< Return to Video

Neden bilim kurgu süperstarı Octavia E. Butler'ı okumalısınız? - Ayana Jamieson ve Moya Bailey

  • 0:08 - 0:10
    Yıkıcı bir nükleer savaşın ardından
  • 0:10 - 0:15
    Lilith Iyapo 250 yıl sonra
    tekrar uyanıyor, kendisini
  • 0:15 - 0:19
    Oankali adlı bir grup uzaylı tarafından
    etrafı sarılmış hâlde buluyor.
  • 0:19 - 0:23
    Bu oldukça evrimleşmiş yaratıklar insanlar
    ile çiftleşerek DNA takas etmek istiyorlar
  • 0:23 - 0:28
    böylece her türün genleri diğerini
    değiştirebilir ve güçlendirebilir.
  • 0:28 - 0:32
    Sundukları tek alternatif
    tüm insan ırkının arındırılması.
  • 0:32 - 0:35
    İnsanlık biyolojik bilinmeyenle
    şansını denemeli mi
  • 0:35 - 0:38
    yoksa kimliğine bağlı kalmalı
    ve yok mu olmalı ?
  • 0:38 - 0:41
    Bunun gibi sorular Octavia Butler'ın
    "Lilith's Brood" üçlemesinin
  • 0:41 - 0:44
    ilk kitabı "Dawn"da ortaya çıkıyor.
  • 0:44 - 0:47
    Bilim kurguya bağlı ileri görüşlü
    bir hikâyeci olan Butler
  • 0:47 - 0:50
    eserlerinde muhteşem dünyalar yarattı
  • 0:50 - 0:53
    ve geceleri bizi uyutmayan
    ikilemleri keşfetti.
  • 0:53 - 0:55
    1947 yılında doğan Butler
  • 0:55 - 0:59
    Pasadena, California'da utangaç
    ve içe kapanık biri olarak büyüdü.
  • 0:59 - 1:01
    Küçük yaşta hikâyeler uydurdu
  • 1:01 - 1:04
    ve çok geçmeden bu senaryoları
    kaleme alıyordu.
  • 1:04 - 1:09
    12 yaşında "Devil Girl From Mars"
    adındaki yapmacık bir bilim kurgu filmini
  • 1:09 - 1:12
    izledikten sonra annesine
    bir daktilo için yalvardı.
  • 1:12 - 1:14
    Gördüklerinden etkilenmeyen Butler
  • 1:14 - 1:17
    daha iyi bir hikâye
    anlatabileceğini biliyordu.
  • 1:17 - 1:21
    Çoğu bilim kurgu uzaylıları havaya uçuran
    veya siyahilerin kurtarıcısı olan
  • 1:21 - 1:23
    beyaz erkek kahramanlara yer verir.
  • 1:23 - 1:27
    Butler çeşitli izleyiciler için
    çeşitli karakterler yazmak istedi.
  • 1:27 - 1:31
    Deneyimlerinin tasvirine
    derinlik ve nüans getirdi.
  • 1:31 - 1:32
    Butler için
  • 1:32 - 1:36
    hayal gücü sadece bilim kurgunun
    temelini atmak için değil
  • 1:36 - 1:41
    aynı zamanda adaletsiz dünyada
    hayatta kalmak için bir stratejiydi.
  • 1:41 - 1:45
    Eserleri genellikle ırk, cinsiyet, sınıf
    ve kabiliyet temelindeki ayrımcılık gibi
  • 1:45 - 1:48
    dünyanın can sıkıcı özelliklerini ele alır
  • 1:48 - 1:52
    ve okuyucuyu yeni bağlamlarda onların
    üzerine kafa yormasına davet eder.
  • 1:52 - 1:57
    En sevilen romanlarından biri olan
    "Parable of the Sower" bu yolu takip eder.
  • 1:57 - 2:00
    Lauren Oya Olamina'nın hikâyesini anlatır.
  • 2:00 - 2:04
    Kurumsal hırs, eşitsizlik ve çevresel
    tahrip yüzünden mahvolmuş
  • 2:04 - 2:07
    bir yakın gelecek
    California'sında yol alır.
  • 2:07 - 2:11
    Aşırı-empatiyle veya romanda başkalarının
    acısını ve daha nadir olarak mutluluğunu
  • 2:11 - 2:14
    hissetmesine neden olan
    bir durumla mücadele eder.
  • 2:14 - 2:16
    Lauren, gelişmek için bir yer bulmak için
  • 2:16 - 2:18
    bir grup mülteciyle
    bir arayış içerisine girer.
  • 2:18 - 2:23
    Orada, insanların sürekli değişen dünyaya
    uyması gerektiği ilkesine dayanan
  • 2:23 - 2:28
    Lauren'ın bulduğu din olan Earthseed
    doğrultusunda yaşamaya çalışırlar.
  • 2:28 - 2:31
    Lauren'ın arayışı gerçek
    bir olaya dayanmaktadır --
  • 2:31 - 2:36
    anayasaya aykırı addedilmeden önce
    belgesiz göçmen temel insan haklarını
  • 2:36 - 2:39
    reddetmeye girişen Kalifornia
    187 nolu Yasa Tasarısı.
  • 2:39 - 2:43
    Butler sık sık eserlerine
    çağdaş haberleri de dahil eder.
  • 2:43 - 2:47
    1998 basımı "The Parable of the Sower"ın
    devamı olan "Parable of the Talents"da
  • 2:47 - 2:51
    Amerikalıları sanal gerçeklikle
    ve "şok tasmaları" ile kontrol eden
  • 2:51 - 2:54
    bir başkan adayını yazdı.
  • 2:54 - 2:56
    Sloganı? "Amerika'yı yeniden harika yap"
  • 2:56 - 2:58
    İnsanlar ileri görüşlülüğünü fark ederken
  • 2:58 - 3:02
    Butler aynı zamanda tarihi
    yeniden incelemekle ilgiliydi.
  • 3:02 - 3:06
    Örneğin, "Kindred" defalarca
    atalarının Maryland çiftliğine
  • 3:06 - 3:09
    zamanda geri giden
    bir kadının hikâyesini anlatır.
  • 3:09 - 3:13
    Başlangıçta görevinin büyük
    büyükannesine tecavüz edecek
  • 3:13 - 3:16
    beyaz bir adamın hayatını
    kurtarmak olduğunu öğrenir.
  • 3:16 - 3:20
    Eğer onu kurtarmazsa
    kendi varlığı sona erecek.
  • 3:20 - 3:23
    Bu dehşet verici ikilem, Dana'yı
    süregelen siyahi kadınlara karşı olan
  • 3:23 - 3:27
    kölelik ve cinsel şiddet travmasıyla
    karşı karşı kalmasına zorlar.
  • 3:27 - 3:30
    Yeni toplumlar kuran kadınların,
    zaman yolcularının tarihsel sorunların
  • 3:30 - 3:34
    üstesinden gelmelerinin, türler arası
    yakınlaşmanın hikâyeleri ile birlikte
  • 3:34 - 3:39
    Butler Afro-gelecekçiliğin büyüyen
    popülaritesi üstünde büyük etkisi oldu.
  • 3:39 - 3:43
    İşte bu; geçmiş, günümüz ve gelecekten
    ilham alan siyahi yazar ve sanatçıların
  • 3:43 - 3:48
    sihir, tarih, teknoloji ve daha fazlasını
    dahil ettiği eserleri ürettiği
  • 3:48 - 3:50
    kültürel bir hareket.
  • 3:50 - 3:53
    Lauren'ın "Parable of the Sower"da
    öğrendiği gibi:
  • 3:53 - 3:55
    "Dokunduğun her şey değişir.
  • 3:55 - 3:58
    Değiştirdiğin her şey seni değiştirir.
  • 3:58 - 4:01
    Kalıcı tek gerçek değişimdir."
Title:
Neden bilim kurgu süperstarı Octavia E. Butler'ı okumalısınız? - Ayana Jamieson ve Moya Bailey
Speaker:
Ayana Jamieson ve Moya Bailey
Description:

Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-sci-fi-superstar-octavia-e-butler-ayana-jamieson-and-moya-bailey

Çoğu bilim kurgu siyahi insanların kurtarıcısı olan veya uzaylıları havaya uçuran beyaz erkek kahramanlara yer verir. Octavia E. Butler daha iyi bir hikâye anlatabileceğini biliyordu. Çeşitli karakterlerle dolu harika dünyalar yarattı ve deneyimlerinin tasvirine derinlik ve nüans getirdi. Ayana Jamieson ve Moya Bailey bilim kurguya bağlı ileri görüşlü hikâyecinin eserlerini inceliyorlar.

Tomás Pichardo-Espaillat tarafından yönetilen Ayana Jamieson ve Moya Bailey dersi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:01

Turkish subtitles

Revisions