Mối họa đáng lên án của đạo văn - Melissa Huseman D'Annunzio

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/the-punishable-perils-of-plagiarism-melissa-huseman-d-annunzio

Cuộc chiến chống đạo văn rất khốc liệt. Từ đạo văn non tay đến trích dẫn toàn bộ, những kẻ đạo văn có nhiều mưu mẹo để biến thành quả của người khác thành của mình -- và tất cả đều là mối đe dọa cho tư duy sáng tạo. Melissa Huseman D'Annunzio hình dung điều gì sẽ xảy ra nếu một Ban Điều tra Đạo văn vào cuộc.

Chào mừng bạn đến với
Ban Điều tra Đạo văn (D.P.I.).

D.P.I đã xử lý
rất nhiều trường hợp phức tạp

trong nỗ lực đưa kẻ đạo văn ra công lý

và cứu các văn bản bị đạo.

Hình thức đạo văn đầu tiên

D.P.I. thường bắt gặp

được gọi là “đạo văn non tay”,

nhằm tôn vinh từ gốc Latin, “plagiarius”,

nguồn gốc của từ đạo văn.

Những kẻ đạo văn non tay
tiếp cận các bài luận ngây thơ,

copy và đưa chúng vào

mà không hề trích nguồn,

đưa trích dẫn trực tiếp vào dấu ngoặc kép

hoặc thay đổi từ nào.

Họ cũng có tiếng là đánh cắp và giữ

các bài luận rất hùng hồn để tống tiền.

Khi những kẻ đạo văn non tay kết hợp lại,

họ lập thành một băng cướp,

thực hiện cướp chất xám

từ nhiều nguồn khác nhau.

Vài kẻ còn được biết đến

là “tự đạo văn”,

một trong các tội lười nhất
trong biên niên sử D.P.I.

Còn được gọi là "đạo văn một chiều",

những kẻ kỳ quặc này lấy toàn bộ văn bản

hay đoạn văn nhỏ mà trước kia họ đã viết

và đem nộp như thể chúng mới tinh.

Những kẻ đạo non tay
và băng cướp này

rất dễ bị D.P.I. tóm.

Chỉ cần dán vài đoạn vào công cụ tìm kiếm,

và ĐÙNG!

Họ bị bắt quả tang.

Các hình thức đạo văn bí mật hơn

gồm kỹ thuật “đạo văn ngụy tạo”,

trong đó kẻ đạo ngụy tạo tác giả,

đầu sách,

số trang,

hoặc các thông tin khác

để che đậy việc đạo văn.

Và kỹ thuật đạo xa xưa
là “thay da đổi thịt”,

trong đó kẻ đạo văn dùng
từ điển đồng nghĩa

làm vũ khí chính.

Bằng cách dùng từ đồng nghĩa thay thế

gần như mỗi từ trong văn bản

và giữ nguyên cấu trúc câu

và thứ tự các ý tưởng,

kẻ đạo văn gây cho
việc diễn giải chính đáng

một tiếng xấu.

“Diễn giải xào nấu” cũng là
một phần then chốt

trong các biến thể mang tính bình phong,

kỹ thuật mà trong đó nhiều đoạn

được diễn giải lại,

sau đó hợp lại với nhau thành một.

Vấn đề gai góc nhất mà D.P.I. gặp phải

là quan niệm sai lầm

rằng bạn không bao giờ bị buộc tội đạo văn

nếu dùng dấu ngoặc kép và trích dẫn nguồn.

Điều này chắc chắn không đúng

vì một bài luận gồm

hết đoạn này sang đoạn khác
là ý tưởng người khác

được gọi là văn bản
được trích dẫn toàn bộ.

Nó được xem là đạo văn

vì không có ý tưởng nào mới trong bài.

Tương tự, hết đoạn này sang đoạn khác

được diễn giải sít sao
từ nhiều nguồn có trích dẫn

cũng là đạo văn
loại diễn giải trên diện rộng

vì các ý tưởng vẫn không phải
của chính người đó.

Và cuối cùng, kỹ thuật “vừa khoe vừa che”

cũng là đạo văn vì nó là
sự quên trích nguồn

có chọn lọc

nhằm để che đậy việc trích dẫn toàn bộ

và diễn giải trên diện rộng
trong bài luận.

Một số đoạn được dẫn chứng,

trích dẫn,

hoặc diễn giải tỉ mỉ,

trong khi các đoạn khác đựợc đưa vào
như hoàn toàn là của họ.

Như bạn thấy, D.P.I. vô cùng bận rộn

giải quyết mọi hành vi sai phạm
và cắt xén trong học thuật,

từ nhỏ nhặt đến thái quá.

Xét đến sự nghiêm trọng
của các vi phạm này,

có lẽ bạn tự hỏi sao mình chưa biết đến

chiến thắng của Ban Điều tra Đạo văn.

Đó là vì suy cho cùng nó không hề tồn tại.

Nhưng mọi người, như bạn và tôi,
có thể là mật vụ D.P.I. của chính mình

để chống đạo văn

và phát huy các giá trị
của tư duy sáng tạo.

Ta biết rằng phòng tuyến vững nhất
để chống đạo văn

gồm các cây bút tự tiết kiệm

thời gian, nỗi lo, và công sức

bằng cách chọn con đường dễ hơn

là tự lực mà làm.