1
00:00:07,414 --> 00:00:10,015
Sizin için bir dedikodum var.

2
00:00:12,442 --> 00:00:15,056
Eğer dedikodu yapmayı seviyorsanız
elinizi kaldırın.

3
00:00:15,056 --> 00:00:16,246
(Tezahüratlar)

4
00:00:16,663 --> 00:00:19,945
Evet, birkaç cesur insan görüyorum.

5
00:00:20,244 --> 00:00:21,437
Harika!

6
00:00:23,919 --> 00:00:28,048
Sizce dedikodu genelde anlamsız 
ve amaçsız konuşmalardan mı ibaret?

7
00:00:28,698 --> 00:00:30,550
Sizce dedikodu günah mı?


8
00:00:31,444 --> 00:00:35,326
Sizce dedikodu zararlı 
ve düşmanca bir şey mi?

9
00:00:35,921 --> 00:00:38,818
Sizce dedikodu genelde
ünlüler hakkında mı?

10
00:00:40,498 --> 00:00:43,085
Miley Cyrus hakkında ne düşünüyorsunuz?

11
00:00:43,403 --> 00:00:45,753
(Kahkahalar)

12
00:00:46,454 --> 00:00:48,482
Eğer ''Evet'' diye cevap verdiyseniz;

13
00:00:50,883 --> 00:00:55,772
birazdan dedikodu hakkındaki 
yaygın efsaneleri yok edeceğim.

14
00:00:57,056 --> 00:01:03,145
Biliyorum bütün büyük dinler dedikoduyu
yasaklamış ya da caydırmaya çalışmıştır.

15
00:01:03,755 --> 00:01:07,318
Herkesin dedikodu yapıyor olması ise
bir paradokstur.

16
00:01:08,182 --> 00:01:12,732
Neyse ki dedikodu, dedikodu yapan kişiye

17
00:01:13,040 --> 00:01:17,106
dinleyene, grup ve topluma fayda sağlıyor.

18
00:01:18,403 --> 00:01:20,806
Medya ve halkla ilişkiler kariyerimde

19
00:01:20,806 --> 00:01:23,196
dedikodunun değerini öğrendim.

20
00:01:24,026 --> 00:01:26,291
23 kitap yazdım,

21
00:01:26,296 --> 00:01:30,472
Webster'in ''Medya ve İletişim'in 
Yeni Dünya Sözlüğü'' dâhil.

22
00:01:31,436 --> 00:01:32,457
(Alkışlar)

23
00:01:32,457 --> 00:01:33,507
Teşekkür ederim.

24
00:01:33,517 --> 00:01:35,477
(Alkışlar)

25
00:01:36,448 --> 00:01:39,487
Ayrıca Stephen King adıyla da 
kitaplar yazıyorum.

26
00:01:39,491 --> 00:01:41,507
(Kahkahalar)

27
00:01:44,190 --> 00:01:47,540
Sözlükler genel olarak dedikoduyu;

28
00:01:47,540 --> 00:01:51,838
''gayriresmî konuşma''
olarak tanımlarlar.

29
00:01:51,838 --> 00:01:54,173
''Boş konuşma'', ''söylenti''

30
00:01:54,648 --> 00:01:57,007
''boş konuşma'' -- bu tanımı sevmiyorum.

31
00:01:57,861 --> 00:01:59,655
İşte benim tanımım:

32
00:02:00,427 --> 00:02:04,909
Dedikodu yazılı veya sözlü olarak

33
00:02:05,308 --> 00:02:08,495
başka insanların özel hayatı hakkında
yapılan konuşmadır.

34
00:02:08,495 --> 00:02:11,095
(Kahkahalar)

35
00:02:13,336 --> 00:02:15,387
Genellikle eleştirel olan dedikodu

36
00:02:15,805 --> 00:02:19,729
manevi bir barometre görevi görür.

37
00:02:21,001 --> 00:02:23,912
Birçok sözlük dedikodu ve söylentiyi
birbirine eş görür

38
00:02:24,133 --> 00:02:26,516
Ama büyük bir fark var.

39
00:02:27,978 --> 00:02:32,575
Dedikodunun genelde 
somut bir kaynağı vardır.

40
00:02:33,157 --> 00:02:34,961
Söylentilerin yoktur.

41
00:02:35,638 --> 00:02:38,950
Dedikodular genelde gerçeğe dayalıdır.

42
00:02:39,195 --> 00:02:41,590
Söylentiler ise genelde yanlıştır.

43
00:02:43,126 --> 00:02:46,342
Artık facebook ve bloglar üzerinden 
dedikodu yapan 1milyar insan,

44
00:02:46,342 --> 00:02:50,937
kendi aralarında dedikodu yapanlar,
konuşarak ve telefon veya sosyal medya

45
00:02:51,469 --> 00:02:57,305
aracılığı ile mesajlaşarak bunu yapanlar
bir dedikodu patlamasının içerisindeyiz.

46
00:03:00,025 --> 00:03:05,286
Dünya genelinde bilim adamları nasıl ve 
neden dedikodu yaptığımızı araştırıyorlar.

47
00:03:06,422 --> 00:03:10,980
Bloglar, TV'ler, gazete ve dergilerden çok
daha öncelerden beri dedikodu yapıyoruz.

48
00:03:11,747 --> 00:03:16,689
Mağara adamları hayatta kalmak için
dedikodu yapmak zorundaydı.

49
00:03:18,077 --> 00:03:21,549
Mağara adamları arkadaşlarını bulmak için,

50
00:03:22,099 --> 00:03:23,790
düşmanlardan kaçınmak için,

51
00:03:24,091 --> 00:03:29,221
yemek, avlanmak ve 
korunmak için en iyi yerleri bulmak için.

52
00:03:30,605 --> 00:03:33,460
''Yan mağaradaki kadının sorunu ne?''

53
00:03:34,911 --> 00:03:37,139
(Kahkahalar)

54
00:03:39,773 --> 00:03:42,387
Sosyal ağlar

55
00:03:43,037 --> 00:03:49,508
köylüler komşuları ile ortak ilgileri
paylaştıklarından beri vardı.

56
00:03:50,129 --> 00:03:53,313
Çevrim içi sosyal ağlar ise 
yeni kabileler.

57
00:03:54,787 --> 00:03:58,215
Berkeley'deki 
Kaliforniya Üniversitesi'nden

58
00:03:58,215 --> 00:04:02,715
dört psikolog dedikodu yapmanın 
büyük faydaları olduğunu bildirdi

59
00:04:03,801 --> 00:04:06,868
ve dünya medyası beğeni butonuna bastı.

60
00:04:07,477 --> 00:04:09,428
Deneylerde,

61
00:04:09,428 --> 00:04:12,698
öğrenciler dedikodunun etkilerini 
görmek için

62
00:04:12,698 --> 00:04:15,068
kalp ölçüm cihazlarına bağlandı.

63
00:04:15,843 --> 00:04:17,646
Bu baş sayfa haberlerindeydi,

64
00:04:17,646 --> 00:04:22,970
çünkü uzun zamandır inanılan 
'dedikodu kötüdür' inanca karşı çıkıyordu.

65
00:04:24,362 --> 00:04:26,198
Herkes dedikodu yapar.

66
00:04:26,584 --> 00:04:30,242
Bu o kadar doğal bir şey ki 
farkında bile değiliz.

67
00:04:30,243 --> 00:04:32,124
(Kahkahalar)

68
00:04:33,195 --> 00:04:38,809
Yaptığımız konuşmaların yarısı 
dedikodudan ibaret.

69
00:04:39,508 --> 00:04:41,248
Bundan kaçış yok.

70
00:04:42,254 --> 00:04:45,362
Genel olarak tanıdığımız insanların 
dedikodusunu yapıyoruz.

71
00:04:45,795 --> 00:04:51,495
Sadece küçük bir kısmı 
medyanın odaklandığı ünlüler hakkında.

72
00:04:52,398 --> 00:04:57,217
Yaptığımız dedikodunun çoğu
pozitif veya nötr.

73
00:04:57,820 --> 00:05:00,602
Ünlüler hakkındaki dedikodular ise
genellikle negatif.

74
00:05:02,529 --> 00:05:05,133
Dedikodu yapmak stersi azaltıyor,

75
00:05:06,219 --> 00:05:08,228
öz saygıyı arttırıyor,

76
00:05:08,395 --> 00:05:10,117
(Kahkahalar)

77
00:05:11,633 --> 00:05:13,627
arkadaşlığı güçlendiriyor

78
00:05:15,081 --> 00:05:17,899
(Kahkahalar)

79
00:05:18,391 --> 00:05:21,768
ve bütün bu bilgiler 
Kaliforniya Üniversitesi'ndeki

80
00:05:21,768 --> 00:05:25,110
psikologlardan geliyor 
bilimsel dergide yayın yapan psikologlar.

81
00:05:25,872 --> 00:05:28,077
Borsayı kamçılıyor,

82
00:05:28,491 --> 00:05:30,239
oyları etkiliyor,

83
00:05:31,375 --> 00:05:36,082
insanları nasıl gördüğümüzü ve insanların 
bizi nasıl gördüğünü değiştiriyor.

84
00:05:37,692 --> 00:05:42,043
6 aylık bebekler bile

85
00:05:42,508 --> 00:05:45,922
iyi ve kötü davranışı birbirinden 
ayırt edip karar verebiliyorlar.

86
00:05:46,535 --> 00:05:49,556
Konuşmayı öğrenir öğrenmez 
dedikodu yapmaya başlıyoruz.

87
00:05:51,059 --> 00:05:54,376
Bir aralar kadınlar 
dedikodu ile bağdaştırılmıştı.

88
00:05:55,699 --> 00:05:59,160
Erkeklerde en az kadınlar kadar 
dedikodu yaparlar.

89
00:05:59,835 --> 00:06:02,737
(Alkışlar)

90
00:06:05,278 --> 00:06:07,620
ama farklı şekiller ve farklı yerlerde.

91
00:06:08,302 --> 00:06:10,740
Erkekler,

92
00:06:10,740 --> 00:06:17,055
spor ve politika ile bağlantılı insanlar
ve seksle ilgili dedikodu yaparlar.

93
00:06:19,647 --> 00:06:23,083
Progesteron kadınlarda

94
00:06:23,623 --> 00:06:29,202
endişeyi azaltan ve arkadaşlığı
güçlendiren bir hormondur.

95
00:06:31,244 --> 00:06:33,056
Dedikodu yaparken

96
00:06:33,521 --> 00:06:39,522
dedikodu yapmayanlara göre biraz daha
fazla progesteron hormonu üretirler,

97
00:06:40,953 --> 00:06:43,126
bu yine bilimsel bir dergiden.

98
00:06:45,493 --> 00:06:51,843
Bilim adamları şimdi dedikodu yaparken
haz hormonlarındaki artışı

99
00:06:51,843 --> 00:06:53,438
ve beyinin dedikodu ile

100
00:06:53,939 --> 00:07:00,083
belli hormonlarla ilgili 
belirli kısımlarını

101
00:07:01,477 --> 00:07:03,764
tanımlamak için çalışıyorlar:

102
00:07:04,299 --> 00:07:08,470
dopamin, oksitosin, serotonin.

103
00:07:09,339 --> 00:07:16,051
Oksitosin memnuniyet, cömertlik, 
empati ve güven hissini arttırır.

104
00:07:16,564 --> 00:07:19,389
Yani dedikodunun bütün 
potansiyel bileşenlerini.

105
00:07:21,008 --> 00:07:26,717
Aktif dedikoducuların daha büyük 
beyinleri vardır, şaka yapmıyorum.

106
00:07:26,717 --> 00:07:27,887
(Kahkahalar)

107
00:07:29,117 --> 00:07:33,161
Kapsamlı sosyal ağları olan kişilerin,

108
00:07:33,581 --> 00:07:34,771
dedikoducuların,

109
00:07:35,651 --> 00:07:41,144
beyinlerinde biraz daha geniş 
bir prefrontal korteks alanları olur.

110
00:07:44,625 --> 00:07:49,346
Dedikodu küçük kasabalarda 
ve izole yerlerde daha gelişmiştir.

111
00:07:50,253 --> 00:07:56,356
Totaliter ülkelerde, dedikodular genelde 
hükûmet haberlerinden daha doğru olur.

112
00:07:57,722 --> 00:08:01,001
Bizim ülkemizde ise, 
dedikodu bir yaşam tarzı.

113
00:08:01,651 --> 00:08:04,551
üniversitelerde erkek öğrenci yurtları
kız öğrenci yurtları,

114
00:08:04,551 --> 00:08:05,711
askeri lojmanlar

115
00:08:05,711 --> 00:08:08,821
destekli yaşam tesisleri ve hapishaneler.

116
00:08:10,911 --> 00:08:17,091
Benzer yaşam tarzları ve ilgilere sahip 
insanlarla, komşularla, sporcularla,

117
00:08:17,481 --> 00:08:21,489
öğrenci ve çalışanlarla
kullanmak için kolay bir konuşma tarzı.

118
00:08:22,544 --> 00:08:26,105
Kişisel bilgileri doğru,

119
00:08:26,359 --> 00:08:29,604
etkili ve eğlenceli bir şekilde
yaymanın bir yöntemi.

120
00:08:31,683 --> 00:08:33,372
Size şaşırtıcı bir haberim var:

121
00:08:33,909 --> 00:08:38,258
bazı şirketler iş yerlerinde 
dedikoduyu yasaklıyor.

122
00:08:38,837 --> 00:08:40,665
Genelde küçük şirketler.

123
00:08:41,224 --> 00:08:47,380
Son çalışmalar dedikoduya karşı olan 
kuralların verdiği zararı gösteriyor.

124
00:08:49,204 --> 00:08:50,797
60 yıl kadar önce,

125
00:08:50,797 --> 00:08:54,307
Amerika'nın 1 numaralı dedikoducusu
Walter Winchell'di.

126
00:08:54,957 --> 00:08:58,409
Onun dedikodu köşesi 
binden fazla gazetede yer alıyordu.

127
00:08:59,217 --> 00:09:04,704
Onun radyo ve televizyon kitlesi şu andaki
bütün programlardan daha fazlaydı.

128
00:09:05,133 --> 00:09:10,407
Now, Paris Hilton, Gorka, TMX

129
00:09:11,823 --> 00:09:16,223
ve diğer dijital magazin medyaları

130
00:09:16,223 --> 00:09:19,098
gece ve gündüz, dünya genelinde.

131
00:09:19,661 --> 00:09:22,785
Ayrıca People, Star, Us

132
00:09:22,785 --> 00:09:26,466
ve diğer birçokları gibi
birçok magazin dergisi

133
00:09:27,245 --> 00:09:31,394
ve National Enquirer gibi gazete ekleri.

134
00:09:33,401 --> 00:09:35,440
Benim bugünkü görevim

135
00:09:35,440 --> 00:09:40,117
sizi dedikodunun birçok faydası
olduğuna ikna etmekti.

136
00:09:40,908 --> 00:09:44,929
Diğer hayvanlarında dedikodu yapıyor
olabilme olasılığı var;

137
00:09:45,483 --> 00:09:49,161
şempanzeler ve belki de yunuslar.

138
00:09:49,578 --> 00:09:51,253
Anlatmak istediğim 3 şey var.

139
00:09:51,813 --> 00:09:56,398
Birincisi; dedikodu güzel bir şey,
yani yapın gitsin.

140
00:09:56,643 --> 00:09:57,795
(Kahkahalar)

141
00:09:57,938 --> 00:10:01,121
İkincisi; bir dedikoducu olarak 
rahat olun.

142
00:10:01,126 --> 00:10:02,332
(Kahkahalar)

143
00:10:02,839 --> 00:10:05,698
Üçüncüsü; dedikoducuları eleştirmeyin.

144
00:10:05,698 --> 00:10:07,472
(Kahkahalar)

145
00:10:08,107 --> 00:10:10,860
(Alkışlar)

146
00:10:14,792 --> 00:10:16,377
Teşekkür ederim ve iyi geceler.

147
00:10:16,388 --> 00:10:17,722
(Kahkahalar)

148
00:10:22,594 --> 00:10:23,989
Dürüstçe, şimdi,

149
00:10:24,911 --> 00:10:27,499
eğer dedikodu yapmayı seviyorsanız
elinizi kaldırın.

150
00:10:27,836 --> 00:10:30,296
(Kahkahalar)

151
00:10:31,078 --> 00:10:34,349
Bence şu anda öncesine göre
daha fazla el görüyorum.

152
00:10:34,349 --> 00:10:35,841
(Kahkahalar)

153
00:10:36,897 --> 00:10:40,389
Bu arada şunu duydunuz mu...

154
00:10:41,779 --> 00:10:44,603
(Alkışlar)