1
00:00:00,603 --> 00:00:03,153
Bạn có nhớ 
mấy ngôi sao tỏa-sáng-trong-màn đêm bé xíu

2
00:00:03,177 --> 00:00:06,067
những cái mà bạn từng gắn trên trần nhà
khi bạn còn nhỏ?

3
00:00:06,091 --> 00:00:07,301
Câu trả lời là có?

4
00:00:07,325 --> 00:00:08,521
Đó là ánh sáng.

5
00:00:08,545 --> 00:00:09,729
Ánh sáng thuần khiết.

6
00:00:09,753 --> 00:00:11,655
Tôi từng ngắm nhìn chúng thật lâu

7
00:00:11,679 --> 00:00:13,452
khi tôi còn 5 tuổi đấy, bạn biết chứ?

8
00:00:13,476 --> 00:00:14,700
Chúng thật đẹp:

9
00:00:14,724 --> 00:00:17,481
không cần điện, không cần sữa chữa.

10
00:00:17,505 --> 00:00:18,709
Chúng vẫn luôn ở đó.

11
00:00:18,733 --> 00:00:20,790
2 năm trước, chúng tôi đã làm thí nghiệm,

12
00:00:20,814 --> 00:00:23,112
để khiến nó kéo dài hơn, sáng hơn nữa,

13
00:00:23,136 --> 00:00:24,516
với các chuyên gia.

14
00:00:24,540 --> 00:00:28,221
Cùng lúc đó, 
chúng tôi nhận được 1 đề nghị,

15
00:00:28,245 --> 00:00:30,823
từ Van Gogh, 
quỹ Van Gogh nổi tiếng

16
00:00:30,847 --> 00:00:34,823
muốn kỉ niệm
ngày sinh thứ 125 của ông ở Hà Lan.

17
00:00:35,232 --> 00:00:37,097
Họ đã đến gặp tôi và yêu cầu,

18
00:00:37,121 --> 00:00:40,922
"Anh có thể tạo ra 1 không gian
đậm chất Van Gogh

19
00:00:40,946 --> 00:00:42,152
ở Hà Lan không?

20
00:00:42,176 --> 00:00:43,730
Và vì tôi rất thích yêu cầu này,

21
00:00:43,754 --> 00:00:44,908
nên sẵn tiện,

22
00:00:44,932 --> 00:00:47,981
chúng tôi đã bắt đầu gắn kết
hai thế giới riêng biệt với nhau.

23
00:00:49,027 --> 00:00:50,324
Não tôi hoạt động thế đấy,

24
00:00:50,348 --> 00:00:51,498
bật mí đó.

25
00:00:51,522 --> 00:00:52,573
-

26
00:00:52,597 --> 00:00:54,808
Tôi rất muốn kể thêm về nó
1 giờ đồng hồ nữa,

27
00:00:54,832 --> 00:00:55,983
nhưng thôi bỏ đi.

28
00:00:56,007 --> 00:00:57,015
-

29
00:00:57,039 --> 00:00:58,817
Và đây là thành quả của chúng tôi:

30
00:00:58,841 --> 00:01:01,563
1 lối đi cho xe đạp nạp điện
vào ban ngày nhờ mặt trời

31
00:01:01,587 --> 00:01:03,709
và phát sáng vào ban đêm tận 8 tiếng liền.

32
00:01:03,733 --> 00:01:04,961
-

33
00:01:04,985 --> 00:01:06,311
Cảm ơn mọi người.

34
00:01:06,335 --> 00:01:10,702
--- với mong muốn hướng về 1 tương lai
năng lượng sạch

35
00:01:10,726 --> 00:01:12,422
và nối tiếp được những mảnh đất

36
00:01:12,446 --> 00:01:15,873
mà Van Gogh đã đi qua
và sống vào năm 1883.

37
00:01:15,897 --> 00:01:19,204
Và bạn có thể đi bất kì đâu mỗi đêm,
miễn phí, không cần vé gì cả.

38
00:01:19,228 --> 00:01:22,434
Mọi người sẽ thấy được vẻ đẹp của
bầu trời đêm đầy sao khi đạp xe,

39
00:01:22,458 --> 00:01:24,483
nghĩ về năng lượng xanh sạch và an toàn.

40
00:01:24,507 --> 00:01:28,222
Tôi muốn tạo ra những nơi
mà mọi người thấy thật gần gũi.

41
00:01:28,766 --> 00:01:31,854
Và thật tuyệt làm sao 
khi được thực hiện điều đó


42
00:01:31,878 --> 00:01:34,724
với 1 ngành công nghiệp,
với những công ty cơ sở hạ tầng.

43
00:01:34,748 --> 00:01:37,037
Vì thế khi những người tù trưởng của Qatar 
gọi cho tôi:

44
00:01:37,061 --> 00:01:38,562
"10 km giá bao nhiêu thế?"

45
00:01:38,586 --> 00:01:39,601
-

46
00:01:39,625 --> 00:01:42,337
Vâng thật đấy, bạn sẽ nhận được những
cuộc gọi kì lạ thế đấy.

47
00:01:42,361 --> 00:01:43,521
Nhưng điều thú vị là

48
00:01:43,545 --> 00:01:46,953
đây không chỉ làm 1 lần nhân dịp đặc biệt.

49
00:01:46,977 --> 00:01:50,400
Tôi nghĩ kiểu suy nghĩ đột phá này,
những kiểu liên kết thế này

50
00:01:50,424 --> 00:01:51,608
sẽ là nền kinh tế mới.

51
00:01:51,632 --> 00:01:54,379
Phòng Tư vấn ở Geneva,
thuộc Diễn đàn Kinh tế Thế giới,

52
00:01:54,403 --> 00:01:56,802
đã làm 1 buổi phỏng vấn
với nhiều người xuất chúng

53
00:01:56,826 --> 00:01:57,982
đến từ khắp thế giới,

54
00:01:58,006 --> 00:02:02,828
câu hỏi là: " Top 10 kỹ năng bạn và 
tôi cần để thành công là gì?"

55
00:02:02,852 --> 00:02:05,172
Và điều thú vị là, bạn thấy dấy:

56
00:02:05,196 --> 00:02:07,735
không phải tiền


57
00:02:07,759 --> 00:02:10,660
hay giỏi ngôn ngữ lập trình C++,

58
00:02:10,684 --> 00:02:13,701
mặc dù đó là những kỹ năng cần thiết đấy,
tôi thừa nhận thế.

59
00:02:13,725 --> 00:02:16,081
Nhưng ở vị trí thứ 3: sáng tạo;

60
00:02:16,105 --> 00:02:18,317
thứ 2: suy nghĩ logic;

61
00:02:18,341 --> 00:02:21,441
và đứng nhất: khả năng giải quyết vấn đề.

62
00:02:21,465 --> 00:02:25,986
Tất cả những này thứ robot và máy tính 
đều dở tệ.

63
00:02:26,662 --> 00:02:30,315
Điều này làm tôi thấy phấn chấn và 
lạc quan hẳn về thế giới tương lai,

64
00:02:30,339 --> 00:02:33,215
rằng dù chúng ta sẽ sống 
trong thế giới công nghệ cao này,

65
00:02:33,239 --> 00:02:34,681
những kỹ năng của loài người

66
00:02:34,705 --> 00:02:36,049
những khát khao đồng cảm,

67
00:02:36,073 --> 00:02:38,339
khát khao khám phá,

68
00:02:38,363 --> 00:02:40,078
khát khao vẻ đẹp

69
00:02:40,102 --> 00:02:41,836
sẽ được trân trọng lần nữa,

70
00:02:41,860 --> 00:02:45,676
và chúng ta sẽ sống trong 1 thế giới
mà sự sáng tạo được đề cao hàng đầu.

71
00:02:46,784 --> 00:02:49,243
Để có thể suy nghĩ như thế

72
00:02:49,267 --> 00:02:50,966
tôi không biết với bạn thì sao,

73
00:02:50,990 --> 00:02:53,681
nhưng trong đầu tôi, luôn tự tâm niệm
1 câu hỏi:

74
00:02:53,705 --> 00:02:54,859
Tại sao?

75
00:02:55,884 --> 00:02:58,407
Tại sao con sứa hấp thụ ánh sáng?

76
00:02:58,431 --> 00:02:59,786
Còn con đom đóm?

77
00:02:59,810 --> 00:03:02,056
Hoặc tại sao lại cam chịu sự ô nhiễm?

78
00:03:02,080 --> 00:03:04,329
Đây là phòng tôi ở Bắc Kinh 
vào 3 năm trước.

79
00:03:04,353 --> 00:03:06,497
Hình bên trái là 1 ngày đẹp trời thứ Bảy.

80
00:03:06,521 --> 00:03:08,742
Tôi thấy được những chiếc ô tô, 
người và chim;

81
00:03:08,766 --> 00:03:11,358
Cuộc sống cũng ổn ở vùng đô thị đông đúc.

82
00:03:11,382 --> 00:03:13,214
Và ở hình bên phải

83
00:03:13,238 --> 00:03:15,038
trời đất ơi.

84
00:03:15,062 --> 00:03:17,075
Sự ô nhiễm - bao phủ toàn bộ.

85
00:03:17,099 --> 00:03:19,807
Tôi thậm chí còn không nhìn thấy
phía bên kia thành phố.

86
00:03:19,831 --> 00:03:21,667
Và hình ảnh này khiến tôi thật buồn.

87
00:03:21,691 --> 00:03:24,740
Đây không phải là viễn cảnh tươi đẹp
chúng tôi hình dung ở TED,

88
00:03:24,764 --> 00:03:25,937
đây là nỗi kinh hoàng.

89
00:03:25,961 --> 00:03:27,712
Tuổi thọ chúng ta giảm đi 5 - 6 năm;

90
00:03:27,736 --> 00:03:30,425
trẻ em mắc bệnh ung thư phổi
khi chúng chỉ mới 6 tuổi.

91
00:03:30,828 --> 00:03:33,314
Dù điều này thật lạ lùng và hấp dẫn,

92
00:03:33,338 --> 00:03:37,492
tôi, vào lúc đó, lóe lên ý tưởng
khi thấy sự ô nhiễm ở Bắc Kinh.

93
00:03:37,849 --> 00:03:41,332
Và chính phủ khắp thế giới bây giờ
vẫn đang cố gắng đẩy lùi sự ô nhiễm,

94
00:03:41,356 --> 00:03:43,994
nhưng tôi muốn làm thứ gì đó
có ích ngay lúc này.

95
00:03:44,018 --> 00:03:47,816
Vì vậy chúng tôi quyết định xây nên máy
hút bụi và sương khói lớn nhất

96
00:03:47,840 --> 00:03:49,251
trên thế giới.

97
00:03:49,275 --> 00:03:51,224
Nó hút không khí ô nhiễm, làm sạch

98
00:03:51,248 --> 00:03:52,672
và giải phóng chúng.

99
00:03:52,696 --> 00:03:54,386
Chúng tôi đã làm được cái đầu tiên.

100
00:03:54,865 --> 00:03:57,502
Hút được 30,000 
khối mét không khí trên 1 giờ,

101
00:03:57,526 --> 00:04:01,313
ở mức siêu vi, những hạt bụi có 
đường kính nhỏ hơn 2.5 hay 10 micromet,

102
00:04:01,337 --> 00:04:03,312
mà tốn rất ít điện,

103
00:04:03,336 --> 00:04:05,803
rồi giải phóng không khí đã làm sạch,

104
00:04:05,827 --> 00:04:11,280
nhờ vậy chúng ta có công viên, sân chơi
sạch hơn đến 55 - 75%

105
00:04:11,304 --> 00:04:12,871
so với phần còn lại của thành phố.

106
00:04:12,895 --> 00:04:14,564
-

107
00:04:14,588 --> 00:04:16,016
Vâng!

108
00:04:16,040 --> 00:04:17,557
-

109
00:04:17,581 --> 00:04:20,478
Và mỗi tháng hay hơn thế,

110
00:04:20,502 --> 00:04:24,393
nó sẽ được mở ra giống như phi thuyền ấy,

111
00:04:24,417 --> 00:04:27,076
hay giống Marilyn Monroe với chiếc...
chà, bạn biết đấy.

112
00:04:27,100 --> 00:04:28,290
Thôi kệ nó.

113
00:04:28,314 --> 00:04:29,390
-

114
00:04:29,414 --> 00:04:30,864
Đây ...

115
00:04:30,888 --> 00:04:32,835
là hình ảnh chúng tôi chụp lại.

116
00:04:33,310 --> 00:04:35,057
Đây là sương khói ô nhiễm ở Bắc Kinh.

117
00:04:35,760 --> 00:04:37,378
Và đây là lá phổi của chúng ta.

118
00:04:37,402 --> 00:04:40,824
Nếu bạn sống cạnh đường cao tốc,
nó sẽ giống như hút 17 điếu thuốc 1 ngày.

119
00:04:40,848 --> 00:04:41,998
Chúng ta có mất trí không?


120
00:04:42,022 --> 00:04:43,605
Chúng ta chấp nhận vậy sao?

121
00:04:44,028 --> 00:04:47,271
Chúng ta còn có hàng tá
thứ kinh khủng này

122
00:04:47,295 --> 00:04:48,839
ở trong trường quay,

123
00:04:48,863 --> 00:04:51,672
và vào 1 buổi sáng thứ 2,
chúng ta đang tranh luận thế này,

124
00:04:51,696 --> 00:04:54,546
"Chết tiệt, chúng ta nên làm gì với nó?
Ném nó đi nhé?"

125
00:04:54,570 --> 00:04:55,725
Nghe giống 1 lời kêu cứu.

126
00:04:55,749 --> 00:04:57,910
Rồi ta nhận ra:
ôi không, không, không

127
00:04:57,934 --> 00:04:59,126
không thể để lãng phí.

128
00:04:59,150 --> 00:05:01,578
Đồ thừa với người này sẽ là
thức ăn cho người khác.

129
00:05:02,350 --> 00:05:04,502
Vì thế, tại đây, hãy thể hiện điều đó.

130
00:05:04,870 --> 00:05:06,433
Đừng bỏ nó vào ly cà phê của bạn.


131
00:05:06,457 --> 00:05:07,468
-

132
00:05:07,492 --> 00:05:10,503
Và rồi ta nhận ra có 42% vật chất
làm từ cacbon,

133
00:05:10,527 --> 00:05:12,695
còn cacbon thì, dĩ nhiên,
dưới áp suất cao

134
00:05:12,719 --> 00:05:13,990
sẽ biến thành...

135
00:05:14,871 --> 00:05:16,275
kim cương.

136
00:05:16,299 --> 00:05:20,430
Nhờ ý tưởng đó, 
chúng tôi đã nén nó trong 30 phút,

137
00:05:20,454 --> 00:05:21,541
-

138
00:05:21,565 --> 00:05:23,645
và làm 1 chiếc nhẫn "xanh".

139
00:05:23,669 --> 00:05:24,692
-

140
00:05:24,716 --> 00:05:26,692
Bằng việc chia sẻ - vâng, thật đấy!

141
00:05:26,716 --> 00:05:28,354
Bằng việc chia sẻ 1 chiếc nhẫn,

142
00:05:28,378 --> 00:05:30,984
bạn đã quyên góp 1000 mét khối khí sạch

143
00:05:31,008 --> 00:05:32,673
cho thành phố chúng ta đang ở.

144
00:05:32,697 --> 00:05:33,709
-

145
00:05:33,733 --> 00:05:34,963
Tôi đang cầm 1 chiếc ở đây .

146
00:05:34,987 --> 00:05:36,167
-

147
00:05:36,191 --> 00:05:39,058
1 khối cầu nhỏ lơ lửng.

148
00:05:40,163 --> 00:05:41,313
Tôi sẽ đưa bạn 1 chiếc.

149
00:05:41,337 --> 00:05:43,567
Tôi không định cầu hôn bạn đâu, đừng lo.

150
00:05:43,591 --> 00:05:44,879
-

151
00:05:44,903 --> 00:05:46,068
Chúng tôi làm tốt chứ?

152
00:05:46,092 --> 00:05:47,334
Bạn có thể đưa mọi người xem.

153
00:05:47,358 --> 00:05:50,768
Và nếu chúng ta bán qua mạng:
làm chiến dịch, gây quỹ.

154
00:05:50,792 --> 00:05:52,581
Đến khi mọi người bắt đầu đặt hàng,

155
00:05:52,605 --> 00:05:55,435
nhưng quan trọng hơn,
là trả tiền cho nó.

156
00:05:55,459 --> 00:05:58,828
Khoản kinh phí đó đã giúp 
chúng tôi hiện thực hóa

157
00:05:58,852 --> 00:06:00,477
và xây được cái máy đầu tiên.

158
00:06:00,873 --> 00:06:02,023
Nó giúp ích rất nhiều đó.

159
00:06:02,047 --> 00:06:04,684
Vì vậy sự lãng phí và người sáng lập,
đã giúp tôi làm điều này

160
00:06:04,708 --> 00:06:06,718
Hơn thế, những phản hồi từ mọi người

161
00:06:06,742 --> 00:06:08,558
đây là 1 cặp đôi mới cưới ở Ấn Độ,


162
00:06:08,582 --> 00:06:11,043
anh ấy đang cầu hôn cô ấy với
chiếc nhẫn "xanh" này


163
00:06:11,067 --> 00:06:12,340
tượng trưng cho vẻ đẹp thuần khiết,


164
00:06:12,364 --> 00:06:14,233
cho biểu tượng hy vọng

165
00:06:14,257 --> 00:06:16,095
Rồi cô ấy đồng ý.

166
00:06:16,119 --> 00:06:17,834
-

167
00:06:17,858 --> 00:06:21,341
Tôi vì nhiều lý do rất thích hình ảnh này.


168
00:06:21,365 --> 00:06:22,592
-

169
00:06:22,616 --> 00:06:25,311
Và bây giờ, khi dự án đang được thực hiện
ở Trung Quốc,

170
00:06:25,335 --> 00:06:28,207
với sự hỗ trợ của chính phủ Trung Hoa.

171
00:06:28,231 --> 00:06:31,324
Mục tiêu đầu tiên là tạo ra công viên 
không ô nhiễm,

172
00:06:31,348 --> 00:06:33,348
và thực tế thì chúng cũng ổn lắm,

173
00:06:33,372 --> 00:06:35,632
tầm 55-75% sạch hơn rồi.

174
00:06:35,656 --> 00:06:37,005
Cùng lúc đó,

175
00:06:37,029 --> 00:06:38,426
chúng tôi hợp tác với những 
tổ chức phi chính phủ,

176
00:06:38,450 --> 00:06:39,614
với chính phủ,

177
00:06:39,638 --> 00:06:40,838
với học sinh và sinh viên,

178
00:06:40,862 --> 00:06:42,013
với chuyên gia công nghệ,

179
00:06:42,037 --> 00:06:45,392
để bàn nhau: "Này, làm thế nào để khiến
cả thành phố không có 1 chút ô nhiễm?"

180
00:06:45,416 --> 00:06:47,199
Chúng tôi đều mơ về bầu không khí sạch.

181
00:06:47,223 --> 00:06:49,469
Chúng tôi mở các khóa học. Có nhiều ý tưởng mới.

182
00:06:49,493 --> 00:06:52,287
Thậm chí còn nghĩ tới những chiếc xe đạp 
không sương khói sẽ thốt lên - Tôi là người Hà Lan.

183
00:06:52,311 --> 00:06:54,750
Tôi nghĩ là gien "xe đạp" ám ảnh tôi quá rồi.

184
00:06:54,774 --> 00:06:56,424
Vậy nên nó hút không khí ô nhiễm,

185
00:06:56,448 --> 00:06:58,007
làm sạch và giải phóng nó ra,

186
00:06:58,031 --> 00:06:59,524
để chống lại ô nhiễm từ xe hơi,

187
00:06:59,548 --> 00:07:01,429
thành kỉ nguyên của xe đạp.

188
00:07:01,453 --> 00:07:05,614
Và ngay bây giờ, chúng tôi vẫn đang
cố gắng lấy được các gói thầu,

189
00:07:05,638 --> 00:07:08,892
rồi chúng tôi quảng bá: " Những tòa tháp sạch,
những chiếc nhẫn xanh".

190
00:07:08,916 --> 00:07:11,412
Chúng tôi đến gặp các thị trưởng,
các quan chức thế giới,


191
00:07:11,436 --> 00:07:15,539
nói rằng: "Chúng tôi có thể đảm bảo cắt 
giảm ô nhiễm trong thời gian ngắn

192
00:07:15,563 --> 00:07:17,646
từ 20% đến 40%.

193
00:07:17,670 --> 00:07:19,567
Hãy kí vào phần này, ngay bây giờ."

194
00:07:19,591 --> 00:07:20,742
Được chứ?

195
00:07:20,766 --> 00:07:22,493
-

196
00:07:22,517 --> 00:07:23,667
Cảm ơn các bạn.

197
00:07:23,691 --> 00:07:25,521
-

198
00:07:25,545 --> 00:07:30,472
Đây hoàn toàn về sự liên kết giữa
công nghệ với sự sáng tạo.

199
00:07:30,496 --> 00:07:32,438
Và nếu bạn nghĩ về nó,

200
00:07:32,462 --> 00:07:34,623
bạn có thể hình dung ra rất nhiều điều,

201
00:07:34,647 --> 00:07:36,170
vô vàn thứ bạn có thể làm.

202
00:07:36,194 --> 00:07:39,505
Chúng tôi còn làm những sàn nhảy
có khả năng tạo ra điện

203
00:07:39,529 --> 00:07:40,788
khi bạn nhảy trên đó

204
00:07:40,812 --> 00:07:43,290
Phát minh này dành riêng cho --- năm 2008.

205
00:07:43,314 --> 00:07:45,309
Mỗi chuyển động tầm 8 hay 9 milimét

206
00:07:45,333 --> 00:07:47,011
sẽ tạo ra 25 Watt.

207
00:07:47,035 --> 00:07:51,032
Năng lượng tạo ra sẽ dùng để chạy 
hệ thống ánh sáng hay dàn máy cho DJ.

208
00:07:51,056 --> 00:07:53,720
Và dự án này còn đang tiến xa hơn thế,

209
00:07:53,744 --> 00:07:55,407
chứ không dừng lại.

210
00:07:55,431 --> 00:07:56,917
Nhưng cũng ở 1 quy mô lớn hơn

211
00:07:56,941 --> 00:08:00,390
ở Hà Lan, quê hương tôi,
tôi sống ở vùng thấp hơn mực nước biển.

212
00:08:00,414 --> 00:08:02,692
Nơi có kì quan tuyệt đẹp

213
00:08:02,716 --> 00:08:08,156
như đê biển Afsluitdijk dài hơn 32 km, 
tự xây dựng vào năm 1932

214
00:08:08,180 --> 00:08:09,947
nơi chúng tôi sống với sông nước,

215
00:08:09,971 --> 00:08:11,501
chống lại triều lên,

216
00:08:11,525 --> 00:08:13,671
cố chung sống hòa bình với dòng nước,

217
00:08:13,695 --> 00:08:15,596
nhưng thỉnh thoảng thất bại.

218
00:08:16,163 --> 00:08:18,106
Vì vậy, chúng tôi tạo ra "Dòng chảy phát sáng"

219
00:08:18,130 --> 00:08:20,350
là 1 sự pha trộn giữa đèn LED và các thấu kính,

220
00:08:20,374 --> 00:08:22,988
để minh họa cho mức nước dâng lên

221
00:08:23,012 --> 00:08:24,293
cho sự biến đổi của Trái Đất

222
00:08:24,859 --> 00:08:26,384
nếu chúng ta ngừng chiến đấu.

223
00:08:26,408 --> 00:08:29,109
Nếu như, hôm nay, chúng ta về nhà và nhủ rằng:

224
00:08:29,133 --> 00:08:31,554
"Chao ôi, sao cũng được, rồi ai đó sẽ làm thôi,

225
00:08:31,578 --> 00:08:33,598
chúng ta chỉ cần đợi chính phủ hay ai cũng được."

226
00:08:33,622 --> 00:08:35,488
Bạn biết đấy, sẽ không có ai chịu hành động đâu.

227
00:08:35,512 --> 00:08:36,671
Mọi thứ hỏng bét.

228
00:08:36,695 --> 00:08:39,411
Còn nếu chúng ta dùng sức mạnh cộng đồng
từ khắp nơi.

229
00:08:39,435 --> 00:08:41,026
Hàng ngàn người sẽ xuất hiện.

230
00:08:41,050 --> 00:08:42,298
-

231
00:08:42,322 --> 00:08:43,472
Cảm ơn rất nhiều.

232
00:08:44,117 --> 00:08:47,678
Các bạn thật tốt, thật tử tế.
Không hợp dân thiết kế chút nào.

233
00:08:47,702 --> 00:08:49,702
Ồ hàng ngàn người sẽ xuất hiện,

234
00:08:49,726 --> 00:08:51,496
và có một vài người, thực ra, vẫn sợ.

235
00:08:51,520 --> 00:08:54,861
Họ bỏ đi, sau đó chứng kiến cơn lũ quét năm 1953.

236
00:08:54,885 --> 00:08:56,277
Còn những người khác bắt đầu suy nghĩ khác đi.

237
00:08:56,301 --> 00:08:58,120
Chúng ta có thể xây thành phố nổi không?

238
00:08:58,144 --> 00:09:01,631
Có thể tạo ra điện từ thủy triều không?

239
00:09:02,044 --> 00:09:04,995
Tôi nghĩ việc trải nghiệm rất quan trọng,

240
00:09:05,019 --> 00:09:06,553
có những trải nghiệm tập thể

241
00:09:06,577 --> 00:09:10,231
nơi mà con người cảm thấy được gần nhau, 
có chung phương hướng cho tương lai

242
00:09:10,255 --> 00:09:12,025
và bắt tay thực hiện những thứ khả quan.

243
00:09:12,822 --> 00:09:14,192
Cùng lúc đó,

244
00:09:14,216 --> 00:09:18,710
bạn cũng biết mà, những việc đó,
thật chẳng dễ dàng chút nào.

245
00:09:18,734 --> 00:09:19,988
Cần sự đấu tranh rất quyết liệt.

246
00:09:20,012 --> 00:09:21,678
Và điều mà tôi nghiệm được

247
00:09:21,702 --> 00:09:24,101
là rất nhiều người nói họ muốn cải cách

248
00:09:24,125 --> 00:09:26,723
và họ muốn sự tiến lên,
thứ mới lạ, tương lai.

249
00:09:26,747 --> 00:09:29,784
Nhưng khi bạn trình bày ý tưởng,

250
00:09:29,808 --> 00:09:34,194
mọi người đều kì lạ có chung phản ứng,

251
00:09:34,218 --> 00:09:36,572
nó bắt đầu với 2 từ,

252
00:09:37,468 --> 00:09:38,650
"Cái gì đây?"

253
00:09:38,674 --> 00:09:40,020
-

254
00:09:40,044 --> 00:09:42,226
Không, không phải "Bao nhiêu?"
Nó còn khó chịu hơn đấy.

255
00:09:42,250 --> 00:09:43,258
-

256
00:09:43,282 --> 00:09:44,435
Các bạn đoán ra không?

257
00:09:44,459 --> 00:09:47,000
Các bạn vẫn còn may mắn đấy.
Thật là tốt.

258
00:09:47,024 --> 00:09:48,220
Vâng, là "Được, nhưng."

259
00:09:48,244 --> 00:09:51,936
"Được, nhưng: nó quá đắt, nó quá rẻ;
nó quá nhanh, nó quá chậm,

260
00:09:51,960 --> 00:09:55,443
nó quá đẹp, nó quá xấu,
không làm được đâu, nó đã có rồi."

261
00:09:55,467 --> 00:09:57,554
Tôi đã nghe mọi thứ về cùng 1 dự án

262
00:09:57,578 --> 00:09:58,738
trong 1 tuần liền.

263
00:09:58,762 --> 00:10:00,691
Và tôi thực sự, rất bực đấy.

264
00:10:00,715 --> 00:10:04,953
Đến nỗi nhúm tóc bạc của tôi, đen trở lại
như 1 kiến trúc sư rồi.

265
00:10:04,977 --> 00:10:07,425
-

266
00:10:07,449 --> 00:10:10,907
Mỗi sáng tôi thức dậy, tự nhủ: "Daan, dừng lại.

267
00:10:10,931 --> 00:10:12,282
Tiếp tục chỉ tổn hại mày thôi.

268
00:10:12,306 --> 00:10:14,061
Mày phải làm gì đó khác.

269
00:10:14,085 --> 00:10:16,780
Mày phải tận dụng nó làm nguyên liệu,
làm động lực"

270
00:10:16,804 --> 00:10:18,769
Vì vậy chúng tôi quyết định chế tạo,

271
00:10:18,793 --> 00:10:22,776
hiện thức hóa chiếc ghế nổi tiếng "Vâng, nhưng" này.

272
00:10:22,800 --> 00:10:26,437
-

273
00:10:26,461 --> 00:10:29,815
Đây là chiếc ghế có thật đấy, thiết kế 
bởi Friso Kramer theo phong cách Hà Lan

274
00:10:29,839 --> 00:10:32,623
Nhưng chúng tôi có nâng cấp nó lên chút ít,

275
00:10:32,647 --> 00:10:34,978
hay còn gọi là chút thủ thuật.

276
00:10:35,002 --> 00:10:38,296
Chúng tôi lắp máy cảm biến giọng nói ở đây.

277
00:10:39,100 --> 00:10:41,897
Nên khi bạn đang ngồi trên ghế

278
00:10:41,921 --> 00:10:45,207
và thốt ra 2 từ ngữ xấu xí đó,

279
00:10:45,231 --> 00:10:49,681
những thứ làm mất đi sự sáng tạo,
những từ ngữ phiền toái.


280
00:10:49,705 --> 00:10:50,796
-

281
00:10:50,820 --> 00:10:52,475
bạn sẽ bị chút

282
00:10:52,499 --> 00:10:54,122
-

283
00:10:54,146 --> 00:10:55,719
nhưng cũng khá đau đấy,

284
00:10:55,743 --> 00:10:58,558
chút điện giật ở mông đấy.

285
00:10:58,582 --> 00:10:59,739
-

286
00:10:59,763 --> 00:11:01,152
-

287
00:11:01,176 --> 00:11:02,347
Và

288
00:11:02,371 --> 00:11:03,399
-

289
00:11:03,423 --> 00:11:05,221
nó ---- hoạt động ---- như thế đấy

290
00:11:05,245 --> 00:11:08,020
Có vài khách hàng bỏ đi ngay,
họ rất tức giận.

291
00:11:08,044 --> 00:11:10,025
May mắn thay, còn những người tốt ở lại.

292
00:11:10,049 --> 00:11:12,436
Và tất nhiên, chúng tôi cũng đã ngồi thử.

293
00:11:12,460 --> 00:11:15,606
Nhưng mọi người đừng lo.

294
00:11:15,630 --> 00:11:17,401
Mà hãy tò mò thích thú.

295
00:11:17,425 --> 00:11:19,943
Bạn biết đấy, trải qua bao nhiêu năm tháng cùng TED,

296
00:11:19,967 --> 00:11:21,666
nghe những diễn giả khác nói,

297
00:11:21,690 --> 00:11:24,110
cảm nhận được sức mạnh từ mọi người,

298
00:11:24,134 --> 00:11:28,433
tôi vẫn nhớ đến châm ngôn của 1 nhà văn 
người Canada, Marshall McLuhan,

299
00:11:28,457 --> 00:11:30,472
ông đã từng nói

300
00:11:30,496 --> 00:11:32,375
"Không có bất kì hành khách nào 


301
00:11:32,399 --> 00:11:33,915
trên con tàu vũ trụ mang tên Trái Đất.

302
00:11:33,939 --> 00:11:36,487
Chúng ta đều là phi hành đoàn."

303
00:11:37,026 --> 00:11:39,244
Tôi rất thích câu nói ấy.

304
00:11:39,268 --> 00:11:40,720
Nó cực kỳ ý nghĩa!

305
00:11:40,744 --> 00:11:42,990
Chúng ta không chỉ là kẻ ăn, chúng ta là người tạo ra;

306
00:11:43,014 --> 00:11:44,220
chúng ta tự quyết định,

307
00:11:44,244 --> 00:11:45,415
tự phát minh.

308
00:11:45,439 --> 00:11:46,669
thắp lên những giấc mơ.

309
00:11:47,076 --> 00:11:48,237
Và tôi cho rằng

310
00:11:48,261 --> 00:11:52,326
nếu chúng ta có thể ngẫm được nhiều hơn thế

311
00:11:52,350 --> 00:11:53,892
ngay hôm nay,

312
00:11:54,551 --> 00:11:57,199
thì sẽ thấy thế giới này còn rất nhiều điều để khám phá.

313
00:11:58,545 --> 00:11:59,979
Đến đây thôi, cảm ơn các bạn rất nhiều.

314
00:12:00,003 --> 00:12:02,131
-

315
00:12:02,155 --> 00:12:03,305
Xin cảm ơn.

316
00:12:03,329 --> 00:12:05,329
-