< Return to Video

ความเป็นมาที่แสนซับซ้อนของการเล่นกระดานโต้คลื่น - สกอตต์ เลเดอร์แมน

  • 0:07 - 0:08
    สำหรับบางคนนี่เป็นกีฬาที่จริงจัง
  • 0:08 - 0:11
    บ้างก็ว่าเป็นการผ่อนคลาย
  • 0:11 - 0:15
    แม้จะเป็นการละเล่นทั่ว ๆ ไป
    ที่ทั้งสนุกและโต้แดด
  • 0:15 - 0:20
    การโต้คลื่นมีประวัติความเป็นมา
    ที่ซับซ้อนและลึกซึ้งกว่าที่ใครหลายคนคิด
  • 0:20 - 0:23
    การโต้คลื่นในทุกวันนี้มีจุดเริ่มต้นมาจาก
  • 0:23 - 0:26
    แถบเกาะโพลินีเชีย
    ในมหาสมุทรแปซิฟิก
  • 0:27 - 0:29
    เรารู้ได้จากหลายเรื่องราว
  • 0:29 - 0:33
    ว่ามีการโต้คลื่น
    ทั่วทั้งแถบโพลินีเซียแปซิฟิก
  • 0:33 - 0:35
    รวมถึงในแอฟริกาตะวันตกและเปรู
  • 0:36 - 0:40
    แต่ในหมู่เกาะฮาวายเป็นที่เฉพาะ
  • 0:40 - 0:42
    ซึ่งการโต้คลื่นก้าวไกลที่สุด
  • 0:42 - 0:44
    มีการบันทึกเป็นอักษรไว้อย่างดี
  • 0:44 - 0:47
    และไม่มีที่ไหนเหมือนกับโพลินีเชีย
    อย่างแน่นอน
  • 0:47 - 0:49
    และสำหรับชาวฮาวายแล้ว
  • 0:49 - 0:53
    การโต้คลื่นไม่ได้เป็นเพียงกิจกรรม
    เพื่อการผ่อนคลาย
  • 0:53 - 0:55
    แต่มีความสำคัญในด้านความเชื่อและสังคม
  • 0:57 - 0:59
    เช่นเดียวกับสังคมส่วนใหญ่ในฮาวาย
  • 0:59 - 1:04
    การโต้คลื่นในเกือบทุกรูปแบบ
    ต่างก็มีกฎและข้อห้ามที่ต้องปฏิบัติตาม
  • 1:04 - 1:05
    ซึ่งเรียกว่า คาปู (kapu)
  • 1:07 - 1:10
    ชาวฮาวายจะทำเครื่องบูชา
    โดยแกะสลักต้นไม้
  • 1:10 - 1:15
    สวดอธิษฐานให้แก่คลื่นลมผ่านคาฮูนา (kahuna)
    ซึ่งคือนักบวชผู้เชี่ยวชาญ
  • 1:15 - 1:18
    และขอบคุณหลังรอดพ้นจากภยันตราย
  • 1:20 - 1:24
    การโต้คลื่นสงวนไว้สำหรับเฉพาะชนชั้นสูง
  • 1:24 - 1:26
    แต่มันไม่ใช่แค่เรื่องชนชั้นเท่านั้น
  • 1:26 - 1:30
    นักโต้คลื่นที่ชนะการเดิมพัน
    ที่ต้องโต้ไปได้ไกลที่สุด
  • 1:30 - 1:32
    เร็วที่สุด
  • 1:32 - 1:35
    หรือโต้คลื่นใหญ่ที่สุด
    ด้วยทักษะที่เหนือกว่า
  • 1:35 - 1:36
    จะได้รับการเทิดทูน
  • 1:36 - 1:38
    ได้สถานะทางสังคม
  • 1:38 - 1:39
    และได้รับความสำเร็จที่หอมหวาน
  • 1:41 - 1:44
    ถึงแม้ต่อมาจะถือว่าเป็นกีฬาของราชา
  • 1:44 - 1:47
    ชาวฮาวายทุกเพศทุกวัย
    และทุกชนชั้นก็ยังคงเล่น
  • 1:48 - 1:50
    โต้ไปบนแผ่นกระดานที่สร้างจากไม้สัก
  • 1:50 - 1:50
    ต้นสาเก
  • 1:50 - 1:52
    หรือต้นวิลลีวิลลี
  • 1:54 - 1:56
    ชาวฮาวายหลายคนใช้กระดานอะไลอะ (alaia)
  • 1:56 - 2:00
    ซึ่งบาง มีขนาดกลาง
    และบางส่วนคล้ายกระดานทุกวันนี้
  • 2:01 - 2:03
    บางคนใช้กระดานไพโพ (paipo)
  • 2:03 - 2:07
    เป็นกระดานที่สั้นและหัวมน ซึ่งผู้เล่นส่วนใหญ่
    มักนอนลงไปให้ท้องแนบกับกระดาน
  • 2:08 - 2:12
    แต่เฉพาะหัวหน้าเผ่าเท่านั้นที่จะได้
    ใช้กระดานโอโล่ (olo) ขนาดใหญ่
  • 2:12 - 2:15
    ซึ่งยาวกว่าลองบอร์ดในทุกวันนี้ถึงสองเท่า
  • 2:16 - 2:18
    ไม่เหมือนกับกระดานโต้คลื่นสมัยใหม่
  • 2:18 - 2:20
    กระดานทั้งหมดนั้นไม่มีครีบ
  • 2:20 - 2:24
    ผู้เล่นต้องใช้มือเเละเท้าเพื่อหมุนตัว
  • 2:25 - 2:27
    เราไม่ทราบแน่ชัดว่า
    การโต้คลื่นนี้ถูกคิดขึ้นเมื่อใด
  • 2:27 - 2:32
    แต่เรารู้ว่ามีการละเล่นเช่นนี้
    ในโพลินีเซียมาหลายศตวรรษแล้ว
  • 2:32 - 2:36
    ซึ่งมีการอธิบายไว้ในปี ค.ศ. 1777
    โดยวิลเลียม แอนเดอร์สัน
  • 2:37 - 2:40
    ศัลยแพทย์บนเรือ
    ของกัปตันคุก "เรโซลูชัน"
  • 2:41 - 2:44
    ถึงอย่างนั้น แอนเดอร์สันเอง
    ก็หวั่นใจอยู่ไม่น้อย
  • 2:44 - 2:47
    เพราะส่วนมากมิชชันนารีคริสเตียนชาวอเมริกัน
    ที่มาถึงฮาวาย
  • 2:47 - 2:48
    ในหลายทศวรรษต่อมา
  • 2:48 - 2:51
    มองว่าการเล่นโต้คลื่นเป็นสิ่งชั่วร้าย
  • 2:51 - 2:55
    และกีดกันการโต้คลื่น
    รวมถึงวัฒนธรรมท้องถิ่นอื่น ๆ
  • 2:55 - 3:00
    อย่างไรก็ตาม ภัยคุกคามที่ใหญ่ที่สุด
    ของการโต้คลื่น คือภัยต่อตัวชาวพื้นเมืองเอง
  • 3:00 - 3:05
    ในปี ค.ศ. 1890 เกิดโรคระบาดใหม่
    มาจากชาวยุโรปและอเมริกัน
  • 3:05 - 3:09
    ซึ่งได้คร่าชีวิตชาวฮาวาย
    ซึ่งทำให้เหลือรอดชีวิตไม่ถึง 40,000 คน
  • 3:09 - 3:13
    จากช่วงก่อนเกิดโรค
    ที่อาจมีคนถึง 800,000 คน
  • 3:14 - 3:17
    ขณะเดียวกันอิทธิพลจากต่างชาติ
    ก็เพิ่มมากขึ้น
  • 3:17 - 3:21
    อีกทั้งคนผิวขาวยังล้มล้างระบบการปกครอง
    ของชาวเมืองในปี ค.ศ. 1893
  • 3:21 - 3:25
    และการที่สหรัฐอเมริกา
    รวมเกาะต่าง ๆ เป็นของตนใน 5 ปีต่อมา
  • 3:25 - 3:31
    จุดจบอิสรภาพของชาวฮาวายเกิดขึ้นพร้อมกับ
    การฟื้นตัวการเล่นโต้คลื่นของชาวพื้นเมือง
  • 3:31 - 3:36
    ไม่นานชาวอเมริกันก็เริ่มหาผลประโยชน์
    หลังจากการรื้อฟื้นการละเล่นนี้
  • 3:37 - 3:40
    แต่เริ่มแรกชาวฮาวายบางคน
    ใช้การโต้คลื่นเดินทางข้ามประเทศ
  • 3:41 - 3:46
    ในปี ค.ศ. 1907 จอร์จ ฟรีท
    ผู้ที่ถูกขนานนามว่าเป็นชาวฮาวายมหัศจรรย์
  • 3:46 - 3:47
    เดินทางไปชายฝั่งตะวันตก
  • 3:47 - 3:50
    และสาธิตการโต้คลื่น
    ในตอนใต้ของแคลิฟอร์เนีย
  • 3:51 - 3:56
    ต่อมาปี ค.ศ. 1914 นักว่ายน้ำโอลิมปิก
    ดุก คาฮานาโมกุ
  • 3:56 - 3:58
    เดินทางไปออสเตรเลียและนิวซีแลนด์
  • 3:58 - 4:01
    โต้คลื่นไปเรื่อย ๆ ข้ามแปซิฟิกตอนใต้
  • 4:01 - 4:04
    และเป็นที่ดึงดูดใจแก่ผู้พบเห็น
    ในทุก ๆ ที่ที่เขาไป
  • 4:05 - 4:07
    ไม่นานก่อนที่ฟรีทจะไปแคลิฟอร์เนีย
  • 4:07 - 4:12
    ชาวแคลิฟอร์เนียใต้ชื่อ
    อะเล็กซานเดอร์ ฮูม ฟอร์ด ได้ย้ายไปฮาวาย
  • 4:13 - 4:16
    หลังจากเรียนการโต้คลื่น
    เขากลายเป็นแชมป์ในเวลานั้น
  • 4:18 - 4:20
    แต่ฟอร์ดอาจมีเหตุผลที่ไม่ดีนัก
  • 4:20 - 4:24
    ในความพยายามที่แรงกล้า
    ที่จะปลุกกระแสกีฬานี้
  • 4:24 - 4:28
    เช่นเดียวกับคนอื่นที่อาศัยอยู่ที่นี่
    เขาต้องการให้ฮาวายกลายเป็นรัฐของสหรัฐ
  • 4:28 - 4:33
    แต่ก็กังวลว่าคนส่วนใหญ่ที่อยู่ที่นี่
    ไม่ใช่คนขาวเเละเป็นคนงานชาวเอเชีย
  • 4:34 - 4:38
    ดังนั้นฟอร์ดจึงสนับสนุนการโต้คลื่น
    เพื่อดึงดูดให้ชาวอเมริกันมาฮาวาย
  • 4:38 - 4:41
    แรก ๆ เป็นนักท่องเที่ยว
    ต่อมาเป็นคนอยู่อาศัย
  • 4:42 - 4:45
    มีนักเขียนและคนทำหนังมากมาย
    คอยช่วยเหลือเขา
  • 4:45 - 4:49
    แผนประชากรของฟอร์ดล้มเหลวอย่างน่าอนาถ
  • 4:49 - 4:52
    ฮาวายกลายเป็นรัฐในปี ค.ศ. 1959
  • 4:52 - 4:56
    และคงความเป็นรัฐที่มีความหลากหลาย
    มากที่สุดในประเทศ
  • 4:56 - 5:00
    แต่กระเเสการเล่นโต้คลื่น
    ประสบความสำเร็จยิ่งกว่า
  • 5:00 - 5:04
    ทุกวันนี้การเล่นโต้คลื่นเป็นอุตสาหกรรม
    ที่ทั่วโลกทำเงินได้กว่าหลายพันล้านดอลลาร์
  • 5:04 - 5:07
    ทั้งยังมีผู้เล่นมากกว่า 10 ล้านคนทั่วโลก
  • 5:08 - 5:13
    และแม้จะมีไม่กี่คนที่ตระหนักถึง
    การสวดอธิษฐานต่อคลื่นที่เคยมีความสำคัญ
  • 5:13 - 5:15
    หรือพิธีการแกะสลักกระดานโต้คลื่น
  • 5:15 - 5:18
    ชาวฮาวายยังคงรักษาประเพณีนี้ไว้
  • 5:18 - 5:21
    ซึ่งเกือบจะเลือนหายไปกับคลื่นกระแสในอดีต
Title:
ความเป็นมาที่แสนซับซ้อนของการเล่นกระดานโต้คลื่น - สกอตต์ เลเดอร์แมน
Description:

ดูบทเรียนเต็ม ๆ ได้ที่ https://ed.ted.com/lessons/the-complicated-history-of-surfing-scott-laderman

ทุกวันนี้การเล่นกระดานโต้คลื่นเป็นอุตสาหกรรมที่ทั่วโลกทำเงินได้กว่าหลายพันล้านดอลลาร์ ทั้งยังมีผู้เล่นมากกว่า 10 ล้านคนทั่วโลก สำหรับบางคนนี่เป็นกีฬาที่จริงจัง บ้างก็ว่าเป็นการผ่อนคลาย แม้จะเป็นการละเล่นทั่ว ๆ ไปที่ทั้งสนุกและโต้แดด การโต้คลื่นมีประวัติความเป็นมาที่ซับซ้อนและลึกซึ้งกว่าที่ใครหลายคนคิด วันนี้สกอตต์ เลเดอร์แมน จะมาแบ่งปันความเป็นมาที่ซ่อนไว้อยู่ของกระดานโต้คลื่น

บนเรียนโดย สกอตต์ เลเดอร์แมน กำกับโดย ซิลเวีย พริเอเตฟ

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:40

Thai subtitles

Revisions