مێژووی تاتۆ-ئه‌دیسن ئاندرسن
-
0:07 - 0:09ئایە بیرت لەوە کردۆتەوە
کە تاتۆ بکەیت؟ -
0:09 - 0:12نەخشاندنی پێستی ڕەسەنت زیادکردنی
چیرۆکی ژیانی کەسێکی دیکە -
0:12 - 0:17بۆ مێژووی تاتۆ کە بەلایەنی کەمەوە
مێژووی تاتۆ بۆ ٨٠٠٠ ساڵ دەگەڕێتەوە. -
0:17 - 0:20مۆمیاکردن بە تاتۆ لە هەموو جیهاندا
شایەدی بۆ جیهانی -
0:20 - 0:23گۆڕانکاری لە لاشە دەدا
بە درێژای هەزار ساڵ، -
0:23 - 0:26و بۆ ئەو ڕاستیەش کەوا
ناتوانیت هەرگیز لە تاتۆ ڕزگارت بێت -
0:26 - 0:30ئەگەر شارستانیەکەشت نەیتوانی لێزەری
ڕەشکەرەوە دابهێنێت. -
0:30 - 0:33مۆمیاکراوێک لە کلتوری شینشڕۆ
لە پیرۆ پێش سەردەمی ئینکان -
0:33 - 0:36سمێڵێکی تاتۆی لەسەر
لێوی سەرەوەی هەیە. -
0:36 - 0:40ئۆتزی، پیاوی سهۆڵی مۆمیاکراو لە چیای ئالب،
تاتۆیەکی بنچینەی بەدرێژای بڕبڕەی پشت هەیە، -
0:40 - 0:43لە پشت چۆکیەوە و
لە دەورووبەری قولەپێ. -
0:43 - 0:46کە لەوانەشە جۆرێک بێت لە
دەرزی ئاژەنینی پێشوو. -
0:46 - 0:49مۆمیای ئامونێت، ڕەهیبێکی ژن
لە ناوەڕاستی شانشینی میسر، -
0:49 - 0:53تاتۆکانی هێمای ڕەگەز و وەچەخستنەوەن.
-
0:53 - 0:55تەنانەت لە
مۆمیاکردنیش پیرترە، -
0:55 - 0:57پەیکەرێکی بچووک وادەردەکەوێت
مرۆڤ پەیکەرەکەی تاتۆ کردبێت، -
0:57 - 1:02و ئەو ئامێرانەی بۆ تاتۆ کردن بە کار دەهاتن
مێژوەکەیان بۆ دەیان هەزار ساڵ دەگەڕێتەوە. -
1:02 - 1:06تاتۆ مێژووەکی بنچینەیی نییە
ئەوەندەی ئێمە زانیبێتمان، -
1:06 - 1:09بەڵام بۆچی قسەکەرە ئینگلیزەییەکان
پێ دەڵێن تاتۆ؟ -
1:09 - 1:13وشەکە لە وشەی
ئەنگلۆفۆنیکی" تەتاۆ" وەرگیراوە، -
1:13 - 1:15پۆلۆنێزییەکان ئەو وشەیەیان
لە تاهیتی بە کاردەهێنا، -
1:15 - 1:18لە ساڵی ١٧٦٩ کاپتن جەیمس کوک
گەشتی بۆ ئەم شوێنە کرد -
1:18 - 1:21چاوی بە پیاوان و ژنانێک کەوت
کە تاتۆیەکی زۆریان کردبوو. -
1:21 - 1:25چیرۆکەکانی دۆزینەوەی کاپتن کوک و
ئەو تاتۆیانە دەستەکەی داویانکرد -
1:25 - 1:28وایکرد بەکارهێنانی وشەی"تاتۆ" بچەسپێنن
لەسەر وشەکانی پێشوی وەک -
1:28 - 1:30"بەڵەکردن،" وێنەکێشان،" و" ڕەنگ گۆڕین،"
-
1:30 - 1:34و تەوژمێکی خستە ناو چینی پلە باڵاکانی
ئینگلیزی لە سەردەمی ڤیکتۆریا. -
1:34 - 1:37لەوانەیە وابیربکەینەوە کەسە پلەباڵاکانی
سه‌رده‌می ڤیکتۆریا بیروڕایەکی -
1:37 - 1:39ڤیكتۆریانه‌یان هه‌بووبێت
سەبارەت بەو شتە مەترسیدارە، -
1:39 - 1:43دەتوانیت ئەو بیروڕایانە بدۆزیتەوە و
تەنانەت قەدەغە، له‌سه‌ر تاتۆکردن لە مێژودا -
1:43 - 1:47بەڵام لەکاتێکدا بەئاشکرا هەندێک بەریتانی
دوور لە چاوی سەرۆکەکانیان تاتۆیان دەکرد، -
1:47 - 1:50لە پشت دەرگا داخراوەکان و
دوور لە چاوی سەرۆکەکانیان، -
1:50 - 1:52زۆر کەس تاتۆی کرد.
-
1:52 - 1:55بەو بەڵگەیەی، شاژنە ڤیکتۆریا تاتۆی پڵینگێک
کە لەگەڵ مارێک شەڕ دەکات هەبوو -
1:55 - 1:59و تاتۆ زۆر دڵخوازبوو لە نێوان
سەربازەکانی هاوڕێ کاپتن کوک، -
1:59 - 2:01لە گەشتەکانیان وەکو
تێبینی بەکاریان دەهێنا. -
2:01 - 2:04ئەگەر بە زەریای ئەتڵەسی تێپەڕی؟
لەنگەر بگرە. -
2:04 - 2:07ئەگەر لە باشوری هێڵی یەکسانی زەوی بووی؟
کاتی ڕاوکردنی کیسەڵە. -
2:07 - 2:10بەڵام ڕوژئاواییەکان تاتۆیان دەکرد
ماوەیەکی زۆر پێشتر پێش ئەوەی -
2:10 - 2:13چاویان بە سامۆنەس و ماوریەکانی
باشوری زەریا هێمن بکەوێت. -
2:13 - 2:16خاج پەرستەکان تاتۆی خاجی قودوسیان دەکرد
بۆئەوەی ئەگەر مردن لە شەڕ، -
2:16 - 2:18لەسەر شێوازی مەسیحیەت بنێژرێن.
-
2:18 - 2:21سەربازە ڕۆمییەکانی سەر دیواری هادریان
تاتۆی سوپایان هەبوو -
2:21 - 2:26و بەو پیکتسانەی پشتیەوە دەیان گووت"پیکتس،"
بۆ ئەو وێنانەی لەسەریان کێشرابوو. -
2:26 - 2:30هەروەها داب و نەریتێکی لە مێژینەی
تاتۆ کردنی کەس بەبێ ویستی خۆی. -
2:30 - 2:33یۆنانییەکان و ڕۆمەکان بەندەکانیان و
جاشەکانیان تاتۆ دەکرد تا -
2:33 - 2:36بیر لە هەڵاتن و ڕاکردن نەکەنەوە.
-
2:36 - 2:40تاوانبارانی ژاپۆن تاتۆیان دەکرد
لە سەدەی حەوتەم. -
2:40 - 2:44نازیەکان بەوە ناسراوبوون کە بە تاتۆ
ژمارەیان لە سەر سینگ و قوڵەی -
2:44 - 2:48جولەکەکان و زیندانیەکانی دیکە دەنووسی
لە زیندانی ئاوشوێز -
2:48 - 2:51بۆ ئەوەی لاشەی مردووەکانی پێبناسنەوە.
-
2:51 - 2:54بەڵام بەزەبر تاتۆکردنی زیندانیەکان و
دەرکراوەکان دەتوانرا بەجیاواز پێناسە -
2:54 - 2:57بكرابا هەروەکو چۆن خەڵکی خۆیان دەکەن بە
خاوەنی مەنسەب یان مێژوو. پریمۆ -
2:57 - 3:02لێڤی لە بەندیخانی ئاوشوێز ڕزگاری بوو
دوای جەنگ فانیلەی قۆڵ كورتی بۆ ئەڵمانیا -
3:02 - 3:05له‌به‌ركرد تاوەکو تاوانی ژمارە
تاتۆیەکەی بەبیر خەڵک بهێنێتەوە. -
3:05 - 3:07ئەمڕۆ، هەندێک لە نەوەکانی
ڕزگاربووانی ڕەشەکوژییەکان -
3:07 - 3:11ژماره‌ی تاتۆی خزمەکانیان
لەسەر قۆڵیان نووسیووە. -
3:11 - 3:13تۆرا یاسای دژ بە تاتۆکردنی هەبوو،
-
3:13 - 3:17بەڵام چی ئەگەر بتەوێت بیسریتەوە
ئەو هەستەی هەتە هەرگیز لە بیرنەکرێت؟ -
3:17 - 3:21و ئەو تاوانبار و دەرکراوانەی ژاپۆن،
لە کۆتاییەکەی تاتۆکردن قەدەخەکرا -
3:21 - 3:25لە ناوەڕاستی سەدی ١٩ وە تا
دوای جەنگی دووەمی جیهان، -
3:25 - 3:27زیاتر نەخشاندنی تاتۆ نایاسایەکانیان،
-
3:27 - 3:31بە دیزاینەکان لە چاپکردنی پارچە تەختە و
ئەدەبە بەناوبانگەکان وەریان گرتبوو -
3:31 - 3:34و لە هونەری وێنەی ڕۆحی ئەفسانە.
چه‌ته‌كانی یاكوزه -
3:34 - 3:39تاتۆ نایاسایەکانیان وەکو ئاماژەکانی
تەمەنێکی درێژ دڵسۆزی و ئازایەتی پیشاندەدا. -
3:39 - 3:43لەگەڵ ئەوەشدا تاتۆکان بۆ هەتاهەتایە ده‌مێ-
ننه‌وه لە کاتی تاتۆکردنیش زۆر ئازاربەخشە. -
3:43 - 3:47بۆ ماوەیەک ئەو تاتۆیانە وەک
داب و نەریتێکی سەرەکی سەیر دەکران. -
3:47 - 3:52ئەگەر لە کاتی تاتۆکردن لە شێوەی مۆکۆ
خۆت لابدەیت، -
3:52 - 3:55ئەو تاتۆ تەواونەکراوەکەت
ئاماژەیە بۆ ترسنۆکیت. -
3:55 - 3:57ئەمڕۆ، ئەگەر لەسەر شێوەی
داب و نەریتەکە نەڕۆیت، -
3:57 - 4:00لەوانەیە تاتۆکارەکە ئامێر بەکاربهێنێت
-
4:00 - 4:04کە لە ساڵی ١٨٩١ لەلایەن
سانیۆل ئۆرایلی داهێنرا، -
4:04 - 4:10کە سودی لە ئامێرە چاپەکەی تۆماس
ئەدیسۆن وەرگرت لە ساڵی ١٨٧٦ داهێنرا. -
4:10 - 4:14بەڵام لەگەڵ ئەو مێژووە دوورو درێژ و نایابە
تاتۆکردن چەند بژاردەیەکت پێدەدا، -
4:14 - 4:16بەنیازیت چ تاتۆیەک بکەیت؟
-
4:16 - 4:19ئەم دەستەواژە ئاسان و ڕوونەی
بەئاسانی دەخوێندرێتەوە کە تۆ کێیت، -
4:19 - 4:21یاخود دەتەوێت چۆن دەرکەویت.
-
4:21 - 4:25هەروەکو سروشناسە کەشتیەکەی کاپتن کوک
گووتی تەتاوید تەهیشنس، -
4:25 - 4:27هەموو کەسێک نیشانەکراوە، هەر
کەسەو بە شێکی جیاوازی لاشەی، -
4:27 - 4:32لەوانەیە بە گوێرەی گاڵتەوگەپی بێت یاخود
بەگوێرەی هەلومەرجەکانی ژیان." -
4:32 - 4:35لەوانەیە گاڵتەوگەپ و هەلومەرجە
تایبەتەکانت -
4:35 - 4:37پێشنیاری تاتۆکردنی هێمایەکی
پاشماوە کلتوریت بۆ بکات، -
4:37 - 4:40یاخود هێمای ڕۆحیانەت و
وزەی ڕەگەزی، -
4:40 - 4:43یاخود شێوەیەکی کۆنی باشی
هونەری پێشەنگی بەرەنگاریت بۆ بکات. -
4:43 - 4:45یادکەرەوەی ئەنجامە نایابەکە،
-
4:45 - 4:49یاخود پێت چۆنە ئەگەر هولک هۆگن سواری
کەرکەدەنێک بێت نایاب دەردەچێت. -
4:49 - 4:53بیرۆکەی خۆتە و جەستەی خۆتە
کەواتەش بڕیار بڕیاری خۆتە. -
4:53 - 4:54تەنها دوو یاسا:
-
4:54 - 4:58پێویستە تاتۆکارێک بدۆزیتەوە تا لە
نەخشاندنی بیرۆکەکەت شەرمەزار نەبێت، -
4:58 - 5:01و لە کاتی گوماناویی، هەرگیز ناتوانیت
هەڵە لە وشەی"دایک" بکەیت.
- Title:
- مێژووی تاتۆ-ئه‌دیسن ئاندرسن
- Description:
-
more » « less
ئەگەر تاتۆت هەییە. بەشێکی لە مێژوی کلتورێکی دەوڵەمەند کەوا مێژووەکە بۆ ٨٠٠٠ ساڵ دەگەڕێتەوە. لە کوێوە ئەم شێوازە گۆڕانكاریە جەستەییەوە هاتووە و چۆن بەپێی کات ئەم کردارە گۆڕانكاری بەسەرداهاتووە؟ ئەدیسۆن ئەندرسۆن دەمانگەڕێنێتەوە بۆ مێژووی تاتۆ کردن.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:17
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for The history of tattoos - Addison Anderson | |
|
zhila mawlood accepted Kurdish (Central) subtitles for The history of tattoos - Addison Anderson | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for The history of tattoos - Addison Anderson | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for The history of tattoos - Addison Anderson | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for The history of tattoos - Addison Anderson | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for The history of tattoos - Addison Anderson |