< Return to Video

Depresyon nedir? - Helen M. Farrell

  • 0:08 - 0:09
    Depresyon dünyadaki iş göremezlik
  • 0:09 - 0:11
    halinin başlıca sebebidir.
  • 0:11 - 0:12
    Amerikada yetişkinlerin neredeyse
  • 0:12 - 0:16
    %10'u depresyonla mücadele etmektedir.
  • 0:16 - 0:17
    Fakat zihinsel bir rahatsızlık olduğu için
  • 0:17 - 0:19
    yüksek kolesterol gibi
  • 0:19 - 0:22
    bir hastalığa göre daha zor anlaşılır.
  • 0:22 - 0:23
    Zorluğun sebeplerinden biri
  • 0:23 - 0:25
    'depresyonda olmak' ile
  • 0:25 - 0:28
    'depresif hissetmek' arasındaki farktır.
  • 0:28 - 0:31
    Herkes zaman zaman keyifsiz hisseder.
  • 0:31 - 0:33
    Kötü puan almak,
  • 0:33 - 0:34
    işini kaybetmek,
  • 0:34 - 0:35
    tartışmak,
  • 0:35 - 0:36
    hatta yağmurlu bir gün bile
  • 0:36 - 0:38
    hüzünlü hissetirebilir.
  • 0:38 - 0:39
    Bazen tetikleyici bir durum
  • 0:39 - 0:41
    bile olmaz.
  • 0:41 - 0:42
    Apansız ortaya çıkıverir.
  • 0:42 - 0:44
    Sonra şartlar değişir,
  • 0:44 - 0:46
    ve hüzünlü hisler kaybolur.
  • 0:46 - 0:48
    Klinik depresyon ise farklıdır,
  • 0:48 - 0:50
    tıbbi bir rahatsızlıktır,
  • 0:50 - 0:53
    ve sırf siz gitsin istiyorsunuz diye gitmez.
  • 0:53 - 0:55
    En az 2 hafta sürer
  • 0:55 - 0:59
    ve kişinin iş görmesini,
  • 0:59 - 1:00
    oynamasını,
  • 1:00 - 1:01
    aşk hayatını engeller.
  • 1:01 - 1:03
    Depresyonun çeşitli belirtileri vardır:
  • 1:03 - 1:04
    düşük bir duygu durumu,
  • 1:04 - 1:07
    normalde seveceğiniz şeylere ilgi kaybı,
  • 1:07 - 1:08
    iştahın değişmesi,
  • 1:08 - 1:11
    işe yaramaz veya suçlu hissetmek,
  • 1:11 - 1:14
    çok fazla veya çok az uyku,
  • 1:14 - 1:15
    zayıf konsantrasyon,
  • 1:15 - 1:17
    yerinde duramama veya yavaşlık,
  • 1:17 - 1:19
    enerji kaybı,
  • 1:19 - 1:21
    yinelenen intihar düşüncesi.
  • 1:21 - 1:23
    Bu belirtilerin en azından 5'ine sahipseniz,
  • 1:23 - 1:25
    psikoloji rehberlerine göre
  • 1:25 - 1:29
    depresyon tanısına uyuyorsunuz.
  • 1:29 - 1:30
    Yalnız davranışsal belirtileri
  • 1:30 - 1:31
    yoktur depresyonun,
  • 1:31 - 1:35
    beyin içinde fiziksel bulgular da olur.
  • 1:35 - 1:37
    Öncelikle,
  • 1:37 - 1:39
    çıplak gözle ve X-ray'de görülebilir
  • 1:39 - 1:41
    değişimler olur.
  • 1:41 - 1:42
    Mesela daha küçük beyin ön lobu
  • 1:42 - 1:45
    ve hipokampal hacim.
  • 1:45 - 1:47
    Daha mikro ölçekte,
  • 1:47 - 1:49
    depresyon birkaç şey ile bağlantılıdır:
  • 1:49 - 1:50
    Bazı nörotransmiterlerin (sinir iletici)
  • 1:50 - 1:53
    anormal iletimi veya tükenmesi,
  • 1:53 - 1:57
    özellikle serotonin, norepinefrin ve dopamin.
  • 1:57 - 1:59
    Günlük ritmin bozulması,
  • 1:59 - 2:00
    Uyku döngüsündeki REM ve
  • 2:00 - 2:03
    derin uyku aşamalarındaki değişimler,
  • 2:03 - 2:04
    Yüksek kortizol ve
  • 2:04 - 2:07
    tiroid hormon düzensizliği gibi
  • 2:07 - 2:10
    hormonel anomaliler.
  • 2:10 - 2:11
    Ama nörologlar hala depresyona
  • 2:11 - 2:13
    neyin sebep olduğuna dair
  • 2:13 - 2:15
    bütün resme sahip değiller.
  • 2:15 - 2:17
    Genler ve çevresel şartlar ile
  • 2:17 - 2:20
    karmaşık bir ilişkisi varmış gibi görünüyor,
  • 2:20 - 2:21
    ama hala nerede ve
  • 2:21 - 2:23
    ne zaman görüleceğine dair
  • 2:23 - 2:26
    bir teşhis yöntemi/aracı yok.
  • 2:26 - 2:29
    Ve depresyon belirtileri soyut olduğundan
  • 2:29 - 2:30
    iyi görünmesine rağmen depresyonla
  • 2:30 - 2:32
    boğuşan birini anlamak zordur.
  • 2:32 - 2:35
    Zihin Sağlığı Ulusal Enstitüsü'ne göre
  • 2:35 - 2:38
    zihinsel rahatsızlığı olan ortalama bir kişi
  • 2:38 - 2:39
    yardım isteyene kadar
  • 2:39 - 2:41
    10 yıldan fazla zaman geçiyor.
  • 2:41 - 2:43
    Aslında çok etkili tedavi yöntemleri mevcut.
  • 2:43 - 2:45
    İlaçlar ve terapiler beyin kimyasallarını
  • 2:45 - 2:48
    desteklemek üzere birbirini tamamlar.
  • 2:48 - 2:51
    Bazı uç örneklerde, hasta beyninde kontrollü
  • 2:51 - 2:54
    bir felç gibi etki eden, elektroşok tedavisi
  • 2:54 - 2:56
    oldukça faydalı olur.
  • 2:56 - 2:57
    Transkranyal manyetik stimülasyon (tms)
  • 2:57 - 3:00
    gibi diğer umut vaadeden tedaviler de
  • 3:00 - 3:02
    araştırılmaya devam etmektedir.
  • 3:02 - 3:03
    Yani, depresyon ile mücadele eden
  • 3:03 - 3:04
    birini tanıyorsanız
  • 3:04 - 3:06
    nazikçe, bu tedavi seçeneklerinden
  • 3:06 - 3:09
    biri için teşvik edin.
  • 3:09 - 3:11
    Hatta, yakınlardaki terapistleri araştırmak,
  • 3:11 - 3:12
    veya doktora sorması gereken
  • 3:12 - 3:13
    soruların listesini hazırlamak
  • 3:13 - 3:16
    gibi belli işlerde yardım teklif edebilirsiniz.
  • 3:16 - 3:18
    Depresyondaki birine
  • 3:18 - 3:21
    bu ilk adımlar aşılamaz gibi görünür.
  • 3:21 - 3:23
    Suçlu veya utanç hissederlerse
  • 3:23 - 3:26
    depresyonun astım veya diyabet gibi
  • 3:26 - 3:28
    tıbbi bir durum olduğunu hatırlatın.
  • 3:28 - 3:30
    Zayıflık veya kişisel bir özellik olmadığını...
  • 3:30 - 3:31
    Kırık bir kolu kendi kendilerine
  • 3:31 - 3:34
    iyileştiremeyecekleri gibi
  • 3:34 - 3:35
    depresyonu da tek başlarına
  • 3:35 - 3:37
    atlatmayı beklememeliler.
  • 3:37 - 3:38
    Eğer kendiniz depresyonu
  • 3:38 - 3:39
    deneyimlemediyseniz,
  • 3:39 - 3:40
    depresif hissettiğiniz dönemler ile
  • 3:40 - 3:43
    karşılaştırmaktan kaçının.
  • 3:43 - 3:44
    Onların yaşadıklarını normal,
  • 3:44 - 3:47
    geçici hüzünlü hisler ile karşılaştırmak,
  • 3:47 - 3:48
    kendilerini mücadeleleri yüzünden
  • 3:48 - 3:50
    suçlu hissetmelerine sebep olabilir.
  • 3:50 - 3:51
    Yalnız, açıkça depresyon hakkında
  • 3:51 - 3:53
    konuşmak yardımcı olabilir.
  • 3:53 - 3:54
    Örneğin, araştırmalara göre,
  • 3:54 - 3:57
    birine intiharla ilgili soru sormak
  • 3:57 - 4:00
    intihar etme risklerini azaltır.
  • 4:00 - 4:01
    Zihinsel rahatsızlıkla ilgili
  • 4:01 - 4:04
    açık bir konuşma engelleri aşındırır,
  • 4:04 - 4:05
    ve kişilerin yardım istemelerini
  • 4:05 - 4:07
    kolaylaştırır.
  • 4:07 - 4:08
    Ve daha çok hasta tedavi aradıkça,
  • 4:08 - 4:09
    biliminsanları depresyonla ilgili
  • 4:09 - 4:11
    daha çok şey öğrenecek,
  • 4:11 - 4:13
    ve tedavi yöntemleri daha da iyileşecektir.
Title:
Depresyon nedir? - Helen M. Farrell
Speaker:
Helen M. Farrell
Description:

Tüm dersi izlemek için: http://ed.ted.com/lessons/what-is-depression-helen-m-farrell

Depresyon dünyadaki iş göremezlik sebeplerinin başında gelir; Amerika'da yetişkilerin neredeye %10'u depresyonla mücadele etmektedir. Ama zihinsel bir rahatsızlık olduğu için, yüksek kolesterol gibi bir hastalığa göre daha zor anlaşılır. Helen M. Farrell belirtileri ve tedavi yöntemlerini inceliyor, ve depresyonda olan bir arkadaşa nasıl destek olabileceğinize dair ipuçları veriyor.

Ders Helen M. Farrell, animasyon Artrake Studio tarafından hazırlandı.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:29

Turkish subtitles

Revisions