-
St Peters Kilisesi'nde erken dönemden kalma bir Hristiyan lahitine bakmaktayız.
-
Lahit, Junius Bassus'a ait.
-
Bu lahitin bir kopyası Vatikan'da bulunuyor.
-
Bizim burada gördüğümüz ise orijinal lahit.
-
Junius Baccus 4. yüzyılın ortalarında yaşamış Romalı bir vali.
-
Göreve 359 yılında geldiğini biliyoruz.
-
Constantine'in Roma'da Hristiyanlığı tanımaya başladığı dönemden çok kısa bir süre sonra yapılmış bu lahit.
-
Kısaca hatırlayalım, Constantine Hristiyanlığıun antik Roma'da resmi din olarak kabul edilmesinde öncülük ediyor,
-
ve resmi din olarak kabulü üçüncü yüzyılın sonlarında gerçekleşiyor.
-
.
-
Dolayısı ile bu lahit, Hristiyanlığın Roma'daki başlangıç döneminden kalan çok özel bir örnek.
-
Hristiyanlığa ait imgelerin, heykellerin canlandırılması ustaca gerçekleştirilmiş.
-
Burayı inceleyelim. Normalde görmeyi bekleyeceğimizden farklı bir sahne.
-
Hz İsa ortada, iki tarafındaki figürler sanırım Peter ve Paul.
-
.
-
Burada İsa çok genç birisi olarak betimlenmiş, genç bir filozofa, bir öğretmene benziyor.
-
Hatta elinde bir parşömen tomarı var.
-
Oturmuş pozisyonda ve biraz ön planda.
-
Söylemeye çalıştığım şey şu.
Hz. İsa'ya ilişkin tasvirlerde, genelde imparator
-
gibi canlandırılır, daha yaşlıdır, sakalı vardır.
Burada ise çok genç gözüküyor,
-
oturuyor, vücudunun hareketi ise gerçeğe çok yakın şekilde, doğalcılıkla yansıtılmış.
-
Oturuyor, ayağı hafifçe önde, başını biraz çevirmiş.
-
Ve ayağını bir nehir tanrısı figürünün üzerine koymuş.
-
Bu ilginç, zira Hristiyanlığın eski dinleri yenmiş olduğunu simgeliyor.
-
Anrik Roma'daki dinleri aklınıza getirin, pagan inanışları,
-
çok tanrıcılık, ve sonra da yeni din olarak kabul edilmekte olan Hristiyanlık.
-
Burada Hz. İsa'nın görmeye alışkın olduğumuz gibi imparator, yaşlı, vs. gözükmediğinden bahsetmiştim.
-
Ancak bu lahit o kadar erken bir dönemde yapılmış ki,
Hz. İsa'nın betinlenmesine ilişkin kalıplar henüz yerleşmemiş.
-
.
-
Antik Roma devletinde Hristiyanlığın çok erken bir döneminde yapılmış bu lahit.
-
Burada görmekte olduğumuz Hz İsa figürünün pagan geleneklerinden de izler taşıdığını düşünebiliriz,
-
üzerindeki geleneksel giysi buna örnek verilebilir.
-
Heykelde vücutların şekillendirilmesinde,
-
figürlerin birbiriyle olan ilişkilerinde, yüzlerindeki ifadelerde
-
oldukça doğala yakın bir canlandırma yapılmış olduğunu söyleyebiliriz.
-
Doğalcılığa yakın çalışılmış bir eser, ancak Hristiyanlığın erken dönemdeki sanat tarzının ilk ipuçlarını da görebiliyoruz.
-
İleride izlenecek tarz hakkında ipuçları görebiliyoruz.
Başlar, vücutlara kıyasla biraz büyük.
-
Vücutlar biraz daha kısa ve kalın yapılmaya başlanıyor.
-
Yani çok ilgi çekici bir geçiş döneminde yapılmış.
-
İncil'deki bazı sahnelerin canlandırıldığını görüyoruz,
-
ki bu sahneler ileride de sıklıkla kullanılacak.
-
Alt kısımda Adem ile Havva'yı görüyoruz.
-
Ve Eski Ahit'ten Hz. İsa'nın hayatına ilişkin sahneler var.
-
Eski Ahit'te yer alan, İshak'ın kurban edilmesi gibi sahneler canlandırılmış.
-
Hz. İsa'nın insanoğlunu kurtarmak için kendisini feda etmesi konusu işlenmiş.
-
.
-
Burada, kutsal kitaplarda yazan hikayelerin nasıl canlandırılacağına ilişkin olarak
-
yeni bir dilin oluşması sürecine tanıklık ediyoruz.
-
Lahite ilişkin olarak dikkatimi çeken bir husus daha var.
Mermer çok başarıyla ve derin yontulmuş.
-
O kadar ustaca yontmuşlar ki bazı figürlerin adeta bağımsız olarak ayakta durduklarını düşünebilirsiniz.
-
Buradaki sütunları da çok başarılı buldum, klasik dönemdeki sanatla
-
Hristiyanlığın başlangıcını çok güzel bağdaştırmışlar.
