Historia kontra Kleopatra - Alex Gendler

Zobacz pełną lekcję na: ed.ted.com/lessons/history-vs-cleopatra-alex-gendler

Była najsłynniejszą kobietą w historii starożytnej, królową, która oczarowała nie jednego, a dwóch najwybitniejszych generałów Rzymu. Zręczna uwodzicielka czy też dobra władczynii, panująca na swoich zasadach? Alex Gendler przeprowadza sąd nad tą kontrowersyjną postacią historyczną w lekcji "Historia kontra Kleopatra".

Lekcja: Alex Gendler, animacja: Brett Underhill.

"Proszę o ciszę.

Kogo my tu mamy?".

"Wysoki Sądzie, oto Kleopatra,

egipska królowa, której romanse

doprowadziły do upadku
dwóch największych generałów Rzymu

i przyniosły kres Republice".

"Wysoki Sądzie, oto Kleopatra,

jedna z najbardziej
wpływowych kobiet w historii,

której panowanie przyniosło Egiptowi
prawie 22 lata stabilizacji i dostatku".

"Czemu nawet nie wiemy, jak wyglądała?".

"Większość obrazów i opisów
powstała długo po jej śmierci,

w I wieku p.n.e.,

jak większość przekazów pisemnych,
które jej dotyczą".

"Co właściwie wiemy?".

"Kleopatra VII była ostatnią
z dynastii Ptolemeuszy,

grecko-macedońskiego rodu,
władającego Egiptem

po podbiciu go przez Aleksandra Wielkiego.

Rządziła w Aleksandrii wspólnie z bratem

i jednocześnie mężem,

dopóki ten nie skazał jej na wygnanie".

"Co to ma wspólnego z Rzymem?".

"Egipt od dawna był
państwem satelickim Rzymu,

a ojciec Kleopatry miał
w Republice potężne długi.

Po przegranej z Cezarem w wojnie domowej

Pompejusz szukał w Egipcie schronienia,

ale został stracony
przez brata Kleopatry".

"Cezar musiał być zachwycony".

"Potępił to zabójstwo
i zażądał od Egiptu spłaty długu.

Mógł zaatakować Egipt,

lecz Kleopatra przekonała Cezara,
by przywrócił ją na tron".

"Musiała być dość przekonująca".

"Co w tym złego?
Kleopatra była fascynującą kobietą.

W wieku 21 lat dowodziła armią,

władała kilkoma językami,

zdobyła wykształcenie w mieście,
dysponującym najlepszą biblioteką świata

i najwybitniejszymi uczonymi epoki".

"Hmm".

"To z nią Cezar próżnował w Egipcie,
choć był potrzebny w Rzymie".

"Cezar nie tylko próżnował.

Był zafascynowany egipską kulturą i nauką.

Podczas swego pobytu tam dużo się nauczył.

Po powrocie do Rzymu
zreformował kalendarz,

zarządził spis ludności,

stworzył plany utworzenia
publicznej biblioteki

i zaproponował nowe rozwiązania
w infrastrukturze".

"Bardzo ambitnie,
właśnie dlatego go zamordowano".

"Nie wiń królowej o dziwną politykę Rzymu.

Jej zadaniem było rządzenie Egiptem
i robiła to dobrze.

Ustabilizowała gospodarkę,

ograniczyła rozbudowaną biurokrację

i ukróciła korupcję
wśród urzędników i kapłanów.

W trakcie suszy
otworzyła dla ludu spichlerze

i wprowadziła amnestię podatkową,

utrzymując stabilność i niezależność
własnego królestwa

bez żadnych buntów w trakcie rządów".

"Co więc poszło nie tak?".

"Po śmierci Cezara królowa
wciąż mieszała się w sprawy Rzymu".

"Właściwie to Rzymianie
zwrócili się do niej po pomoc.

Nie miała innego wyboru,
jak poprzeć Oktawiana i Marka Antoniusza

w chęci pomszczenia Cezara,
choćby ze względu na ich syna".

"Znów okazała szczególny rodzaj wsparcia
Markowi Antoniuszowi".

"Jakie to ma znaczenie?

Dlaczego nikt nie zwraca uwagi

na Cezara lub Antoniusza
i ich niezliczone romanse?

Dlaczego zakładamy,
że to ona inicjowała związki?

Dlaczego kobiety u władzy są postrzegane
poprzez swoją seksualność?".

"Spokój".

"Sojusz Kleopatry i Antoniusza
był katastrofą.

Oboje rozgniewali Republikę
absurdalnymi celebracjami,

zasiadaniem na złotych tronach

i przebieraniem się za bogów,

aż Oktawian zdołał przekonać cały Rzym,
że są megalomanami".

"Oktawian zaatakował Antoniusza,

zajął Egipt

i ogłosił się cesarzem.

To strach Rzymu przed kobietami u władzy
przyniósł kres Republice,

nie sama kobieta".

"Co za ironia".

Pamięć o Kleopatrze przetrwała głównie
w relacjach jej rzymskich wrogów,

a później pisarze wypełnili luki
plotkami i stereotypami.

Być może nigdy nie poznamy prawdy
o życiu i rządach Kleopatry,

ale dzięki sądowi nad historią
możemy oddzielić fakty od pogłosek.