< Return to Video

تفاوت شرطی‌شدن کلاسیک و فعال - پگی اندور

  • 0:14 - 0:16
    وقتی به یادگیری فکر میکنیم،
  • 0:16 - 0:19
    اغلب شاگردانِ نشسته در
    کلاس یا سالن درس،
  • 0:19 - 0:20
    که کتاب روی میزشان باز است،
  • 0:20 - 0:22
    و با دقت به استاد یا معلمشان
  • 0:22 - 0:24
    گوش میدهند را تصور میکنیم.
  • 0:24 - 0:26
    ولی در روانشناسی،
    یادگیری معنای دیگری دارد.
  • 0:27 - 0:30
    برای روانشناسان، یادگیری،
    تغییراتِ رفتار در درازمدت
  • 0:30 - 0:32
    بر مبنای تجربه است.
  • 0:32 - 0:34
    دو حالت عمده یادگیری عبارتند از
  • 0:35 - 0:36
    شرطی شدن کلاسیک
  • 0:36 - 0:39
    و شرطی شدن فعال یا ابزاری.
  • 0:39 - 0:42
    بیایید ابتدا در مورد شرطی
    شدن کلاسیک حرف بزنیم.
  • 0:42 - 0:46
    در دهه ۱۸۹۰، روانشناسی روس،
    به اسم «ایوان پاولوف»
  • 0:46 - 0:48
    آزمایشهای واقعاً معروفی
    بر روی سگها انجام داد.
  • 0:48 - 0:50
    او غذایی به سگها نشان داده
  • 0:50 - 0:52
    و همزمان زنگی را میزد.
  • 0:52 - 0:55
    بعد از مدتی، صدای زنگ برای
    سگها غذا را تداعی میکرد.
  • 0:55 - 0:57
    فهمیده بودند وقتی صدای زنگ میآید،
  • 0:57 - 0:58
    بهشان غذا داده میشود.
  • 0:59 - 1:01
    در آخر، فقط زدن زنگ باعث میشد
  • 1:01 - 1:02
    دهان سگها آب بیفتد.
  • 1:02 - 1:05
    آنها یاد گرفته بودند
    با صدای زنگ غذا بخواهند.
  • 1:06 - 1:08
    میدانید که در شرایط عادی،
  • 1:08 - 1:11
    بوی غذا و دیدن آن،
    موجب ترشح بزاق سگ میشود.
  • 1:11 - 1:14
    میگوییم غذا یک محرک غیرشرطی است،
  • 1:14 - 1:17
    و ترشح بزاق را پاسخ غیرشرطی مینامیم.
  • 1:18 - 1:21
    هیچکس به سگها یاد نمیدهد وقتی
    استیک میبینند دهانشان آب بیفتد،
  • 1:21 - 1:24
    در حالی که وقتی یک محرک غیرشرطی مثل غذا را
  • 1:24 - 1:27
    با محرکی که قبلا خنثی بود،
  • 1:27 - 1:28
    مانند صدای زنگ همراه کنیم،
  • 1:28 - 1:31
    محرک خنثی، محرک شرطی میشود.
  • 1:31 - 1:35
    و اینگونه شرطی شدن کلاسیک کشف شد.
  • 1:36 - 1:37
    نتیجه آن را در مورد حیوانات دیدیم،
  • 1:38 - 1:39
    اما در انسانها چطور عمل میکند؟
  • 1:39 - 1:41
    دقیقاً به همان روش.
  • 1:42 - 1:45
    فرض کنیم یک روز برای
    واکسن زدن، نزد دکتر میروید.
  • 1:45 - 1:48
    دکتر میگوید: «نگران نباش اصلا درد ندارد،»
  • 1:48 - 1:52
    و بعد دردناکترین تزریق
    عمرتان را انجام میدهد.
  • 1:52 - 1:55
    چند هفته بعد، برای چکاپ
    پیش دندانپزشک میروید.
  • 1:55 - 1:57
    او آینهای در دهان شما میگذارد
  • 1:57 - 1:58
    تا دندانهای شما را بررسی کند.
  • 1:58 - 2:01
    و میگوید: «نگران نباش،
    یک ذره هم درد ندارد.»
  • 2:01 - 2:04
    با این که میدانید آینه دردناک نخواهد بود،
  • 2:04 - 2:06
    از روی صندلی پریده و فریادکشان
  • 2:06 - 2:07
    از مطب فرار میکنید.
  • 2:07 - 2:09
    وقتی برای واکسنزدن رفتید،
  • 2:09 - 2:11
    عبارت «یک ذره هم درد ندارد،»
  • 2:11 - 2:13
    به محض اینکه با درد واکسن،
  • 2:13 - 2:15
    یعنی محرک غیرشرطی، همراه شد،
  • 2:15 - 2:17
    تبدیل به محرکی شرطی گردید،
  • 2:17 - 2:19
    که پاسخ شرطی شما را در پی داشته
  • 2:19 - 2:21
    که همانا فرار از مطب بوده است.
  • 2:21 - 2:24
    مثالی عملی از شرطی شدن کلاسیک.
  • 2:24 - 2:27
    شرطی شدن فعال توضیح میدهد
    که چطور نتایج اعمال،
  • 2:27 - 2:29
    منجر به تغییر در رفتارِ
    اختیاری ما میگردد.
  • 2:29 - 2:31
    اما مکانیسم شرطی شدن فعال چیست؟
  • 2:32 - 2:35
    دو فاکتور اصلی در شرطی
    شدن ابزاری وجود دارند.
  • 2:35 - 2:37
    تقویت (پاداش) و مجازات.
  • 2:37 - 2:39
    پاداش، این احتمال که بخواهید
  • 2:39 - 2:41
    باز هم عملی را انجام دهید بیشتر میکند،
  • 2:41 - 2:43
    در حالی که مجازات،
    این احتمال را کمتر میکند.
  • 2:43 - 2:46
    تقویت و مجازات،
    میتوانند مثبت یا منفی باشند،
  • 2:46 - 2:48
    ولی این به معنی خوب یا بد نیست.
  • 2:48 - 2:50
    مثبت به معنی اضافه شدن یک محرک است،
  • 2:51 - 2:53
    مثلا بعد از تمام کردن
    سیزیجاتتان، به شما دسر بدهند،
  • 2:53 - 2:55
    و منفی به معنی حذف یک محرک است.
  • 2:55 - 2:58
    مثلا چون در امتحان نتیجه خوبی داشتید
  • 2:58 - 2:59
    تکلیف یک شب حذف شود.
  • 2:59 - 3:02
    بیایید مثالی از شرطی شدن فعال بزنیم.
  • 3:02 - 3:04
    پس از این که با خانواده شام خوردید،
  • 3:04 - 3:07
    میز را تمیز میکنید و ظرفها را میشویید.
  • 3:07 - 3:09
    در پایان، مادرتان حسابی بغلتان میکند
  • 3:09 - 3:11
    و میگوید: «مرسی کمکم کردی.»
  • 3:11 - 3:13
    در این وضعیت، پاسخ مادرتان
  • 3:13 - 3:16
    تقویت مثبتی است که باعث میشود
  • 3:16 - 3:18
    پاسخ فعالتان را تکرار کنید،
  • 3:18 - 3:21
    که همان تمیزکردن میز
    و شستن ظرفها باشد.
  • 3:21 - 3:24
    شرطی شدن فعال همه جا در
    زندگی روزمره ما هست.
  • 3:24 - 3:26
    تنها معدودی از اعمالمان هست،
  • 3:26 - 3:28
    که به نوعی تحت تاثیر شرطی شدن فعال
  • 3:28 - 3:29
    انجامشان نمیدهیم.
  • 3:29 - 3:31
    ما حتی شرطی شدن فعال را
  • 3:31 - 3:34
    در بعضی شرایطِ شگفتانگیز هم شاهد هستیم.
  • 3:34 - 3:37
    گروهی دانشمند، با استفاده
    از توانایی شرطی شدنِ فعال
  • 3:37 - 3:39
    کبوترها را طوری آموزش دادند
  • 3:39 - 3:40
    که هنرشناس شوند.
  • 3:40 - 3:43
    آنها با استفاده از غذا
    به عنوان تقویت مثبت،
  • 3:43 - 3:44
    به کبوترها یاد دادند
  • 3:44 - 3:47
    نقاشیهای مونه را
  • 3:47 - 3:48
    از نقاشیهای پیکاسو تشخیص دهند.
  • 3:48 - 3:51
    وقتی دانشمندان آثار
    هنرمندان دیگر را نشان دادند،
  • 3:51 - 3:53
    عمومیشدن محرک را مشاهده کردند،
  • 3:53 - 3:55
    زیرا کبوترها امپرسیونیسم را
  • 3:55 - 3:57
    مقابل سبک کوبیسم انتخاب کردند.
  • 3:57 - 3:59
    شاید دفعهٔ بعد، کبوترها را
  • 3:59 - 4:01
    برای خلق آثار هنری خودشان شرطی کنند.
Title:
تفاوت شرطی‌شدن کلاسیک و فعال - پگی اندور
Speaker:
Peggy Andover
Description:

درس کامل را ببینید:
http://ed.ted.com/lessons/the-difference-between-classical-and-operant-conditioning-peggy-andover

چرا انسان‌ها به محرک‌ها با رفتار معینی واکنش می‌دهند؟ آیا رفتار می‌تواند در پاسخ به نتایج اعمال، تغییر پیدا کند؟ «پگی اندور» توضیح می‌دهد چگونه مغز می‌تواند محرک و پاسخی را که ارتباط منطقی به هم ندارند را با هم جمع کند، امری که با آزمایش معروف «ایوان پاولوف» در سال ۱۸۹۰ ثابت شد؛ و توضیح این که چگونه تقویت (پاداش) و مجازات می‌توانند تغییرات رفتاری را سبب شوند.

درسی از «پگی اندور»، پویانمایی از «آلن فورمن»
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:13

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.