New York Şehri'nin çöpünde neler keşfettim

New York Şehri sakinleri hergün 11.000 ton çöp üretiyor. Her gün! Bu şaşırtıcı istatistik, Robin Nagle'ın şehrin Temizlik Departmanı ile bir araştırma projesi başlatmasının nedenlerinden sadece biri. Yollarda yürüdü, mekanik süpürgeleri kullandı, hatta kendi başına bir çöp kamyonunu kullandı -- tüm bunları, basit gibi gelen fakat karmaşık olan bir soruyu cevaplamak için yaptı: arkamızdan kim temizliyor?

Yaklaşık on yaşındaydım

ve babamla beraber

New York eyaletinin kuzey kısmında vahşi bir alan olan

Adirondack dağlarında bir kamp gezisindeydik.

Güzel bir gündü.

Orman parlıyordu.

Güneş yaprakları buzlu cam gibi parlatıyordu,

ve takip ettiğimiz patika olmasaydı,

adeta o topraklarda yürüyen ilk insanların

bizler olduğunu zannedebilirdik.

Kamp yerimize vardık.

Uçurumda, berrak,

güzel bir göle bakan bir kulübeydi,

ve o anda korkunç bir şey keşfettim.

Kulübenin arkasında bir çöplük vardı,

belki 40 metre karelik,

çürümüş elma artıkları,

top gibi sarılmış alüminyum folyolar,

ve eski bir ayakkabı ile dolu.

Ve hayret içinde kaldım,

çok sinirliydim, ve kafam çok karışmıştı.

Getirdiklerini çöpe atamayacak

kadar tembel olan kampçılar,

arkalarından kimlerin temizlediğini zannediyor?

O soru benle kaldı,

ve biraz basitleşti.

Kim arkamızdan temizliyor?

Nasıl ve nerede

yaşadığınız önemli değil,

İstanbul'da arkamızdan kim temizliyor?

Rio'da, Paris'te ya da Londra'da

arkamızdan kim temizliyor?

Burada New York'ta,

Temizlik Departmanı arkamızdan temizliyor,

her gün 11.000 ton çöp ve

2.000 ton geri dönüştürülebilen atık topluyor.

Onları kişisel olarak tanımak istedim.

Kimin bu işi aldığını anlamak istedim.

Üniformayı giymek ve bu yükü

taşımak nasıl bir şey?

Bu nedenle onlarla bir araştırma projesi başlattım.

Kamyonlara bindim ve yollarda yürüdüm

ve şehir boyunca ofis ve tesislerde insanlarla

konuştum,

ve çok şey öğrendim,

ama hala yabancı biriydim.

Daha derine inmeliydim.

O nedenle temizlik işçisi olarak işe girdim.

Artık sadece kamyonlara binmiyordum. Onları kullanıyordum.

Ve mekanik süpürgelerini kullandım ve karları temizledim.

Olağanüstü bir ayrıcalık

ve inanılmaz bir eğitimdi.

Herkes kokuyu soruyor.

Koku var, ama düşündüğünüz kadar yaygın değil,

ve kokunun gerçekten kötü olduğu günlerde,

oldukça hızlı bir şekilde alışıyorsunuz.

Ağırlığa alışmak çok uzun zaman sürüyor.

Birkaç yıldır bu işi yapan ve hala her hafta

tonlarca çöp taşımanın sıkıntısına

alışmaya çalışan

insanlar tanıyorum.

Bir de tehlike faktörü var.

Çalışma İstatistikleri Bürosu'na göre,

temizlik işi ülkedeki en tehlikeli 10 işten biri

ve ben bunun nedenini

öğrendim.

Gün boyunca trafiğe girip, çıkıyorsun,

ve her şey üzerine doğru geliyor.

Sadece sizi geçmek istiyorlar, çoğu zaman

motor sürücüleri yeterince dikkatli değil.

Bu işçi için gerçekten kötü.

Çöpün kendisi tehlikeli maddelerle dolu

ve çoğu zaman kamyondan fırlayarak,

zarara yol açıyor.

Ayrıca çöpün acımasızlığını öğrendim.

Kaldırıma çıktığınızda

ve şehri kamyonun arkasından gördüğünüzde,

çöpün kendi başına doğanın bir gücü

olduğunu anlıyorsunuz.

Asla bitmiyor.

Bir tür solunum ya da dolaşım gibi birşey.

Her zaman hareket halinde olmalı.

Ve sonra bir de damga var.

Üniformu giyiyorsunuz ve görünmez oluyorsunuz

ta ki biri herhangi bir nedenle size kızgın olduğu zamana kadar

ya kamyonunuzla trafiği tıkıyorsunuz,

ya evlerine çok yakın bir yerde ara veriyorsunuz

ya da büfelerinde kahve içiyorsunuz,

ve size gelecekler ve aşağılayacaklar,

ve yakınlarında olmanızı istemediklerini söyleyecekler.

Damgayı özellikle ironik buluyorum,

çünkü temizlik işçilerinin üç nedenden dolayı

şehir sokaklarındaki en önemli işgücü

olduklarını derinden inanıyorum.

Onlar kamu sağlığının ilk koruyucuları.

Eğer hergün çöpü verimli ve etkili

bir şekilde almazlarsa,

konteynerlardan dışarı akmaya başlıyor,

ve barındırdıkları tehlikeler bizleri gerçekten

tehdit ediyor.

Yüzyıllardır kontrol altında tuttuğumuz hastalıklar

tekrar ortaya çıkıyor ve bize zarar vermeye başlıyor.

Ekonominin onlara ihtiyacı var.

Eğer eski şeyleri atamazsak,

yeni şeyler için hiç odamız kalmaz,

böylece ekonominin motorları

tüketim tehlike altında olduğunda bozulmaya başlar.

Kapitalizmi savunmuyorum, sadece ilişkilerine dikkat çekiyorum.

Ve sonra ortalama, gerekli

gündelik hız dediğim birşey var.

Demek istediğim şey

sadece çağdaş yaşamımızda

ne kadar hızlı hareket etmeye alışığız.

Genellike kahve bardaklarımızı, plastik torbalarımızı,

su şişelerimizi umursamayız, temizlemeyiz,

yanımızda taşımayız.

Onları kullanır, atar, unuturuz,

çünkü öteki tarafta onu alacak

bir işgücü olduğunu biliyoruz.

Bu nedenle bugün, bu damgayı belki yok etmeye

ve sürdürebilir ve insani bir şehir kurmaya dair

bu konuşmaya

onları dahil etmeye yardımcı olacak

temizlik konusu hakkında düşünmenin birkaç yolunu önermek istiyorum.

Onların işi, bence, ayinsel birşey.

Her gün ritmik bir şekilde sokaklardalar.

Birçok şehirde üniforma giyiyorlar.

Onların ne zaman geleceğini biliyorsunuz.

Ve onların işi bizim işimizi yapmamızı sağlıyor.

Neredeyse bir tür güvenceler.

Sürdürdükleri akış

bizleri kendimizden, artıklarımızdan,

süprüntülerimizden koruyor,

ve bu akış ne olursa olsun her zaman

sürdürülmeli.

11 Eylül 2001'in ertesi günü,

sokakta bir temizlik aracının gürlemesini duydum,

ve bebeğime kucağıma aldım ve aşağı indim

ve her Çarşamba günü yaptığı gibi kağıt geri dönüşümü

hattını yapan bir adam vardı.

Özellikle böyle bir günde işini yaptığı için

ona teşekkür etmeye çalıştım,

ama ağlamaya başladım.

Ve o bana baktı

ve sadece başını sağladı ve

"İyi olacağız.

İyi olacağız," dedi.

Temizlik ile alakalı araştırmama

başladıktan bir süre sonra

onunla tekrar karşılaştım.

Adı Paulie ve birçok sefer beraber çalıştık

ve iyi arkadaş olduk.

Paulie'nin haklı olduğuna inanmak istiyorum.

İyi olacağız.

Ama bu gezegende bir tür olarak

nasıl var olacağımızı değiştirmesi çabamıza,

işgücünün son derece gerçek olan

insan maliyeti dahil tüm maliyetlerini dahil etmeli ve

dikkate almalıyız.

Ayrıca bu işi yapan insanlara ulaşmalı

ve onların uzmanlıklarından faydalanmalıyız,

ve uzmanlıklarını edinmeliyiz

ve son 40 yılda A.B.D

ve dünya çapında kayda değer bir başarı olan,

ev atıklarının geri dönüşümünden, üretim ve

endüstriyel kaynaklardan ortaya çıkan başka tür

atıklara yöneleceğimiz daha geniş ufka doğru

bizleri yükseltecek sürdürülebilirlik etrafında

farklı sistemler yaratabilmek konusunda

nasıl düşünmemiz

gerektiğini öğrenmeliyiz.

Çöp hakkında konuştuğumuzda aklımıza gelen kamu atıkları,

ülkenin atık akışının yüzde üçünü oluşturuyor.

Olağanüstü bir istatistik.

Yani gününüzün yoğunluğunda,

hayatınızın yoğunluğunda,

bir daha ki sefer, işi arkanızdan temizlemek olan

birini gördüğünüzde,

onlara teşekkür etmek bir dakikanızı verin.

Teşekkür etmek için bir an yaratın.

(Alkış)