WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Мне прапанавалі пасаду дацэнта медыцыны

00:00:03.000 --> 00:00:06.000
і загадчыка аддзела навуковай візуалізацыі

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
ў Ельскім універсітэце

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
на кафедры медыцыны.

00:00:10.000 --> 00:00:13.000
Мая праца заключалася ў напісанні шматлікіх алгарытмаў і кодаў

00:00:13.000 --> 00:00:15.000
для віртуальных аперацый, якія праводзіла НАСА

00:00:15.000 --> 00:00:18.000
падчас падрыхтоўкі астранаўтаў, якіх гатовілі працяглага касмічнага палёту,

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
дзе яны маглі б знаходзіцца ў робатызаваных капсулах.

00:00:20.000 --> 00:00:22.000
Найбольш захапляючым у ходзе нашай працы было тое,

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
што, пры дапамозе новых тэхналогій сканавання, мы бачылі рэчы,

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
якія ніхто не бачыў раней --

00:00:27.000 --> 00:00:29.000
рэчы, звязаныя не толькі з лячэннем захворвання,

00:00:29.000 --> 00:00:33.000
але і таксама з магчымасцю ўбачыць цела

00:00:33.000 --> 00:00:36.000
як нешта сапраўды надзвычайнае.

NOTE Paragraph

00:00:36.000 --> 00:00:39.000
Я помню, калі мы першы раз глядзелі на калаген.

00:00:39.000 --> 00:00:41.000
Усё вашае цела, усё --

00:00:41.000 --> 00:00:43.000
вашыя валасы, скура, косці, пазногці --

00:00:43.000 --> 00:00:45.000
усё зроблена з калагену.

00:00:45.000 --> 00:00:47.000
Ён нібыта мае структуру каната,

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
які закручваецца і переплятаецца вось так.

00:00:49.000 --> 00:00:53.000
І адзіным месцам, дзе калаген змяняе сваю структуру,

00:00:53.000 --> 00:00:55.000
з'яўляецца рагавіца вашага вока.

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
У вашым воку

00:00:57.000 --> 00:00:59.000
ён набывае форму сятчаткі

00:00:59.000 --> 00:01:02.000
і таму становіцца празрыстым, у адрозненне ад непразрыстага.

00:01:02.000 --> 00:01:05.000
У такой выдатна арганізаванай структуры

00:01:05.000 --> 00:01:07.000
было цяжка не ўбачыць боскасці.

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
І мы працягвалі назіраць гэта зноў, і зноў, і зноў

00:01:10.000 --> 00:01:12.000
у розных частках цела.

NOTE Paragraph

00:01:12.000 --> 00:01:15.000
Аднойчы я меў магчымасць, звязаную з

00:01:15.000 --> 00:01:17.000
адным чалавекам, што працаваў над вельмі цікавай

00:01:17.000 --> 00:01:20.000
мікрамагнітна-рэзананснай візуалізацыяй з Нацыянальным інстытутам аховы здароўя.

00:01:20.000 --> 00:01:22.000
Тое, што мы намерваліся зрабіць,

00:01:22.000 --> 00:01:24.000
было сканаванне новага праекту

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
па развіццю эмбрыёна ад зачацця да нараджэння

00:01:26.000 --> 00:01:28.000
з выкарыстаннем гэтых новых тэхналогій.

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
Такім чынам, я напісаў алгарытмы,

00:01:30.000 --> 00:01:33.000
а ён забяспечыў апаратуру - Пол Латербуд -

00:01:33.000 --> 00:01:36.000
і затым атрымаў Нобелеўскую прэмію за вынаходжанне МРТ.

00:01:36.000 --> 00:01:38.000
А я атрымаў падаткі.

00:01:38.000 --> 00:01:40.000
І збіраюся паказаць вам узор працы

00:01:40.000 --> 00:01:42.000
"Ад зачацця да нараджэння"

NOTE Paragraph

00:01:42.000 --> 00:01:48.000
Музыка

NOTE Paragraph

00:01:48.000 --> 00:01:51.000
Тэкст відэа "Ад зачацця да нараджэння"

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
Нязрэлая яйцаклетка

00:01:59.000 --> 00:02:02.000
Сперма

00:02:05.000 --> 00:02:09.000
Яйцаклетка асемянёна

00:02:12.000 --> 00:02:15.000
24 гадзіны: першае дзяленне клетак дзіцяці

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
Аплодненая яйцаклетка дзеліцца праз некалькі гадзін пасля зліцця...

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
І дзеліцца нанова кожныя 12 ці 15 гадзін.

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
Ранні эмбрыён

00:02:29.000 --> 00:02:32.000
Жаўток яшчэ корміць дзіця.

00:02:33.000 --> 00:02:37.000
25 дзён: развіццё камеры сэрца

00:02:41.000 --> 00:02:48.000
32 дні: развіваюцца рукі і кісці

00:02:50.000 --> 00:02:56.000
36 дзён: пачатак прымітыўнага пазваночніка

00:02:56.000 --> 00:03:03.000
Гэтыя тыдні з'яўляюцца часам найхутчэйшага развіцця плода.

00:03:09.000 --> 00:03:12.000
Калі б плод працягваў расці з такой хуткасцю на працягу ўсіх дзевяці месяцаў,

00:03:12.000 --> 00:03:14.000
ён меў бы 1.5 тоны пасля нараджэння.

00:03:16.000 --> 00:03:20.000
45 дзён

00:03:24.000 --> 00:03:29.000
Сэрца эмбрыёна б'ецца у два разы хутчэй за сэрца маці.

00:03:31.000 --> 00:03:34.000
51 дзень

00:03:34.000 --> 00:03:42.000
52 дні: развіваюцца сятчатка, нос і пальцы

00:03:48.000 --> 00:03:53.000
Пастаянныя рухі эмбрыёна ва ўлонні

00:03:53.000 --> 00:03:58.000
неабходныя для росту мышцаў і шкілета.

00:04:10.000 --> 00:04:12.000
12 тыдняў: нявызначаны палавы орган

00:04:12.000 --> 00:04:14.000
хлопчык ці дзяўчынка - яшчэ вызначыцца

00:04:16.000 --> 00:04:20.000
8 месяцаў

00:04:46.000 --> 00:04:52.000
Нараджэнне: этап выштурхоўвання

00:05:28.000 --> 00:05:31.000
Момант нараджэння

NOTE Paragraph

00:05:37.000 --> 00:05:41.000
(Апладысменты)

NOTE Paragraph

00:05:41.000 --> 00:05:43.000
Аляксандар Ціарас: Дзякуй.

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
Але, як вы можаце пабачыць, калі вы

00:05:45.000 --> 00:05:47.000
насамрэы пачынаеце працаваць з гэтымі дадзенымі,

00:05:47.000 --> 00:05:49.000
гэта відовішчна.

00:05:49.000 --> 00:05:51.000
Мы працягвалі сканаваць больш і больш,

00:05:51.000 --> 00:05:53.000
працуючы над гэтым праектам,

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
назіраючы за дзвюма простымі клеткамі,

00:05:55.000 --> 00:05:58.000
што мелі такую неверагодную структуру,

00:05:58.000 --> 00:06:00.000
якая магічным чынам стане вамі.

00:06:00.000 --> 00:06:02.000
І пакуль мы працягвалі працаваць з гэтымі звесткамі,

00:06:02.000 --> 00:06:05.000
гледзячы на маленькія часткі цела,

00:06:05.000 --> 00:06:08.000
гэтыя невялічкія кавалкі тканіны,

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
як трафабласт сыходзіць з зародкавага пузырка

00:06:10.000 --> 00:06:13.000
і неспадзявана закопвае сябе ў сценку маткі,

00:06:13.000 --> 00:06:15.000
кажучы: "Я тут, каб застацца".

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
Раптоўна пачынаецца размова

00:06:17.000 --> 00:06:19.000
з эстрагенамі, прагестэронамі, што кажуць:

00:06:19.000 --> 00:06:21.000
"Я тут, каб застацца, узгадуй мяне",

00:06:21.000 --> 00:06:24.000
будуючы гэты надзвычайны трохлінейны плод,

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
які праз 44 дні стане нечым,

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
што вы зможаце распазнаць,

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
і затым праз дзевяць тыдняў

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
ён будзе сапраўдным маленькім чалавекам.

00:06:32.000 --> 00:06:34.000
Цуд гэтых назіранняў:

00:06:34.000 --> 00:06:36.000
Адкуль у нас ёсць такі біялагічны механізм

00:06:36.000 --> 00:06:38.000
унутры нашага цела,

00:06:38.000 --> 00:06:40.000
што дазваляе бачыць гэта?

NOTE Paragraph

00:06:40.000 --> 00:06:42.000
Я хачу паказаць вам нешта сапраўды ўнікальнае.

00:06:42.000 --> 00:06:44.000
Вось сэрца чалавека на 25-ым тыдні

00:06:44.000 --> 00:06:46.000
Гэта па сутнасці толькі дзве жылкі.

00:06:46.000 --> 00:06:48.000
Як гэта цуда-арыгамі,

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
будуюцца клеткі, з хуткасцю

00:06:50.000 --> 00:06:53.000
адзін мільён клетак ў сякунду напрацягу чатырох тыдняў,

00:06:53.000 --> 00:06:55.000
яны нібыта складваюцца самі ў сабе.

00:06:55.000 --> 00:06:58.000
Праз пяць тыдняў, вы пачынаеце бачыць першыя перадсэрдзі і страўнічкі.

00:06:58.000 --> 00:07:00.000
Шэсць тыдняў, складкі, што пачынаюцца

00:07:00.000 --> 00:07:02.000
з сасочкаў унутры сэрца,

00:07:02.000 --> 00:07:04.000
здольныя закрыць

00:07:04.000 --> 00:07:06.000
кожны клапан сэрца,

00:07:06.000 --> 00:07:09.000
пакуль вы не атрымаеце развітае сэрца --

00:07:09.000 --> 00:07:11.000
і асноўнае развіццё ўсяго цела затым.

00:07:11.000 --> 00:07:13.000
Цудоўныя механізмы

00:07:13.000 --> 00:07:16.000
ўнутры кожнай генетычнай структуры

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
паведамляюць, дзе дакладана павінна быць нервовая клетка --

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
складанасць гэтых матэматычных мадэляў

00:07:21.000 --> 00:07:23.000
і тое, як яны на самой справе зроблены,

00:07:23.000 --> 00:07:25.000
за межамі чалавечага разумення.

NOTE Paragraph

00:07:25.000 --> 00:07:27.000
Нават з'яўляючыся матэматыкам,

00:07:27.000 --> 00:07:29.000
я гляджу з подзівам на тое,

00:07:29.000 --> 00:07:32.000
як гэтыя наборы інструкцый

00:07:32.000 --> 00:07:34.000
не робяць памылак,

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
падчас будавання таго, што стане намі.

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
Гэта таямніца, гэта цуд, гэта боскасць.

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
Затым вы засяроджваеце погляд на дарослым жыцці.

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
Паглядзіце на невялікі пучок капіляраў.

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
Гэта толькі маленькая, мікраскапічная падструктура.

00:07:46.000 --> 00:07:50.000
Але на момант вашага нараджэння, у дзевяць месяцаў,

00:07:50.000 --> 00:07:53.000
вы маеце нешта каля 100,000 кіламетраў сасудаў

00:07:53.000 --> 00:07:55.000
у вашым целе.

00:07:55.000 --> 00:07:57.000
Я маю на ўвазе, толькі адзін кіламетар - бачны

00:07:57.000 --> 00:08:00.000
99, 999 кіламетраў

00:08:00.000 --> 00:08:03.000
разносяць пажыўныя рэчывы і выводзяць адкіды.

00:08:03.000 --> 00:08:05.000
Складанасць унутранай пабудовы кожнай сістэмы,

00:08:05.000 --> 00:08:07.000
ізноў, па-за межамі любога разумення

00:08:07.000 --> 00:08:09.000
ці любой існуючай сёння матэматыкі.

NOTE Paragraph

00:08:09.000 --> 00:08:11.000
Гэты набор інструкцый

00:08:11.000 --> 00:08:13.000
ад мозгу да кожнай іншай часткі цела --

00:08:13.000 --> 00:08:15.000
паглядзіце на складанасць згортвання.

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
Адкуль прыходзіць гэта магчымасць ведаць,

00:08:17.000 --> 00:08:19.000
што выгіб можа валодаць большай інфармацыяй:

00:08:19.000 --> 00:08:22.000
зараз вы назіраецце развіццё мозгу дзіцяці.

00:08:22.000 --> 00:08:24.000
Гэта тое, чым мы цяпер займаемся.

00:08:24.000 --> 00:08:26.000
Насамрэч, мы распачынаем два даследванні

00:08:26.000 --> 00:08:29.000
сканіравання дзіцячага мозгу з моманту нараджэння.

00:08:29.000 --> 00:08:31.000
Кожныя шэсць месяцаў да ўзросту шасці год --

00:08:31.000 --> 00:08:34.000
плануецца даследваць каля 250 дзяцей --

00:08:34.000 --> 00:08:37.000
мы будзем назіраць за тым, як складваюцца звіліны і разоры мозгу,

00:08:37.000 --> 00:08:39.000
каб пабачыць, як гэтае цудоўнае развіццё

00:08:39.000 --> 00:08:42.000
ператвараецца ў памяць і дзіва -- становіцца намі.

NOTE Paragraph

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
І гэта не толькі нашае існаванне,

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
аднак і тое, як жаночае цела разумее генетычную структуру,

00:08:46.000 --> 00:08:49.000
якая будуе не толькі сваё ўласнае цела,

00:08:49.000 --> 00:08:51.000
але і разумее,

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
як стаць хадзячай імуннай,

00:08:53.000 --> 00:08:56.000
сардэчна-сасудзістай сістэмай,

00:08:56.000 --> 00:08:58.000
мабільнай сістэмай,

00:08:58.000 --> 00:09:02.000
якая можа выхоўваць, цудоўным чынам лячыць дзіця,

00:09:02.000 --> 00:09:05.000
што, яшчэ раз, па-за нашым разуменнем:

00:09:05.000 --> 00:09:08.000
цуд, імя якому існаванне, што ёсць мы?

NOTE Paragraph

00:09:08.000 --> 00:09:10.000
Дзякуй вам.

NOTE Paragraph

00:09:10.000 --> 00:09:15.000
(Апладысменты)