-
İkinci dereceden denklemler hakkındaki
-
ikinci bölüme hoş geldiniz.
-
Kafanızı bir önceki seferde çok karıştırdığımı düşünüyorum,
-
bu yüzden bunu biraz daha örnek çözerek
-
düzeltmeye çalışacağım.
-
O zaman şimdi ikinci dereceden denklemlerin ne olduğunu
-
O zaman şimdi ikinci dereceden denklemlerin ne olduğunu
-
hatırlayarak başlayalım.
-
İkinci dereceden denkleme göre,
-
Ax kare artı Bx artı C eşittir 0 denklemini çözersem, denklemin
-
sonucu, yada sonuçları, çünkü genelde
-
bir denklem x eksenini iki kere keser, yada bu denklemin
-
x eşittir -b artı yada eksi b kare'nin kare kökü -4 çarpı a çarpı c
-
ve bunların hepsi bölü 2a
-
ya eşit olduğu iki sonuç vardır.
-
Şimdi bir problem çözelim ve umarım bu biraz daha
-
anlaşılabilir olur.
-
Bu aşağıdaki bir 2.
-
Diyelimki elimde -9x kare -9x artı 6 eşittir 0
-
denklemi var.
-
Bu örnekte A nedir?
-
a, x kare teriminin katsayısıdır.
-
Buradaki x kare terimindeki katsayı, -9'dur.
-
Şimdi bunu bir yazalım.
-
A eşittir -9
-
Peki b neye eşittir?
-
b, x terimindeki katsayıdıri yani burdaki terim oluyor.
-
Yani b de -9 a eşit.
-
ve c'de sabit terim, ki bu da bu örnekte 6 oluyor.
-
c eşittir 6.
-
Şimdi bu değerleri asıl ikinci dereceden denkleme
-
yerleştirelim.
-
-b, yani negatif çarpı negatif 9.
-
Bu b.
-
Artı yada eksi, b kare'nin karekökü, bu da 81 eder.
-
Değil mi?
-
-9 kare
-
Eksi 4 çarpı -9.
-
Bu da a.
-
Çarpı c, ki bu da 6.
-
ve bunların hepsi 2 çarpı -9 a bölünüyor,
-
ki bu da -18, değil mi?
-
2 çarpı -9, -- 2a.
-
Şimdi bunu biraz sadeleştirmeye çalışalım.
-
Mesela, negatif -9, pozitif 9 dur.
-
Artı yada eksi, 81'in karekökü.
-
Yakından inceleyelim.
-
Bu -4 çarpı -9.
-
-4 kere -9 pozitif 36 eder.
-
ve pozitif 36 kere 6'da -- bir bakalım.
-
30 kere 6, 180.
-
ve 180 artı 36'da 216 eder.
-
Pozitif 216, doğru değil mi?
-
180 artı 36 eşittir 216.
-
Bunların hepsi bölü 2a.
-
2a'nın -19 olduğunu söylemiştik.
-
Şimdi bunu daha da sadeleştireceğiz.
-
Bu da 9 artı yada eksi, 81'in kare kökü artı 216.
-
Bu 80 artı 217 demek.
-
Ki bu da, 297 eder.
-
ve bunların hepsi bölü -18.
-
Şimdi bu bölüm aslında -- ikinci dereceden denklemlerdeki
-
en zor bölüm genellikle denklemi sadeleştirmektir.
-
Denklemin köküne inebilecek miyiz, bunu araştırmamız lazım.
-
Şimdi bir göz atalım.
-
Bir rakamın 9'a bölünebildiğini anlamak için,
-
sayının rakamlarını toplayıp, bu toplamın 9'a
-
bölünüp bölünmediğine bakmaktır.
-
Bu durumda, bölünüyor.
-
2 artı 9 artı 7, 18'e eşittir.
-
Şimdi bakalım bunun içine kaç tane 9 sığıyor.
-
Şu kenara yapayım; çok dağınık olmak istemiyorum.
-
9, 297 nin içine girer.
-
3 kere 27
-
27 -- 33 kere 9, değil mi?
-
Bu, 9 artı yada eksi, 9'un karekökü
-
çarpı 33 bölü -18 ile aynı şey.
-
ve 9'un karekökü bir tamsayı.
-
Zaten bu yüzden 9'u denedim çünkü
-
kökü ancak bu şekilde çıkartabiirim, ancak bu numaranın
-
karekökü bir tam sayı ise.
-
Üstlü sayılar'ın birinci dersinde öğrendiğiniz gibi.
-
Bu da 9 artı ya da eksi 3 kere 33'ün karekökü,
-
ve bunların hepsi bölü -18'e eşit.
-
Bitirmemize az kaldı.
-
Aslında bunu sadeleştirebiliriz, çünkü 9, 3 ve -18
-
sayılarının hepsi 3'e bölünebilir.
-
Şimdi herşeyi 3'e bölelim.
-
3 artı ya da eksi, 33'ün kare kökü bölü 6.
-
Bitirdik.
-
Gördüğünüz gibi, ikinci dereceden denklemlerdeki
-
en zor şey, sadeleştirmek.
-
Ancak ne demiştik? -- biliyorum biraz kafanız karışmış olabilir. -
-
bütün bu işlemleri yapık --
-
-9x kare eksi 9x artı 6 denklemi.
-
Şimdi bu denklemi 0'a eşitleyen iki tane x
-
değeri bulduk.
-
Bir x değeri, x eşittir 3 artı 33'ün karekökü
-
bölü 6.
-
Diğer x değeri ise 3 eksi 33'ün karekökü
-
bölü altı.
-
Neden bu artı ve eksilerimiz var
-
diye düşünebilirsiniz.
-
Ordaki artı ve eksinin olmasının sebebi, bir karekök'ün
-
hem pozitif hemde negatif olabilmesi dir.
-
Haydi başka bir problem yapalım.
-
Umuyorum bu biraz daha kolay olur.
-
Diyelim ki, -8x kare artı 5x artı 9
-
denklemini çözmek istiyorum.
-
Artık ikinci dereceden denklemi ezberlediğinizi
-
varsayacağım çünkü yapmanız gereken bu.
-
Yada direk bir kağıda yazın.
-
Ama denklem -b -- b burda 5, değil mi?
-
Burda 0'a eşitlemeye çalıştığımız için -b.
-
Yani -5, artı ya da eksi b karenin karekökü,
-
bu da 5 kare, yani 25.
-
Eksi 4 kere a, ki a da -8.
-
Çarpı c, c ise 9.
-
ve bunların hepsi bölü 2 kere a.
-
a, -8; bu yüzden bunların hepsini -16 ya böleceğiz.
-
Şimdi bu denklemi sadeleştirelim.
-
Bu -5 artı ya da eksi
-
25 in karekökü'ne eşit.
-
İnceleyelim.
-
4 kere 8, 32 eder ve negatifler birbirini götürür, yani
-
bu 32 çarpı 9 olur.
-
Pozitif 32 çarpı 9. Bir bakalım.
-
30 kere 9, 270.
-
Cevap 288.
-
Diye düşünüyorum.
-
Değil mi?
-
288.
-
Bunların hepsini -16 ya böleceğiz.
-
Biraz daha sadeleştirelim.
-
-5 artı yada eksi -- 25 artı 288, 313 eder,
-
313'ün karekökü.
-
Bunların hepsi bölü -16.
-
Düşünüyorum, %100 emin değilim ama, çok eminim.
-
Kontrol etmedim.
-
313 rakamı, karekökü tamsayı olan bir numara ile başka bir numara olacak
-
şekilde çarpanlarına ayrılamaz.
-
Hatta bu bir asal sayı sanırım.
-
Bunu incelemeniz gerekebilir.
-
Eğer böyleyse, tamamıyla en sade şekline getirdik
-
ve diyoruz ki bu denklemin iki adet çözümü var.
-
Bu denklemi tamamlayacak iki x değeri.
-
Bunlardan biri x eşittir -5 artı 313'ün karekökü
-
bölü -16.
-
Diğeri ise, x eşittir -5 eksi
-
313'ün karekökü bölü -16.
-
Umuyorum ki bu iki örnek size ikinci
-
dereceden denklemlerin kullanımı hakkında iyi bir fikir vermiştir.
-
Birkaç video daha ekleyebilirim.
-
Ve bunu iyice öğrendiğinizde, size bu tip
-
denklemleri, karekök'ün altında negatif bir sayı varken
-
çözmeyi öğreteceğim.
-
Çok enteresan.
-
Neyse, umarım artık konuyu ve soruları anlamışsınızdır, ve belkide
-
birkaç ders daha yüklerim, bu konu kolay değil.
-
Umarım eğlenerek öğreniyorsunuzdur.
-
Görüşmek üzere.
-
.
-
.