< Return to Video

Adding rational expression example

  • 0:00 - 0:02
    Videonu dayandırın və bu iki
  • 0:02 - 0:05
    rasional ifadəni toplamağa çalışın.
  • 0:05 - 0:06
    Yaxşı, məncə həll edə bildiniz.
  • 0:06 - 0:09
    İndi isə gəlin birlikdə işləyək.
  • 0:09 - 0:11
    Bunu həll etmək üçün öncə
  • 0:11 - 0:12
    kəsrlərin məxrəclərinin
  • 0:12 - 0:14
    müxtəlif olduğuna baxmalısınız.
  • 0:14 - 0:16
    Kəsrlərin məxrəcləri müxtəlif
  • 0:16 - 0:18
    olduqda onları toplamaq çətin olur.
  • 0:18 - 0:19
    Ortaq məxrəcə gətirmək
  • 0:19 - 0:21
    üçün yenidən yazmalısınız.
  • 0:21 - 0:23
    Ortaq məxrəcə gətirməyin ən asan yolu
  • 0:23 - 0:25
    iki məxrəci bir-birinə vurmaqdır.
  • 0:25 - 0:26
    Xüsusilə də, ortaq
  • 0:26 - 0:29
    vuruqları yoxdursa.
  • 0:29 - 0:31
    Bunların hər ikisi sadələşmiş haldadır
  • 0:31 - 0:33
    və ortaq vuruqları yoxdur.
  • 0:33 - 0:37
    Elə isə gəlin ortaq məxrəcə gətirək.
  • 0:37 - 0:39
    Belə ki,
  • 0:39 - 0:43
    bu bərabərdir
  • 0:43 - 0:44
    gəlin baxaq, bu bərabərdir
  • 0:44 - 0:46
    ortaq məxrəci yazaq.
  • 0:46 - 0:48
    Gəlin ortaq məxrəci
  • 0:48 - 0:49
    2x....
  • 0:49 - 0:51
    Bunu başqa rənglə yazım.
  • 0:51 - 0:55
    Beləliklə, biz ortaq məxrəci 2x-3
  • 0:55 - 0:58
    vurulsun
  • 0:58 - 1:01
    3x+1
  • 1:01 - 1:04
    və üstəgəl
  • 1:04 - 1:07
    hansısa bir hədd
  • 1:07 - 1:10
    bölünsün 2x-3
  • 1:10 - 1:13
    2x-3
  • 1:13 - 1:15
    vurulsun 3x+1.
  • 1:15 - 1:19
    Vurulsun 3x+1.
  • 1:19 - 1:21
    Belə ki, 2x-3-dən
  • 1:21 - 1:24
    (2x-3)(3x+1) məxrəcinə
  • 1:24 - 1:27
    gətirmək üçün sadəcə olaraq
  • 1:27 - 1:30
    məxrəci 3x+1-ə vurduq.
  • 1:30 - 1:31
    Əgər biz rasional ifadənin
  • 1:31 - 1:32
    qiymətini dəyişmək
    istəmiriksə,
  • 1:32 - 1:34
    bunu məxrəcə
    tətbiq etdikdə
  • 1:34 - 1:36
    surətə də tətbiq etməliyik.
  • 1:36 - 1:40
    Belə ki, surət 5x-dir.
  • 1:40 - 1:42
    Bunu mavi rənglə edəcəyəm.
  • 1:42 - 1:45
    Belə ki, surət 5x-dir və
  • 1:45 - 1:48
    onu 3x+1-ə vurmalıyıq.
  • 1:48 - 1:51
    Vurulsun 3x+1.
  • 1:51 - 1:54
    Baxın, ifadənin qiymətini dəyişmədim.
  • 1:54 - 1:58
    Sadəcə 3x+1-ə vurdum və böldüm.
  • 1:58 - 2:02
    Bu da 3x+1 sıfıra bərabər olmadığı halda
    1 edir.
  • 2:02 - 2:04
    Elə isə gəlin bunu buraya da
    tətbiq edək.
  • 2:04 - 2:09
    Burada məxrəc 3x+1-dir
  • 2:09 - 2:11
    və onu 2x-3-ə vurmuşam.
  • 2:11 - 2:12
    Elə isə mən surəti
  • 2:12 - 2:16
    yəni -4x² -nı
  • 2:16 - 2:19
    2x-3-ə vurmalıyam.
  • 2:19 - 2:22
    2x-3.
  • 2:22 - 2:24
    Gəlin buraya mötərizə qoyaq
  • 2:24 - 2:28
    ki, 4x² -nı çıxırıq kimi görünməsin.
  • 2:28 - 2:30
    Beləliklə, bunların hamısını surətdə
  • 2:30 - 2:33
    yenidən yazaq.
  • 2:33 - 2:35
    Surətdə
  • 2:35 - 2:39
    5x vurulsun 3x
  • 2:39 - 2:42
    15x² edir.
  • 2:42 - 2:47
    5x vurulsun 1, +5x edir.
  • 2:47 - 2:49
    Burada isə
  • 2:49 - 2:51
    gəlin bunu yaşıl rənglə yazaq.
  • 2:51 - 2:56
    Burada -4x vurulsun 2x
  • 2:56 - 3:00
    -8x² edir
  • 3:00 - 3:03
    və -4x vurulsun -3
  • 3:03 - 3:06
    +12x² edir.
  • 3:06 - 3:07
    Bunu düz etdim?
  • 3:07 - 3:08
    Mənfi...
  • 3:08 - 3:10
    Diqqətli olmalıyıq.
  • 3:10 - 3:13
    -4, sanki nəyisə səhv etdim.
  • 3:13 - 3:15
    Yenə də, videonu dayandırıb
  • 3:15 - 3:17
    nəyi səhv etdiyimi tapa bilərsiniz.
  • 3:17 - 3:21
    Belə ki, -4x² vurulsun 2x
  • 3:21 - 3:24
    -8x -in kubu edir.
  • 3:24 - 3:29
    - 8x³.
  • 3:29 - 3:33
    Sonra isə -4x² vurulsun -3, 12x² edir.
  • 3:33 - 3:36
    Beləliklə,
  • 3:36 - 3:37
    ümumi məxrəc,
  • 3:37 - 3:39
    ortaq məxrəcimiz var.
  • 3:39 - 3:41
    Artıq hamısını toplaya bilərik.
  • 3:41 - 3:43
    2x-3
  • 3:43 - 3:46
    vurulsun
  • 3:46 - 3:49
    3x+1
  • 3:49 - 3:52
    vurulsun 3x+1.
  • 3:52 - 3:54
    Gəlin baxaq bunu necə sadələşdirə bilərik?
  • 3:54 - 3:57
    Bu ümumilikdə bərabərdir.
  • 3:57 - 3:59
    Rasional ifadə olduğunu bildirmək
  • 3:59 - 4:02
    üçün gəlin kəsr xəttini çəkək.
  • 4:02 - 4:05
    Gəlin baxaq.
  • 4:05 - 4:10
    Ən böyük dərəcəli hədd -8x³-dur.
  • 4:10 - 4:12
    mənfi 8...
  • 4:12 - 4:15
    -8x³.
  • 4:15 - 4:19
    Sonra isə 15x²
  • 4:19 - 4:21
    və 12x² var.
  • 4:21 - 4:22
    Bunları toplayaq və
  • 4:23 - 4:24
    27x² alırıq.
  • 4:27 - 4:30
    İndi isə buna baxaq.
  • 4:31 - 4:33
    Gəlin bunu yaşıl rənglə işarə edək.
  • 4:33 - 4:36
    Bunu və bu ikisini həll etdik,
  • 4:36 - 4:38
    qaldı 5x.
  • 4:39 - 4:43
    Elə bunu da + 5x yazırıq
  • 4:43 - 4:45
    və bunların hamısı bölünsün
  • 4:45 - 4:52
    2x-3 vurulsun 3x+1
  • 4:52 - 4:54
    3x+1.
  • 4:54 - 4:55
    Budur, tamamladıq.
  • 4:55 - 4:58
    Bitdi.
  • 4:58 - 5:00
    Bunu daha da sadələşdirmənin
  • 5:00 - 5:02
    başqa asan yolu yoxdur.
  • 5:02 - 5:04
    Siz sadəcə surətdə x-i vuruq olaraq
    ayıra bilərsiniz.
  • 5:04 - 5:05
    Lakin, bu məxrəclə
  • 5:05 - 5:06
    ixtisar olunmur.
  • 5:06 - 5:08
    Beləliklə, bitirdik.
Title:
Adding rational expression example
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
05:11

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.