< Return to Video

Pierwiastki zespolone równania charakterystycznego 1

  • 0:00 - 0:01
    .
  • 0:01 - 0:05
    Jak już zobaczyliśmy w poprzednich filmach, jeśli mamy
  • 0:05 - 0:07
    liniowe, jednorodne równanie różniczkowe o stałych współczynnikach
  • 0:07 - 0:13
    postaci A razy druga pochodna y,
  • 0:13 - 0:19
    dodać B razy pierwsza pochodna y, dodać C
  • 0:19 - 0:21
    razy funkcja y (lub inaczej zerowa pochodna y),
  • 0:21 - 0:23
    równe 0.
  • 0:23 - 0:24
    Wówczas równanie charakterystyczne
  • 0:24 - 0:33
    tego równania różniczkowego jest postaci A razy r do kwadratu,
  • 0:33 - 0:37
    dodać B razy r dodać C, równa się 0.
  • 0:37 - 0:39
    Jeśli wszystkie rozwiązania tego równania
  • 0:39 - 0:41
    są rzeczywiste, powiedzmy, że mamy dwa rzeczywiste rozwiązania...
  • 0:41 - 0:42
    Zapiszmy to.
  • 0:42 - 0:47
    Jedna z możliwości jest taka, że mamy dwa rozwiązania
  • 0:47 - 0:50
    rzeczywiste- r1 oraz r2.
  • 0:50 - 0:54
    Wówczas znamy rozwiązanie ogólne tego równania różniczkowego.
  • 0:54 - 0:57
    Jeśli tego nie pamiętacie lub nie czujecie się z tym oswojeni,
  • 0:57 - 1:01
    obejrzyjcie jeszcze raz poprzednie filmy.
  • 1:01 - 1:06
    W każdym razie rozwiązaniem ogólnym będzie y równe:
  • 1:06 - 1:13
    stała c1 razy e do potęgi r1 razy x, dodać inna stała c2 razy
  • 1:13 - 1:15
    e do potęgi r2 razy x.
  • 1:15 - 1:17
    Robiliśmy to już w kilku poprzednich filmach,
  • 1:17 - 1:19
    rozwiązaliśmy też kilka przykładów.
  • 1:19 - 1:22
    Zastanówmy się teraz, co się stanie, jeśli równanie
  • 1:22 - 1:24
    charakterystyczne nie będzie miało pierwiastków rzeczywistych,
  • 1:24 - 1:26
    a jedynie zespolone?
  • 1:26 - 1:27
    Przypomnijmy sobie szybko,
  • 1:27 - 1:28
    co to znaczy.
  • 1:28 - 1:31
    Jeśli chcemy znaleźć pierwiastki tego równania,
  • 1:31 - 1:34
    ale jesteśmy na tyle leniwi, że chcemy zrobić to nie wymyślając,
  • 1:34 - 1:37
    jak rozbić to równanie na iloczyn nawiasów,
  • 1:37 - 1:38
    korzystamy z tego, że jest to równanie kwadratowe.
  • 1:38 - 1:45
    Wiemy, że pierwiastkami tego równania charakterystycznego są liczby
  • 1:45 - 1:54
    -B plus/minus pierwiastek
  • 1:54 - 1:56
    z B do kwadratu odjąć 4AC.
  • 1:56 - 2:01
    .
  • 2:01 - 2:06
    Wszystko to dzielimy przez 2A.
  • 2:06 - 2:08
    Co więc mamy na myśli mówiąc o pierwiastkach zespolonych?
  • 2:08 - 2:11
    Jeśli wyrażenie B do kwadratu odjąć 4AC
  • 2:11 - 2:14
    jest liczbą ujemną,
  • 2:14 - 2:16
    to będziemy mieli pierwiastek kwadratowy z liczby ujemnej.
  • 2:16 - 2:20
    Będzie to więc liczba urojona,
  • 2:20 - 2:22
    a całe wyrażenie będzie liczbą zespoloną.
  • 2:22 - 2:25
    Będziemy mieć część rzeczywistą i część urojoną.
  • 2:25 - 2:28
    Te dwa pierwiastki będą oczywiście
  • 2:28 - 2:29
    sprzężone ze sobą.
  • 2:29 - 2:31
    Możemy to zapisać używając części rzeczywistej i urojonej.
  • 2:31 - 2:34
    Pierwiastki równania będą równe
  • 2:34 - 2:44
    -B przez 2A, plus/minus pierwiastek
  • 2:44 - 2:50
    z B do kwadratu odjąć 4AC, podzielić przez 2A.
  • 2:50 - 2:53
    Jeśli wyrażenie B do kwadratu odjąć 4AC jest ujemne,
  • 2:53 - 2:56
    to będzie liczba urojona.
  • 2:56 - 2:59
    Zastanówmy się, jak w naszym przypadku
  • 2:59 - 3:01
    będą wyglądały pierwiastki.
  • 3:01 - 3:04
    Wróćmy do samego początku.
  • 3:04 - 3:06
    Pierwiastkami naszego równania
  • 3:06 - 3:07
    nie będą liczby rzeczywiste.
  • 3:07 - 3:10
    Pierwiastki możemy natomiast zapisać jako dwie
  • 3:10 - 3:11
    sprzężone ze sobą liczby zespolone.
  • 3:11 - 3:14
    .
  • 3:14 - 3:18
    Tym razem mamy więc
  • 3:18 - 3:24
    dwa zespolone pierwiastki,
  • 3:24 - 3:27
    które będą postaci:
  • 3:27 - 3:32
    pewna liczba rzeczywista lambda,
  • 3:32 - 3:34
    Często zamiast lambdy
  • 3:34 - 3:37
    używa się litery mi,
  • 3:37 - 3:42
    ale to naprawdę nie ma znaczenia.
  • 3:42 - 3:47
    A więc lambda, plus/minus
  • 3:47 - 3:52
    pewna liczba urojona.
  • 3:52 - 3:56
    Nazwijmy ją mi.
  • 3:56 - 3:58
    Nie staram się być oryginalny,
  • 3:58 - 4:01
    takich oznaczeń używa się w książkach
  • 4:01 - 4:02
    o równaniach różniczkowych.
  • 4:02 - 4:05
    A więc mi razy i.
  • 4:05 - 4:08
    To są pierwiastki zespolone
  • 4:08 - 4:09
    naszego równania.
  • 4:09 - 4:12
    Są sprzężone, bo raz dodajemy mi razy i, a raz odejmujemy.
  • 4:12 - 4:17
    Takie będą te dwa pierwiastki, jeśli wyrażenie B do kwadratu odjąć 4AC
  • 4:17 - 4:19
    jest ujemne.
  • 4:19 - 4:23
    Co się stanie, jeśli te dwa pierwiastki
  • 4:23 - 4:26
    wstawimy do rozwiązania ogólnego naszego równania różniczkowego?
  • 4:26 - 4:30
    Jak już wiemy,
  • 4:30 - 4:33
    rozwiązanie ogólne
  • 4:33 - 4:39
    będzie postaci: y równa się stała c1 razy
  • 4:39 - 4:42
    e do potęgi
  • 4:42 - 4:50
    lambda dodać mi razy i,
  • 4:50 - 4:59
    wszystko to mnożymy przez x, dodać stała c2 razy
  • 4:59 - 5:07
    e do potęgi lambda odjąć mi razy i, wszystko przemnożone przez x.
  • 5:07 - 5:09
    Sprawdźmy, czy uda nam się
  • 5:09 - 5:13
    jakoś to uprościć.
  • 5:13 - 5:15
    Zobaczmy,
  • 5:15 - 5:16
    co możemy zrobić z tym wyrażeniem.
  • 5:16 - 5:20
    Pomnóżmy nawiasy w wykładnikach przez x.
  • 5:20 - 5:22
    Nic trudnego.
  • 5:22 - 5:24
    .
  • 5:24 - 5:31
    A więc y jest równe c1 razy
  • 5:31 - 5:41
    e do potęgi lambda razy x, dodać mi razy x razy i. Dodajemy teraz
  • 5:41 - 5:50
    c2 razy e do potęgi lambda razy x, odjąć mi razy x razy i.
  • 5:50 - 5:54
    Po prostu pomnożyliśmy przez x.
  • 5:54 - 5:56
    Co dalej?
  • 5:56 - 6:01
    Ponieważ mamy dodawanie w wykładniku, to nasze wyrażenie
  • 6:01 - 6:12
    jest równe: c1 razy e do potęgi lambda razy x, razy
  • 6:12 - 6:16
    e do potęgi mi razy x razy i, zgadzacie się?
  • 6:16 - 6:18
    Jeśli mnożymy dwa wyrażenia o tej samej podstawie potęgi,
  • 6:18 - 6:21
    możemy po prostu dodać wykładniki.
  • 6:21 - 6:33
    Dodać c2 razy e do potęgi lambda razy x, razy e do potęgi minus mi razy x razy i.
  • 6:33 - 6:36
    W obu tych wyrażeniach występuje e do potęgi lambda razy x,
  • 6:36 - 6:38
    więc możemy je wyłączyć przed nawias.
  • 6:38 - 6:43
    Więc nasze wyrażenie
  • 6:43 - 6:45
    będzie równe:
  • 6:45 - 7:01
    e do potęgi lambda razy x, mnożymy to przez c1 razy e do potęgi mi razy x razy i,
  • 7:01 - 7:11
    dodać c2 razy e do potęgi minus mi razy x razy i.
  • 7:11 - 7:14
    Co teraz możemy zrobić?
  • 7:14 - 7:15
    Tu dopiero zaczyna się zabawa.
  • 7:15 - 7:18
    Jeśli oglądaliście filmy o rachunku różniczkowym i całkowym,
  • 7:18 - 7:22
    w szczególności te, gdzie omawialiśmy rozwijanie funkcji w szereg, pamiętacie zapewne, że
  • 7:22 - 7:25
    doszliśmy do czegoś, co moim zdaniem jest
  • 7:25 - 7:28
    najbardziej niesamowitą rzeczą w rachunku różniczkowym i całkowym, a może
  • 7:28 - 7:30
    nawet w całej matematyce.
  • 7:30 - 7:33
    Mam nadzieję, że docenicie,
  • 7:33 - 7:36
    jak przydatne to się zaraz okaże.
  • 7:36 - 7:41
    Mamy tu dwa wyrażenia, w których występuje
  • 7:41 - 7:43
    coś razy e do potęgi coś razy i.
  • 7:43 - 7:46
    Wcześniej poznalilśmy już wzór Eulera.
  • 7:46 - 7:47
    Co to takiego?
  • 7:47 - 7:50
    Zapiszę to na fioletowo.
  • 7:50 - 7:58
    e do potęgi i razy x jest równe
  • 7:58 - 8:06
    cosinus x dodać i razy sinus x.
  • 8:06 - 8:09
    Niesamowite jest to, że
  • 8:09 - 8:15
    jeśli podstawimy pi zamiast x,
  • 8:15 - 8:20
    to otrzymamy, że e do potęgi i razy pi jest równe -1.
  • 8:20 - 8:22
    To dlatego, że sinus pi jest równy 0.
  • 8:22 - 8:26
    To mi się wydaje naprawdę niesamowite.
  • 8:26 - 8:29
    Możemy też zapisać, że e do potęgi i razy 2pi równa się 1.
  • 8:29 - 8:31
    To też jest fantastyczne.
  • 8:31 - 8:35
    W jednym równaniu mamy wszystkie
  • 8:35 - 8:36
    najważniejsze liczby w matematyce.
  • 8:36 - 8:38
    To naprawdę wspaniałe, ale wróćmy na ziemię
  • 8:38 - 8:39
    i zastosujmy ten wzór w praktyce.
  • 8:39 - 8:43
    Zobaczmy, czy możemy użyć tego wzoru, aby uprościć nasze wyrażenie.
  • 8:43 - 8:47
    Ta definicja jest bardzo ważna
  • 8:47 - 8:50
    i sensowna, jeśli na przykład rozwijamy w szereg potęgowy,
  • 8:50 - 8:51
    czy szereg Maclaurina
  • 8:51 - 9:01
    funkcję e do potęgi i razy x, to rzeczywiście wygląda
  • 9:01 - 9:06
    jak rozwinięcie cosinus x dodać i razy rozwinięcie sinus x.
  • 9:06 - 9:07
    Jednak nie będziemy się w to teraz zagłębiać.
  • 9:07 - 9:09
    Jest to w sześciu czy siedmiu innych filmach.
  • 9:09 - 9:12
    Użyjmy tego wzoru, by uprościć nasze wyrażenie.
  • 9:12 - 9:23
    Zapiszmy je jako: y równa się e do potęgi lambda razy x,
  • 9:23 - 9:26
    mnożone przez c1 razy...
  • 9:26 - 9:31
    Mamy tu mi razy x razy i, więc do wzoru zamiast x
  • 9:31 - 9:32
    wstawiamy mi razy x.
  • 9:32 - 9:38
    piszemy, że jest to równe
  • 9:38 - 9:49
    cosinus mi razy x, dodać i razy sinus mi razy x.
  • 9:49 - 9:56
    Dodajemy c2 razy
  • 9:56 - 10:12
    cosinus minus mi razy x, dodać i razy sinus minus mi razy x.
  • 10:12 - 10:15
    Sprawdźmy, czy możemy to bardziej uprościć.
  • 10:15 - 10:19
    Wymnóżmy nawiasy przez stałe c1 i c2.
  • 10:19 - 10:23
    Chociaż niestety
  • 10:23 - 10:24
    kończy nam się czas. Dokończymy
  • 10:24 - 10:25
    to w następnym filmie.
  • 10:25 - 10:27
    Do zobaczenia wkrótce!
  • 10:27 - 10:27
    .
Title:
Pierwiastki zespolone równania charakterystycznego 1
Description:

Co się dzieje jeśli równanie charakterystyczne ma pierwiastki zespolone?

more » « less
Video Language:
English
Duration:
10:27

Polish subtitles

Revisions