Аляксандар Цярас: Ад зачацця да нараджэння - у выявах
-
0:00 - 0:03Мне прапанавалі пасаду дацэнта медыцыны
-
0:03 - 0:06і загадчыка аддзела навуковай візуалізацыі
-
0:06 - 0:08ў Ельскім універсітэце
-
0:08 - 0:10на кафедры медыцыны.
-
0:10 - 0:13Мая праца заключалася ў напісанні шматлікіх алгарытмаў і кодаў
-
0:13 - 0:15для віртуальных аперацый, якія праводзіла НАСА
-
0:15 - 0:18падчас падрыхтоўкі астранаўтаў, якіх гатовілі працяглага касмічнага палёту,
-
0:18 - 0:20дзе яны маглі б знаходзіцца ў робатызаваных капсулах.
-
0:20 - 0:22Найбольш захапляючым у ходзе нашай працы было тое,
-
0:22 - 0:25што, пры дапамозе новых тэхналогій сканавання, мы бачылі рэчы,
-
0:25 - 0:27якія ніхто не бачыў раней --
-
0:27 - 0:29рэчы, звязаныя не толькі з лячэннем захворвання,
-
0:29 - 0:33але і таксама з магчымасцю ўбачыць цела
-
0:33 - 0:36як нешта сапраўды надзвычайнае.
-
0:36 - 0:39Я помню, калі мы першы раз глядзелі на калаген.
-
0:39 - 0:41Усё вашае цела, усё --
-
0:41 - 0:43вашыя валасы, скура, косці, пазногці --
-
0:43 - 0:45усё зроблена з калагену.
-
0:45 - 0:47Ён нібыта мае структуру каната,
-
0:47 - 0:49які закручваецца і переплятаецца вось так.
-
0:49 - 0:53І адзіным месцам, дзе калаген змяняе сваю структуру,
-
0:53 - 0:55з'яўляецца рагавіца вашага вока.
-
0:55 - 0:57У вашым воку
-
0:57 - 0:59ён набывае форму сятчаткі
-
0:59 - 1:02і таму становіцца празрыстым, у адрозненне ад непразрыстага.
-
1:02 - 1:05У такой выдатна арганізаванай структуры
-
1:05 - 1:07было цяжка не ўбачыць боскасці.
-
1:07 - 1:10І мы працягвалі назіраць гэта зноў, і зноў, і зноў
-
1:10 - 1:12у розных частках цела.
-
1:12 - 1:15Аднойчы я меў магчымасць, звязаную з
-
1:15 - 1:17адным чалавекам, што працаваў над вельмі цікавай
-
1:17 - 1:20мікрамагнітна-рэзананснай візуалізацыяй з Нацыянальным інстытутам аховы здароўя.
-
1:20 - 1:22Тое, што мы намерваліся зрабіць,
-
1:22 - 1:24было сканаванне новага праекту
-
1:24 - 1:26па развіццю эмбрыёна ад зачацця да нараджэння
-
1:26 - 1:28з выкарыстаннем гэтых новых тэхналогій.
-
1:28 - 1:30Такім чынам, я напісаў алгарытмы,
-
1:30 - 1:33а ён забяспечыў апаратуру - Пол Латербуд -
-
1:33 - 1:36і затым атрымаў Нобелеўскую прэмію за вынаходжанне МРТ.
-
1:36 - 1:38А я атрымаў падаткі.
-
1:38 - 1:40І збіраюся паказаць вам узор працы
-
1:40 - 1:42"Ад зачацця да нараджэння"
-
1:42 - 1:48Музыка
-
1:48 - 1:51Тэкст відэа "Ад зачацця да нараджэння"
-
1:54 - 1:57Нязрэлая яйцаклетка
-
1:59 - 2:02Сперма
-
2:05 - 2:09Яйцаклетка асемянёна
-
2:12 - 2:1524 гадзіны: першае дзяленне клетак дзіцяці
-
2:18 - 2:21Аплодненая яйцаклетка дзеліцца праз некалькі гадзін пасля зліцця...
-
2:23 - 2:26І дзеліцца нанова кожныя 12 ці 15 гадзін.
-
2:26 - 2:29Ранні эмбрыён
-
2:29 - 2:32Жаўток яшчэ корміць дзіця.
-
2:33 - 2:3725 дзён: развіццё камеры сэрца
-
2:41 - 2:4832 дні: развіваюцца рукі і кісці
-
2:50 - 2:5636 дзён: пачатак прымітыўнага пазваночніка
-
2:56 - 3:03Гэтыя тыдні з'яўляюцца часам найхутчэйшага развіцця плода.
-
3:09 - 3:12Калі б плод працягваў расці з такой хуткасцю на працягу ўсіх дзевяці месяцаў,
-
3:12 - 3:14ён меў бы 1.5 тоны пасля нараджэння.
-
3:16 - 3:2045 дзён
-
3:24 - 3:29Сэрца эмбрыёна б'ецца у два разы хутчэй за сэрца маці.
-
3:31 - 3:3451 дзень
-
3:34 - 3:4252 дні: развіваюцца сятчатка, нос і пальцы
-
3:48 - 3:53Пастаянныя рухі эмбрыёна ва ўлонні
-
3:53 - 3:58неабходныя для росту мышцаў і шкілета.
-
4:10 - 4:1212 тыдняў: нявызначаны палавы орган
-
4:12 - 4:14хлопчык ці дзяўчынка - яшчэ вызначыцца
-
4:16 - 4:208 месяцаў
-
4:46 - 4:52Нараджэнне: этап выштурхоўвання
-
5:28 - 5:31Момант нараджэння
-
5:37 - 5:41(Апладысменты)
-
5:41 - 5:43Аляксандар Ціарас: Дзякуй.
-
5:43 - 5:45Але, як вы можаце пабачыць, калі вы
-
5:45 - 5:47насамрэы пачынаеце працаваць з гэтымі дадзенымі,
-
5:47 - 5:49гэта відовішчна.
-
5:49 - 5:51Мы працягвалі сканаваць больш і больш,
-
5:51 - 5:53працуючы над гэтым праектам,
-
5:53 - 5:55назіраючы за дзвюма простымі клеткамі,
-
5:55 - 5:58што мелі такую неверагодную структуру,
-
5:58 - 6:00якая магічным чынам стане вамі.
-
6:00 - 6:02І пакуль мы працягвалі працаваць з гэтымі звесткамі,
-
6:02 - 6:05гледзячы на маленькія часткі цела,
-
6:05 - 6:08гэтыя невялічкія кавалкі тканіны,
-
6:08 - 6:10як трафабласт сыходзіць з зародкавага пузырка
-
6:10 - 6:13і неспадзявана закопвае сябе ў сценку маткі,
-
6:13 - 6:15кажучы: "Я тут, каб застацца".
-
6:15 - 6:17Раптоўна пачынаецца размова
-
6:17 - 6:19з эстрагенамі, прагестэронамі, што кажуць:
-
6:19 - 6:21"Я тут, каб застацца, узгадуй мяне",
-
6:21 - 6:24будуючы гэты надзвычайны трохлінейны плод,
-
6:24 - 6:26які праз 44 дні стане нечым,
-
6:26 - 6:28што вы зможаце распазнаць,
-
6:28 - 6:30і затым праз дзевяць тыдняў
-
6:30 - 6:32ён будзе сапраўдным маленькім чалавекам.
-
6:32 - 6:34Цуд гэтых назіранняў:
-
6:34 - 6:36Адкуль у нас ёсць такі біялагічны механізм
-
6:36 - 6:38унутры нашага цела,
-
6:38 - 6:40што дазваляе бачыць гэта?
-
6:40 - 6:42Я хачу паказаць вам нешта сапраўды ўнікальнае.
-
6:42 - 6:44Вось сэрца чалавека на 25-ым тыдні
-
6:44 - 6:46Гэта па сутнасці толькі дзве жылкі.
-
6:46 - 6:48Як гэта цуда-арыгамі,
-
6:48 - 6:50будуюцца клеткі, з хуткасцю
-
6:50 - 6:53адзін мільён клетак ў сякунду напрацягу чатырох тыдняў,
-
6:53 - 6:55яны нібыта складваюцца самі ў сабе.
-
6:55 - 6:58Праз пяць тыдняў, вы пачынаеце бачыць першыя перадсэрдзі і страўнічкі.
-
6:58 - 7:00Шэсць тыдняў, складкі, што пачынаюцца
-
7:00 - 7:02з сасочкаў унутры сэрца,
-
7:02 - 7:04здольныя закрыць
-
7:04 - 7:06кожны клапан сэрца,
-
7:06 - 7:09пакуль вы не атрымаеце развітае сэрца --
-
7:09 - 7:11і асноўнае развіццё ўсяго цела затым.
-
7:11 - 7:13Цудоўныя механізмы
-
7:13 - 7:16ўнутры кожнай генетычнай структуры
-
7:16 - 7:19паведамляюць, дзе дакладана павінна быць нервовая клетка --
-
7:19 - 7:21складанасць гэтых матэматычных мадэляў
-
7:21 - 7:23і тое, як яны на самой справе зроблены,
-
7:23 - 7:25за межамі чалавечага разумення.
-
7:25 - 7:27Нават з'яўляючыся матэматыкам,
-
7:27 - 7:29я гляджу з подзівам на тое,
-
7:29 - 7:32як гэтыя наборы інструкцый
-
7:32 - 7:34не робяць памылак,
-
7:34 - 7:36падчас будавання таго, што стане намі.
-
7:36 - 7:38Гэта таямніца, гэта цуд, гэта боскасць.
-
7:38 - 7:41Затым вы засяроджваеце погляд на дарослым жыцці.
-
7:41 - 7:43Паглядзіце на невялікі пучок капіляраў.
-
7:43 - 7:46Гэта толькі маленькая, мікраскапічная падструктура.
-
7:46 - 7:50Але на момант вашага нараджэння, у дзевяць месяцаў,
-
7:50 - 7:53вы маеце нешта каля 100,000 кіламетраў сасудаў
-
7:53 - 7:55у вашым целе.
-
7:55 - 7:57Я маю на ўвазе, толькі адзін кіламетар - бачны
-
7:57 - 8:0099, 999 кіламетраў
-
8:00 - 8:03разносяць пажыўныя рэчывы і выводзяць адкіды.
-
8:03 - 8:05Складанасць унутранай пабудовы кожнай сістэмы,
-
8:05 - 8:07ізноў, па-за межамі любога разумення
-
8:07 - 8:09ці любой існуючай сёння матэматыкі.
-
8:09 - 8:11Гэты набор інструкцый
-
8:11 - 8:13ад мозгу да кожнай іншай часткі цела --
-
8:13 - 8:15паглядзіце на складанасць згортвання.
-
8:15 - 8:17Адкуль прыходзіць гэта магчымасць ведаць,
-
8:17 - 8:19што выгіб можа валодаць большай інфармацыяй:
-
8:19 - 8:22зараз вы назіраецце развіццё мозгу дзіцяці.
-
8:22 - 8:24Гэта тое, чым мы цяпер займаемся.
-
8:24 - 8:26Насамрэч, мы распачынаем два даследванні
-
8:26 - 8:29сканіравання дзіцячага мозгу з моманту нараджэння.
-
8:29 - 8:31Кожныя шэсць месяцаў да ўзросту шасці год --
-
8:31 - 8:34плануецца даследваць каля 250 дзяцей --
-
8:34 - 8:37мы будзем назіраць за тым, як складваюцца звіліны і разоры мозгу,
-
8:37 - 8:39каб пабачыць, як гэтае цудоўнае развіццё
-
8:39 - 8:42ператвараецца ў памяць і дзіва -- становіцца намі.
-
8:42 - 8:44І гэта не толькі нашае існаванне,
-
8:44 - 8:46аднак і тое, як жаночае цела разумее генетычную структуру,
-
8:46 - 8:49якая будуе не толькі сваё ўласнае цела,
-
8:49 - 8:51але і разумее,
-
8:51 - 8:53як стаць хадзячай імуннай,
-
8:53 - 8:56сардэчна-сасудзістай сістэмай,
-
8:56 - 8:58мабільнай сістэмай,
-
8:58 - 9:02якая можа выхоўваць, цудоўным чынам лячыць дзіця,
-
9:02 - 9:05што, яшчэ раз, па-за нашым разуменнем:
-
9:05 - 9:08цуд, імя якому існаванне, што ёсць мы?
-
9:08 - 9:10Дзякуй вам.
-
9:10 - 9:15(Апладысменты)
- Title:
- Аляксандар Цярас: Ад зачацця да нараджэння - у выявах
- Speaker:
- Alexander Tsiaras
- Description:
-
Стваральнік выяваў Аляксандар Цярас дзеліцца з намі ўражлівай медыцынскай візуалізацыяй, паказваючы развіццё чалавека ад зачацця да нараджэння і далей. (З графічнымі ілюстрацыямі.)
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:16
![]() |
Hanna Baradzina approved Belarusian subtitles for Conception to birth -- visualized | |
![]() |
Hanna Baradzina accepted Belarusian subtitles for Conception to birth -- visualized | |
![]() |
Hanna Baradzina edited Belarusian subtitles for Conception to birth -- visualized | |
![]() |
Alena Miliuk added a translation |