< Return to Video

De mythe van de hersenhelften - Elizabeth Waters

  • 0:06 - 0:08
    Aanschouw het menselijke brein,
  • 0:08 - 0:13
    waarvan het hobbelige landschap zichtbaar
    een linker- en rechterdeel heeft.
  • 0:14 - 0:18
    Die structuur vormde de basis
    voor het wijdverspreide idee
  • 0:18 - 0:20
    dat de linkerhelft
    logisch denkwerk ondersteunt
  • 0:20 - 0:23
    en de rechterhelft creativiteit.
  • 0:23 - 0:27
    Deze mythe werd nochtans nooit bevestigd
    door wetenschappelijk onderzoek.
  • 0:28 - 0:30
    Waar komt dit misleidende idee vandaan
  • 0:31 - 0:33
    en wat is er dan net verkeerd aan?
  • 0:33 - 0:36
    Het klopt dat we een linker
    en een rechter hersenhelft hebben.
  • 0:36 - 0:40
    Dit is het duidelijkst in de cortex,
    de buitenste laag.
  • 0:40 - 0:42
    Regio's binnenin, zoals het striatum,
  • 0:42 - 0:43
    de hypothalamus,
  • 0:44 - 0:44
    de thalamus
  • 0:44 - 0:46
    en de hersenstam
  • 0:46 - 0:48
    lijken uit een continu weefsel te bestaan,
  • 0:48 - 0:53
    maar zijn in feite ook georganiseerd
    met een linker- en rechterhelft.
  • 0:53 - 0:57
    De linker en rechter zijden van het brein
    dragen bij aan verschillende functies
  • 0:57 - 0:59
    zoals beweging en zicht.
  • 1:00 - 1:05
    Je rechter hersenhelft beheerst
    je linkerarm en -been en vice versa.
  • 1:05 - 1:08
    Het visuele systeem is nog complexer.
  • 1:09 - 1:12
    Elk oog heeft een linker
    en rechter visueel veld.
  • 1:13 - 1:16
    De rechter hersenhelft
    ontvangt de linker visuele velden
  • 1:16 - 1:19
    en de rechter velden
    worden allebei naar links gestuurd.
  • 1:19 - 1:24
    Het brein gebruikt dus beide kanten
    om een volledig beeld te construeren.
  • 1:25 - 1:29
    Wetenschappers weten niet zeker
    waarom we die kruising hebben.
  • 1:30 - 1:35
    Het zou kunnen dat dit ontstond vlak na
    de ontwikkeling van complexe zenuwstelsels
  • 1:35 - 1:39
    vanwege de snellere reflexen
    die het meebrengt.
  • 1:40 - 1:43
    Als een dier een roofdier
    van links ziet komen,
  • 1:43 - 1:45
    kan het het best naar rechts springen.
  • 1:46 - 1:50
    We kunnen dus zeggen dat zicht
    en beweging twee systemen zijn
  • 1:50 - 1:52
    die op die linker-rechter
    structuur steunen,
  • 1:53 - 1:58
    maar dit generaliseren
    naar logica en creativiteit is lastiger.
  • 1:59 - 2:02
    Die misvatting ontstond
    in het midden van de 19e eeuw
  • 2:02 - 2:05
    toen twee neurologen, Broca en Wernicke,
  • 2:05 - 2:10
    patiënten met communicatieproblemen
    door een letsel onderzochten.
  • 2:11 - 2:15
    De onderzoekers vonden schade
    aan de linker temporale kwabben
  • 2:15 - 2:19
    en suggereerden dus dat taal
    beheerst wordt door de linker hersenhelft.
  • 2:20 - 2:22
    Dit inspireerde de wijdere cultuur.
  • 2:23 - 2:24
    Auteur Robert Louis Stevenson
  • 2:24 - 2:28
    introduceerde het idee
    van een logische linker hemisfeer
  • 2:28 - 2:30
    in competitie met een emotionele
    rechter hemisfeer
  • 2:31 - 2:35
    voorgesteld door personages
    dokter Jekyll en meneer Hyde.
  • 2:35 - 2:38
    Maar het idee hield geen stand
    toen dokters en wetenschappers
  • 2:38 - 2:41
    patiënten met slechts één hemisfeer
  • 2:41 - 2:44
    of gescheiden hemisferen onderzochten.
  • 2:45 - 2:48
    Die patiënten vertoonden
    een volledig gedragsrepertoire
  • 2:48 - 2:50
    met logische en creatieve handelingen.
  • 2:51 - 2:55
    Later onderzoek toonde aan
    dat een helft actiever is dan de andere
  • 2:55 - 2:57
    bij sommige functies.
  • 2:57 - 3:00
    Taal is meer links gelokaliseerd
  • 3:00 - 3:02
    en aandacht rechts.
  • 3:03 - 3:05
    Een hersenhelft doet dus
    misschien meer werk,
  • 3:05 - 3:09
    maar dit varieert eerder
    per systeem dan per persoon.
  • 3:09 - 3:11
    Er is geen enkel bewijs dat aantoont
  • 3:11 - 3:14
    dat personen een dominante
    hersenhelft bezitten
  • 3:14 - 3:19
    of dat logica en creativiteit
    links-rechts verdeeld zijn.
  • 3:20 - 3:23
    Sommigen zijn bijzonder logisch
    of creatief ingesteld,
  • 3:23 - 3:27
    maar dat heeft niets
    met hersenhelften te maken.
  • 3:27 - 3:31
    Zelfs het idee dat logica en creativiteit
    tegenstrijdige concepten zijn,
  • 3:32 - 3:33
    houdt weinig steek.
  • 3:34 - 3:38
    Het oplossen van complexe
    wiskunderaadsels vereist creativiteit
  • 3:38 - 3:42
    en veel levendige kunstwerken
    hebben een intrinsieke logische basis.
  • 3:42 - 3:46
    Zowat elk product
    van creativiteit en logica
  • 3:46 - 3:50
    draagt de stempel van het hele brein
    dat als een eenheid functioneert.
Title:
De mythe van de hersenhelften - Elizabeth Waters
Speaker:
Elizabeth Waters
Description:

Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/the-left-brain-vs-right-brain-myth-elizabeth-waters

Het menselijke brein is zichtbaar gescheiden in een linker- en rechterhelft. Deze structuur vormt de basis van een van de meest wijdverspreide ideeën omtrent het brein: dat de linkerkant instaat voor logica en de rechter voor creativiteit. Deze mythe is nochtans nooit wetenschappelijk bewezen. Hoe ontstond dit idee dan, en wat is er net verkeerd aan? Elizabeth Waters doorziet deze eeuwenoude misvatting.

Les door Elizabeth Waters, animatie door Daniel Gray.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:12

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.