1
00:00:07,668 --> 00:00:08,668
Depresyon dünyadaki iş göremezlik

2
00:00:08,668 --> 00:00:11,309
halinin başlıca sebebidir.

3
00:00:11,309 --> 00:00:12,382
Amerikada yetişkinlerin neredeyse

4
00:00:12,382 --> 00:00:15,683
%10'u depresyonla mücadele etmektedir.

5
00:00:15,683 --> 00:00:17,358
Fakat zihinsel bir rahatsızlık olduğu için

6
00:00:17,358 --> 00:00:18,598
yüksek kolesterol gibi

7
00:00:18,598 --> 00:00:21,598
bir hastalığa göre daha zor anlaşılır.

8
00:00:21,598 --> 00:00:22,598
Zorluğun sebeplerinden biri

9
00:00:22,598 --> 00:00:25,390
'depresyonda olmak' ile

10
00:00:25,390 --> 00:00:27,963
'depresif hissetmek' arasındaki farktır.

11
00:00:27,963 --> 00:00:31,492
Herkes zaman zaman keyifsiz hisseder.

12
00:00:31,492 --> 00:00:32,711
Kötü puan almak,

13
00:00:32,711 --> 00:00:33,808
işini kaybetmek,

14
00:00:33,808 --> 00:00:34,831
tartışmak,

15
00:00:34,831 --> 00:00:35,831
hatta yağmurlu bir gün bile

16
00:00:35,831 --> 00:00:38,064
hüzünlü hissetirebilir.

17
00:00:38,064 --> 00:00:39,378
Bazen tetikleyici bir durum

18
00:00:39,378 --> 00:00:40,692
bile olmaz.

19
00:00:40,692 --> 00:00:42,006
Apansız ortaya çıkıverir.

20
00:00:42,006 --> 00:00:43,549
Sonra şartlar değişir,

21
00:00:43,549 --> 00:00:46,206
ve hüzünlü hisler kaybolur.

22
00:00:46,206 --> 00:00:48,419
Klinik depresyon ise farklıdır,

23
00:00:48,419 --> 00:00:49,896
tıbbi bir rahatsızlıktır,

24
00:00:49,896 --> 00:00:52,778
ve sırf siz gitsin istiyorsunuz diye gitmez.

25
00:00:52,778 --> 00:00:55,180
En az 2 hafta sürer

26
00:00:55,180 --> 00:00:58,783
ve kişinin iş görmesini,

27
00:00:58,783 --> 00:00:59,590
oynamasını,

28
00:00:59,590 --> 00:01:00,996
aşk hayatını engeller.

29
00:01:00,996 --> 00:01:03,277
Depresyonun çeşitli belirtileri vardır:

30
00:01:03,277 --> 00:01:04,281
düşük bir duygu durumu,

31
00:01:04,281 --> 00:01:06,912
normalde seveceğiniz şeylere ilgi kaybı,

32
00:01:06,912 --> 00:01:08,485
iştahın değişmesi,

33
00:01:08,485 --> 00:01:10,835
işe yaramaz veya suçlu hissetmek,

34
00:01:10,835 --> 00:01:13,531
çok fazla veya çok az uyku,

35
00:01:13,531 --> 00:01:15,363
zayıf konsantrasyon,

36
00:01:15,363 --> 00:01:17,198
yerinde duramama veya yavaşlık,

37
00:01:17,198 --> 00:01:18,681
enerji kaybı,

38
00:01:18,681 --> 00:01:21,215
yinelenen intihar düşüncesi.

39
00:01:21,215 --> 00:01:23,461
Bu belirtilerin en azından 5'ine sahipseniz,

40
00:01:23,461 --> 00:01:25,445
psikoloji rehberlerine göre

41
00:01:25,445 --> 00:01:28,924
depresyon tanısına uyuyorsunuz.

42
00:01:28,924 --> 00:01:29,924
Yalnız davranışsal belirtileri

43
00:01:29,924 --> 00:01:31,292
yoktur depresyonun,

44
00:01:31,292 --> 00:01:35,406
beyin içinde fiziksel bulgular da olur.

45
00:01:35,406 --> 00:01:36,511
Öncelikle,

46
00:01:36,511 --> 00:01:39,092
çıplak gözle ve X-ray'de görülebilir

47
00:01:39,092 --> 00:01:40,510
değişimler olur.

48
00:01:40,510 --> 00:01:41,783
Mesela daha küçük beyin ön lobu

49
00:01:41,783 --> 00:01:44,783
ve hipokampal hacim.

50
00:01:44,783 --> 00:01:46,871
Daha mikro ölçekte,

51
00:01:46,871 --> 00:01:49,351
depresyon birkaç şey ile bağlantılıdır:

52
00:01:49,351 --> 00:01:50,351
Bazı nörotransmiterlerin (sinir iletici)

53
00:01:50,351 --> 00:01:53,241
anormal iletimi veya tükenmesi,

54
00:01:53,241 --> 00:01:56,870
özellikle serotonin, norepinefrin ve dopamin.

55
00:01:56,870 --> 00:01:58,628
Günlük ritmin bozulması,

56
00:01:58,628 --> 00:02:00,338
Uyku döngüsündeki REM ve

57
00:02:00,338 --> 00:02:03,338
derin uyku aşamalarındaki değişimler,

58
00:02:03,338 --> 00:02:04,490
Yüksek kortizol ve

59
00:02:04,490 --> 00:02:07,490
tiroid hormon düzensizliği gibi

60
00:02:07,490 --> 00:02:10,187
hormonel anomaliler.

61
00:02:10,187 --> 00:02:11,187
Ama nörologlar hala depresyona

62
00:02:11,187 --> 00:02:12,950
neyin sebep olduğuna dair

63
00:02:12,950 --> 00:02:15,101
bütün resme sahip değiller.

64
00:02:15,101 --> 00:02:17,075
Genler ve çevresel şartlar ile

65
00:02:17,075 --> 00:02:20,075
karmaşık bir ilişkisi varmış gibi görünüyor,

66
00:02:20,075 --> 00:02:21,075
ama hala nerede ve

67
00:02:21,075 --> 00:02:23,301
ne zaman görüleceğine dair

68
00:02:23,301 --> 00:02:26,112
bir teşhis yöntemi/aracı yok.

69
00:02:26,112 --> 00:02:28,619
Ve depresyon belirtileri soyut olduğundan

70
00:02:28,619 --> 00:02:29,619
iyi görünmesine rağmen depresyonla

71
00:02:29,619 --> 00:02:32,467
boğuşan birini anlamak zordur.

72
00:02:32,467 --> 00:02:34,954
Zihin Sağlığı Ulusal Enstitüsü'ne göre

73
00:02:34,954 --> 00:02:37,847
zihinsel rahatsızlığı olan ortalama bir kişi

74
00:02:37,847 --> 00:02:38,847
yardım isteyene kadar

75
00:02:38,847 --> 00:02:41,138
10 yıldan fazla zaman geçiyor.

76
00:02:41,138 --> 00:02:43,115
Aslında çok etkili tedavi yöntemleri mevcut.

77
00:02:43,115 --> 00:02:44,611
İlaçlar ve terapiler beyin kimyasallarını

78
00:02:44,611 --> 00:02:47,611
desteklemek üzere birbirini tamamlar.

79
00:02:47,611 --> 00:02:50,631
Bazı uç örneklerde, hasta beyninde kontrollü

80
00:02:50,631 --> 00:02:53,553
bir felç gibi etki eden, elektroşok tedavisi

81
00:02:53,553 --> 00:02:55,668
oldukça faydalı olur.

82
00:02:55,668 --> 00:02:57,201
Transkranyal manyetik stimülasyon (tms)

83
00:02:57,201 --> 00:02:59,621
gibi diğer umut vaadeden tedaviler de

84
00:02:59,621 --> 00:03:01,799
araştırılmaya devam etmektedir.

85
00:03:01,799 --> 00:03:02,799
Yani, depresyon ile mücadele eden

86
00:03:02,799 --> 00:03:04,405
birini tanıyorsanız

87
00:03:04,405 --> 00:03:05,777
nazikçe, bu tedavi seçeneklerinden

88
00:03:05,777 --> 00:03:08,777
biri için teşvik edin.

89
00:03:08,777 --> 00:03:11,176
Hatta, yakınlardaki terapistleri araştırmak,

90
00:03:11,176 --> 00:03:12,176
veya doktora sorması gereken

91
00:03:12,176 --> 00:03:13,291
soruların listesini hazırlamak

92
00:03:13,291 --> 00:03:16,026
gibi belli işlerde yardım teklif edebilirsiniz.

93
00:03:16,026 --> 00:03:17,689
Depresyondaki birine

94
00:03:17,689 --> 00:03:20,741
bu ilk adımlar aşılamaz gibi görünür.

95
00:03:20,741 --> 00:03:23,026
Suçlu veya utanç hissederlerse

96
00:03:23,026 --> 00:03:25,590
depresyonun astım veya diyabet gibi

97
00:03:25,590 --> 00:03:27,641
tıbbi bir durum olduğunu hatırlatın.

98
00:03:27,641 --> 00:03:30,274
Zayıflık veya kişisel bir özellik olmadığını...

99
00:03:30,274 --> 00:03:31,274
Kırık bir kolu kendi kendilerine

100
00:03:31,274 --> 00:03:33,516
iyileştiremeyecekleri gibi

101
00:03:33,516 --> 00:03:34,516
depresyonu da tek başlarına

102
00:03:34,516 --> 00:03:36,866
atlatmayı beklememeliler.

103
00:03:36,866 --> 00:03:37,866
Eğer kendiniz depresyonu

104
00:03:37,866 --> 00:03:39,461
deneyimlemediyseniz,

105
00:03:39,461 --> 00:03:40,461
depresif hissettiğiniz dönemler ile

106
00:03:40,461 --> 00:03:42,804
karşılaştırmaktan kaçının.

107
00:03:42,804 --> 00:03:43,977
Onların yaşadıklarını normal,

108
00:03:43,977 --> 00:03:46,977
geçici hüzünlü hisler ile karşılaştırmak,

109
00:03:46,977 --> 00:03:47,977
kendilerini mücadeleleri yüzünden

110
00:03:47,977 --> 00:03:49,599
suçlu hissetmelerine sebep olabilir.

111
00:03:49,599 --> 00:03:50,599
Yalnız, açıkça depresyon hakkında

112
00:03:50,599 --> 00:03:52,936
konuşmak yardımcı olabilir.

113
00:03:52,936 --> 00:03:54,315
Örneğin, araştırmalara göre,

114
00:03:54,315 --> 00:03:57,315
birine intiharla ilgili soru sormak

115
00:03:57,315 --> 00:03:59,814
intihar etme risklerini azaltır.

116
00:03:59,814 --> 00:04:00,814
Zihinsel rahatsızlıkla ilgili

117
00:04:00,814 --> 00:04:03,766
açık bir konuşma engelleri aşındırır,

118
00:04:03,766 --> 00:04:04,766
ve kişilerin yardım istemelerini

119
00:04:04,766 --> 00:04:06,502
kolaylaştırır.

120
00:04:06,502 --> 00:04:08,293
Ve daha çok hasta tedavi aradıkça,

121
00:04:08,293 --> 00:04:09,293
biliminsanları depresyonla ilgili

122
00:04:09,293 --> 00:04:10,992
daha çok şey öğrenecek,

123
00:04:10,992 --> 00:04:13,209
ve tedavi yöntemleri daha da iyileşecektir.