Mansa Musa, jeden z najbogatszych ludzi w historii - Jessica Smith

Pełna lekcja: http://ed.ted.com/lessons/mansa-musa-one-of-the-wealthiest-people-who-ever-lived-jessica-smith

Mansa Musa to XIV-wieczny król afrykańskiego królestwa Mali. Historycy twierdzą, że dzięki fortunie, którą zdołał zgromadzić, był jednym z najbogatszych ludzi w historii. Jessica Smith opowiada jak Mansa Musa rozsławił swoje imperium na cały świat.

Gdybyś miał wymienić
najbogatszych ludzi w historii świata,

kto przychodzi ci na myśl?

Zapewne jakiś bankier
lub potentat korporacji,

np. Bill Gates czy John D. Rockefeller.

A czy słyszałeś o afrykańskim królu,
Mansa Musa?

Panując nad Imperium Mali w XIV wieku,

Mansa Musa, czyli Król Królów,

zgromadził fortunę,

dzięki której stał się prawdopodobnie
najbogatszym człowiekiem w historii.

Ale jego potężne bogactwo
było tylko częścią spuścizny.

Gdy Mansa Musa
doszedł do władzy w 1312 roku,

większośc Europy była wyniszczana
przez głód i wojny domowe,

podczas gdy wiele afrykańskich królestw
i cały świat Islamu rozkwitał.

Mansa Musa zbierał owoce tego rozkwitu

i przynosił je do swojego królestwa.

Poprzez strategiczne
przyłączenie miasta Timbuktu

i ustanowienie na nowo
władzy w mieście Gao,

zyskał kontrolę nad ważnymi
szlakami handlowymi

pomiędzy krajami środziemnomorskimi
a zachodnim wybrzeżem Afryki.

Dzięki temu kontynuował ekspansję,
która znacząco zwiększyła terytorium Mali.

Terytorium Imperium Mali
było bogate w surowce naturalne,

takie jak złoto i sól.

Świat po raz pierwszy ujrzał
bogactwo Mansa Musy w 1324,

kiedy wybrał się on
na pielgrzymkę do Mekki.

Jako że nie lubił podróżować tanio,

wziął karawanę rozciągającą się
jak okiem sięgnąć.

Relacje z tej wyprawy są oparte
głównie na ustnych przekazach

i różniących się od siebie
relacji pisanych,

więc trudno jest ustalić szczegóły.

Jednak większość zgadza się
co do rozrzutnej skali całej wyprawy.

Kronikarze opisują świtę
składającą się z tysięcy żołnierzy,

cywilów,

niewolników,

500 heraldów niosących złote laski,
ubranych w jedwab

oraz wielu wielbłądów i koni
przywdzianych w mnóstwo złota.

Podczas postojów w miastach jak Kair,

Mansa Musa miał wydawać
niezliczone ilości złota,

obdarowując biednych,
kupując pamiątki,

a nawet budując meczety
wzdłuż trasy podróży.

Prawdopodobnie jego wydatki
zdestabilizowały lokalną gospodarkę,

powodując potężną inflację.

Podróż miała trwać ponad rok,
a do czasu gdy Mansa Musa wrócił,

po portach śródziemnomorskich
rozeszły się opowieści o jego bogactwie.

Mali ze swoim królem stały się legendarne,

co przypieczętowało włączenie państwa
do atlasu katalońskiego w 1375.

Była to jedna z najważniejszych
map średniowiecznej Europy

i przedstawiała króla, Mansa Musę,
trzymającego berło i bryłkę złota.

Mansa Musa dosłownie sam
umieścił swoje królestwo na mapie.

Ale króla nie interesowały tylko
bogactwa materialne.

Jako gorliwy muzułmanin
szczególnie zainteresował się Timbuktu,

które było centrum religijnym
i naukowym już przed włączeniem do Mali.

Po powrocie ze swojej pielgrzymki,

wybudował wielki meczet Djinguereber

z pomocą andaluzyjskiego architekta.

Otworzył także ważny uniwersytet,
tym bardziej podnosząc reputację miasta

i przyciągając uczonych oraz studentów
z całego świata Islamu.

Pod rządami Mansa Musy
imperium Mali zostało zurbanizowane,

powstały setki szkół i meczetów
w gęściej zaludnionych miastach.

Spuścizna króla przetrwała pokolenia

i aż po dziś dzień zachowały się
mauzolea, biblioteki i meczety,

które przypominają
o złotej erze w historii Mali.