< Return to Video

Quadratic equation part 2 | Quadratic equations | Algebra I | Khan Academy

  • 0:01 - 0:04
    İkinci dereceden denklemler hakkındaki
  • 0:04 - 0:06
    ikinci bölüme hoş geldiniz.
  • 0:06 - 0:08
    Kafanızı bir önceki seferde çok karıştırdığımı düşünüyorum,
  • 0:08 - 0:11
    bu yüzden bunu biraz daha örnek çözerek
  • 0:11 - 0:13
    düzeltmeye çalışacağım.
  • 0:14 - 0:15
    O zaman şimdi ikinci dereceden denklemlerin ne olduğunu
  • 0:15 - 0:15
    O zaman şimdi ikinci dereceden denklemlerin ne olduğunu
  • 0:15 - 0:16
    hatırlayarak başlayalım.
  • 0:16 - 0:20
    İkinci dereceden denkleme göre,
  • 0:20 - 0:32
    Ax kare artı Bx artı C eşittir 0 denklemini çözersem, denklemin
  • 0:32 - 0:35
    sonucu, yada sonuçları, çünkü genelde
  • 0:35 - 0:39
    bir denklem x eksenini iki kere keser, yada bu denklemin
  • 0:39 - 0:48
    x eşittir -b artı yada eksi b kare'nin kare kökü -4 çarpı a çarpı c
  • 0:48 - 0:56
    ve bunların hepsi bölü 2a
  • 0:56 - 1:00
    ya eşit olduğu iki sonuç vardır.
  • 1:00 - 1:02
    Şimdi bir problem çözelim ve umarım bu biraz daha
  • 1:02 - 1:03
    anlaşılabilir olur.
  • 1:03 - 1:05
    Bu aşağıdaki bir 2.
  • 1:05 - 1:14
    Diyelimki elimde -9x kare -9x artı 6 eşittir 0
  • 1:14 - 1:20
    denklemi var.
  • 1:20 - 1:22
    Bu örnekte A nedir?
  • 1:22 - 1:25
    a, x kare teriminin katsayısıdır.
  • 1:25 - 1:30
    Buradaki x kare terimindeki katsayı, -9'dur.
  • 1:30 - 1:31
    Şimdi bunu bir yazalım.
  • 1:31 - 1:34
    A eşittir -9
  • 1:34 - 1:35
    Peki b neye eşittir?
  • 1:35 - 1:39
    b, x terimindeki katsayıdıri yani burdaki terim oluyor.
  • 1:39 - 1:43
    Yani b de -9 a eşit.
  • 1:43 - 1:47
    ve c'de sabit terim, ki bu da bu örnekte 6 oluyor.
  • 1:47 - 1:50
    c eşittir 6.
  • 1:50 - 1:52
    Şimdi bu değerleri asıl ikinci dereceden denkleme
  • 1:52 - 1:53
    yerleştirelim.
  • 1:53 - 2:00
    -b, yani negatif çarpı negatif 9.
  • 2:00 - 2:01
    Bu b.
  • 2:01 - 2:08
    Artı yada eksi, b kare'nin karekökü, bu da 81 eder.
  • 2:08 - 2:08
    Değil mi?
  • 2:08 - 2:10
    -9 kare
  • 2:10 - 2:15
    Eksi 4 çarpı -9.
  • 2:15 - 2:16
    Bu da a.
  • 2:16 - 2:19
    Çarpı c, ki bu da 6.
  • 2:19 - 2:24
    ve bunların hepsi 2 çarpı -9 a bölünüyor,
  • 2:24 - 2:26
    ki bu da -18, değil mi?
  • 2:26 - 2:27
    2 çarpı -9, -- 2a.
  • 2:29 - 2:34
    Şimdi bunu biraz sadeleştirmeye çalışalım.
  • 2:34 - 2:38
    Mesela, negatif -9, pozitif 9 dur.
  • 2:38 - 2:46
    Artı yada eksi, 81'in karekökü.
  • 2:46 - 2:48
    Yakından inceleyelim.
  • 2:48 - 2:50
    Bu -4 çarpı -9.
  • 2:50 - 2:53
    -4 kere -9 pozitif 36 eder.
  • 2:53 - 2:58
    ve pozitif 36 kere 6'da -- bir bakalım.
  • 2:58 - 3:01
    30 kere 6, 180.
  • 3:01 - 3:08
    ve 180 artı 36'da 216 eder.
  • 3:08 - 3:11
    Pozitif 216, doğru değil mi?
  • 3:11 - 3:14
    180 artı 36 eşittir 216.
  • 3:14 - 3:17
    Bunların hepsi bölü 2a.
  • 3:17 - 3:20
    2a'nın -19 olduğunu söylemiştik.
  • 3:20 - 3:21
    Şimdi bunu daha da sadeleştireceğiz.
  • 3:21 - 3:28
    Bu da 9 artı yada eksi, 81'in kare kökü artı 216.
  • 3:28 - 3:30
    Bu 80 artı 217 demek.
  • 3:30 - 3:38
    Ki bu da, 297 eder.
  • 3:38 - 3:42
    ve bunların hepsi bölü -18.
  • 3:42 - 3:45
    Şimdi bu bölüm aslında -- ikinci dereceden denklemlerdeki
  • 3:45 - 3:48
    en zor bölüm genellikle denklemi sadeleştirmektir.
  • 3:48 - 3:51
    Denklemin köküne inebilecek miyiz, bunu araştırmamız lazım.
  • 3:51 - 3:53
    Şimdi bir göz atalım.
  • 3:53 - 3:56
    Bir rakamın 9'a bölünebildiğini anlamak için,
  • 3:56 - 3:58
    sayının rakamlarını toplayıp, bu toplamın 9'a
  • 3:58 - 3:59
    bölünüp bölünmediğine bakmaktır.
  • 3:59 - 4:00
    Bu durumda, bölünüyor.
  • 4:00 - 4:03
    2 artı 9 artı 7, 18'e eşittir.
  • 4:03 - 4:05
    Şimdi bakalım bunun içine kaç tane 9 sığıyor.
  • 4:05 - 4:07
    Şu kenara yapayım; çok dağınık olmak istemiyorum.
  • 4:07 - 4:09
    9, 297 nin içine girer.
  • 4:14 - 4:16
    3 kere 27
  • 4:16 - 4:19
    27 -- 33 kere 9, değil mi?
  • 4:19 - 4:24
    Bu, 9 artı yada eksi, 9'un karekökü
  • 4:24 - 4:31
    çarpı 33 bölü -18 ile aynı şey.
  • 4:31 - 4:32
    ve 9'un karekökü bir tamsayı.
  • 4:32 - 4:35
    Zaten bu yüzden 9'u denedim çünkü
  • 4:35 - 4:36
    kökü ancak bu şekilde çıkartabiirim, ancak bu numaranın
  • 4:36 - 4:37
    karekökü bir tam sayı ise.
  • 4:37 - 4:40
    Üstlü sayılar'ın birinci dersinde öğrendiğiniz gibi.
  • 4:40 - 4:46
    Bu da 9 artı ya da eksi 3 kere 33'ün karekökü,
  • 4:46 - 4:53
    ve bunların hepsi bölü -18'e eşit.
  • 4:53 - 4:55
    Bitirmemize az kaldı.
  • 4:55 - 4:58
    Aslında bunu sadeleştirebiliriz, çünkü 9, 3 ve -18
  • 4:58 - 5:01
    sayılarının hepsi 3'e bölünebilir.
  • 5:01 - 5:02
    Şimdi herşeyi 3'e bölelim.
  • 5:02 - 5:14
    3 artı ya da eksi, 33'ün kare kökü bölü 6.
  • 5:14 - 5:16
    Bitirdik.
  • 5:16 - 5:17
    Gördüğünüz gibi, ikinci dereceden denklemlerdeki
  • 5:17 - 5:20
    en zor şey, sadeleştirmek.
  • 5:20 - 5:23
    Ancak ne demiştik? -- biliyorum biraz kafanız karışmış olabilir. -
  • 5:23 - 5:27
    bütün bu işlemleri yapık --
  • 5:27 - 5:31
    -9x kare eksi 9x artı 6 denklemi.
  • 5:31 - 5:34
    Şimdi bu denklemi 0'a eşitleyen iki tane x
  • 5:34 - 5:36
    değeri bulduk.
  • 5:36 - 5:40
    Bir x değeri, x eşittir 3 artı 33'ün karekökü
  • 5:40 - 5:42
    bölü 6.
  • 5:42 - 5:46
    Diğer x değeri ise 3 eksi 33'ün karekökü
  • 5:46 - 5:50
    bölü altı.
  • 5:50 - 5:52
    Neden bu artı ve eksilerimiz var
  • 5:52 - 5:53
    diye düşünebilirsiniz.
  • 5:53 - 5:55
    Ordaki artı ve eksinin olmasının sebebi, bir karekök'ün
  • 5:55 - 6:00
    hem pozitif hemde negatif olabilmesi dir.
  • 6:00 - 6:02
    Haydi başka bir problem yapalım.
  • 6:02 - 6:06
    Umuyorum bu biraz daha kolay olur.
  • 6:09 - 6:17
    Diyelim ki, -8x kare artı 5x artı 9
  • 6:17 - 6:21
    denklemini çözmek istiyorum.
  • 6:21 - 6:23
    Artık ikinci dereceden denklemi ezberlediğinizi
  • 6:23 - 6:25
    varsayacağım çünkü yapmanız gereken bu.
  • 6:25 - 6:27
    Yada direk bir kağıda yazın.
  • 6:27 - 6:32
    Ama denklem -b -- b burda 5, değil mi?
  • 6:32 - 6:34
    Burda 0'a eşitlemeye çalıştığımız için -b.
  • 6:34 - 6:40
    Yani -5, artı ya da eksi b karenin karekökü,
  • 6:40 - 6:44
    bu da 5 kare, yani 25.
  • 6:44 - 6:50
    Eksi 4 kere a, ki a da -8.
  • 6:50 - 6:54
    Çarpı c, c ise 9.
  • 6:54 - 6:56
    ve bunların hepsi bölü 2 kere a.
  • 6:56 - 7:00
    a, -8; bu yüzden bunların hepsini -16 ya böleceğiz.
  • 7:00 - 7:04
    Şimdi bu denklemi sadeleştirelim.
  • 7:04 - 7:09
    Bu -5 artı ya da eksi
  • 7:09 - 7:14
    25 in karekökü'ne eşit.
  • 7:14 - 7:15
    İnceleyelim.
  • 7:15 - 7:18
    4 kere 8, 32 eder ve negatifler birbirini götürür, yani
  • 7:18 - 7:22
    bu 32 çarpı 9 olur.
  • 7:22 - 7:24
    Pozitif 32 çarpı 9. Bir bakalım.
  • 7:24 - 7:27
    30 kere 9, 270.
  • 7:27 - 7:31
    Cevap 288.
  • 7:31 - 7:32
    Diye düşünüyorum.
  • 7:32 - 7:32
    Değil mi?
  • 7:36 - 7:37
    288.
  • 7:37 - 7:41
    Bunların hepsini -16 ya böleceğiz.
  • 7:41 - 7:43
    Biraz daha sadeleştirelim.
  • 7:43 - 7:48
    -5 artı yada eksi -- 25 artı 288, 313 eder,
  • 7:48 - 7:51
    313'ün karekökü.
  • 7:57 - 8:00
    Bunların hepsi bölü -16.
  • 8:00 - 8:03
    Düşünüyorum, %100 emin değilim ama, çok eminim.
  • 8:03 - 8:05
    Kontrol etmedim.
  • 8:05 - 8:10
    313 rakamı, karekökü tamsayı olan bir numara ile başka bir numara olacak
  • 8:10 - 8:12
    şekilde çarpanlarına ayrılamaz.
  • 8:12 - 8:14
    Hatta bu bir asal sayı sanırım.
  • 8:14 - 8:16
    Bunu incelemeniz gerekebilir.
  • 8:16 - 8:18
    Eğer böyleyse, tamamıyla en sade şekline getirdik
  • 8:18 - 8:22
    ve diyoruz ki bu denklemin iki adet çözümü var.
  • 8:22 - 8:25
    Bu denklemi tamamlayacak iki x değeri.
  • 8:25 - 8:31
    Bunlardan biri x eşittir -5 artı 313'ün karekökü
  • 8:31 - 8:36
    bölü -16.
  • 8:36 - 8:44
    Diğeri ise, x eşittir -5 eksi
  • 8:44 - 8:50
    313'ün karekökü bölü -16.
  • 8:50 - 8:52
    Umuyorum ki bu iki örnek size ikinci
  • 8:52 - 8:54
    dereceden denklemlerin kullanımı hakkında iyi bir fikir vermiştir.
  • 8:54 - 8:56
    Birkaç video daha ekleyebilirim.
  • 8:56 - 8:58
    Ve bunu iyice öğrendiğinizde, size bu tip
  • 8:58 - 9:00
    denklemleri, karekök'ün altında negatif bir sayı varken
  • 9:00 - 9:02
    çözmeyi öğreteceğim.
  • 9:02 - 9:03
    Çok enteresan.
  • 9:03 - 9:07
    Neyse, umarım artık konuyu ve soruları anlamışsınızdır, ve belkide
  • 9:07 - 9:10
    birkaç ders daha yüklerim, bu konu kolay değil.
  • 9:10 - 9:12
    Umarım eğlenerek öğreniyorsunuzdur.
  • 9:12 - 9:13
    Görüşmek üzere.
  • 6000:00 - 6000:00
    .
  • 6000:00 - 6000:00
    .
Title:
Quadratic equation part 2 | Quadratic equations | Algebra I | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:14

Turkish subtitles

Revisions