Stresle nasıl arkadaş olunur
-
0:01 - 0:05İtiraf etmem gereken bir şey var.
-
0:05 - 0:12Fakat önce sizden küçük bir itiraf
istiyorum. -
0:12 - 0:15Geçtiğimiz yıl nispeten az strese
maruz kalanların -
0:15 - 0:18ellerini kaldırmalarını istiyorum.
-
0:18 - 0:21Kimler var?
-
0:21 - 0:24Peki orta ölçekte strese maruz kalanlar?
-
0:24 - 0:26Peki kimler yoğun stres altındaydı?
-
0:26 - 0:29Evet. Ben de.
-
0:29 - 0:31Ama benim itirafım bu değil.
-
0:31 - 0:35Benim itirafım şu:
Ben bir psikoloğum -
0:35 - 0:40ve benim görevim insanların daha mutlu
ve sağlıklı olmalarına yardım etmek. -
0:40 - 0:47Ama korkarım ki 10 yıldır öğrettiğim bir şeyin
yarardan çok zararı var -
0:47 - 0:50ve bu stresle alakalı.
-
0:50 - 0:53Yıllarca insanlara stres sizi hasta eder
dedim durdum. -
0:53 - 0:56Soğuk algınlığından kalp krizine kadar
-
0:56 - 0:58her şeyin riskini artırır.
-
0:58 - 1:02Temel olarak, stresi düşmana çevirdim.
-
1:02 - 1:05Ama stres hakkındaki düşüncelerimi
değiştirdim -
1:05 - 1:09ve bugün, sizinkileri de değiştirmek
istiyorum. -
1:09 - 1:14Strese yaklaşımımı tümüyle değiştiren
çalışmayla başlamak istiyorum. -
1:14 - 1:17Bu çalışma Birleşik Devletler'de
30,000 yetişkin üzerinde gerçekleştirildi. -
1:17 - 1:218 yıl sürdü ve şu soruyu sorarak
başladılar -
1:21 - 1:25"Geçen yıl ne kadar strese maruz kaldınız?"
-
1:25 - 1:32Diğer soru da "Stresin sağlığınız için
zararlı olduğunu düşünüyor musunuz?" oldu. -
1:32 - 1:36Ve sonra kimler ölmüş diye
genel ölüm kayıtlarına baktılar. -
1:36 - 1:37(Kahkahalar)
-
1:37 - 1:41Tamam. Önce kötü haberler.
-
1:41 - 1:45Önceki yıl yoğun stres altında kalanların
-
1:45 - 1:48ölüm riski %43'lük bir artışa sahipti.
-
1:48 - 1:57Fakat bu yalnızca stresin sağlığa zararlı
olduğuna inanan insanlar için geçerliydi. -
1:57 - 1:59(Kahkahalar)
-
1:59 - 2:03Yoğun stres altında kalan ama
stresi zararlı görmeyen insanlar -
2:03 - 2:05ölecek gibi görünmüyorlardı.
-
2:05 - 2:10Aslında onlar, çalışmaya katılanlar içinde,
daha az stres yaşayanlar dahil, -
2:10 - 2:13en düşük ölüm riskine sahip olanlardı.
-
2:13 - 2:17Araştırmacıların tahminlerine göre,
ölümleri takip ettikleri sekiz yıl boyunca -
2:17 - 2:20182.000 Amerikalı erken yaşta öldü
-
2:20 - 2:25ancak stresten değil
stresin zararlı olduğu düşüncesinden. -
2:25 - 2:26(Kahkahalar)
-
2:26 - 2:30Bu da yılda 20.000'den fazla ölüm oluyor.
-
2:30 - 2:33Şimdi, eğer bu tahmin doğruysa,
-
2:33 - 2:35stresin sizin için kötü olduğuna inanmak
-
2:35 - 2:39Birleşik Devletler'de geçen senenin
15. en büyük ölüm sebebi. -
2:39 - 2:45Deri kanserinden, HIV/AIDS ve
cinayetlerden daha fazla insan öldürüyor. -
2:45 - 2:47(Kahkahalar)
-
2:47 - 2:50Bu çalışmanın beni neden korkuttuğunu
anlayabilirsiniz. -
2:50 - 2:55Enerjimin büyük bir kısmını insanlara
stresin sağlıkları için zararlı olduğunu -
2:55 - 2:57anlatarak harcıyorum.
-
2:57 - 2:59Yani bu çalışma beni meraklandırdı.
-
2:59 - 3:03Stres hakkındaki düşüncelerimizi
değiştirmek bizi daha sağlıklı yapar mı? -
3:03 - 3:05Bu noktada bilim evet diyor.
-
3:05 - 3:07Stres hakkındaki düşüncenizi
değiştirdiğinizde -
3:07 - 3:10vücudunuzun strese karşı tepkisini de
değiştirebilirsiniz. -
3:10 - 3:12Şimdi bunun nasıl çalıştığını
açıklamak için -
3:12 - 3:16hepinizden sizi strese sokmak için
hazırlanan bir çalışmaya katıldığınızı -
3:16 - 3:18düşünmenizi istiyorum.
-
3:18 - 3:21Buna sosyal stres testi diyoruz.
-
3:21 - 3:23Laboratuvara geliyorsunuz
-
3:23 - 3:27ve size tam önünüzde oturan uzman heyete
zayıf yönleriniz hakkında -
3:27 - 3:335 dakikalık doğaçlama bir konuşma
yapmanızı istiyorlar. -
3:33 - 3:35Baskı altında olduğunuzdan
emin olmak için de -
3:35 - 3:38ışıklar çok parlak ve
dibinizde bir kamera var. -
3:38 - 3:39Adeta burası gibi.
-
3:39 - 3:41(Kahkahalar)
-
3:41 - 3:43Ve uzmanlar sizin cesaretinizi kıracak
-
3:43 - 3:47sözsüz geri bildirimler vermek üzere
eğitilmiş. -
3:47 - 3:48Bunun gibi.
-
3:52 - 3:55(Soluk veriyor)
-
3:55 - 3:57(Kahkahalar)
-
3:57 - 3:59Artık yeterince moraliniz bozulduğuna göre
-
3:59 - 4:02ikinci bölüme geçebiliriz:
bir matematik testi. -
4:02 - 4:04Ve siz bilmiyorsunuz ama,
-
4:04 - 4:08deneyci sizi bu sırada
rahatsız etmek üzere eğitilmiş. -
4:08 - 4:11Şimdi hepsini birlikte yapalım.
-
4:11 - 4:12Eğlenceli olacak.
-
4:12 - 4:13Benim için.
-
4:13 - 4:15Tamam.
-
4:15 - 4:16(Kahkahalar)
-
4:16 - 4:21Sizden 996'dan 7'şer 7'şer geriye doğru
saymanızı istiyorum. -
4:21 - 4:23Bunu sesli bir şekilde yapacaksınız
-
4:23 - 4:27996 ile başlayarak ve
olabildiğince hızlı şekilde. -
4:27 - 4:28Başla!
-
4:28 - 4:29(Seyirciler sayıyor)
-
4:29 - 4:32Daha hızlı, daha hızlı lütfen.
-
4:32 - 4:33Çok yavaşsınız.
-
4:33 - 4:35(Seyirciler sayıyor)
-
4:35 - 4:36Dur, dur, dur, dur.
-
4:36 - 4:38Şu adam hata yaptı.
-
4:38 - 4:39Şimdi tekrar baştan başlamak zorundayız.
-
4:39 - 4:40(Kahkahalar)
-
4:40 - 4:43Bu işte pek iyi değilsiniz, öyle değil mi?
-
4:43 - 4:45Tamam, ne demek istediğimi anladınız.
-
4:45 - 4:47Eğer gerçekten bu çalışmaya katılsaydınız
-
4:47 - 4:48herhalde az da olsa stres yaşardınız.
-
4:48 - 4:50Kalbiniz daha hızlı çarpabilirdi
-
4:50 - 4:53nefes alışınız hızlanabilirdi
ya da kan ter içinde kalabilirdiniz. -
4:53 - 4:58Genelde biz bu fiziksel değişiklileri
anksiyete ya da -
4:58 - 5:01baskıyla çok iyi başa çıkamadığımızın
işareti olarak yorumlardık. -
5:01 - 5:04Peki ya bu değişiklikleri, vücudunuzun
-
5:04 - 5:09bu meydan okumayla başa çıkmak üzere
harekete geçmesi olarak görseydiniz? -
5:09 - 5:14Bu tam olarak Harvard üniversitesindeki
araştırmaya katılanlara söylenen şey. -
5:14 - 5:17Sosyal stres testine girmeden önce
-
5:17 - 5:20strese verdikleri tepkileri
faydalı olarak düşünmeleri öğretildi. -
5:20 - 5:24Hızla çarpan kalbiniz
sizi harekete hazırlıyor. -
5:24 - 5:27Daha hızlı nefes alıyorsanız, sorun değil.
-
5:27 - 5:30Beyninize daha fazla oksijen gidiyor
demek. -
5:30 - 5:35Strese verdikleri tepkileri
faydalı olarak görmeyi öğrenen denekler -
5:35 - 5:38daha az strese girdi, daha az endişelendi,
kendilerine daha çok güvendiler. -
5:38 - 5:44Ama beni en çok etkileyen kısmı strese
verdikleri fiziksel tepkilerin değişimiydi. -
5:44 - 5:47Tipik bir stres tepkisi olarak
kalp atışlarınız hızlanır -
5:47 - 5:51kan damarlarınız bu şekilde daralır.
-
5:52 - 5:56Bu da kronik stresin kalp damar
rahatsızlıklarıyla ilişkilendirilmesinin -
5:56 - 5:58sebeplerinden biridir.
-
5:58 - 6:01Sürekli bu durumda kalması sağlıklı değil.
-
6:01 - 6:02Fakat çalışmada,
-
6:02 - 6:06denekler stres tepkilerini faydalı
olarak gördüklerinde -
6:06 - 6:09kan damarları bu şekilde rahatladı.
-
6:09 - 6:11Kalpleri hala hızla çarpıyordu
-
6:11 - 6:14ama bu çok daha sağlıklı bir
damar profili. -
6:14 - 6:18Aslında keyifli ve cesaretli anlarımızda
-
6:18 - 6:21oluşan görüntüye çok benziyor.
-
6:21 - 6:27Hayat boyu süren stresten sonra,
bu tek biyolojik değişim -
6:27 - 6:3250 yaşında stres sebepli kalp krizi
geçirmeniz ile 90larınıza kadar -
6:32 - 6:34sağlıklı yaşamanız arasındaki
fark olabilir. -
6:34 - 6:37Stresin yeni bilimi ortaya çıkarıyor ki
-
6:37 - 6:41stres hakkında nasıl düşündüğünüz
farkediyor. -
6:41 - 6:44Bu yüzden bir psikolog olarak
amacım değişti. -
6:44 - 6:46Artık stresinizden kurtulmak istemiyorum.
-
6:46 - 6:49Stres altında daha iyi olmanızı istiyorum.
-
6:49 - 6:52Az önce küçük bir müdahale toplantısı
yaptık. -
6:52 - 6:53Elinizi kaldırıp
-
6:53 - 6:56geçtiğimiz yıl çok fazla
stres altında kaldığınızı söylediyseniz -
6:56 - 6:57hayatınızı kurtarmış olabiliriz.
-
6:57 - 7:01Çünkü umuyorum ki bir daha
kalbiniz stresten hızla çarptığında -
7:01 - 7:03bu konuşmayı hatırlayacaksınız ve
-
7:03 - 7:07vücudum bu göreve hazırlanmama
yardım ediyor -
7:07 - 7:10diye düşüneceksiniz.
-
7:10 - 7:13Siz stresi bu şekilde gördüğünüzde
-
7:13 - 7:15vücudunuz da size inanır
-
7:15 - 7:17ve stres tepkileriniz daha sağlıklı
hale gelir. -
7:19 - 7:20On yıldan fazla bir süredir
-
7:20 - 7:24stresi kendimi kurtarmam gereken
bir şeytana benzettiğimi söyledim -
7:24 - 7:27bu yüzden bir müdahale toplantısı
daha gerçekleştireceğiz. -
7:27 - 7:29Size strese verilen tepkiler arasında
-
7:29 - 7:32en az takdir edilenlerden birini
anlatmak istiyorum. -
7:32 - 7:37Görüş şu:
stres sizi sosyalleştirir. -
7:37 - 7:39Stresin bu tarafını anlamak için
-
7:39 - 7:42bir hormondan, oksitosinden
bahsetmemiz gerekiyor. -
7:42 - 7:47Biliyorum ki oksitosinin olabildiğince
reklamı yapıldı. -
7:47 - 7:51Hatta sevimli bir lakabı dahi var,
sarıldığınızda salgılandığı için verilmiş -
7:51 - 7:53"sarılma hormonu".
-
7:53 - 7:57Ama bu oksitosinin işlerinden
sadece birisi. -
7:57 - 8:00Oksitosin bir nörohormon.
-
8:00 - 8:03Beyninizin sosyal içgüdülerini
ayarlar. -
8:03 - 8:10Sizi yakın ilişkiler kurmanızı sağlayacak
davranışlarda bulunmaya iter. -
8:10 - 8:14Oksitosin aileniz ve arkadaşlarınızla
fiziksel temas kurmanızı sağlar. -
8:14 - 8:16Empati yeteneğinizi arttırır.
-
8:16 - 8:19Değer verdiğiniz insanlara yardım etmek
-
8:19 - 8:22ve onları desteklemek konusunda bile
size yardımcı olur. -
8:22 - 8:23Hatta bazıları daha şefkatli ve ilgili olmak için
-
8:23 - 8:31oksitosin solumamızı bile öneriyor.
-
8:31 - 8:35Ama pek çok insanın anlamadığı
nokta şu -
8:35 - 8:38oksitosin bir stres hormonu.
-
8:39 - 8:44Hipofiz beziniz bu hormonu
strese tepki olarak salgılar. -
8:44 - 8:47Kalbinizin hızlanmasına sebep olan
adrenalin kadar -
8:47 - 8:50stres tepkinizin bir parçasıdır.
-
8:50 - 8:53Oksitosin strese tepki olarak
salgılandığında -
8:53 - 8:56sizi destek aramaya motive eder.
-
8:56 - 8:58Strese verdiğiniz biyolojik tepki
-
8:58 - 9:04sizi hissettiklerinizi gizlemek yerine
birilerine söylemeye yönlendirir. -
9:04 - 9:07Strese verdiğiniz tepki,
hayatınızdaki başka birisi bocaladığında -
9:07 - 9:10farkettiğinize emin olur
-
9:10 - 9:12böylece birbirinizi destekleyebilirsiniz.
-
9:12 - 9:14Hayat sizi zorladığında
-
9:14 - 9:21stres tepkiniz size değer veren insanlarla
çevrili olmanızı ister. -
9:21 - 9:26Peki stresin bu yönünü bilmeniz
sizi nasıl daha sağlıklı yapacak? -
9:26 - 9:28Oksitosin sadece beyninizi etkilemez.
-
9:28 - 9:31Vücudunuzu da etkiler.
-
9:31 - 9:33Vücuttaki ana görevlerinden biri
-
9:33 - 9:38kardiyovasküler sisteminizi stresin
etkilerinden korumaktır. -
9:38 - 9:41Doğal bir antiinflamatuar diyebiliriz.
(iltihap sökücü) -
9:41 - 9:44Aynı zamanda stres altındayken
damarlarınızın gevşemesini sağlar. -
9:44 - 9:47Benim favori etkim ise kalp
üzerinde olan. -
9:47 - 9:51Kalbinizde bu hormonun reseptörleri var
-
9:51 - 9:55ve oksitosin kalp hücrelerinin
yenilenmesine -
9:55 - 9:59ve stres sebepli hasarları onarmasına
yardım ediyor. -
9:59 - 10:03Bu stres hormonu kalbinizi güçlendiriyor.
-
10:03 - 10:07En iyi tarafı ise
oksitosinin bütün bu fiziksel faydalarının -
10:07 - 10:12sosyal ilişkiler ve sosyal destek ile
geliştirilmiş olması. -
10:12 - 10:15Yani stres altındaki insanlara
ulaştığınızda -
10:15 - 10:18yardım istemek için de
yardım etmek için de olsa -
10:18 - 10:20bu hormondan daha çok salgılıyorsunuz
-
10:20 - 10:22stres tepkiniz daha sağlıklı hale geliyor
-
10:22 - 10:25ve aslında stresten daha kolay
kurtuluyorsunuz. -
10:25 - 10:28Stres tepkinizin içinde
-
10:28 - 10:32stres direnci mekanizması bulunması
-
10:32 - 10:34ve bu mekanizmanın insan ilişkileri olması
-
10:34 - 10:39gerçekten inanılmaz.
-
10:39 - 10:42Size bir çalışmadan daha söz ederek
bitirmek istiyorum. -
10:42 - 10:46İyi dinleyin çünkü bu çalışma da
hayat kurtarabilir. -
10:46 - 10:50Çalışma Birleşik Devletler'de
yaşları 34 ile 93 arasında değişen -
10:50 - 10:541.000 yetişkin üzerinde
gerçekleştirildi. -
10:54 - 10:56Şu soruyu sorarak başladılar:
-
10:56 - 11:01"Geçen yıl ne kadar strese maruz kaldınız?"
-
11:01 - 11:02Ayrıca şunu da sordular:
-
11:02 - 11:07"Arkadaşlarınıza, komşularınıza,
etrafınızdaki insanlara yardım ederek -
11:07 - 11:10ne kadar vakit harcadınız?"
-
11:10 - 11:16Ve sonraki beş yıl için kimler ölmüş diye
genel ölüm kayıtlarına baktılar. -
11:16 - 11:18Önce kötü haberler:
-
11:18 - 11:21Her büyük çaplı stres deneyimi
-
11:21 - 11:24ekonomik zorluklar, ailevi problemler gibi
-
11:24 - 11:28ölüm riskini %30 arttırıyor.
-
11:28 - 11:32Ama - burada bir ama beklediğinizi
umut ediyorum- -
11:32 - 11:35ama bu herkes için geçerli değil.
-
11:35 - 11:39Başkalarıyla ilgilenerek vakit
harcayanların -
11:39 - 11:43ölüm oranlarında stres sebepli
hiçbir artış gözlenmedi. -
11:43 - 11:45Sıfır.
-
11:45 - 11:48Umursamak direnç kazandırır.
-
11:48 - 11:50Bir kez daha gördüğümüz üzere
-
11:50 - 11:52stresin sağlığınız üzerindeki
zararlı etkileri -
11:52 - 11:54kaçınılmaz değil.
-
11:54 - 11:57Nasıl düşündüğünüz ve
nasıl davrandığınız -
11:57 - 12:01stres tecrübelerinizi değiştirebilir.
-
12:01 - 12:06Stres tepkilerinizi yardımcı olarak
görmeyi seçtiğinizde -
12:06 - 12:11cesaretin biyolojisini yaratırsınız.
-
12:11 - 12:14Stres altındaki insanlarla
ilgilenmeyi seçtiğinizde -
12:14 - 12:17direnç yaratabilirsiniz.
-
12:17 - 12:23Normalde hayatımın fazla stresli
zamanlarını beklemezdim -
12:23 - 12:29ama bu bilim strese minnettarlık
duymamı sağladı. -
12:29 - 12:34Stres bize kalplerimize ulaşma
imkanı verir. -
12:34 - 12:38Zevki ve başkalarına bağlanmanın
anlamını bulan -
12:38 - 12:39merhametli bir kalp
-
12:39 - 12:43ve evet, çarpan fiziksel kalbiniz
-
12:43 - 12:48size enerji ve güç vermek için
çok çalışıyor. -
12:48 - 12:51Stresi bu şekilde görmeyi seçtiğinizde
-
12:51 - 12:54sadece stresle daha iyi başa çıkmakla kalmaz
-
12:54 - 12:58gerçekten etkili bir duruş sergilersiniz.
-
12:58 - 13:03Hayatın zorluklarıyla başa çıkmada
kendinize güvendiğinizi gösterirsiniz. -
13:04 - 13:08Aynı zamanda bu zorluklara tek başınıza
göğüs germek zorunda olmadığınızı -
13:08 - 13:09hatırlarsınız.
-
13:09 - 13:11Teşekkürler.
-
13:11 - 13:20(Alkışlar)
-
13:20 - 13:23Chris Anderson: Bize anlattıkların
gerçekten inanılmaz. -
13:23 - 13:27Stres hakkında bir inanışın insanların
hayat beklentileri üzerinde -
13:27 - 13:32bu kadar fark yaratabiliyor olmasına
inanamadım. -
13:32 - 13:34Peki bunu bir tavsiyeye
dönüştürebilir miyiz? -
13:34 - 13:36Mesela, eğer birisi yaşam tercihini
-
13:36 - 13:40diyelim ki stresli bir iş ve stressiz
bir iş arasında yaparsa -
13:40 - 13:42hangisini seçtiği farkeder mi?
-
13:42 - 13:45Stresli işi seçmek de,
-
13:45 - 13:48üstesinden gelebileceğinize inandığınız
sürece akıllıca mıdır? -
13:48 - 13:51KM: Evet, kesin olarak bildiğimiz şu ki,
amacı kovalamak -
13:51 - 13:54sağlığınıza rahatsızlıktan kaçınmaktan
daha iyi gelir. -
13:54 - 13:57Bu yüzden diyebilirim ki,
karar vermenin en iyi yolu -
13:57 - 14:00hayat amacınızın peşinden gitmek
-
14:00 - 14:03ve yarattığı stresle başa çıkabileceğinize
inanmaktır. -
14:03 - 14:06CA: Çok teşekkür ederiz Kelly.
Bu harikaydı. -
14:06 - 14:10(Alkışlar)
- Title:
- Stresle nasıl arkadaş olunur
- Speaker:
- Kelly McGonigal
- Description:
-
Stres. Kalbinin hızla çarpmasına, nefesinin sıklaşmasına ve alnında ter damlacıkları birikmesine neden olur. Ancak yeni araştırmalar gösteriyor ki sağlık açısından toplumsal bir düşmana dönüşen stres, aslında sadece stresin zararlı olduğuna inandığın durumlarda sana zarar veriyor. Psikolog Kelly McGonigal stresi pozitif bir faktör olarak görmemiz konusunda ısrarcı, stresi azaltmak içinse daha önce denenmemiş bir yöntem öneriyor: Başkalarına yardım eli uzatmak.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:28
![]() |
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Sancak Gülgen accepted Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Elif Yıldırım edited Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Elif Yıldırım edited Turkish subtitles for How to make stress your friend | |
![]() |
Elif Yıldırım edited Turkish subtitles for How to make stress your friend |