazla bilgi için http://ted.com/tedx
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
10:51

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.