WEBVTT 00:00:06.488 --> 00:00:07.628 "Proszę o ciszę. 00:00:07.628 --> 00:00:09.388 Kogo my tu mamy?". 00:00:09.388 --> 00:00:11.438 "Wysoki Sądzie, oto Kleopatra, 00:00:11.438 --> 00:00:13.888 egipska królowa, której romanse 00:00:13.888 --> 00:00:16.888 doprowadziły do upadku dwóch największych generałów Rzymu 00:00:16.888 --> 00:00:19.349 i przyniosły kres Republice". 00:00:19.349 --> 00:00:22.128 "Wysoki Sądzie, oto Kleopatra, 00:00:22.128 --> 00:00:24.609 jedna z najbardziej wpływowych kobiet w historii, 00:00:24.609 --> 00:00:30.619 której panowanie przyniosło Egiptowi prawie 22 lata stabilizacji i dostatku". NOTE Paragraph 00:00:30.619 --> 00:00:33.936 "Czemu nawet nie wiemy, jak wyglądała?". 00:00:33.936 --> 00:00:37.516 "Większość obrazów i opisów powstała długo po jej śmierci, 00:00:37.516 --> 00:00:39.880 w I wieku p.n.e., 00:00:39.880 --> 00:00:42.680 jak większość przekazów pisemnych, które jej dotyczą". 00:00:42.680 --> 00:00:44.771 "Co właściwie wiemy?". 00:00:44.771 --> 00:00:48.688 "Kleopatra VII była ostatnią z dynastii Ptolemeuszy, 00:00:48.688 --> 00:00:51.570 grecko-macedońskiego rodu, władającego Egiptem 00:00:51.570 --> 00:00:54.760 po podbiciu go przez Aleksandra Wielkiego. 00:00:54.760 --> 00:00:58.270 Rządziła w Aleksandrii wspólnie z bratem 00:00:58.270 --> 00:01:00.721 i jednocześnie mężem, 00:01:00.721 --> 00:01:03.660 dopóki ten nie skazał jej na wygnanie". 00:01:03.660 --> 00:01:05.899 "Co to ma wspólnego z Rzymem?". 00:01:05.899 --> 00:01:08.361 "Egipt od dawna był państwem satelickim Rzymu, 00:01:08.361 --> 00:01:12.089 a ojciec Kleopatry miał w Republice potężne długi. 00:01:12.089 --> 00:01:15.690 Po przegranej z Cezarem w wojnie domowej 00:01:15.690 --> 00:01:18.550 Pompejusz szukał w Egipcie schronienia, 00:01:18.550 --> 00:01:22.400 ale został stracony przez brata Kleopatry". 00:01:22.400 --> 00:01:24.214 "Cezar musiał być zachwycony". 00:01:24.214 --> 00:01:29.781 "Potępił to zabójstwo i zażądał od Egiptu spłaty długu. 00:01:29.781 --> 00:01:31.371 Mógł zaatakować Egipt, 00:01:31.371 --> 00:01:35.931 lecz Kleopatra przekonała Cezara, by przywrócił ją na tron". 00:01:35.931 --> 00:01:38.181 "Musiała być dość przekonująca". 00:01:38.181 --> 00:01:41.716 "Co w tym złego? Kleopatra była fascynującą kobietą. 00:01:41.716 --> 00:01:43.611 W wieku 21 lat dowodziła armią, 00:01:43.611 --> 00:01:45.221 władała kilkoma językami, 00:01:45.221 --> 00:01:48.932 zdobyła wykształcenie w mieście, dysponującym najlepszą biblioteką świata 00:01:48.932 --> 00:01:51.492 i najwybitniejszymi uczonymi epoki". 00:01:51.492 --> 00:01:52.630 "Hmm". 00:01:52.630 --> 00:01:56.922 "To z nią Cezar próżnował w Egipcie, choć był potrzebny w Rzymie". 00:01:56.922 --> 00:01:59.102 "Cezar nie tylko próżnował. 00:01:59.102 --> 00:02:01.901 Był zafascynowany egipską kulturą i nauką. 00:02:01.901 --> 00:02:04.181 Podczas swego pobytu tam dużo się nauczył. 00:02:04.181 --> 00:02:06.665 Po powrocie do Rzymu zreformował kalendarz, 00:02:06.665 --> 00:02:07.992 zarządził spis ludności, 00:02:07.992 --> 00:02:10.262 stworzył plany utworzenia publicznej biblioteki 00:02:10.262 --> 00:02:13.123 i zaproponował nowe rozwiązania w infrastrukturze". 00:02:13.123 --> 00:02:17.651 "Bardzo ambitnie, właśnie dlatego go zamordowano". 00:02:17.651 --> 00:02:20.743 "Nie wiń królowej o dziwną politykę Rzymu. 00:02:20.743 --> 00:02:23.921 Jej zadaniem było rządzenie Egiptem i robiła to dobrze. 00:02:23.921 --> 00:02:25.542 Ustabilizowała gospodarkę, 00:02:25.542 --> 00:02:27.212 ograniczyła rozbudowaną biurokrację 00:02:27.212 --> 00:02:30.403 i ukróciła korupcję wśród urzędników i kapłanów. 00:02:30.403 --> 00:02:33.472 W trakcie suszy otworzyła dla ludu spichlerze 00:02:33.472 --> 00:02:35.802 i wprowadziła amnestię podatkową, 00:02:35.802 --> 00:02:39.452 utrzymując stabilność i niezależność własnego królestwa 00:02:39.452 --> 00:02:42.473 bez żadnych buntów w trakcie rządów". 00:02:42.473 --> 00:02:43.983 "Co więc poszło nie tak?". 00:02:43.983 --> 00:02:48.603 "Po śmierci Cezara królowa wciąż mieszała się w sprawy Rzymu". 00:02:48.603 --> 00:02:52.993 "Właściwie to Rzymianie zwrócili się do niej po pomoc. 00:02:52.993 --> 00:02:57.043 Nie miała innego wyboru, jak poprzeć Oktawiana i Marka Antoniusza 00:02:57.043 --> 00:03:00.883 w chęci pomszczenia Cezara, choćby ze względu na ich syna". 00:03:00.883 --> 00:03:06.033 "Znów okazała szczególny rodzaj wsparcia Markowi Antoniuszowi". 00:03:06.033 --> 00:03:07.144 "Jakie to ma znaczenie? 00:03:07.144 --> 00:03:08.943 Dlaczego nikt nie zwraca uwagi 00:03:08.943 --> 00:03:12.013 na Cezara lub Antoniusza i ich niezliczone romanse? 00:03:12.013 --> 00:03:14.748 Dlaczego zakładamy, że to ona inicjowała związki? 00:03:14.748 --> 00:03:19.393 Dlaczego kobiety u władzy są postrzegane poprzez swoją seksualność?". 00:03:19.393 --> 00:03:20.163 "Spokój". 00:03:20.163 --> 00:03:22.493 "Sojusz Kleopatry i Antoniusza był katastrofą. 00:03:22.493 --> 00:03:25.484 Oboje rozgniewali Republikę absurdalnymi celebracjami, 00:03:25.484 --> 00:03:27.133 zasiadaniem na złotych tronach 00:03:27.133 --> 00:03:28.924 i przebieraniem się za bogów, 00:03:28.924 --> 00:03:33.254 aż Oktawian zdołał przekonać cały Rzym, że są megalomanami". 00:03:33.254 --> 00:03:36.413 "Oktawian zaatakował Antoniusza, 00:03:36.413 --> 00:03:37.555 zajął Egipt 00:03:37.555 --> 00:03:40.435 i ogłosił się cesarzem. 00:03:40.435 --> 00:03:45.155 To strach Rzymu przed kobietami u władzy przyniósł kres Republice, 00:03:45.155 --> 00:03:46.884 nie sama kobieta". 00:03:46.884 --> 00:03:48.484 "Co za ironia". 00:03:48.484 --> 00:03:53.344 Pamięć o Kleopatrze przetrwała głównie w relacjach jej rzymskich wrogów, 00:03:53.344 --> 00:03:57.184 a później pisarze wypełnili luki plotkami i stereotypami. 00:03:57.184 --> 00:04:00.954 Być może nigdy nie poznamy prawdy o życiu i rządach Kleopatry, 00:04:00.954 --> 00:04:06.706 ale dzięki sądowi nad historią możemy oddzielić fakty od pogłosek.