Chiếc máy hút sương khói ô nhiễm và những phát minh diệu kì cho thành phố.

Daan Roosegaarde sử dụng công nghệ và lối suy nghĩ sáng tạo để làm ra những thiết kế kì diệu, thân thiện với Trái Đất. Ông ấy đang trình diễn những dự án mới nhất - từ 1 con đường dành riêng cho xe đạp ở Einhoven, nơi mà ông ấy lấy cảm hứng từ bức "Đêm đầy sao" để khiến mọi người nghĩ đến năng lượng xanh, tới Bắc Kinh, nơi mà ông ấy đã phát triển máy hút sương khói để lọc không khí ở công viên, cho tới 1 sàn nhảy có khả năng tạo ra dòng điện để chạy 1 máy chơi nhạc cho DJ. Hãy đón xem viễn cảnh tương lai của Roosegaarde nơi mà sự sáng tạo được đặt lên hàng đầu.

Bạn có nhớ
mấy ngôi sao tỏa-sáng-trong-màn đêm bé xíu

những cái mà bạn từng gắn trên trần nhà
khi bạn còn nhỏ?

Câu trả lời là có?

Đó là ánh sáng.

Ánh sáng thuần khiết.

Tôi từng ngắm nhìn chúng thật lâu

khi tôi còn 5 tuổi đấy, bạn biết chứ?

Chúng thật đẹp:

không cần điện, không cần sữa chữa.

Chúng vẫn luôn ở đó.

2 năm trước, chúng tôi đã làm thí nghiệm,

để khiến nó kéo dài hơn, sáng hơn nữa,

với các chuyên gia.

Cùng lúc đó,
chúng tôi nhận được 1 đề nghị,

từ Van Gogh,
quỹ Van Gogh nổi tiếng

muốn kỉ niệm
ngày sinh thứ 125 của ông ở Hà Lan.

Họ đã đến gặp tôi và yêu cầu,

"Anh có thể tạo ra 1 không gian
đậm chất Van Gogh

ở Hà Lan không?

Và vì tôi rất thích yêu cầu này,

nên sẵn tiện,

chúng tôi đã bắt đầu gắn kết
hai thế giới riêng biệt với nhau.

Não tôi hoạt động thế đấy,

bật mí đó.

-

Tôi rất muốn kể thêm về nó
1 giờ đồng hồ nữa,

nhưng thôi bỏ đi.

-

Và đây là thành quả của chúng tôi:

1 lối đi cho xe đạp nạp điện
vào ban ngày nhờ mặt trời

và phát sáng vào ban đêm tận 8 tiếng liền.

-

Cảm ơn mọi người.

--- với mong muốn hướng về 1 tương lai
năng lượng sạch

và nối tiếp được những mảnh đất

mà Van Gogh đã đi qua
và sống vào năm 1883.

Và bạn có thể đi bất kì đâu mỗi đêm,
miễn phí, không cần vé gì cả.

Mọi người sẽ thấy được vẻ đẹp của
bầu trời đêm đầy sao khi đạp xe,

nghĩ về năng lượng xanh sạch và an toàn.

Tôi muốn tạo ra những nơi
mà mọi người thấy thật gần gũi.

Và thật tuyệt làm sao
khi được thực hiện điều đó

với 1 ngành công nghiệp,
với những công ty cơ sở hạ tầng.

Vì thế khi những người tù trưởng của Qatar
gọi cho tôi:

"10 km giá bao nhiêu thế?"

-

Vâng thật đấy, bạn sẽ nhận được những
cuộc gọi kì lạ thế đấy.

Nhưng điều thú vị là

đây không chỉ làm 1 lần nhân dịp đặc biệt.

Tôi nghĩ kiểu suy nghĩ đột phá này,
những kiểu liên kết thế này

sẽ là nền kinh tế mới.

Phòng Tư vấn ở Geneva,
thuộc Diễn đàn Kinh tế Thế giới,

đã làm 1 buổi phỏng vấn
với nhiều người xuất chúng

đến từ khắp thế giới,

câu hỏi là: " Top 10 kỹ năng bạn và
tôi cần để thành công là gì?"

Và điều thú vị là, bạn thấy dấy:

không phải tiền

hay giỏi ngôn ngữ lập trình C++,

mặc dù đó là những kỹ năng cần thiết đấy,
tôi thừa nhận thế.

Nhưng ở vị trí thứ 3: sáng tạo;

thứ 2: suy nghĩ logic;

và đứng nhất: khả năng giải quyết vấn đề.

Tất cả những này thứ robot và máy tính
đều dở tệ.

Điều này làm tôi thấy phấn chấn và
lạc quan hẳn về thế giới tương lai,

rằng dù chúng ta sẽ sống
trong thế giới công nghệ cao này,

những kỹ năng của loài người

những khát khao đồng cảm,

khát khao khám phá,

khát khao vẻ đẹp

sẽ được trân trọng lần nữa,

và chúng ta sẽ sống trong 1 thế giới
mà sự sáng tạo được đề cao hàng đầu.

Để có thể suy nghĩ như thế

tôi không biết với bạn thì sao,

nhưng trong đầu tôi, luôn tự tâm niệm
1 câu hỏi:

Tại sao?

Tại sao con sứa hấp thụ ánh sáng?

Còn con đom đóm?

Hoặc tại sao lại cam chịu sự ô nhiễm?

Đây là phòng tôi ở Bắc Kinh
vào 3 năm trước.

Hình bên trái là 1 ngày đẹp trời thứ Bảy.

Tôi thấy được những chiếc ô tô,
người và chim;

Cuộc sống cũng ổn ở vùng đô thị đông đúc.

Và ở hình bên phải

trời đất ơi.

Sự ô nhiễm - bao phủ toàn bộ.

Tôi thậm chí còn không nhìn thấy
phía bên kia thành phố.

Và hình ảnh này khiến tôi thật buồn.

Đây không phải là viễn cảnh tươi đẹp
chúng tôi hình dung ở TED,

đây là nỗi kinh hoàng.

Tuổi thọ chúng ta giảm đi 5 - 6 năm;

trẻ em mắc bệnh ung thư phổi
khi chúng chỉ mới 6 tuổi.

Dù điều này thật lạ lùng và hấp dẫn,

tôi, vào lúc đó, lóe lên ý tưởng
khi thấy sự ô nhiễm ở Bắc Kinh.

Và chính phủ khắp thế giới bây giờ
vẫn đang cố gắng đẩy lùi sự ô nhiễm,

nhưng tôi muốn làm thứ gì đó
có ích ngay lúc này.

Vì vậy chúng tôi quyết định xây nên máy
hút bụi và sương khói lớn nhất

trên thế giới.

Nó hút không khí ô nhiễm, làm sạch

và giải phóng chúng.

Chúng tôi đã làm được cái đầu tiên.

Hút được 30,000
khối mét không khí trên 1 giờ,

ở mức siêu vi, những hạt bụi có
đường kính nhỏ hơn 2.5 hay 10 micromet,

mà tốn rất ít điện,

rồi giải phóng không khí đã làm sạch,

nhờ vậy chúng ta có công viên, sân chơi
sạch hơn đến 55 - 75%

so với phần còn lại của thành phố.

-

Vâng!

-

Và mỗi tháng hay hơn thế,

nó sẽ được mở ra giống như phi thuyền ấy,

hay giống Marilyn Monroe với chiếc...
chà, bạn biết đấy.

Thôi kệ nó.

-

Đây ...

là hình ảnh chúng tôi chụp lại.

Đây là sương khói ô nhiễm ở Bắc Kinh.

Và đây là lá phổi của chúng ta.

Nếu bạn sống cạnh đường cao tốc,
nó sẽ giống như hút 17 điếu thuốc 1 ngày.

Chúng ta có mất trí không?

Chúng ta chấp nhận vậy sao?

Chúng ta còn có hàng tá
thứ kinh khủng này

ở trong trường quay,

và vào 1 buổi sáng thứ 2,
chúng ta đang tranh luận thế này,

"Chết tiệt, chúng ta nên làm gì với nó?
Ném nó đi nhé?"

Nghe giống 1 lời kêu cứu.

Rồi ta nhận ra:
ôi không, không, không

không thể để lãng phí.

Đồ thừa với người này sẽ là
thức ăn cho người khác.

Vì thế, tại đây, hãy thể hiện điều đó.

Đừng bỏ nó vào ly cà phê của bạn.

-

Và rồi ta nhận ra có 42% vật chất
làm từ cacbon,

còn cacbon thì, dĩ nhiên,
dưới áp suất cao

sẽ biến thành...

kim cương.

Nhờ ý tưởng đó,
chúng tôi đã nén nó trong 30 phút,

-

và làm 1 chiếc nhẫn "xanh".

-

Bằng việc chia sẻ - vâng, thật đấy!

Bằng việc chia sẻ 1 chiếc nhẫn,

bạn đã quyên góp 1000 mét khối khí sạch

cho thành phố chúng ta đang ở.

-

Tôi đang cầm 1 chiếc ở đây .

-

1 khối cầu nhỏ lơ lửng.

Tôi sẽ đưa bạn 1 chiếc.

Tôi không định cầu hôn bạn đâu, đừng lo.

-

Chúng tôi làm tốt chứ?

Bạn có thể đưa mọi người xem.

Và nếu chúng ta bán qua mạng:
làm chiến dịch, gây quỹ.

Đến khi mọi người bắt đầu đặt hàng,

nhưng quan trọng hơn,
là trả tiền cho nó.

Khoản kinh phí đó đã giúp
chúng tôi hiện thực hóa

và xây được cái máy đầu tiên.

Nó giúp ích rất nhiều đó.

Vì vậy sự lãng phí và người sáng lập,
đã giúp tôi làm điều này

Hơn thế, những phản hồi từ mọi người

đây là 1 cặp đôi mới cưới ở Ấn Độ,

anh ấy đang cầu hôn cô ấy với
chiếc nhẫn "xanh" này

tượng trưng cho vẻ đẹp thuần khiết,

cho biểu tượng hy vọng

Rồi cô ấy đồng ý.

-

Tôi vì nhiều lý do rất thích hình ảnh này.

-

Và bây giờ, khi dự án đang được thực hiện
ở Trung Quốc,

với sự hỗ trợ của chính phủ Trung Hoa.

Mục tiêu đầu tiên là tạo ra công viên
không ô nhiễm,

và thực tế thì chúng cũng ổn lắm,

tầm 55-75% sạch hơn rồi.

Cùng lúc đó,

chúng tôi hợp tác với những
tổ chức phi chính phủ,

với chính phủ,

với học sinh và sinh viên,

với chuyên gia công nghệ,

để bàn nhau: "Này, làm thế nào để khiến
cả thành phố không có 1 chút ô nhiễm?"

Chúng tôi đều mơ về bầu không khí sạch.

Chúng tôi mở các khóa học. Có nhiều ý tưởng mới.

Thậm chí còn nghĩ tới những chiếc xe đạp
không sương khói sẽ thốt lên - Tôi là người Hà Lan.

Tôi nghĩ là gien "xe đạp" ám ảnh tôi quá rồi.

Vậy nên nó hút không khí ô nhiễm,

làm sạch và giải phóng nó ra,

để chống lại ô nhiễm từ xe hơi,

thành kỉ nguyên của xe đạp.

Và ngay bây giờ, chúng tôi vẫn đang
cố gắng lấy được các gói thầu,

rồi chúng tôi quảng bá: " Những tòa tháp sạch,
những chiếc nhẫn xanh".

Chúng tôi đến gặp các thị trưởng,
các quan chức thế giới,

nói rằng: "Chúng tôi có thể đảm bảo cắt
giảm ô nhiễm trong thời gian ngắn

từ 20% đến 40%.

Hãy kí vào phần này, ngay bây giờ."

Được chứ?

-

Cảm ơn các bạn.

-

Đây hoàn toàn về sự liên kết giữa
công nghệ với sự sáng tạo.

Và nếu bạn nghĩ về nó,

bạn có thể hình dung ra rất nhiều điều,

vô vàn thứ bạn có thể làm.

Chúng tôi còn làm những sàn nhảy
có khả năng tạo ra điện

khi bạn nhảy trên đó

Phát minh này dành riêng cho --- năm 2008.

Mỗi chuyển động tầm 8 hay 9 milimét

sẽ tạo ra 25 Watt.

Năng lượng tạo ra sẽ dùng để chạy
hệ thống ánh sáng hay dàn máy cho DJ.

Và dự án này còn đang tiến xa hơn thế,

chứ không dừng lại.

Nhưng cũng ở 1 quy mô lớn hơn

ở Hà Lan, quê hương tôi,
tôi sống ở vùng thấp hơn mực nước biển.

Nơi có kì quan tuyệt đẹp

như đê biển Afsluitdijk dài hơn 32 km,
tự xây dựng vào năm 1932

nơi chúng tôi sống với sông nước,

chống lại triều lên,

cố chung sống hòa bình với dòng nước,

nhưng thỉnh thoảng thất bại.

Vì vậy, chúng tôi tạo ra "Dòng chảy phát sáng"

là 1 sự pha trộn giữa đèn LED và các thấu kính,

để minh họa cho mức nước dâng lên

cho sự biến đổi của Trái Đất

nếu chúng ta ngừng chiến đấu.

Nếu như, hôm nay, chúng ta về nhà và nhủ rằng:

"Chao ôi, sao cũng được, rồi ai đó sẽ làm thôi,

chúng ta chỉ cần đợi chính phủ hay ai cũng được."

Bạn biết đấy, sẽ không có ai chịu hành động đâu.

Mọi thứ hỏng bét.

Còn nếu chúng ta dùng sức mạnh cộng đồng
từ khắp nơi.

Hàng ngàn người sẽ xuất hiện.

-

Cảm ơn rất nhiều.

Các bạn thật tốt, thật tử tế.
Không hợp dân thiết kế chút nào.

Ồ hàng ngàn người sẽ xuất hiện,

và có một vài người, thực ra, vẫn sợ.

Họ bỏ đi, sau đó chứng kiến cơn lũ quét năm 1953.

Còn những người khác bắt đầu suy nghĩ khác đi.

Chúng ta có thể xây thành phố nổi không?

Có thể tạo ra điện từ thủy triều không?

Tôi nghĩ việc trải nghiệm rất quan trọng,

có những trải nghiệm tập thể

nơi mà con người cảm thấy được gần nhau,
có chung phương hướng cho tương lai

và bắt tay thực hiện những thứ khả quan.

Cùng lúc đó,

bạn cũng biết mà, những việc đó,
thật chẳng dễ dàng chút nào.

Cần sự đấu tranh rất quyết liệt.

Và điều mà tôi nghiệm được

là rất nhiều người nói họ muốn cải cách

và họ muốn sự tiến lên,
thứ mới lạ, tương lai.

Nhưng khi bạn trình bày ý tưởng,

mọi người đều kì lạ có chung phản ứng,

nó bắt đầu với 2 từ,

"Cái gì đây?"

-

Không, không phải "Bao nhiêu?"
Nó còn khó chịu hơn đấy.

-

Các bạn đoán ra không?

Các bạn vẫn còn may mắn đấy.
Thật là tốt.

Vâng, là "Được, nhưng."

"Được, nhưng: nó quá đắt, nó quá rẻ;
nó quá nhanh, nó quá chậm,

nó quá đẹp, nó quá xấu,
không làm được đâu, nó đã có rồi."

Tôi đã nghe mọi thứ về cùng 1 dự án

trong 1 tuần liền.

Và tôi thực sự, rất bực đấy.

Đến nỗi nhúm tóc bạc của tôi, đen trở lại
như 1 kiến trúc sư rồi.

-

Mỗi sáng tôi thức dậy, tự nhủ: "Daan, dừng lại.

Tiếp tục chỉ tổn hại mày thôi.

Mày phải làm gì đó khác.

Mày phải tận dụng nó làm nguyên liệu,
làm động lực"

Vì vậy chúng tôi quyết định chế tạo,

hiện thức hóa chiếc ghế nổi tiếng "Vâng, nhưng" này.

-

Đây là chiếc ghế có thật đấy, thiết kế
bởi Friso Kramer theo phong cách Hà Lan

Nhưng chúng tôi có nâng cấp nó lên chút ít,

hay còn gọi là chút thủ thuật.

Chúng tôi lắp máy cảm biến giọng nói ở đây.

Nên khi bạn đang ngồi trên ghế

và thốt ra 2 từ ngữ xấu xí đó,

những thứ làm mất đi sự sáng tạo,
những từ ngữ phiền toái.

-

bạn sẽ bị chút

-

nhưng cũng khá đau đấy,

chút điện giật ở mông đấy.

-

-

Và

-

nó ---- hoạt động ---- như thế đấy

Có vài khách hàng bỏ đi ngay,
họ rất tức giận.

May mắn thay, còn những người tốt ở lại.

Và tất nhiên, chúng tôi cũng đã ngồi thử.

Nhưng mọi người đừng lo.

Mà hãy tò mò thích thú.

Bạn biết đấy, trải qua bao nhiêu năm tháng cùng TED,

nghe những diễn giả khác nói,

cảm nhận được sức mạnh từ mọi người,

tôi vẫn nhớ đến châm ngôn của 1 nhà văn
người Canada, Marshall McLuhan,

ông đã từng nói

"Không có bất kì hành khách nào

trên con tàu vũ trụ mang tên Trái Đất.

Chúng ta đều là phi hành đoàn."

Tôi rất thích câu nói ấy.

Nó cực kỳ ý nghĩa!

Chúng ta không chỉ là kẻ ăn, chúng ta là người tạo ra;

chúng ta tự quyết định,

tự phát minh.

thắp lên những giấc mơ.

Và tôi cho rằng

nếu chúng ta có thể ngẫm được nhiều hơn thế

ngay hôm nay,

thì sẽ thấy thế giới này còn rất nhiều điều để khám phá.

Đến đây thôi, cảm ơn các bạn rất nhiều.

-

Xin cảm ơn.

-