Yanlış Yönlendirme Sanatı

Dünyadaki en iyi yankesici olarak bilinen Apollo Robbins, saatinizi çalarken insan davranışının acayipliklerini gözler önüne seriyor. Bu eğlenceli gösteride Robbins, TEDGlobal 2013'ün soyulmaya aday izleyicilerinden birini sahneye çıkararak algımızdaki noksanlıkların bir cüzdanın aşırılmasını nasıl mümkün kıldığını ve kimsenin haberi olmadan aynı cüzdanın sahibinin omzuna nasıl bırakılabileceğini gösteriyor.

Birinin dikkatini kontrol etmenin mümkün olduğunu düşünüyor musunuz?

Dahası var,

insan davranışlarını önceden sezmeye ne dersiniz?

Bence bunlar -yapabilseydiniz- ilginç düşünceler.

Demek istediğim bence bu kusursuz bir süper güç olurdu,

aslında biraz kötü bir yaklaşım yapma tarzı olurdu.

Ama kendim için, geçmişte son yirmi yılı oldukça

aykırı bir yöntemle insan davranışlarını incelemek için harcadım:

yan kesicilik.

Yanlış yönlendirmeyi düşünürsek,

başka bir tarafa bakma gibi bir şey düşünürüz.

Halbuki gerçekte bu çoğu kez tam gözümüzün önünde olan

görmesi en zor olan şeylerdir,

her gün baktığınız fakat göremediğiniz şeylerdir.

Örneğin, şu an kaçınızın üzerinde hala

cep telefonu var?

Harika. Çift kontrol.

Hala üzerinizde olduğundan emin olun.

Önceden biraz araştırma yapıyordum.

Şimdi, muhtemelen bugün onlara birkaç kez baktınız,

fakat size onlarla ilgili bir soru soracağım.

Şu an telefonunuza bakmadan

sağ alt köşede hangi simge olduğunu hatırlayabilir musunuz?

Çıkarın, kontrol edin ve ne kadar doğru olduğunuzu görün.

Ne yaptınız? Oylayalım. Doğru bildiniz mi?

Onlara baktğınıza göre kapatabilirsiniz

çünkü her telefon benzer şeye sahip.

Simgeleri nasıl düzenlerseniz düzenleyin

ön tarafta hala bir saat var.

Peki, telefonlara bakmadan, saat kaçtı?

Saate az önce baktınız, değil mi?

İlginç bir fikir. Şimdi, sizden bunu bir güven oyunu ile bir adım ileri götürmenizi rica edeceğim.

Gözlerinizi kapatın.

Farkındayım, az önce içerde bir yankesici olduğu

duymanıza rağmen bunu sizden istiyorum, ama gözlerinizi kapatın.

Yaklaşık 30 saniyedir beni izlemektesiniz.

Gözleriniz kapalıyken, ne giyiyorum?

En iyi tahmininizi yapın.

Gömleğimin rengi ne? Kravatımın rengi ne?

Şimdi gözlerinizi açın.

Oylamayla, kimler bildi?

İlginç değil mi? Bazılarımızın sezgileri diğerlerinden

biraz daha kuvvetli. Görünüşe göre öyle.

Fakat bununla ilgili farklı bir teorim var; dikkat modeli.

Onların garip bir dikkat modelleri var. Posner'in üçlü dikkat modeli.

Bana göre, bunu oldukça basit düşünmeyi seviyorum, bir gözetleme sistemi gibi.

Hepinizde olan garip sensörler

ve beyninizin içinde güvenlik görevlisi gibi bir şey.

Bana göre onu Frank olarak adlandırmayı seviyorum.

Bu yüzden Frank bir masada oturuyor.

Önünde her türlü mükemmel istihbarata sahip,

ileri teknoloji donanıma, kameralara,

kaldırıp dinleyebileceği ufak bir telefona,

tüm bu duyulara ve sezgilere sahip.

Fakat sezgilerinizi idare eden,

realitenizi kontrol eden dikkattir. Zihne giden geçittir.

Bir şeye dikkat etmezseniz, onun farkında olamazsınız.

Fakat ironik olarak, farkında olmadan bir şeye hizmet edebilirsiniz.

Bu yüzden kokteyl parti etkisi var:

Bir partideyken, biriyle sohbet ediyorsunuz

buna karşın başka biri isminizi söylediğinde

bunu farkedebiliyorsunuz ve onu dinlediğinizin farkında bile değildiniz.

Şimdi, işim gereği bundan faydalanmak için tekniklerle oynamalı,

kısıtlı bir kaynak olarak dikkatinizle oynamalıyım.

Bu yüzden dikkatinizi nasıl harcadığınızı kontrol edebilirsem

belki çaktırmadan dikkatinizi tamamen başka bir yere verebilirim.

Şimdi, bunu bir yanlış yönlendirme gibi yapmak yerine

bir kenara atarak,

yerine odaklanmak için seçtiğim şey Frank.

Kafanızın içindeki Frank'i kandırabilmek için

-küçük güvenlik görevliniz-

dış duyularınıza odaklanmak yerine kısa bir an için

onu ele geçireceğim.

Bu yüzden, "Tekrarlar mısın?", "Tam olarak ne oldu?"

"Bir cüzdanınız var mı?", "Cüzdanınızda bir Amerikan Express kartı var mı?"

şeklinde hafızaya erişmenizi istersem,

bunu yaptığımda Frank geriye döner.

Dosyaya erişir. Teybi geri sarmak zorundadır.

Ve ilginç olan şey ise yeni veriyi işlemeye çalışrken

aynı zamanda teybi geri saramaz.

Şimdi, demek istediğim bu iyi bir teori gibi görünüyor,

fakat uzun bir süre konuşabilir ve size birçok şey anlatabilirim

ve bunların bir kısmı doğru olabilir

fakat bence bunu size burada canlı olarak gösterseydim daha iyi olurdu.

Bu yüzden aşağı gelirsem azıcık alışveriş yapacağım.

Şimdi olduğunuz yerden kıpırdamayın.

Merhaba, nasılsınız? Sizin görmek güzel.

Sahnede harika bir iş çıkardın.

Çok kolay çıkmayan güzel bir saatiniz var.

Yüzüğünüz de var mı?

Güzel. Sadece envanter alıyorum. Bir büfe gibisiniz.

Nereden başlayacağımı söylemek güç, bir çok muazzam şey var.

Merhaba, nasılsınız? Sizi görmek güzel.

Merhaba beyefendi, benim için ayağa kalkabilir misiniz lütfen? Tam olduğunuz yerde.

Oh, evlisiniz. Talimatları iyi takip ediyorsunuz.

Sizinle tanıştığımıza memnun oldum beyefendi.

Ceplerinizde fazla bir şey yok. Aşağıda cep tarafında bir şey var mı?

Umarım öyledir. Lütfen oturun. İşte, iyi gidiyorsun.

Merhaba beyefendi, nasılsınız?

Sizi görmek güzel efendim. Bir yüzüğünüz, bir saatiniz var.

Üzerinizde cüzdan var mı?
Joe: Yok.

Apollo Robbins: Peki, senin için bir tane bulacağız.

Hadi, yukarı bu tarafa Joe.

Joe'ye bir alkış patlatalım.

Hadi yukarı Joe. Bir oyun oynayalım.

(Alkış)

Afedersiniz.

Bu kumandaya artık ihtiyacım olduğunu sanmıyorum. Alabilirsiniz.

Çok teşekkür ederim.

Haydi sahneye gel Joe. Şimdi ufak bir oyun oynayalım.

Ön ceplerinde herhangi bir şey var mı?
Joe: Para.

AR: Para, peki, hadi deneyelim.

Benim için tam burada durur musun?

Bu tarafa dön ve bana ait olan

bir şeyi sana verip vermediğime bakalım,

bende olan herhangi bir şey, bir poker parası.

Benim için eliniz uzat. Biraz dikkatli izle.

Şimdi bu sizin için bir odaklanma görevi.

Şimdi paranız burada ön cebinizde değil mi?
Joe: Evet.

AR: Güzel. Elimi gerçekten cebine koymayacağım.

Bu tür bir suç işlemek için henüz hazır değilim.

Bir keresinde bir adamın cebinde delik vardı

ve bu benim için oldukça travmatikti.

Ben onun cüzdanına bakıyordum ve o bana telefon numarasını verdi.

Büyük bir iletişim fiyaskosuydu.

Hadi yapalım şunu. Sık elini.

Suyunu çıkar. Poker parasının elinde olduğunu hissediyor musun?
Joe: Evet.

AR: Eğer parayı elinden çıkarmış olsaydım şaşırır mıydın? "Evet" de.

Joe: Çok.
AR: Güzel.

Elini aç. Teşekkür ederim.

Bana bir şans verirseni seni kandıracağım.

Benim için daha da zorlaştır. Sadece elini kullan.

Bileğimi kavra, ama sık, sımsıkı sık.

Gittiğini gördün mü?

Joe: Hayır.
AR: Hayır, burada değil. Elini aç.

Gördün mü, biz eline odaklanırken

o şu an senin omuzunda duruyor.

Devam et ve al onu.

Şimdi, bunu tekrar deneyelim.

Elini açık düz tut. Mümkün olduğu kadar açık.

Elini biraz yukarıya kaldır, ama dikkatle ona bak Joe.

Bak, yavaş yavaş yapsaydım omuzunda olurdu.

(Kahkahalar)

Joe, bunu sen yakalayana kadar yapmaya devam edeceğiz.

En sonunda anlayacaksın. Yapabileceğine inanıyorum.

Sımsıkı sık. Sen yavaş değilsin, bir insansın.

Poker parası omuzunda.

Eline odaklandın. Bu yüzden şaşırdın.

Sen buna bakarken saatini tamamen çıkaramazdım. Bu zordu.

Gerçi ön cebinin içinde bir şeyin vardı.

Ne olduğunu hatırlıyor musun?

Joe: Para.

AR: Cebini kontrol et. Hala orada olup olmadığına bak. Orada mı? (Kahkahalar)

Oh, olduğu yerde. Devam et ve onu ortadan kaldır.

Az önce alışveriş yapıyorduk. Aslında bu numara daha çok zamanlamayla ilgili.

Elinin içine sıkıştırmaya çalışacağım.

Benim için diğer elini üstüne koy, koyar mısın?

Artık fevkalade ortada, değil mi?

Benim taktığım saate çok benziyor değil mi?

(Kahkahalar)(Alkış)

Joe: Çok iyi. Çok iyi.
AR: Oh, teşekkürler.

Ama bu sadece bir başlangıç. Hadi biraz farklı olarak tekrar deneyelim.

Ellerini bir araya getir. Diğer elini üzerine koy.

Şimdi eğer bu küçük markayı izliyorsan

bu apaçık küçük bir hedef haline geldi. Yanlış bir ipucu gibi.

Buna dikkatli bakarsak kaybolup gitmiş gibi görünür.

Omuzunda değil.

Havadan düşer, eline geri döner.

Gittiğini gördün mü?

Evet, komik. Küçük bir ahbabımız var. Sendikalı. Bütün gün yukarıda çalışıyor.

Yavaş yapsaydım hemen kaybolur

cebine inerdi. Sanırım bu cebinde mi efendim?

Hayır, cebine uzanma. O başka bir gösteri.

Peki -- (Gıcırdayan ses) -- oldukça tuhaf. Bunu filme aldılar.

Ne olduğunu onlara gösterebilir miyim? Bu oldukça garip. Bu sizin mi efendim?

Ne işe yaradığını bilmiyorum. Şimdi bunu oraya göndereceğiz.

Harika. Bu durumda yardıma ihtiyacım var.

Benim için buraya gelin.

Şimdi kaçma. Aşağıda pantolon cebinde bir şey vardı.

Benimkini kontrol ediyordum. Hepsini bulamadım,

ama senin burada bir şeyin olduğunu farkettim.

Cebinin dış tarafına bir an için dokunabilir miyim?

Aşağıda burada farkettim onu. Bu size ait bir şey mi efendim?

Bu? Hiçbir fikrim yok. Bir karides.

Joe: Evet. Sonrası için saklıyorum.

AR: Tüm bu insanların harika bir şekilde eğlendirdin,

sandığından daha iyi.

Bu yüzden bu güzel saati size hediye olarak vermek istiyoruz. (Kahkahalar)

Umarım zevkinize uygundur.

Bundan başka birkaç şeyimiz daha var,

biraz para ve sonra birkaç başka bir şey daha.

Tüm arkadaşlarınızdan

büyük bir alkış ile birlikte tüm bunlar size ait. (Alkış)

Joe, çok teşekkür ederim.

(Alkış)

Peki, aynı soruyu daha önce size sordum,

fakat bu sefer gözlerinizi kapatmak zorunda değilsiniz.

Şu an ne giyiyorum?

(Kahkahalar)

(Alkış)

Dikkat çok güçlü bir şeydir.

Dediğim gibi, realitenizi şekillendirir.

Öyleyse sanırım şu soruyu size sormak istiyorum.

Eğer birinin dikkatini kontrol edebilseydiniz,

onunla ne yapardınız?

Teşekkür ederim.

(Alkış)