Return to Video

Takeaways from Benjamin Franklin's life

  • 0:00 - 0:02
    W kilku poprzednich
  • 0:02 - 0:03
    filmikach zilustrowaliśmy
  • 0:04 - 0:06
    właściwie całe życie
    Benjamina Franklina
  • 0:06 - 0:08
    i jesli ktoś chciałby
    dowiedzieć się więcej,
  • 0:08 - 0:11
    polecam jego biografię,
  • 0:11 - 0:13
    która jest bardzo dobra.
  • 0:13 - 0:14
    Fascynująca wręcz.
  • 0:14 - 0:16
    Jakie lekcje możemy wyciągnać
  • 0:16 - 0:19
    z życia Benjamina Franklina?
  • 0:19 - 0:21
    Cóż, przede wszystkim był
    człowiekiem renesansu
  • 0:21 - 0:23
    w okresie oświecenia, co było niezłe.
  • 0:23 - 0:26
    Uwielbiał naukę, tak jak
    pisanie i nauki humanistyczne.
  • 0:26 - 0:29
    Był naszym najlepszym naukowcem,
    wynalazcą, dyplomatą.
  • 0:29 - 0:32
    Był dobrym strategiem biznesowym.
  • 0:32 - 0:33
    Przeszedł drogę od ubóstwa
    do bogactwa.
  • 0:33 - 0:36
    Moim zdaniem był również kimś,
  • 0:36 - 0:38
    kto stworzył podstawy charakteru
    Ameryki,
  • 0:38 - 0:41
    był dumny z przynależności do
    klasy średniej,
  • 0:41 - 0:43
    dumny z prowadzenia sklepu,
    jak sam to ujmował,
  • 0:43 - 0:45
    oraz z przynależności
    do Klubu Skórzanych
  • 0:45 - 0:47
    Fartuchów, wstawania rano,
  • 0:47 - 0:48
    zakładania fartucha
  • 0:48 - 0:50
    i pomagania innym obywatelom.
  • 0:50 - 0:52
    Wiedział również, że podporą
    Ameryki
  • 0:52 - 0:55
    będzie klasa średnia, która tworzyła
  • 0:55 - 0:57
    organizacje obywatelskie
  • 0:57 - 0:58
    jednoczące ludzi.
  • 0:58 - 1:00
    Dlatego tworzył biblioteki
  • 1:00 - 1:02
    i szpitale, akademie
  • 1:02 - 1:04
    i tego typu miejsca,
  • 1:04 - 1:08
    i był tolerancyjny.
  • 1:08 - 1:12
    Przed okresem jej świetności, Filadelfii
    była komuną różnych grup etnicznych,
  • 1:12 - 1:16
    była pierwszym miastem
  • 1:16 - 1:19
    mającym wszystko, od
  • 1:19 - 1:21
    Anglikan, Morawian i Żydów
  • 1:21 - 1:25
    po Kwakierów, wyzwolonych niewolników
    i Indian,
  • 1:25 - 1:27
    a Franklin to sprzedawca, który
  • 1:27 - 1:29
    stał się Apostołem tolerancji,
  • 1:29 - 1:33
    mówiąc, że jeśli ludzie się zjednoczą
  • 1:33 - 1:35
    i będą nawzajem szanować
    swoje wyznania,
  • 1:35 - 1:37
    religie i pochodzenie,
  • 1:37 - 1:41
    to to stanie się sekretem
    amerykańskiej róznorodności.
  • 1:41 - 1:44
    Widać to w jego życiu.
  • 1:44 - 1:47
    Trzeba wspaniałych ludzi z pasją,
  • 1:47 - 1:49
    jak John i Sam Adams,
  • 1:49 - 1:51
    aby zbudować wspaniały kraj
  • 1:51 - 1:53
    i potrzeba szanowanych ludzi, jak
  • 1:53 - 1:55
    Washington, ale również tych,
    co mówią:
  • 1:55 - 1:58
    "Nasza siła to wewnętrzne zjednoczenie,
    mimo naszych
  • 1:58 - 1:59
    różnic."
  • 1:59 - 2:01
    Mottem każdej stworzonej przez niego
  • 2:01 - 2:05
    organizacji obywatelskiej były
    hasła typu:
  • 2:05 - 2:07
    "Możemy uczynić więcej dobra razem
  • 2:07 - 2:09
    niż osobno"
  • 2:09 - 2:13
    oraz "Tworzenie korzyści dla
    wspólnego dobra jest wspaniałe"
  • 2:13 - 2:15
    Są to słowa wyryte
    na pewnym szpitalu.
  • 2:15 - 2:20
    Tworzy pierwszą kreskówkę
    zatytułowaną "Dołącz lub giń",
  • 2:20 - 2:21
    dotyczącą kolonii.
  • 2:21 - 2:24
    Muszą się zjednoczyć bądź zginąć.
  • 2:24 - 2:26
    Jedzie do Albany w latach 50. XVIII wieku
  • 2:26 - 2:30
    w celu zjednoczenia kolonii, aby
  • 2:30 - 2:32
    nie stanowiły one katolickiej
    kolonii Maryland
  • 2:32 - 2:34
    ani purytańskiej kolonii
    w Massachusetts.
  • 2:34 - 2:38
    Jesteśmy jednym krajem
    lecz mamy inne religie.
  • 2:38 - 2:41
    Przejdę teraz do końcówki
    jego życia,
  • 2:41 - 2:44
    która zdaje się symbolem
  • 2:44 - 2:45
    że po zjednoczeniu ludzi,
  • 2:45 - 2:48
    konwencie konstytucjonalnym
    i wszystkim innym.
  • 2:48 - 2:50
    Uświadamiam sobie, że
    w ciągu życia,
  • 2:50 - 2:53
    dołożył się on do budowy
  • 2:53 - 2:56
    każdego kościoła w Filadelfii.
  • 2:56 - 2:59
    W pewnym momencie kaznodzieje
  • 2:59 - 3:01
    wygłaszający kazania w USA
  • 3:01 - 3:03
    zaczęli potrzebować miejsca
    do wygłaszania kazań
  • 3:03 - 3:06
    w Filadelfii, Franklin
  • 3:06 - 3:08
    stworzył więc dokumenty,
  • 3:08 - 3:11
    na których podstawie zbierano fundusze.
  • 3:11 - 3:14
    Mówił on:"Nawet jeśli Mufti
    z Konstantynopola miałby
  • 3:14 - 3:18
    kogoś przysłać, by nas nauczał islamu,
    oraz mówił o proroku
  • 3:18 - 3:20
    Mahomecie, powinniśmy zaoferować
  • 3:20 - 3:22
    mu ambonę i słuchać, ponieważ
  • 3:22 - 3:24
    moglibyśmy się czegoś nauczyć."
  • 3:24 - 3:29
    I to w XVIII wieku?
  • 3:29 - 3:32
    Tak, lata 1760, 1770.
  • 3:32 - 3:35
    Bardzo szanuje on inne religie.
  • 3:35 - 3:38
    Był on największym darczyńcą
  • 3:38 - 3:41
    indywidualnym, który przyczynił się
  • 3:41 - 3:43
    do powstania Izraelskiej Synagogi Mickve,
  • 3:43 - 3:45
    pierwszej w Filadelfii.
  • 3:45 - 3:47
    Gdy więc umiera, zamiast
  • 3:47 - 3:49
    jednego ministra,
  • 3:49 - 3:51
    towarzyszy mu 35 ministrów, kaznodziei
  • 3:51 - 3:56
    i księży z Filadelfii, trzymających ręce
  • 3:56 - 4:00
    z żydowskim rabinem, z okazji
  • 4:00 - 4:03
    tej wielkiej procesji pogrzebowej,
    odprowadzającej
  • 4:03 - 4:05
    go do jego grobu.
  • 4:05 - 4:11
    Był to rodzaj tolerancji, wolności,
  • 4:11 - 4:14
    wiary, że możemy życ razem,
  • 4:14 - 4:16
    mimo różnego pochodzenia,
  • 4:16 - 4:19
    oni o to walczyli,
  • 4:19 - 4:24
    stworzyli to w 1776 i 1787,
  • 4:24 - 4:26
    gdy stworzyli Stany Zjednoczone
  • 4:26 - 4:29
    i zachowanie spuścizny Franklina
  • 4:29 - 4:31
    jest kluczową rzeczą, o którą walczą
  • 4:31 - 4:34
    Stany Zjednoczone
    na całym świecie,
  • 4:34 - 4:39
    lecz również we własnym państwie.
Title:
Takeaways from Benjamin Franklin's life
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
04:40

Polish subtitles

Revisions