< Return to Video

Về bức họa "Người Vitruvius" của Da Vinci - James Earle

  • 0:16 - 0:17
    Bức họa "Người Vitruvius,"
  • 0:17 - 0:18
    phác thảo của Leonardo,
  • 0:18 - 0:20
    đã trở thành một biểu tượng
  • 0:20 - 0:22
    tiêu biểu cho thời Phục Hưng.
  • 0:22 - 0:23
    Nhưng tại sao?
  • 0:23 - 0:25
    Chỉ là bản phác thảo đơn giản thôi mà?
  • 0:25 - 0:26
    Không đúng!
  • 0:26 - 0:27
    Hãy trả lời câu hỏi này
  • 0:27 - 0:29
    từ khía cạnh toán học.
  • 0:29 - 0:31
    Ta đều biết cách tính diện tích hình tròn.
  • 0:31 - 0:32
    Lấy số pi
  • 0:32 - 0:34
    nhân với bình phương bán kính.
  • 0:34 - 0:37
    Ta cũng biết tìm diện tích hình vuông:
  • 0:37 - 0:39
    Bằng cách nhân hai cạnh với nhau.
  • 0:39 - 0:41
    Nhưng làm sao để lấy diện tích hình tròn
  • 0:41 - 0:44
    và tạo ra hình vuông
    có diện tích tương ứng?
  • 0:44 - 0:46
    Đây là bài toán "Biến tròn thành vuông"
  • 0:46 - 0:48
    được đặt ra lần đầu tiên từ thời cổ đại.
  • 0:48 - 0:50
    Và như nhiều ý tưởng cổ đại khác
  • 0:50 - 0:52
    nó đã được hồi sinh trong thời Phục Hưng.
  • 0:52 - 0:53
    Hóa ra,
  • 0:53 - 0:54
    vấn đề này không có đáp án
  • 0:54 - 0:56
    vì bản chất của số pi,
  • 0:56 - 0:58
    nhưng đó lại là một câu chuyện khác.
  • 0:58 - 0:59
    Bức vẽ này,
  • 0:59 - 1:00
    ảnh hưởng bởi ghi chép của
  • 1:00 - 1:02
    kiến trúc sư người La Mã, Vitruvius,
  • 1:02 - 1:04
    đặt một người đàn ông ở trung tâm
  • 1:04 - 1:06
    của một hình tròn và một hình vuông.
  • 1:06 - 1:07
    Vitruvius cho rằng rốn
  • 1:07 - 1:08
    là trung tâm cơ thể người
  • 1:08 - 1:10
    và nếu ta dùng một cái com-pa
  • 1:10 - 1:11
    và đặt đầu kim ở phần rốn,
  • 1:11 - 1:14
    thì sẽ vẽ được một vòng tròn
    hoàn hảo quanh thân người.
  • 1:14 - 1:16
    Ngoài ra, Vitruvius còn nhận ra rằng
  • 1:16 - 1:17
    sải tay và chiều cao
  • 1:17 - 1:20
    của một người có độ lớn gần bằng nhau,
  • 1:20 - 1:23
    cho nên một người cũng có thể
    nằm vừa vặn trong một hình vuông.
  • 1:23 - 1:24
    Leonardo đã dùng ý tưởng đó
  • 1:24 - 1:27
    để giải quyết một cách ẩn dụ
    việc "Biến tròn thành vuông",
  • 1:27 - 1:30
    sử dụng con người
    như đơn vị đo cho cả hai hình.
  • 1:30 - 1:33
    Tuy nhiên, Leonardo không
    chỉ nghĩ về Vitruvius.
  • 1:33 - 1:34
    Có 1 hệ tư tưởng mới
  • 1:34 - 1:35
    tại Ý lúc bấy giờ
  • 1:35 - 1:36
    gọi là Chủ nghĩa Tân Platon.
  • 1:36 - 1:38
    Phong trào dùng khái niệm cũ
  • 1:38 - 1:40
    mà Platon và Aristotle đã phát triển
    từ thế kỷ IV,
  • 1:40 - 1:42
    gọi là Sợi xích của Sự tồn tại.
  • 1:42 - 1:44
    Với niềm tin rằng vũ trụ có cấp bậc
  • 1:44 - 1:46
    giống như một sợi xích,
  • 1:46 - 1:48
    sợi xích đó bắt đầu ở
    vị trí cao nhất là Chúa,
  • 1:48 - 1:50
    sau đó đi xuống là các thiên thần,
  • 1:50 - 1:50
    các hành tinh,
  • 1:50 - 1:51
    các vì sao,
  • 1:51 - 1:52
    và mọi sinh vật sống
  • 1:52 - 1:54
    cuối cùng kết thúc với bọn quỷ dữ.
  • 1:54 - 1:56
    Ban đầu, phong trào này cho rằng
  • 1:56 - 1:58
    vị trí của con người trong sợi xích
  • 1:58 - 2:00
    nằm chính xác ở trung tâm.
  • 2:00 - 2:01
    Vì thân xác con người sẽ chết đi
  • 2:01 - 2:03
    nhưng linh hồn thì bất tử,
  • 2:03 - 2:05
    nên loài người chia vũ trụ làm đôi.
  • 2:05 - 2:07
    Tuy nhiên, trong khoảng thời gian
  • 2:07 - 2:09
    Leonardo vẽ "Người Vitruvius",
  • 2:09 - 2:11
    Pico della Mirandola,
    người theo Tân Platon,
  • 2:11 - 2:12
    lại có ý tưởng khác.
  • 2:12 - 2:14
    Ông tách loài người khỏi sợi xích
  • 2:14 - 2:16
    tuyên bố con người có khả năng đặc biệt
  • 2:16 - 2:18
    để lựa chọn bất kỳ vị trí nào họ muốn.
  • 2:18 - 2:19
    Pico khẳng định Chúa muốn có
  • 2:19 - 2:21
    1 giống loài có thể hiểu được
  • 2:21 - 2:24
    vẻ đẹp và sự phức tạp của vũ trụ
    mà Ngài tạo ra.
  • 2:24 - 2:25
    Đó là nguyên nhân loài người ra đời,
  • 2:25 - 2:27
    và Ngài đặt họ ở trung tâm vũ trụ,
  • 2:27 - 2:30
    với khả năng trở thành bất kỳ ai họ muốn.
  • 2:30 - 2:32
    Theo Pico, dọc theo sợi xích,
  • 2:32 - 2:35
    loài người có thể đi xuống và cư xử
    như một con thú,
  • 2:35 - 2:37
    hoặc đi lên và cư xử như một vị thần,
  • 2:37 - 2:38
    tùy chúng ta lựa chọn.
  • 2:38 - 2:39
    Khi xem xét bức phác họa,
  • 2:39 - 2:42
    dù có thay đổi vị trí của người đàn ông,
  • 2:42 - 2:43
    anh ta vẫn nằm trong diện tích
  • 2:43 - 2:45
    cùa một hình tròn và một hình vuông.
  • 2:45 - 2:47
    Nếu mô tả vũ trụ bằng hình học,
  • 2:47 - 2:49
    có lẽ, bản phác họa muốn nói
  • 2:49 - 2:51
    chúng ta có thể tồn tại ở bất cứ đâu.
  • 2:51 - 2:52
    Con người có thể tồn tại mọi nơi
  • 2:52 - 2:53
    cả mặt hình học
  • 2:53 - 2:55
    lẫn mặt triết lý.
  • 2:55 - 2:56
    Chỉ một bản phác họa,
  • 2:56 - 2:58
    Leonardo đã kết hợp
  • 2:58 - 2:58
    toán học,
  • 2:58 - 2:59
    tôn giáo,
  • 2:59 - 3:00
    triết học,
  • 3:00 - 3:01
    kiến trúc,
  • 3:01 - 3:03
    và nghệ thuật đương thời.
  • 3:03 - 3:04
    Chính vì vậy nó trở thành
  • 3:04 - 3:06
    biểu tượng của cả một thời đại.
Title:
Về bức họa "Người Vitruvius" của Da Vinci - James Earle
Speaker:
James Earle
Description:

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/da-vinci-s-vitruvian-man-of-math-james-earle

Bức họa "Người Vitruvius" của Leonardo da Vinci có gì đặc biệt? Với cánh tay dang ra, người đàn ông lấp đầy khoảng trống giữa một hình tròn và một hình vuông - tượng trưng cho niềm tin trong thời Phục Hưng về bản chất hay thay đổi của con người. James Earle giải thích cho chúng ta ý nghĩa hình học, tôn giáo và triết học của bản vẽ tưởng như đơn giản này.

Bài học bởi James Earle, minh họa bởi TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:21

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.