WEBVTT

00:00:07.668 --> 00:00:08.668
Depresyon dünyadaki iş göremezlik

00:00:08.668 --> 00:00:11.309
halinin başlıca sebebidir.

00:00:11.309 --> 00:00:12.382
Amerikada yetişkinlerin neredeyse

00:00:12.382 --> 00:00:15.683
%10'u depresyonla mücadele etmektedir.

00:00:15.683 --> 00:00:17.358
Fakat zihinsel bir rahatsızlık olduğu için

00:00:17.358 --> 00:00:18.598
yüksek kolesterol gibi

00:00:18.598 --> 00:00:21.598
bir hastalığa göre daha zor anlaşılır.

00:00:21.598 --> 00:00:22.598
Zorluğun sebeplerinden biri

00:00:22.598 --> 00:00:25.390
'depresyonda olmak' ile

00:00:25.390 --> 00:00:27.963
'depresif hissetmek' arasındaki farktır.

00:00:27.963 --> 00:00:31.492
Herkes zaman zaman keyifsiz hisseder.

00:00:31.492 --> 00:00:32.711
Kötü puan almak,

00:00:32.711 --> 00:00:33.808
işini kaybetmek,

00:00:33.808 --> 00:00:34.831
tartışmak,

00:00:34.831 --> 00:00:35.831
hatta yağmurlu bir gün bile

00:00:35.831 --> 00:00:38.064
hüzünlü hissetirebilir.

00:00:38.064 --> 00:00:39.378
Bazen tetikleyici bir durum

00:00:39.378 --> 00:00:40.692
bile olmaz.

00:00:40.692 --> 00:00:42.006
Apansız ortaya çıkıverir.

00:00:42.006 --> 00:00:43.549
Sonra şartlar değişir,

00:00:43.549 --> 00:00:46.206
ve hüzünlü hisler kaybolur.

00:00:46.206 --> 00:00:48.419
Klinik depresyon ise farklıdır,

00:00:48.419 --> 00:00:49.896
tıbbi bir rahatsızlıktır,

00:00:49.896 --> 00:00:52.778
ve sırf siz gitsin istiyorsunuz diye gitmez.

00:00:52.778 --> 00:00:55.180
En az 2 hafta sürer

00:00:55.180 --> 00:00:58.783
ve kişinin iş görmesini,

00:00:58.783 --> 00:00:59.590
oynamasını,

00:00:59.590 --> 00:01:00.996
aşk hayatını engeller.

00:01:00.996 --> 00:01:03.277
Depresyonun çeşitli belirtileri vardır:

00:01:03.277 --> 00:01:04.281
düşük bir duygu durumu,

00:01:04.281 --> 00:01:06.912
normalde seveceğiniz şeylere ilgi kaybı,

00:01:06.912 --> 00:01:08.485
iştahın değişmesi,

00:01:08.485 --> 00:01:10.835
işe yaramaz veya suçlu hissetmek,

00:01:10.835 --> 00:01:13.531
çok fazla veya çok az uyku,

00:01:13.531 --> 00:01:15.363
zayıf konsantrasyon,

00:01:15.363 --> 00:01:17.198
yerinde duramama veya yavaşlık,

00:01:17.198 --> 00:01:18.681
enerji kaybı,

00:01:18.681 --> 00:01:21.215
yinelenen intihar düşüncesi.

00:01:21.215 --> 00:01:23.461
Bu belirtilerin en azından 5'ine sahipseniz,

00:01:23.461 --> 00:01:25.445
psikoloji rehberlerine göre

00:01:25.445 --> 00:01:28.924
depresyon tanısına uyuyorsunuz.

00:01:28.924 --> 00:01:29.924
Yalnız davranışsal belirtileri

00:01:29.924 --> 00:01:31.292
yoktur depresyonun,

00:01:31.292 --> 00:01:35.406
beyin içinde fiziksel bulgular da olur.

00:01:35.406 --> 00:01:36.511
Öncelikle,

00:01:36.511 --> 00:01:39.092
çıplak gözle ve X-ray'de görülebilir

00:01:39.092 --> 00:01:40.510
değişimler olur.

00:01:40.510 --> 00:01:41.783
Mesela daha küçük beyin ön lobu

00:01:41.783 --> 00:01:44.783
ve hipokampal hacim.

00:01:44.783 --> 00:01:46.871
Daha mikro ölçekte,

00:01:46.871 --> 00:01:49.351
depresyon birkaç şey ile bağlantılıdır:

00:01:49.351 --> 00:01:50.351
Bazı nörotransmiterlerin (sinir iletici)

00:01:50.351 --> 00:01:53.241
anormal iletimi veya tükenmesi,

00:01:53.241 --> 00:01:56.870
özellikle serotonin, norepinefrin ve dopamin.

00:01:56.870 --> 00:01:58.628
Günlük ritmin bozulması,

00:01:58.628 --> 00:02:00.338
Uyku döngüsündeki REM ve

00:02:00.338 --> 00:02:03.338
derin uyku aşamalarındaki değişimler,

00:02:03.338 --> 00:02:04.490
Yüksek kortizol ve

00:02:04.490 --> 00:02:07.490
tiroid hormon düzensizliği gibi

00:02:07.490 --> 00:02:10.187
hormonel anomaliler.

00:02:10.187 --> 00:02:11.187
Ama nörologlar hala depresyona

00:02:11.187 --> 00:02:12.950
neyin sebep olduğuna dair

00:02:12.950 --> 00:02:15.101
bütün resme sahip değiller.

00:02:15.101 --> 00:02:17.075
Genler ve çevresel şartlar ile

00:02:17.075 --> 00:02:20.075
karmaşık bir ilişkisi varmış gibi görünüyor,

00:02:20.075 --> 00:02:21.075
ama hala nerede ve

00:02:21.075 --> 00:02:23.301
ne zaman görüleceğine dair

00:02:23.301 --> 00:02:26.112
bir teşhis yöntemi/aracı yok.

00:02:26.112 --> 00:02:28.619
Ve depresyon belirtileri soyut olduğundan

00:02:28.619 --> 00:02:29.619
iyi görünmesine rağmen depresyonla

00:02:29.619 --> 00:02:32.467
boğuşan birini anlamak zordur.

00:02:32.467 --> 00:02:34.954
Zihin Sağlığı Ulusal Enstitüsü'ne göre

00:02:34.954 --> 00:02:37.847
zihinsel rahatsızlığı olan ortalama bir kişi

00:02:37.847 --> 00:02:38.847
yardım isteyene kadar

00:02:38.847 --> 00:02:41.138
10 yıldan fazla zaman geçiyor.

00:02:41.138 --> 00:02:43.115
Aslında çok etkili tedavi yöntemleri mevcut.

00:02:43.115 --> 00:02:44.611
İlaçlar ve terapiler beyin kimyasallarını

00:02:44.611 --> 00:02:47.611
desteklemek üzere birbirini tamamlar.

00:02:47.611 --> 00:02:50.631
Bazı uç örneklerde, hasta beyninde kontrollü

00:02:50.631 --> 00:02:53.553
bir felç gibi etki eden, elektroşok tedavisi

00:02:53.553 --> 00:02:55.668
oldukça faydalı olur.

00:02:55.668 --> 00:02:57.201
Transkranyal manyetik stimülasyon (tms)

00:02:57.201 --> 00:02:59.621
gibi diğer umut vaadeden tedaviler de

00:02:59.621 --> 00:03:01.799
araştırılmaya devam etmektedir.

00:03:01.799 --> 00:03:02.799
Yani, depresyon ile mücadele eden

00:03:02.799 --> 00:03:04.405
birini tanıyorsanız

00:03:04.405 --> 00:03:05.777
nazikçe, bu tedavi seçeneklerinden

00:03:05.777 --> 00:03:08.777
biri için teşvik edin.

00:03:08.777 --> 00:03:11.176
Hatta, yakınlardaki terapistleri araştırmak,

00:03:11.176 --> 00:03:12.176
veya doktora sorması gereken

00:03:12.176 --> 00:03:13.291
soruların listesini hazırlamak

00:03:13.291 --> 00:03:16.026
gibi belli işlerde yardım teklif edebilirsiniz.

00:03:16.026 --> 00:03:17.689
Depresyondaki birine

00:03:17.689 --> 00:03:20.741
bu ilk adımlar aşılamaz gibi görünür.

00:03:20.741 --> 00:03:23.026
Suçlu veya utanç hissederlerse

00:03:23.026 --> 00:03:25.590
depresyonun astım veya diyabet gibi

00:03:25.590 --> 00:03:27.641
tıbbi bir durum olduğunu hatırlatın.

00:03:27.641 --> 00:03:30.274
Zayıflık veya kişisel bir özellik olmadığını...

00:03:30.274 --> 00:03:31.274
Kırık bir kolu kendi kendilerine

00:03:31.274 --> 00:03:33.516
iyileştiremeyecekleri gibi

00:03:33.516 --> 00:03:34.516
depresyonu da tek başlarına

00:03:34.516 --> 00:03:36.866
atlatmayı beklememeliler.

00:03:36.866 --> 00:03:37.866
Eğer kendiniz depresyonu

00:03:37.866 --> 00:03:39.461
deneyimlemediyseniz,

00:03:39.461 --> 00:03:40.461
depresif hissettiğiniz dönemler ile

00:03:40.461 --> 00:03:42.804
karşılaştırmaktan kaçının.

00:03:42.804 --> 00:03:43.977
Onların yaşadıklarını normal,

00:03:43.977 --> 00:03:46.977
geçici hüzünlü hisler ile karşılaştırmak,

00:03:46.977 --> 00:03:47.977
kendilerini mücadeleleri yüzünden

00:03:47.977 --> 00:03:49.599
suçlu hissetmelerine sebep olabilir.

00:03:49.599 --> 00:03:50.599
Yalnız, açıkça depresyon hakkında

00:03:50.599 --> 00:03:52.936
konuşmak yardımcı olabilir.

00:03:52.936 --> 00:03:54.315
Örneğin, araştırmalara göre,

00:03:54.315 --> 00:03:57.315
birine intiharla ilgili soru sormak

00:03:57.315 --> 00:03:59.814
intihar etme risklerini azaltır.

00:03:59.814 --> 00:04:00.814
Zihinsel rahatsızlıkla ilgili

00:04:00.814 --> 00:04:03.766
açık bir konuşma engelleri aşındırır,

00:04:03.766 --> 00:04:04.766
ve kişilerin yardım istemelerini

00:04:04.766 --> 00:04:06.502
kolaylaştırır.

00:04:06.502 --> 00:04:08.293
Ve daha çok hasta tedavi aradıkça,

00:04:08.293 --> 00:04:09.293
biliminsanları depresyonla ilgili

00:04:09.293 --> 00:04:10.992
daha çok şey öğrenecek,

00:04:10.992 --> 00:04:13.209
ve tedavi yöntemleri daha da iyileşecektir.