Yeni bir dil öğrenmenin sırları

Yeni bir dil öğrenmek istiyor ama çekiniyor veya nereden başlayacağınızı bilemiyor musunuz? Lýdia Machová'ya göre özel bir yeteneğinizin ya da ''dil geni''ne sahip olmanıza gerek yok. Bu neşeli ve ilham verici konuşmada Machová, birden çok yabancı dil konuşan anlamına gelen poliglotların sırlarını açıklıyor, ayrıca gizli dil yeteneğinizi açığa çıkarmaya yardım edecek dört ilkeyi paylaşıyor ve bunu yaparken nasıl eğlenebileceğinizi anlatıyor.

Ben dil öğrenmeyi çok seviyorum.

Hatta öylesine çok seviyorum ki
iki yılda bir yeni bir dil öğreniyorum,

şu anda da sekizinci dili öğreniyorum.

İnsanlar bu merakımı öğrendiğinde
mutlaka soruyorlar,

''Bunu nasıl yapıyorsun? Sırrın ne?''

Aslında çok uzun bir süre
cevabım şöyleydi,

''Bilmem. Dil öğrenmeyi
çok seviyor olmamdan.''

Ama insanlar bu cevaptan
hiç tatmin olmuyorlardı.

Onlar tek bir dil öğrenmek için
yıllarını harcarken

ve pek başarılı olamazken

benim nasıl dil üstüne dil
öğrenebildiğimi bilmek istiyorlardı.

Poligotların sırrını bilmek istiyorlardı,

yani çok dil konuşan insanların.

Bu bende de merak uyandırdı,

Poliglotlar gerçekten bunu nasıl yapıyor?

Ortak yanımız ne?

Ve diğer insanlara kıyasla

çok daha hızlı dil öğrenmemizi
mümkün kılan şey ne?

Benim gibi insanlarla tanışıp
bunu bulmaya karar verdım.

Poliglotlarla tanışmak için en iyi yer

yüzlerce dil tutkununun pratik yapmak için

aynı noktada
bir araya geldiği bir etkinlik.

Dünyada bunun gibi düzenlenen
birkaç poliglot etkinliği var,

ben de oraya giderek

poliglotlara yöntemlerini
sormaya karar verdim.

Ve İrlanda'dan Benny'yle tanıştım,

bana yönteminin ilk günden itibaren
konuşmak olduğunu söyledi.

Bir seyahat konuşma kılavuzundan
birkaç şey öğreniyor

ve o dili konuşanlarla tanışarak

hemen onlarla sohbet etmeye başlıyor.

Günde 200 hata yapmayı kafasına takmıyor

çünkü geri bildirime bakılırsa
bu onun öğrenme şekli.

İşin en güzel yanı da artık o kadar
seyahat etmesi de gerekmiyor

çünkü internet siteleri sayesinde
oturma odanızın rahatlığıyla

insanlarla ana dillerinde
sohbet edebiliyorsunuz.

Bir de Brezilya'dan Lucas'la tanuştım,

çok ilginç bir Rusça öğrenme
yöntemi vardı.

Yüz kadar Rusça konuşmacısını
Skype'ta rastgele arkadaş olarak eklemiş,

sonra bir tanesiyle bir sohbet başlatarak

Rusça ''Selam'' yazmış.

Karşıdaki kişi cevap veriyor,
''Selam, nasılsın?''

Lucas bunu kopyalıyor ve başka biriyle
açtığı sohbet penceresıne yapıştırıyor

ve sonra o kişi cevap veriyor,
''İyiyim, teşekkürler, sen nasılsın?''

Lucas da bunu kopyalayıp
ilk kişiye yapıştırıyor

ve bu şekilde iki yabancının
birbiriyle sohbet etmesini sağlıyor,

hem de hiç haberleri olmadan.

(Gülme sesleri)

Kısa bir zaman sonra kendisi yazabiliyor

çünkü bu sohbetleri o kadar tekrarladı ki

Rusça bir sohbetin nasıl başladığını
artık iyice kavradı.

Nasıl da yaratıcı bir yöntem değil mi?

O dile özgü sesleri taklit ederek
işe koyulan poliglotlarla da tanıştım,

ilk önce o dilin en sık kullanılan
500 kelimesini öğrenenlerle de

ve tabii her zaman öncelikle
dil bilgisi çalışarak başlayanlarla.

Yüz farklı poliglotla konuştuysam

dil öğrenmeye yönelik
yüz farklı yaklaşım dinledim.

Herkesin kendine özgü bir
dil öğrenme yöntemi var gibi görünüyor

ve hepimiz aynı sonuca ulaşarak
birden çok dil akıcı konuşuyoruz.

Bu poliglotların yöntemlerini
bana anlatışlarını dinlerken

birden cevap kafamda beliriverdi:

Hepimizin ortak yanı

dil öğrenme sürecini keyiflendirecek
yöntemler buluyor olmamız.

Tüm bu poliglotlar
dil öğrenme deneyimlerini

çok eğlenceli gibi anlatıyorlardı.

Anlatırken yüzlerini görmeniz lazım,

bana o renkli dil bilgisi tablolarını

ve kendi yaptıkları
flaş kartları gösterirken

ve tabii uygulamalarla kelime
öğrenme üzerine istatistiklerini

ve hatta yabancı dilde bir tarifle
yemek yapmayı nasıl sevdiklerini.

Her birinin farklı yöntemleri vardı

ama bu her zaman
zevk alacakları bir şey oluyordu.

Bu yöntemi aslında kendim de
benimsediğimi fark ettim.

İspanyolca öğrenirken
ders kitabındaki yazılardan sıkılmıştım.

Jose'nin tren istasyonunda

insanlara yol sormasını
kim okumak ister ki?

Ben ''Harry Potter'' okumak istiyordum

çünkü çocukken sen sevdiğim kitap buydu

ve pek çok kez okudum da.

''Harry Potter''ın İspanyolca
çevirisini alıp okumaya başladım

ve tabii ilk önce neredeyse
hiçbir şey anlamadım

ama okumaya devam ettim
çünkü kitabı seviyordum.

Kitabın sonuna geldiğimde neredeyse
hiç sorun olmadan takip edebiliyordum.

Almanca öğrenirken de aynı şeyi yaşadım.

En sevdiğim dizi 'Friends''i
Almanca izlemeye karar verdim

ve yine ilk başlarda
hiçbir şey anlaşılmıyordu.

Cümlenin nerede başlayıp
nerede bittiğini bile anlamıyordum

ama izlemeye devam ettim
çünkü dizi ''Friends.''

Hangi dilde olsa izlerim.
O kadar çok seviyorum ki.

İkinci veya üçüncü sezon sonunda

gerçekten de diyaloglar
anlam kazanmaya başladı.

Başka poliglotlarla tanıştıktan sonra
bunun farkına vardım.

Biz dâhi değiliz

dil öğrenmeye giden gizli
bir kısa yolumuz yok.

Süreçten keyif almanın
bir yolunu bulmuşuz,

yabancı dili sıkıcı bir okul dersinden

her gün yapmaktan zevk alacağımız
bir aktiviteye dönüştürmüşüz.

Kağıda yazı yazmayı sevmiyorsanız

yerine uygulama kullanabilirsiniz.

Sıkıcı ders kitabı materyallerini
dinlemeyi sevmiyorsanız

YouTube'da veya podcast'lerde
her dilde ilginç içerik bulabilirsiniz.

Daha çok içe dönük biriyseniz

ve ana dilinde biriyle
konuşmaktan çekiniyorsanız

self konuşma
yöntemini uygulayabilirsiniz.

Odanızda rahatça
kendi kendinize konuşabilirsiniz,

haftasonu planlarınız,
gününüzün nasıl geçtiği hakkında

hatta telefonunuzla
rastgele bir fotoğraf çekip

hayali arkadaşınıza
o fotoğrafı tarif edebilirsiniz.

Poliglotlar bu şekilde dil öğreniyorlar.

İyi haber de şu ki
dil öğrenme konusunu

kendi ellerine almak isteyen
herkese açık bir yol bu.

Başka poliglotlarla tanışarak
şunu anladım ki

dil öğrenme süreci boyunca

zevk alabilmek gerçekten çok önemli

ama sadece zevk yeterli değil.

Yabancı bir dilde akıcı konuşmayı
başarmak istiyorsanız

uygulamanız gereken üç ilke daha var.

Öncelikle etkili yöntemlere
ihtiyacınız var.

Yarınki test için bir liste kelime
ezberlemeye çalışırsanız

kelimeler kısa süreli
hafızanızda depolanacak

ve birkaç gün sonra onları unutacaksınız.

Ama eğer kelimeleri
uzun süre hatırlamak istiyorsanız

onları birkaç gün boyunca sürekli
tekrar etmeniz gerek,

sözde aralıklı tekrar
yöntemini kullanarak.

Anki veya Memrise gibi bu sisteme dayalı
uygulamalar kullanabilir

veya Goldlist yötemiyle bir deftere
kelime listesi çıkarabilirsiniz,

pek çok poliglot arasında
bu oldukça yaygın bir yöntem.

Hangi yöntemlerin etkili olduğunu
ve daha neler olduğunu bilemiyorsanız

poliglotların YouTube kanallarına
veya internet sitelerine girin

ve onlardan esinlenin.

Onlar için işe yarıyorsa
muhtemelen sizin için de yarayacaktır.

Uymanız gereken üçüncü ilke de

öğrenme şeklinizde bir sistem yaratmak.

Hepimiz çok meşgulüz ve gerçekten de
bugün kimsenin dil öğrenmeye vakti yok.

Fakat biraz ileriye yönelik plan yaparsak
o zamanı yaratabiliriz.

Her zamankinden 12 dakika
daha erken kalkabilir misiniz?

Biraz kelime tekrarı için
harika bir zaman olurdu.

Arabayla işe giderken
bir podcast dinleyebilir misiniz?

İşte size harika bir
dinleme pratiği deneyimi.

Hatta bu ekstra zamanı planlamadan bile
yapabileceğimiz bir sürü şey var,

işe giderken veya ev işlerini yaparken

podcast dinlemek gibi.

Önemli olan nokta
öğrenme sürecinde bir plan yapmak.

''Her Salı ve Perşembe günü
bir arkadaşımla

20 dakika konuşma pratiği yapacağım.

Kahvaltımı yaparken
bir YouTube videosu dinleyeceğim.''

Öğrenme sürecinde bir plan geliştirirseniz

o ekstra zamana ihtiyacınız olmaz

çünkü bunlar günlük hayatınızın
bir parçası olur.

Ve son olarak da bir dili
akıcı olarak öğrenmek istiyorsanız

biraz sabırlı olmanız gerek.

İki ay içinde bir dil öğrenmek imkânsız

ama iki ay içinde bariz bir ilerleme
kaydetmek kesinlikle mümkün,

tabii eğer her gün biraz biraz
keyifle öğrenecekseniz.

Ve hiçbir şey bizi

kendi başarımızdan
daha çok motive edemez.

''Friends'' dizisini Almanca izlerken

o ilk espriyi anladığım anı
çok net hatırlıyorum.

O kadar mutlu ve motive olmuştum ki

o gün iki bölüm daha izledim.

İzlemeye devam ettikçe

daha sık anlamaya başlıyor,
o küçük zaferlerden ediniyordum

ve adım adım o dili
bağımsız ve akıcı bir şekilde

her şeyi ifade edebileceğim
bir seviyeye geldim.

Bu harika bir his.

Bu hisse asla doyamam

ve bu yüzden her iki yılda bir
yeni bir dil öğreniyorum.

İşte poliglotların bütün sırrı bu.

Sistematik olarak kullanabileceğiniz
etkili yöntemler bulun,

zevk alacağınız bir şekilde
bir süre boyunca bunları uygulayın.

Poliglotlar bu şekilde yıllar içinde değil
aylar içinde dil öğreniyorlar.

Bir kısmınız şöyle düşünebilir:

''Dil öğrenirken zevk alma fikri çok hoş

ama siz poliglotların gerçek sırrı

çok yetenekli olmanız
ama bizim olmamamız değil mi?''

Size Benny ve Lucas hakkında
söylemediğim bir şey var.

Benny 11 yıl boyunca okulda
İrlandaca ve Almanca dersi aldı.

Mezun olduğunda bunları hiç konuşamıyordu.

21 yaşına geldiğinde
o dil genine sahip olmadığına

ve başka bir dil
konuşamacağına ikna olmuştu.

Sonra dil öğrenme yollarını
araştırmaya başladı,

bu da ana dilinde insanlarla konuşup
onlardan geri bildirim almaktı.

Bugün Benny tam 10 dilde
kolaylıkla sohbet edebiliyor.

Lucas okulda 10 yıl boyunca
İngilizce öğrenmeye çalıştı.

Sınıftaki en kötü öğrencilerden biriydi.

Arkadaşları onunla dalga geçiyor,

ona espri olsun diye
Rusça ders kitabı veriyorlardı

çünkü onun hiçbir dili
konuşamayacağı kanısındaydılar.

Sonra Lucas bazı yöntemler
denemeye başladı,

öğrenmeye yönelik yollar aradı,

Skype üzerinden yabancılarla
sohbet etmek gibi.

10 yılın ardından

Lucas bugün akıcı olarak
11 dil konuşabiliyor.

Kulağa bir mucize gibi mi geliyor?

Ben bu mucizeleri her gün görüyorum.

Bir dil rehberi olarak

Yardımsız dil öğrenmelerinde
insanlara yardım ediyor

ve bunu her gün görüyorum.

İnsanlar dil öğrenme konusunda
beş, on hatta 20 yıl mücadele ediyor

ve sonra birden öğrenme sürecini
kendi ellerine alıyorlar,

zevk aldıkları materyalleri kullanıyorlar,
daha etkili yöntemleri

ya da öğrendiklerini takip ediyor,

böylelikle kendi ilerlemelerinden
memnun oluyorlar.

İşte bu noktada sihirli bir şekilde

hayatları boyunca yokluğunu çektikleri
o dil yeteneğini birdenbire keşfediyorlar.

Siz de bir dili öğrenmeye çalışıp

sonra çok zor olduğunu düşünerek

ya da yeteneğiniz
olmadığından pes ettiyseniz

bir kez daha deneyin.

Belki o dili akıcı olarak öğrenmekten

sadece bir eğlenceli yöntem
kadar uzaksınız.

Belki de bir poliglot olmaktan
yalnızca bir yöntem uzaktasınız

Teşekkürler.

(Alkışlar)