เอาเลย คิดคำใหม่มาเลย!
-
0:00 - 0:02ฉันเป็นนักเขียนพจนานุกรมคะ
-
0:02 - 0:04ฉันทำพจนานุกรม
-
0:04 - 0:05และหน้าที่ของฉันก็คือ
-
0:05 - 0:09พยายามใส่คำทุกคำลงใน
พจนานุกรม -
0:09 - 0:15หน้าที่ฉันไม่ใช่การตัดสินว่าคำนั้นๆ แปล
ว่าอะไร นั่นเป็นงานของคุณ -
0:15 - 0:18ทุกคนที่พูดภาษาอังกฤษ
ตัดสินร่วมกัน -
0:18 - 0:20อะไรใช่คำ และไม่ใช่คำ
-
0:20 - 0:25ทุกภาษาก็แค่กลุ่มคนที่ตกลง
ที่จะเข้าใจซึ่งกันและกัน -
0:25 - 0:30เดี๋ยวนี้ บางครั้งเวลาที่ผู้คนพยายาม
ตัดสินว่านี่เป็นคำที่ดีหรือไม่ดี -
0:30 - 0:32พวกเขาไม่ได้มีเหตุผลดีๆ นักหรอก
-
0:32 - 0:34ก็มักจะพูดกันว่า
"เพราะมันเป็นแกรมม่า (ไวยากรณ์)" -
0:34 - 0:36(เสียงหัวเราะ)
-
0:37 - 0:40ฉันไม่ค่อยใส่ใจแกรมม่ามากนัก
อย่าไปบอกใครเชียว -
0:40 - 0:44แต่คำว่า "แกรมม่า" จริงๆ แล้ว
มีอยู่ 2 ประเภท -
0:44 - 0:46คือ แกรมม่าประเภทที่อาศัยอยู่
ในสมองของเรา -
0:46 - 0:49และถ้าคุณเป็นเจ้าของภาษา
ในภาษานั้น -
0:49 - 0:50หรือเก่งภาษานั้น
-
0:50 - 0:54มันเป็นกฎที่ใช้แบบไม่รู้ตัว
เวลาที่คุณพูดภาษานั้นๆ -
0:54 - 0:57และนี่คือการเรียนภาษา
เมื่อเราเรียนตอนเด็ก -
0:57 - 0:58มาดูตัวอย่างกันค่ะ
-
0:58 - 1:00นี่คือ วัค ใช่ไหมคะ
-
1:00 - 1:02นี่คือ วัค
-
1:02 - 1:03และนี่ก็อีกตัว
-
1:03 - 1:05มีตัวแบบนี้ 2 ตัว
-
1:05 - 1:06พวกนั้นเป็น...
-
1:06 - 1:07ผู้ชม: วัคส์
-
1:07 - 1:11เอริน แม็คคีน: ใช่เลย คุณรู้ว่า
ต้องแปลง วัค เป็นพหูพจน์ยังไง -
1:11 - 1:12กฎนั้นอยู่ในหัวของเรา
-
1:12 - 1:15มันไม่จำเป็นต้องสอน
คุณก็แค่เข้าใจมันเอง -
1:15 - 1:19นี่เป็นการทดลองที่สร้างโดย
ศาสตราจารย์ (ที่มหาวิทยาลัยบอสตัน) -
1:19 - 1:22ชื่อว่าชอน เบอร์โก กลีสัน ในปี 1958
-
1:22 - 1:25ที่จริงเราก็พูดเรื่องนี้กันมานานแล้ว
-
1:25 - 1:29กฎธรรมชาติที่อยู่
ในสมองคุณ -
1:29 - 1:33มันไม่เหมือนกับกฎจราจร
มันเหมือนกับกฎของธรรมชาติมากกว่า -
1:33 - 1:36และไม่มีใครมาเตือนคุณให้ทำ
ตามกฎนี้ด้วย จริงไหมคะ -
1:36 - 1:39พอคุณออกจากบ้านในตอนเช้า
แม่คุณก็ไม่ได้พูดว่า -
1:39 - 1:42"ลูกรัก แม่ว่าวันนี้น่าจะหนาว
ใส่เสื้อมีหมวกซะ -
1:42 - 1:44แล้วอย่าลืมทำตามกฎแรงโน้มถ่วงด้วยนะลูก"
-
1:44 - 1:46ไม่มีใครพูดแบบนี้กันหรอก
-
1:46 - 1:53มาถึงอีกกฎกันบ้าง ที่จะออกทาง
มารยาท มากกว่าทางธรรมชาติ -
1:53 - 1:56เช่นคุณคิดถึงคำว่าหมวก
-
1:56 - 1:58เมื่อคุณรู้ว่าหมวกใช้ยังไง
-
1:58 - 2:01ไม่มีใครต้องบอกคุณว่า
"อย่าใส่หมวกที่เท้านะ" -
2:01 - 2:05สิ่งที่เขาต้องบอกคุณคือ
"คุณใส่หมวกในอาคารได้ไหม" -
2:05 - 2:06ใครสามารถใส่หมวกได้
-
2:06 - 2:09หมวกแบบไหนที่คุณใส่ได้
-
2:09 - 2:12เหล่านี้คือแกรมม่าในประเภท
ที่สอง -
2:12 - 2:16ซึ่งนักภาษาศาสตร์เรียกบ่อยครั้ง
ว่าการใช้งานแบบตรงข้ามแกรมม่า -
2:16 - 2:20บางครั้งคนเราใช้กฎนี้เป็น
หลักแกรมม่า -
2:20 - 2:23เพื่อกดให้คนไม่กล้าคิดคำใหม่ๆ
-
2:23 - 2:26และฉันคิดว่ามัน.. อืม โง่
-
2:26 - 2:29ตัวอย่างเช่น คนที่มัก
พูดกับคุณเสมอว่าให้ -
2:29 - 2:34คิดนอกกรอบ สร้างเพลงใหม่ งานศิปะ
ประดิษฐ์ของ พัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี -
2:34 - 2:36แต่พอพูดถึงเรื่อง คำ
พวกเขาก็แบบ -
2:36 - 2:41"ไม่! อย่า ความคิดสร้างสรรค์หยุดตรงนั้น
เจ้าคนอ่อนวัยไร้เดียงสา พับเก็บไปซะ" -
2:41 - 2:42(เสียงหัวเราะ)
-
2:42 - 2:44แต่นั่นมันไม่จริงสำหรับฉันเลย
-
2:44 - 2:46คำต่างๆ มันเจ๋ง
เราควรมีคำเยอะๆ -
2:46 - 2:51ฉันอยากให้คุณสร้าง
คำให้มากที่สุด เท่าที่ทำได้ -
2:51 - 2:56และฉันจะบอก 6 วิธีที่คุณ
สามารถสร้างคำในภาษาอังกฤษได้ -
2:56 - 2:58วิธีแรกเป็นวิธีที่ง่ายที่สุด
-
2:58 - 3:00ง่ายๆ เลย ขโมยจากภาษาอื่น
-
3:00 - 3:03["ไปขโมยชาวบ้านกัน"]
(เสียงหัวเราะ) -
3:04 - 3:06นักภาษาศาสตร์เรียกว่า การยืม
-
3:06 - 3:09แต่ เราไม่เคยคืนคำเหล่านั้น
ดังนั้น ฉันจะเรียกแบบซื่อๆ -
3:09 - 3:11เลยนะว่า การขโมย
-
3:11 - 3:14เรามักเลือกเอาคำต่างๆ จาก
สิ่งที่เราชอบ เช่น อาหารที่อร่อย -
3:14 - 3:18เราเอา "คุมเควท" (ส้มจี้ด) จากภาษาจีน
แล้วก็ "คาราเมล" จากภาษาฝรั่งเศส -
3:18 - 3:21แล้วเราก็เลือกเอาคำ จากของเจ๋งๆ
อย่างเช่น "นินจา" ใช่ไหมคะ -
3:21 - 3:22คำนี้เราเอามาจากภาษาญี่ปุ่น
-
3:22 - 3:26ซึ่งเป็นเทคนิคที่เจ๋งมากเพราะ
มันยากที่จะขโมยนินจาจริงๆ -
3:26 - 3:28(เสียงหัวเราะ)
-
3:28 - 3:31อีกวิธีที่คุณจะสร้างคำ
ในภาษาอังกฤษคือ -
3:31 - 3:34ยำคำภาษาอังกฤษ
2 คำเข้าด้วยกัน -
3:34 - 3:36วิธีนี้เรียกว่า การประสม
-
3:36 - 3:37คำในภาษาอังกฤษเหมือนกับเลโก้
-
3:37 - 3:40ถ้าคุณใช้กำลังมากพอ
คุณสามารถยำ 2 คำไหนเข้าด้วยกันก็ได้ -
3:40 - 3:42(เสียงหัวเราะ)
-
3:43 - 3:45เราทำแบบนี้ในภาษาอังกฤษเสมอแหละ
-
3:45 - 3:50อย่างเช่น "อกหัก" "หนอนหนังสือ"
"ปราสาททราย" ทั้งหมดนี้ก็ประสมกัน -
3:50 - 3:54ดังนั้นก็ลุยเลย ลองสร้างคำอย่าง
"หน้าเป็ด" แต่อย่าทำหน้าแบบนั้นก็พอ -
3:54 - 3:55(เสียงหัวเราะ)
-
3:56 - 4:00อีกหนึ่งทางในการสร้างคำใน
ภาษาอังกฤษก็คล้ายๆ การประสม -
4:00 - 4:05แต่คุณใช้แรงมากเกินไป
ตอนที่คุณอัดมันเข้าด้วยกัน -
4:05 - 4:07ทำให้บางส่วนหลุดออกไป
-
4:07 - 4:08วิธีนี้คือการสนธิคำ
-
4:08 - 4:12อย่าง "บรันช์" คือการกลืนกันของ
"มื้อเช้า" และ "มื้อกลางวัน" -
4:12 - 4:15"โมเทล" กลืนระหว่าง "รถ" กับ "โรงแรม"
-
4:15 - 4:18มีใครในที่นี้รู้บ้างว่า "โมเทล" เป็นคำสนธิ
-
4:18 - 4:20ใช่ คำนี้เก่ามากในภาษาอังกฤษ
-
4:20 - 4:23ที่หลายคนไม่ทราบว่ามีบาง
ส่วนหายไป -
4:23 - 4:27"เอ็ดดูเทนเม้นท์" ก็สนธิ
ระหว่าง "การศึกษา" และ "ความบันเทิง" -
4:27 - 4:32และแน่นอน "อิเล็กโทรคิวท์" สนธิกัน
ของ "ไฟฟ้า" กับ "การประหาร" -
4:32 - 4:34(เสียงหัวเราะ)
-
4:34 - 4:37คุณสามารถสร้างคำใหม่
โดยการเปลี่ยนการทำงานมันซะ -
4:37 - 4:39วิธีนี้เรียกว่า เปลี่ยนการใช้งาน
-
4:39 - 4:41คุณเอาคำหนึ่งที่เป็นหนึ่งใน
บทพูด -
4:41 - 4:44แล้วเปลี่ยนไปไว้อีกส่วน
ของบทพูด -
4:44 - 4:48โอเค ใครในที่นี้รู้บ้างว่า
"เพื่อน" ไม่ได้เป็นกริยาตลอด -
4:49 - 4:53"เพื่อน" ใช้เป็นคำนาม แล้วเรา
เอามาใช้เป็นกริยาด้วย -
4:53 - 4:56คำเกือบทุกคำในภาษาอังกฤษใช้เป็นกริยาได้
-
4:56 - 4:59คุณสามารถเอาคำคุณศัพท์
มาใช้เป็นคำนามได้ -
4:59 - 5:03"คอมเมอร์เชียล" เป็นคำคุณศัพท์
แต่ตอนนี้เราใช้เป็นคำนามด้วย -
5:03 - 5:05และแน่นอนว่า คุณทำให้เป็นสีเขียวได้
-
5:05 - 5:08อีกวิธีนึงในการสร้างคำภาษาอังกฤษ
คือการตัดทอนรูปคำ -
5:08 - 5:12คุณก็เอาคำมา แล้วก็บีบ
ให้มันเล็กลงหน่อย -
5:12 - 5:17เช่นว่า ในภาษาอังกฤษ เรามีคำว่า
"เอดิเตอร์" ก่อนหน้าคำว่า "เอดิต" -
5:17 - 5:18คำว่า "เอดิต" มาจาก "เอดิเตอร์"
-
5:18 - 5:21บางครั้งวิธีลดทอนนี้ก็ฟังดูตลกๆ
-
5:21 - 5:25บูล์โดเซอร์ บูล์โดซ บัทเลอร์ บัททัล
แล้วก็ บักเกลอร์ เบอร์เกิล -
5:25 - 5:27(เสียงหัวเราะ)
-
5:27 - 5:29อีกวิธีสำหรับภาษาอังกฤาในการสร้างคำ
-
5:29 - 5:32คือ การเอาตัวอักษรแรกของคำ
มารวมกัน -
5:32 - 5:35เช่น องค์การอวกาศแห่งชาติของประเทศอเมริกา
กลางเป็น นาซ่า -
5:35 - 5:39และแน่นอนว่าคุณใช้ได้กับทุกคำ
โอ เอ็ม จี! -
5:39 - 5:45ดังนั้น มันไม่เกี่ยวว่า
คำจะดูตลกแค่ไหน -
5:45 - 5:47มันสามารถเป็นคำที่ดีในภาษาอังฤษได้
-
5:47 - 5:51"สุดจี้ดจริงๆ" ก็เป็นคำที่ใช่
สำหรับภาษาอังกฤษ -
5:51 - 5:53"คนเป็นกลาง" ก็ดีสำหรับ
ภาษาอังกฤษ -
5:53 - 5:58คำ ไม่จำเป็นต้องฟังดูปกติ
มันสามารถฟังดูขำๆ ได้ -
5:58 - 6:00ทำไมคุณไม่สร้างคำล่ะ
-
6:00 - 6:02คุณควรสร้างคำขึ้นเพราะทุกคำ
-
6:02 - 6:07คือโอกาสในการสื่อความคิด
และความหมายของคุณออกมา -
6:07 - 6:10และคำใหม่ได้ความสนใจจากคนรอบๆ
-
6:10 - 6:12ทำให้คนทั่วไปจับจ้อง
ว่าคุณพูดว่าอะไร -
6:12 - 6:15และให้โอกาสที่ดีกว่ากับคุณ
ในการส่งความหมายต่อ -
6:15 - 6:18คนในวงการนี้ พูดว่า
-
6:18 - 6:20"ในอนาคตคุณสามารถทำแบบนี้
-
6:20 - 6:23ช่วยแบบนั้น ช่วยค้นพบ ช่วย
ประดิษฐ์ต่างๆ" -
6:23 - 6:25คุณสร้างคำได้เดี๋ยวนี้
-
6:25 - 6:27ภาษาอังกฤษไม่มีเลขอายุจำกัด
-
6:27 - 6:30เอาเลยค่ะ เริ่มสร้างคำตั้งแต่วันนี้
-
6:30 - 6:34ส่งมาให้ฉัน แล้วฉันจะดึงพวกมัน
มาอยู่ในพจนานุกรมออนไลน์ Wordnik -
6:34 - 6:35ขอบคุณมากค่ะ
-
6:35 - 6:40(เสียงปรบมือ)
- Title:
- เอาเลย คิดคำใหม่มาเลย!
- Speaker:
- เอริน แม็คคีน (Erin McKean)
- Description:
-
more » « less
ในปาฐกถาสั้นแสนสนุกจาก TEDYouth ผู้เขียนพจนานุกรม เอริน แม็คคีน สนับสนุน ไม่ซิ เชิญชวนให้ผู้ชมสร้างคำใหม่ๆ เมื่อคำเก่าๆ ใช้ไม่ค่อยจะได้ เธอบอก 6 ทางในการสร้างคำใหม่ในภาษาอังกฤษ จากการผสมถึง "การทำให้เป็นกริยา" เพื่อให้ภาษาสื่อความหมายความรู้สึกของเราได้ดีขึ้น และสร้างวิธีต่างๆ สำหรับให้เราได้เข้าใจซึ่งกันและกันมากขึ้น
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:52
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
Chatthip Chaichakan accepted Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
|
Chatthip Chaichakan edited Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
|
Chatthip Chaichakan edited Thai subtitles for Go ahead, make up new words! | |
|
Sritala Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Go ahead, make up new words! |