Return to Video

Şişmanlık + Açlık = 1 küresel gıda sorunu

  • 0:01 - 0:04
    Ben Ellen ve bütünüyle yiyeceklerle saplantılıyım.
  • 0:04 - 0:06
    Fakat her zaman yiyeceklerle saplantılı değildim.
  • 0:06 - 0:08
    Ben küresel güvenlik politakısıyla saplantıdaydım,
  • 0:08 - 0:11
    çünkü 9/11 süresince New York'ta yaşadım ve bu açıkcası konuyla alakalı bir şeydi.
  • 0:11 - 0:13
    Ve küresel güvenlik politikasından yiyeceğe geçtim,
  • 0:13 - 0:16
    çünkü acıktığımda, gerçekten kafamın attığının farkına vardım.
  • 0:16 - 0:18
    Ve öyle sanıyorum ki dünyanın geri kalanı da öyle.
  • 0:18 - 0:20
    Özellikle siz ve çocuklarınız açsanız
  • 0:20 - 0:22
    ve komşularınızın çocukları acıkmışsa ve bütün etrafınızdakiler acıkmışsa,
  • 0:22 - 0:24
    oldukça sinirlenirsiniz.
  • 0:24 - 0:26
    Ve gerçekte, ne çıksa beğenirsiniz,
  • 0:26 - 0:28
    dünyadaki aç bölgeler,
  • 0:28 - 0:30
    aynı zamanda dünyanın oldukça güvensiz bölgeleri.
  • 0:30 - 0:32
    Bu yüzden Birleşmiş Milletler Dünya Yiyecek Programı'nda bir iş aldım
  • 0:32 - 0:34
    bu güvenlik sorunlarını ele almayı denemek için bir yol gibi
  • 0:34 - 0:36
    doğrudan yiyecek güvenliği sorunlarıyla. .
  • 0:36 - 0:38
    Ve ordayken, rastladığım
  • 0:38 - 0:40
    en parlak programlarının ne olduğunu düşünmemdi.
  • 0:40 - 0:42
    Bu Okul Beslenme diye adlandırılır, ve gerçekten basit bir fikirdir
  • 0:42 - 0:45
    yoksulluk ve açlık devresinin ortasını sınıflandırmak
  • 0:45 - 0:47
    dünyadaki birçok insan için devam eder ve durdurur.
  • 0:47 - 0:50
    Çocuklara bedava okul yemeği vererek, okula çekmesini sağlar,
  • 0:50 - 0:53
    açıkcası eğitim, yoksulluktan kurtulmanın ilk adımıdır.
  • 0:53 - 0:55
    Fakat onlara ihtiyaçları olan mikro ve makro besinleri de verir
  • 0:55 - 0:58
    hem zihinsel hem de psikololilerini gerçekten geliştirmek için.
  • 0:58 - 1:01
    Birleşmiş Milletlerde çalışrken ismi Lauren Bush olan bir kızla tanıştım.
  • 1:01 - 1:03
    Ve gerçekten inanılmaz bir fikri vardı
  • 1:03 - 1:05
    "Beslenme Çantası" satmak --
  • 1:05 - 1:08
    gerçekten komiktir çünkü Yemek Çantasını belinize bağlayabilirsiniz.
  • 1:08 - 1:10
    Fakat sattığımız her çantanın sağlayacağı şey
  • 1:10 - 1:13
    bir çocuk için okul yemeklerinin bir senelik değeridir.
  • 1:13 - 1:15
    Bu çok basit ve düşündüğümüzü biliyorsunuz, tamam,
  • 1:15 - 1:17
    maliyeti 20 ile 50 papel arasında
  • 1:17 - 1:19
    bir yıllık okul yemeği ücretini karşılamak için.
  • 1:19 - 1:21
    Çantaları satabilirdik ve tonlarca para kazanabilirdik
  • 1:21 - 1:23
    ve Dünya Yiyecek Programı için tonlarca farkındalık yaratabilirdik.
  • 1:23 - 1:25
    Fakat gayet tabi, Birleşmiş Milletleri bilirsiniz, bazen bazı şeyler yavaşça hareket eder,
  • 1:25 - 1:27
    ve basitçe hayır derler.
  • 1:27 - 1:30
    Ve düşündük ki, Tanrı, iyi bir fikir ve çok fazla para toplayacak.
  • 1:30 - 1:33
    Bu yüzden boşverdik, 3 sene önce kurduğumuz kendi şirketimizle başlayacağız.
  • 1:33 - 1:36
    Öyle ki bu benim ilk rüyamdı, BESLENME adındaki bu şirkette başlamaktı.
  • 1:36 - 1:38
    Ve işte ekranda ki websitemizin resmi.
  • 1:38 - 1:41
    Bu çantayı Haiti için yaptık, ve depremden sonra sadece bir ay için piyasaya sürdük
  • 1:41 - 1:43
    Haitideki çocuklara okul yemeği sağlamak için.
  • 1:43 - 1:46
    Bu yüzden BESLEME iyi iş çıkarıyor. Şu ana kadar 55 milyon yemek sağladık
  • 1:46 - 1:48
    dünya etrafındaki çocuklara
  • 1:48 - 1:51
    şu an 555 bin çanta satarak, tonlarca çanta, bir sürü çanta.
  • 1:51 - 1:54
    Her zaman siz -- açlığı düşününce,
  • 1:54 - 1:56
    bununla ilgili düşünmek zor bir şey, çünkü hangi konuda düşündüğümüzü yiyiyoruz.
  • 1:56 - 1:58
    Galiba yemekle ilgili daha fazla, ve gerçekten onu seviyorum.
  • 1:58 - 2:01
    Ve uluslararası açlıkla ilgili azıcık garip olan şey
  • 2:01 - 2:03
    ve uluslararası meseleleri konuşma
  • 2:03 - 2:06
    ki Amerikadaki çoğu insan ne yaptığınızı bilmek ister gibidir.
  • 2:06 - 2:08
    Amerikalı çocuklar için ne yapıyorsunuz?
  • 2:08 - 2:10
    Amerikada kesinlikle açlık var,
  • 2:10 - 2:12
    49 milyon insan ve yaklaşık 16,7 milyon çocuk.
  • 2:12 - 2:15
    Demek istediğim ülkemiz için bu oldukça dramatiktir.
  • 2:15 - 2:18
    Açlığın anlamı uluslararasından farklı olarak, Amerikada bir parça farklıdır,
  • 2:18 - 2:21
    fakat ülkemizde açlıktan bahsetmek korkunç derecede önemlidir.
  • 2:21 - 2:24
    Fakat açıkcası hepimizin bildiği en büyük problem
  • 2:24 - 2:26
    şişmanlıktır ve bu dramatiktir.
  • 2:26 - 2:28
    Diğer dramatik olan şeyse hem açlığın hem de şişmanlığın
  • 2:28 - 2:31
    son 30 yılda gerçekten yükseldiğidir.
  • 2:31 - 2:33
    Malesef, şişmanlık sadece Amerikanın sorunu değil.
  • 2:33 - 2:35
    Gerçekte dünyanın her yerine yayılmaktadır
  • 2:35 - 2:38
    ve çoğuda ihraç ettiğimiz yiyecek sistemimizin sayesindedir.
  • 2:38 - 2:40
    Rakamlar oldukça çılgınca.
  • 2:40 - 2:42
    Bir milyar şişman ve fazla kilolu insan var
  • 2:42 - 2:44
    ve bir milyar insan aç.
  • 2:44 - 2:46
    Böylece bunlar iki kola ayrılmış gibi gözükür,
  • 2:46 - 2:48
    fakat adeta düşünmeye başladığım, bilirsiniz ki,
  • 2:48 - 2:51
    şişmanlık ve açlığın ne olduğudur. Bu iki şey ne hakkındadır?
  • 2:51 - 2:53
    Yani, onların her ikiside yiyecekle ilgilidir.
  • 2:53 - 2:55
    Ve yiyecek düşündüğünüzde,
  • 2:55 - 2:57
    her iki durumda da yiyecek desteği
  • 2:57 - 3:00
    potansiyel olarak kuşku uyandıran tarımdır.
  • 3:00 - 3:02
    Ve yiyeceğin nerden geldiği tarımdır.
  • 3:02 - 3:04
    Yani, tarım Amerikada çok ilgi çekicidir.
  • 3:04 - 3:06
    O çok pekiştirilir.
  • 3:06 - 3:09
    Ve yediğimiz yiyeceklere öncü yiyecekler üretilir.
  • 3:09 - 3:11
    Yani üretilen yiyecekler, daha fazla veya daha az, mısır,soya ve buğdaydır.
  • 3:11 - 3:14
    Ve görebileceğiniz gibi, yiyeceğin dörtte üçlük çoğu bölümünü yiyiyoruz,
  • 3:14 - 3:16
    işlenmiş gıdalar ve hazır gıdalar.
  • 3:16 - 3:18
    Malesef, tarım sistemimizde,
  • 3:18 - 3:20
    son 30 yılda iyi bir iş çıkarmadık
  • 3:20 - 3:23
    dünya etrafındaki bu teknolojileri ihraç etmekle.
  • 3:23 - 3:26
    Bu yüzden dünyadaki en çok açlığın olduğu Afrika tarımı,
  • 3:26 - 3:28
    gerçekte aniden düşmüştü
  • 3:28 - 3:30
    açlığın yükseldiği gibi.
  • 3:30 - 3:32
    Hernedense bağlantı kurmuyoruz
  • 3:32 - 3:34
    iyi bir tarımsal sistemi ihraç etme arasında
  • 3:34 - 3:36
    ki dünya etrafındaki tüm insanları doyurmaya yardım edecek.
  • 3:36 - 3:39
    Onları kim yetiştiriyor? Merak ettiğim budur.
  • 3:39 - 3:41
    Ve bu yüzden orta batıdaki büyük bir tahıl ambarına gittik ve durduk.
  • 3:41 - 3:43
    Ve bu gerçektende çiftçiliği anlamama yardım etmedi,
  • 3:43 - 3:45
    fakat sanırım ne olduğunu anladım.
  • 3:45 - 3:47
    Bildiğiniz gibi, gerçeklik
  • 3:47 - 3:49
    Amerikada ki çiftçiler arasında,
  • 3:49 - 3:51
    tamamen samimi, ben orta batıdayken,
  • 3:51 - 3:53
    genelde oldukça büyüktür.
  • 3:53 - 3:55
    Hatta çiftçileride büyüktür.
  • 3:55 - 3:57
    Fakat dünyadaki diğer çiftçiler
  • 3:57 - 4:00
    çok açlık çektikleri için gerçekte oldukça zayıftırlar.
  • 4:00 - 4:02
    Dünyadaki çoğu aç insanlar ailelerine kıtı kıtına bakacak düzeydeki çiftçilerdir.
  • 4:02 - 4:04
    Ve bunların çoğu kadındır --
  • 4:04 - 4:06
    şu anda diğer konuya değinmeyeceğim,
  • 4:06 - 4:08
    fakat aynı noktada feminist şeyler yapmayı seviyorum.
  • 4:08 - 4:10
    Galiba bu gerçekten ilginç
  • 4:10 - 4:12
    bu iki tarafında tarımlarına göz atmak.
  • 4:12 - 4:14
    Bir de büyük, bir araya toparlanmış çifçilik konusu var
  • 4:14 - 4:16
    Amerikada ne yiyeceğimize önderlik eder.
  • 4:16 - 4:18
    Aşağı yukaru 1980' den beridir,
  • 4:18 - 4:20
    petrol krizinden sonra,
  • 4:20 - 4:22
    bildiğiniz gibi, kitle konsodilasyonu,
  • 4:22 - 4:24
    bu ülkedeki küçük çiftçilerin toplu göçüdür.
  • 4:24 - 4:26
    Sonra aynı dönemde,
  • 4:26 - 4:29
    bilirsiniz ki Afrikalı çiftçileri kendi şeylerini yapmaya bıraktık adeta.
  • 4:29 - 4:32
    Ne yazık ki, çiftçilik yapılan yediklerimizle neticelendirilir.
  • 4:32 - 4:34
    Ve Amerikada yediğimiz bir çok şey
  • 4:34 - 4:37
    şişmanlığa ve gerçek değişikliğe yöneltti
  • 4:37 - 4:40
    son 30 yılda ki diyetimizde.
  • 4:40 - 4:42
    Bu çılgınlık.
  • 4:42 - 4:44
    2 yaşın altındaki çocukların beşte biri kola içer.
  • 4:44 - 4:46
    Merhaba. Kolayı şişelere koymayın.
  • 4:46 - 4:48
    Fakat ucuz olduğu için insanlar böyle yapar.
  • 4:48 - 4:50
    Bu yüzden son 30 yıldaki tüm gıda sistemimiz
  • 4:50 - 4:52
    gerçekten değişti.
  • 4:52 - 4:54
    Sanırım bu bildiğiniz gibi sadece ülkemizde geçerli değil,
  • 4:54 - 4:57
    fakat gerçekte dünyadaki sistemi ihraç ediyoruz.
  • 4:57 - 5:00
    Ve en az gelişmiş ülkelerin bilgilerini inceleyince --
  • 5:00 - 5:03
    özellikle gerçekten hızlı bir şekilde büyüyen şehirlerde --
  • 5:03 - 5:05
    insanlar işlenmiş Amerikan gıdalarını yiyiyor.
  • 5:05 - 5:07
    Ve bir jenerasyonda,
  • 5:07 - 5:09
    açlıktan dolayı onların başına gelenler
  • 5:09 - 5:11
    ve açlığın zararlı sağlık etkilerinin tümü,
  • 5:11 - 5:13
    şişmanlığa ve şeker hastalığına benzer şeylere
  • 5:13 - 5:15
    ve bir jenerasyondaki kalp hastalığına.
  • 5:15 - 5:17
    Bu yüzden sorunlu gıda sistemi
  • 5:17 - 5:19
    hem şişmanlığı hem de açlığı etkiliyor.
  • 5:19 - 5:21
    Ölü atı vurmak değil,
  • 5:21 - 5:23
    fakat küresel bir gıda sistemi olan
  • 5:23 - 5:26
    bir milyar insanın aç ve şişman olduğudur.
  • 5:26 - 5:28
    Galiba tek yol bunu incelemekten geçer.
  • 5:28 - 5:30
    Ve bu iki şeyi almanın yerine
  • 5:30 - 5:32
    ikiye ayrılmış problemler gerçekte ayrıdır,
  • 5:32 - 5:35
    aslında önemli olan bunlara bir sistemmiş gibi ele alınmasıdır.
  • 5:35 - 5:37
    Tüm dünyadan kendi yiyeceklerimizin bir çoğunu alırız.
  • 5:37 - 5:40
    Dünyadaki herkes bizim yiyecek sistemimizi ithal ediyorlar.
  • 5:40 - 5:42
    Bu incelemenin yeni bir yoluna başlamayla akıl almaz derecede alakalıdır.
  • 5:42 - 5:44
    Öğrendiğim şey --
  • 5:44 - 5:47
    ve burada bulunan teknoloji adamları, ki bütünüyle onlardan biri değilim
  • 5:47 - 5:49
    görünüşe göre bu 30 sene alır
  • 5:49 - 5:52
    çoğu teknolojinin gerçekte bize özgü olması için,
  • 5:52 - 5:54
    mouse,internet ve windows gibi.
  • 5:54 - 5:56
    Biliyorsunuz 30 senelik dönem var.
  • 5:56 - 5:58
    Sanırım 2010 gerçekten ilginç bir yıl olabilir.
  • 5:58 - 6:00
    Çünkü bu 30 senelik dönemin sonudur.
  • 6:00 - 6:02
    Ve bu küresel yiyecek sisteminin doğum günüdür.
  • 6:02 - 6:04
    Bu hakkında konuşmak istediğim ilk doğum günü.
  • 6:04 - 6:06
    Bilirisiniz, Sanırım gerçekten düşündüğümüz
  • 6:06 - 6:09
    son 30 yılda olmuş bir şey, bunda umut var.
  • 6:09 - 6:11
    GDO ürünlerinin otuzuncu yıldönümü
  • 6:11 - 6:14
    ve Big Gulp, Chicken McNuggets, yüksek meyve şekerli mısır şurubu,
  • 6:14 - 6:16
    Amerikada ki çiftlik krizi
  • 6:16 - 6:19
    ve uluslararası tarıma hitap ettiğimiz değişiklik.
  • 6:19 - 6:21
    Bu yüzden 30 senelik zamanı ele almamıza neden olan bir çok neden vardır
  • 6:21 - 6:24
    yeni gıda sisteminin bir nevi yaratılışıymış gibi.
  • 6:24 - 6:27
    Bütün bu 30 senedeki şeyle takıntılı olan sadece ben değilim.
  • 6:27 - 6:29
    Michael Pollan
  • 6:29 - 6:31
    ve Ted Ödülünde Jamie Oliver' in istekleri
  • 6:31 - 6:34
    her ikisininde bahsetmiş olduğu son 30 yıldaki zaman periyodunda
  • 6:34 - 6:37
    inanılmaz derecedeki gıda sistem değişikliği.
  • 6:37 - 6:39
    Yani, gerçekten 1980 önemsiyorum
  • 6:39 - 6:42
    çünkü benimde otuzuncu yıldönümüm bu sene.
  • 6:42 - 6:45
    Ve hayatımda,
  • 6:45 - 6:47
    dünyada olan bir çok şey --
  • 6:47 - 6:49
    ve yiyecekle takıntılı olan bir kişi olmam--
  • 6:49 - 6:51
    gerçekten de bir çoğu bu sene değişti.
  • 6:51 - 6:53
    Böylece düşündüğüm ikinci hayalim ise
  • 6:53 - 6:55
    gelecekteki 30 seneye bakabiliriz
  • 6:55 - 6:57
    yiyecek sistemini tekrardan değiştiricek bir zamanmış gibi olmasını.
  • 6:57 - 6:59
    Ve geçmişte ne olduğunu biliyoruz,
  • 6:59 - 7:01
    bu yüzden şimdi başlarsak, ve teknolojileri incelersek
  • 7:01 - 7:03
    ve uzun dönemdeki gıda sistemindeki gelişmelere,
  • 7:03 - 7:05
    gıda sistemini yeniden yaratabiliriz.
  • 7:05 - 7:07
    Böylece gelecekteki konuşmamı verince 60 yaşında olacağım,
  • 7:07 - 7:10
    bunun başarılı olacağını söyleyebilirim.
  • 7:10 - 7:12
    Böylece yeni bir organizasyonun başlangıcını bugün bildiriyorum,
  • 7:12 - 7:15
    veya 30 Proje diye anılan Beslenme vakfının içindeki yeni bir fonu.
  • 7:15 - 7:17
    Ve 30 Projenin gerçekte odaklandığı
  • 7:17 - 7:19
    uzun dönem fikirlerindeki
  • 7:19 - 7:21
    gıda sistem değişikliğidir.
  • 7:21 - 7:24
    Ve sanırım uluslararası avukatları sıralayarak açlığı ele alıyorlar
  • 7:24 - 7:26
    ve yerli avukatlar şişmanlığı ele alıyorlar,
  • 7:26 - 7:29
    biz gerçekte uzun dönemdeki çözümleri aramalıyız
  • 7:29 - 7:31
    ki herkes için gıda sistemimiz daha iyi hale gelsin.
  • 7:31 - 7:33
    Hepimiz bu sistemlerin tamamen farklı olduğunu düşünürüz.
  • 7:33 - 7:36
    Ve insanlar organiğin dünyayı besleyip besleyemeyeceğini tartışırlar.
  • 7:36 - 7:38
    Fakat 30 senelik görünümü ele alırsak,
  • 7:38 - 7:40
    işbirlikçi fikirlerde çok umut vardır.
  • 7:40 - 7:43
    Bu yüzden umut ediyorum ki gerçekten birbirinden farklı organizasyonlara bağlanarak
  • 7:43 - 7:45
    ONE kampanyası ve SLOW FOOD gibi,
  • 7:45 - 7:47
    şu anda pek yaygın gibi gözükmesede,
  • 7:47 - 7:50
    uzun dönemin bütünlüğüyle ilgili konuşabiliriz, sistematik çözümler
  • 7:50 - 7:52
    ki gıdayı herkes için geliştirecek.
  • 7:52 - 7:54
    Aklıma gelen bazı fikirler şöyleydi, bakın,
  • 7:54 - 7:57
    gerçeklik şu ki, Güney Bronxtaki çocuklar havuç ve elmalara ihtiyaç duyarlar
  • 7:57 - 7:59
    ve Botswanadaki çocuklarda.
  • 7:59 - 8:02
    Ve bu besleyici gıdaları bu çocuklara nasıl ulaştıracağız?
  • 8:02 - 8:05
    İnanılmaz derecede küresel olan diğer şey ise et ve balıkların üretimidir.
  • 8:05 - 8:07
    Nasıl protein üreticeğimizi anlama
  • 8:07 - 8:10
    bir bakıma bu insanlar ve çevre için sağlıklı olan
  • 8:10 - 8:13
    iklim değişikliği gibi şeylere hitap etmek için inanılmaz derecede önemli olacak
  • 8:13 - 8:16
    ve petrokimyasal gübreleri nasıl kullanıcağımızı.
  • 8:16 - 8:18
    Ve bildiğiniz gibi, bunlar gerçekten alakalı mevzulardır
  • 8:18 - 8:20
    uzun vadede
  • 8:20 - 8:23
    ve fakir çiftçiler olan Afrikada heriki insan için önemlidir
  • 8:23 - 8:26
    ve Amerikadaki çiftçiler ve yiyen insanlar.
  • 8:26 - 8:29
    Ve yine düşünüyorum ki işlenmiş yiyecekler hakkında farklı ve yeni şekillerde düşündüğümüz
  • 8:29 - 8:32
    negatif yan çıktılarını hesaplayınca
  • 8:32 - 8:35
    petrokimyasallar ve dışarı dökülen gübreler gibi
  • 8:35 - 8:37
    cips paketinin fiyatına.
  • 8:37 - 8:39
    Yani, bu cips paketi sonradan
  • 8:39 - 8:41
    doğal olarak elmadan daha pahalı olursa,
  • 8:41 - 8:43
    sonra belkide farklı bir algı için zamanıdır
  • 8:43 - 8:45
    gıda seçimindeki kişisel sorumluluğun
  • 8:45 - 8:47
    çünkü seçimler gerçekte seçimdir
  • 8:47 - 8:50
    mısır, soya ve buğdaydan yapılmış olan ürünlerin dörtte üçü yerine.
  • 8:50 - 8:52
    30Proje.org piyasaya sürülür,
  • 8:52 - 8:55
    ve yeni organizasyonların birleşmesini başlatmak için biraraya getirdim.
  • 8:55 - 8:58
    Ve bu gelecek birkaç ayı kapsıyor olacak.
  • 8:58 - 9:00
    Fakat bütün yolları düşüneceğinizi gerçekten umarım ki siz
  • 9:00 - 9:02
    gıda sistemi gibi şeylerde uzun dönem bakabilirsiniz
  • 9:02 - 9:04
    ve değişiklik yapabilirsiniz.
  • 9:04 - 9:08
    (Alkışlar)
Title:
Şişmanlık + Açlık = 1 küresel gıda sorunu
Speaker:
Ellen Gustafson
Description:

FEED çantalarının hayırsever yaratıcılarından biri, Ellen Gustafson açlık ve şişmanlığın aynı şeyden kaynaklandığını düşünüyor. TEDxEast'de The 30 Project'i başlatıyor -- gelecek 30 senede çiftçilik yapma ve yemek yeme şeklimizi değiştirmenin ve her iki salgın arkasındaki küresel gıda eşitsizliğini çözmenin bir yolu.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:09
Tayfun Ozdemir added a translation

Turkish subtitles

Revisions