-
Daha önceki videolarımızdaki örneklerde
-
bankalara altın yatırıldığından bahsetmiştik,
-
gelen yorumlarda altının alışverişte kullanılmadığına
-
ilişkin eleştiriler geldi,
-
bence artık banknotlardan bahsetmeye başlamanın tam vaktidir.
-
.
-
Banknot, eminim bu kelimeyi daha önce duymuşsunuzdur,
-
.
-
.
-
.
-
hatta ben konuşurken cüzdanınızdaki banknotları düşünmeye başlamış bile olabilirsiniz..
-
.
-
Örneğimize geri dönelim.
-
Burada Eren Bankası vardı.
-
Bankanın özsermayesi 100 birim altındı.
-
.
-
Bunu çizeyim,
-
özkaynaklar 100 birim altın.
-
Bununla bankanın binasını yaptırıyorum.
-
Şehir dışından bir inşaat firması bu, yani onlara binanın
-
inşaatı için yaptığım ödemeyi
-
getirip benim bankama geri yatırmayacaklar.
-
Bu da bankamın genel müdürlük binası.
-
.
-
.
-
Bunlar da kasabamızda yaşayan kişiler,
-
bankamın binası çok sağlam gözüktüğü için getirip birikimlerini
-
benim bankama yatırıyorlar.
-
Bankamızın binası onların yastık altlarından kesinlikle daha güvenli,
-
biriktirdikleri 1,000 birim altını getirip benim bankama yatırdılar.
-
1,000 birim altın.
-
Bankamın bilançosunda, pasif tarafa bu yükümlülüğümüzü
-
yazalım, 1,000 birim altın borçluyuz.
-
.
-
bilançomuzun aktifinde de yatırılan bu altınlar var.
-
Altınları sarı renkle çizeyim.
-
.
-
.
-
Bilançomun aktifinde, kasalarımda sakladığım 1,000
-
birim altın var.
-
Şimdi soru şuydu,
-
eğer kasabadaki herkes elindeki tüm altınları
-
getirip bana yatırsalardı ve ben de altınları alıp bankamın kasasına koysaydım, günlük alışverişlerde ne kullanılırdı?
-
Şimdi düşünelim.
-
Bilançomuzun bu tarafında bankamın aktifleri,
-
bu tarafında ise pasifleri var.
-
Onlara 1,000 birim altın borçluyum,
-
istedikleri zaman gelip geri alabilirler.
-
Bunu vadesiz hesap gibi düşünebilirsiniz.
-
.
-
.
-
Ancak bana yatırdıkları altınların tümü de kasalarımda duruyor,
-
bilançomda da aktif tarafında,
-
işlem yapmak için ne kullanabilirler?
-
Banka olarak bir çözüm üretiyorum,
-
bir banka bonosu çıkartacağım,
-
üzerinde de benim bankama şu kadar altın yatırmış olduğunuz,
-
bu banknot karşılığında şu kadar altının bende bulunduğunu belirteceğim.
-
Diyelim ki her bir birim altın için bir banka bonosu çıkartıyorum.
Banka bonosu, kısaca banknot diyelim.
-
Her 1 birim altın için 1 banknot çıkartacağım.
-
.
-
.
-
Şimdi bir kağıdın üzerine bunu yazarak banknotumuzu oluşturmaya başlayalım,
-
sanırım şekli size çok tanıdık geldi.
-
.
-
Banknotun ortasında benim resmim var,
-
çünkü banka da benim bankam, Eren Bank,
-
ve 1 birim altını temsil ediyor.
-
Eğer bana 1 birim altın verirseniz,
-
ben de karşılığında size sadece benim basabileceğim
-
bu kağıtlardan vereceğim.
Benden başka hiç kimse bu kadar sofistike bir kağıt basamıyor.
-
Buraya çeşitli renkler koyayım,
-
buraya da sahtesinin üretilmesini önlemek için filigranlar, hologramlar koyayım, kağıdın malzemesi de özel olsun,
-
altına da imzamı atayım.
-
Artık her neler yaptıysam, bu banknotun sahtesini hiç kimse üretemiyor.
-
Banka olarak bu banknotu bastım ve yatırdığınız altın karşılığında size verdim.
-
Bu kağıt parçası, bu banknot size nasıl bir hak veriyor?
-
Bu banknotu elinde tutan her kimse,
-
banknotu Eren'in bankasına getirerek bu banknot karşılığında 1 birim altını geri alabilir.
-
Kasabamızdaki herkes bana çok güveniyor,
-
istedikleri zaman banknotu getirip altını geri alabileceğine inanıyor,
-
ve alışverişlerde altın yerine
-
bu kağıtları, banknotları kullanmaya başlıyorlar.
-
.
-
Her bir birim altın için bir banknot demiştik,
-
ancak kasabalılar ceplerinde çok sayıda banknot taşımak istemiyorlar.
-
.
-
Her 5 birim altını temsil eden başka bir banknot daha çıkarmaya karar veriyorum,
-
bu banknot da başka bir renk olsun, 1 birimlik banknotlarla karışmasınlar,
-
şekli de öbüründen biraz daha büyük olsun.
-
.
-
Banka olarak burada bir yükümlülüğüm var,
-
her 5 birimlik banknot getirene 5 birim altın geri ödeyeceğim.
-
.
-
.
-
5 birimlik banknot değişik bir renkte olsun,
-
bunun üzerine de ünlü birisinin resmini koyayım,
-
filigran ve hologram gibi sahteciliği önleyen detaylar ekleyeyim,
-
altını da imzalayalım,
-
ve 5 birimlik banknotumuz da hazır.
-
.
-
Eğer bizim kasabada yaşayan birisiyseniz,
-
altınlarınızı benim bankama getirdiğinizde
-
altınlarınızı güvenli bir şekilde saklayacağım,
-
size de sahtesinin yapılması son derece güç olan bu banknotlardan
-
vereceğim.
Banknotların sahtesinin yapılamaması son derece önemli,
-
zira eğer bu banknotlar kolayca basılabiliyor olsaydı,
-
benim güvenilir bankamla, Eren Bank'la hiç
-
ilgisi olmayan kişiler de bu banknotları basmaya kalkışırlardı.
-
Bunun olmasını istemeyiz.
-
Dolayısıyla da bu banknotu, sahtesi yapılamayacak kadar sofistike şekilde bastık.
-
Yani artık hem altınlarınızı güvenle saklayabiliyorsunuz,
-
hem de elinizde alışverişte kullanabileceğiniz banknotlar var.
-
Üstelik banknotları taşımak, altını taşımaktan çok daha kolay.
-
Diyelim ki 500 birim altını temsil eden banknot da olabilir.
-
.
-
Eğer birisi bankama 500 birim altın yatırırsa,
-
ona da bu 500'lük banknottan vereceğim.
-
Bu banknot benim yükümlülüğümü temsil ediyor.
-
Bu banknot benim yükümlülüğüm,
-
çünkü eğer birisi bana 500'lük bu banknotu getirirse,
-
bu banknotu geri almak ve
-
karşılığında 500 birim altın ödemekle yükümlüyüm.
-
500'lük banknotumuzun rengi de turuncu olsun.
-
.
-
Çok yararlı bir iş yaptım.
-
Banka olarak pek çok yararlı şey yaptım,
-
para arzını düzenledim,
-
kredi verebildim,
-
üretimi destekledim ve dolayısıyla tüm toplumun
-
refahını artırdım,
-
ve yararlı bir şey daha yapabileceğimi keşfettim,
-
altınlarınızı güvenli şekilde saklayabilmenin bir adım ötesine geçtim ve
-
size değişim birimi olarak kullanabileceğiniz banknotlar oluşturdum.
-
Üstelik banknotları taşımak altına göre daha kolay.
-
Her alışveriş için 500 birim altını yanınızda taşıyıp,
-
altın da boyutuna göre çok ağırdır unutmayın, ve bunları tek tek sayıp ödemekten çok daha kolay banknot kullanmanız.
-
.
-
Altını eline alan ayarına, gramına bakmak zorunda kalmadan
-
sadece banknotları sayacak ve kolayca alışveriş yapabileceksiniz.
-
Aklınızdan şu geçiyor olabilir.
-
Ben banknotu çizmeye başladığımda bunun ABD dolarına
-
benzediğini düşünmüş olabilirsiniz.
-
Bir anlamda haklısınız, zira ABD Doları da aslında
-
ABD Merkez Bankası'nın bonosu.
Banknot terimi, bank note'tan yani banka bonosu'ndan geliyor.
-
Ancak hatırlayın, biz örneğimizde çok çok eski zamanlardan bahsediyoruz.
-
ABD'de koloniler dönemini düşünürseniz,
-
her kolonide çeşitli bankalar var,
-
ve bu bankalar kendi banknotlarını basıyorlar,
-
yani bütün ülkede kullanılan tek bir banknot yok.
-
Bir bankanın banknotu şu şekilde, başka bir bankanın banknotu da bu şekilde olabiliyor,
-
bizim bankanın Eren Bank'ın banknotları böyle gözüküyor.
-
İnsanlar, kabul ettiği banknotların sağlam bankalara
-
ait olmasına dikkat ediyorlar.
-
.
-
Oysa günümüzde, bütün ülkede tek bir banknot kullanılıyor,
-
o da ülkenin Merkez Bankası'nın bastığı banknot.
-
.
-
ABD'de banknot basma yetkisi olan tek bir kurum var,
-
o da ABD Merkez Bankası yani Federal Reserve.
Diğer ülkelerde de aynı şekilde, sadece ülkenin Merkez Bankası banknot basabiliyor.
-
.
-
Ve günümüzde banknotların karşılığı artık altın değil.
-
Buna ilerideki videolarımızda değineceğiz.
-
.
-
Paranın karşılığının altın olmasından vazgeçilmesi de ayrıca ilginç bir süreç, daha sonraki videolarımızda değineceğiz.
-
Bu videoda bankamız vadesiz hesaba yatırılan,
-
yani istendiğinde geri çekilebilen altın hesapları
-
karşılığında yeni bir alışveriş aracı olan banknotları ihraç etti.
-
.
-
Bir sonraki videoda,
-
sulama kanalları ve fabrika için
-
kredi kullanımı konusuna tekrar değineceğiz,
-
aslında tüm bunlar olup biterken altınlar bankadan hiç çıkmayacak.
-
Banka bütün bu işlemleri yapmak için banknotları kullanacak.
-
Bir sonraki videoda görüşmek üzere hoşça kalın.
-
.