< Return to Video

Hayatı güzelleştiren şey nedir? En uzun süreli mutluluk araştırmasından dersler

  • 0:00 - 0:04
    Hayatımız boyunca bizi sağlıklı
  • 0:04 - 0:05
    ve mutlu eden şeyler nedir?
  • 0:07 - 0:09
    Eğer, şimdiden geleceğiniz için
  • 0:09 - 0:11
    yatırım yapacak olsanız,
  • 0:11 - 0:14
    zamanınızı ve enerjinizi neye harcardınız?
  • 0:15 - 0:16
    Yakın zamanda,
  • 0:16 - 0:18
    Y nesline
    (1980-1999 arası doğanlara)
  • 0:18 - 0:23
    hayattaki en önemli hedeflerini
    soran bir araştırma vardı.
  • 0:23 - 0:25
    %80'den fazlası,
  • 0:25 - 0:29
    hayattaki en önemli hedeflerinin
    zengin olmak olduğunu söyledi.
  • 0:29 - 0:33
    Aynı genç yetişkinlerin %50'si,
  • 0:33 - 0:36
    hayattaki diğer bir önemli hedefin
  • 0:36 - 0:38
    meşhur olmak olduğunu söyledi.
  • 0:39 - 0:40
    (Gülüşmeler)
  • 0:40 - 0:47
    Daima, çalışmamız, çabalamamız
  • 0:47 - 0:49
    ve daha çok başarı elde etmemiz söylenir.
  • 0:49 - 0:53
    İyi bir yaşam sürmemiz için,
    böyle şeyleri kovalamamız gerektiği
  • 0:53 - 0:54
    izlenimine kapılırız.
  • 0:54 - 0:57
    İnsanların tüm hayatlarını,
  • 0:57 - 1:02
    yaptığı seçimlerini ve bu seçimlerinin
    onlara neler getireceğini anlamak
  • 1:02 - 1:05
    neredeyse imkansızdır.
  • 1:06 - 1:09
    İnsan yaşamına dair bilgimizin çoğunu
  • 1:09 - 1:13
    onlardan geçmişi hatırlamalarını
    isteyerek öğreniriz
  • 1:13 - 1:17
    ve bildiğimiz gibi, tecrübeler
    ancak yaşayarak edinilir.
  • 1:17 - 1:21
    Hayatta başımıza gelen şeylerin
    büyük çoğunluğunu unuturuz
  • 1:21 - 1:24
    ve bazen de hafıza tamamıyla yaratıcıdır.
  • 1:25 - 1:29
    Peki bütün hayatımızı
  • 1:29 - 1:32
    zaman içerisinde geliştiği gibi
    izleyebilsek nasıl olurdu?
  • 1:32 - 1:36
    Ergenlik dönemlerinden
    yaşlılık dönemlerinin sonuna kadar,
  • 1:36 - 1:39
    insanları gerçekten mutlu
    ve sağlıklı tutan şeyleri
  • 1:39 - 1:42
    görmek için incelesek nasıl olurdu?
  • 1:44 - 1:45
    Biz bunu yaptık.
  • 1:46 - 1:48
    "Harvard Yetişkin Gelişimi Çalışması"
  • 1:48 - 1:53
    belki de yetişkin hayatı üzerine yapılmış
    en uzun süreli araştırmadır.
  • 1:54 - 2:00
    75 yıl boyunca,
    724 erkeğin hayatını
  • 2:01 - 2:06
    yıldan yıla,
    işlerini, ev yaşamlarını, sağlıklarını
  • 2:06 - 2:11
    ve tabii ki bütün bu süreç boyunca
    hayat hikayelerinin
  • 2:11 - 2:13
    ne hale geleceğini bilmeden sorarak
    izledik.
  • 2:13 - 2:17
    Bunun gibi araştırmalar
    son derece nadirdir.
  • 2:17 - 2:21
    Bu tür projelerin neredeyse hepsi
    on yıl içerisinde dağılır,
  • 2:21 - 2:24
    çünkü bir sürü insan
    araştırmadan çekilir
  • 2:24 - 2:27
    ya da araştırma fonu kesilir
  • 2:27 - 2:29
    veyahut araştırmacıların dikkati dağılır
  • 2:29 - 2:33
    veya ölürler ve kimse de
    topu hedefe koşturayım demez.
  • 2:34 - 2:37
    Fakat, şansın
  • 2:37 - 2:40
    ve birkaç araştırmacı neslin
    kararlılığının birleşimi sayesinde
  • 2:40 - 2:42
    bu araştırma devam etti.
  • 2:43 - 2:47
    Başlangıçtaki 724 adamımızın 60'ı
  • 2:47 - 2:48
    hâlâ yaşıyor,
  • 2:48 - 2:51
    hâlâ araştırmaya katılıyor,
  • 2:51 - 2:53
    çoğu 90'lı yaşlarındalar.
  • 2:54 - 2:55
    Şimdi de bu adamların
  • 2:55 - 2:59
    2000'den fazla çocuğunu
    incelemeye başlıyoruz.
  • 3:00 - 3:02
    Ben de,
    araştırmanın dördüncü yöneticisiyim.
  • 3:03 - 3:08
    1938'den beri,
    iki grup adamın yaşamlarını izledik.
  • 3:08 - 3:10
    İlk grup, araştırmaya başladığında
  • 3:10 - 3:13
    Harvard College'da
    ikinci sınıf öğrencisiydi.
  • 3:13 - 3:16
    Hepsi, üniversiteyi
    II. Dünya Savaşı sırasında bitirdi
  • 3:16 - 3:18
    ve sonrasında çoğu görev almak üzere
    savaşa katıldı.
  • 3:19 - 3:21
    İzlediğimiz ikinci grup ise,
  • 3:21 - 3:26
    Boston'ın en yoksul muhitlerinden,
  • 3:26 - 3:28
    araştırmaya
    1930'ların Boston'ındaki
  • 3:28 - 3:31
    en sorunlu ve yoksul
  • 3:31 - 3:33
    bazı ailelerinden oldukları için
  • 3:33 - 3:36
    özellikle seçilen bir grup erkekti.
  • 3:36 - 3:40
    Ekseri gecekondularda, birçoğu sıcak ve
    soğuk musluk suyundan yoksun yaşıyordu.
  • 3:43 - 3:44
    Araştırmaya katıldıklarında,
  • 3:44 - 3:47
    bu gençlerin hepsiyle görüşme yapıldı.
  • 3:47 - 3:50
    Muayeneden geçirildiler.
  • 3:50 - 3:53
    Evlerine gidip anne-babalarıyla görüştük.
  • 3:53 - 3:56
    Sonra bu gençler,
  • 3:56 - 3:58
    her kesimden yetişkinler oldular.
  • 3:58 - 4:04
    Fabrika sahibi, avukat, duvarcı
    ve doktor oldular,
  • 4:04 - 4:07
    biri de Birleşik Devletler Başkanı.
  • 4:08 - 4:12
    Bazıları alkol bağımlısı oldu.
    Birkaçında şizofreni ortaya çıktı.
  • 4:13 - 4:16
    Kimi sınıf atladı;
  • 4:16 - 4:19
    en alttan mümkün olduğu kadar en üste
  • 4:19 - 4:22
    ve kimisi bu yolculuğu aksi yönde yaptı.
  • 4:24 - 4:26
    Bu araştırmanın kurucuları
  • 4:26 - 4:28
    hiçbir suretle
    benim bugün burada durup
  • 4:29 - 4:33
    75 yıl sonra, size bu araştırmanın
    hâlâ sürdüğünü söyleyeceğimin
  • 4:33 - 4:36
    hayalini bile kurmamışlardır.
  • 4:37 - 4:41
    Her iki yılda bir, sabırlı ve kendilerini
    bu işe adamış araştırma grubumuz
  • 4:41 - 4:44
    deneklerimizi arar ve onlara tekrar
  • 4:44 - 4:47
    yaşamlarına dair bir takım sorular
    yöneltebilir miyiz diye sorar.
  • 4:48 - 4:52
    Boston'ın yoksul kesiminden birçok erkek
  • 4:52 - 4:56
    "Neden hala beni incelemek istiyorsunuz?
    Hayatım hiç de ilginç değil." diye sorar.
  • 4:57 - 4:59
    Harvard erkekleri bu soruyu asla sormaz.
  • 4:59 - 5:04
    (Gülüşmeler)
  • 5:09 - 5:12
    Bu hayatları iyice anlayabilmek için,
  • 5:12 - 5:15
    onlara sadece anketler yapmıyoruz.
  • 5:15 - 5:17
    Onlarla yaşadıkları yerde görüşürüz.
  • 5:17 - 5:20
    Doktorlarından
    hastalık geçmişlerini alırız.
  • 5:20 - 5:23
    Kan testi, beyin taraması yaparız,
  • 5:23 - 5:24
    çocuklarıyla konuşuruz.
  • 5:24 - 5:30
    Eşleriyle en derin meselelerini konuşurken
    videolarını çekeriz.
  • 5:30 - 5:33
    Yaklaşık on yıl önce, en sonunda eşlere,
  • 5:33 - 5:36
    araştırmanın üyeleri olarak
    bize katılırlar mı diye sorduğumuzda,
  • 5:36 - 5:38
    kadınların çoğu "Anlaşılan zamanı geldi."
    dedi.
  • 5:38 - 5:39
    (Gülüşmeler)
  • 5:39 - 5:41
    Peki neler öğrendik?
  • 5:41 - 5:46
    Bu hayatlardan ortaya çıkardığımız
  • 5:46 - 5:49
    on binlerce sayfalık bilgiden
    alınan dersler
  • 5:50 - 5:51
    neler?
  • 5:52 - 5:57
    Zenginlik, şöhret ya da
    çok çalışmakla ilgili değiller.
  • 5:59 - 6:05
    Bu 75 yıllık araştırmadan aldığımız
    en net mesaj şudur:
  • 6:05 - 6:10
    İyi ilişkiler bizi daha mutlu
    ve daha sağlıklı tutar. Bu kadar.
  • 6:11 - 6:15
    İlişkilerle ilgili üç büyük ders aldık.
  • 6:15 - 6:19
    Birincisi, sosyal ilişkilerin
    gerçekten yararlı olduğudur
  • 6:19 - 6:21
    ve yalnızlıksa öldürür.
  • 6:21 - 6:25
    Sonunda,
    aileye, arkadaşlara, topluma
  • 6:25 - 6:28
    daha sosyal bir şekilde
    bağlı olan insanların,
  • 6:28 - 6:33
    daha mutlu, bedensel olarak daha sağlıklı
    olduğu ve çevresi daha sınırlı kişilerden
  • 6:33 - 6:36
    daha uzun yaşadığı anlaşıldı.
  • 6:36 - 6:40
    Ayrıca yalnız yaşamanın
    zararlı olduğu ortaya çıktı.
  • 6:40 - 6:45
    Diğerlerinden daha yalnız olan insanlar,
  • 6:45 - 6:48
    daha mutsuz olduklarını,
  • 6:48 - 6:51
    sağlıklarının
    orta yaşların başlarında bozulduğunu,
  • 6:51 - 6:53
    beyin fonksiyonlarının
    daha erken gerilediğini
  • 6:53 - 6:57
    ve yalnız olmayanlardan
    daha kısa yaşadıklarını anlar.
  • 6:58 - 7:01
    Üzücü gerçek şudur ki;
    ileride
  • 7:01 - 7:06
    her beş Amerikalıdan en az biri
    yalnız olduğundan şikayet edecek.
  • 7:07 - 7:10
    Kalabalıkta da yalnız olabildiğinizi
  • 7:10 - 7:12
    ve evliyken yalnız olabileceğinizi
    biliyoruz,
  • 7:12 - 7:15
    dolayısıyla aldığımız ikinci büyük ders;
  • 7:15 - 7:18
    sadece sahip olduğunuz
    arkadaşlarınızın sayısı
  • 7:18 - 7:21
    ve karşılıklı saygıya dayalı ilişki içinde
    olup olmadığınız değil,
  • 7:21 - 7:26
    önemli olan,
    yakın ilişkilerinizin mahiyetidir.
  • 7:27 - 7:28
    Anlaşmazlıkların ortasında yaşamanın
  • 7:28 - 7:31
    sağlığımıza zararlı olduğu
    ortaya çıktı.
  • 7:31 - 7:35
    Örneğin, şiddetli geçimsizliğin olduğu,
    muhabbetin olmadığı evliliklerin
  • 7:35 - 7:41
    sağlığımıza zararlı olduğu, belki de
    boşanmaktan daha kötü olduğu anlaşıldı.
  • 7:41 - 7:46
    Ayrıca güzel, sıcak ilişkiler yaşamak
    koruyucudur.
  • 7:46 - 7:48
    Deneklerimizi
    80'li yaşları boyunca izlediğimizden,
  • 7:49 - 7:52
    geçmişe dönüp onların orta yaşlı
    hallerine bakmak,
  • 7:52 - 7:54
    ve kimlerin
  • 7:54 - 7:58
    mutlu, sağlıklı seksenlikler olup
    kimlerin olmayacağını
  • 7:58 - 8:00
    tahmin edebileceğimizi görmek istedik.
  • 8:00 - 8:04
    50 yaşlarında olduğu zamanlar
    hakkında bildiğimiz her şeyi
  • 8:04 - 8:05
    bir araya getirdiğimizde,
  • 8:06 - 8:09
    nasıl yaşlanacaklarını gösteren
  • 8:09 - 8:12
    orta yaş kolesterol düzeyleri değildi.
  • 8:12 - 8:15
    İlişkilerinden
    ne kadar memnuniyet duyduklarıydı.
  • 8:15 - 8:20
    50 yaşında,
    en tatminkar ilişkileri olan insanlar,
  • 8:20 - 8:22
    80 yaşında en sağlıklı olanlardı.
  • 8:24 - 8:27
    İyi, samimi ilişkilerin bizi
  • 8:27 - 8:30
    yaşlılığın bazı sonuçlarından koruduğu
    görünüyor.
  • 8:30 - 8:34
    Eşlik ettiğimiz
    en mutlu erkekler ve kadınlar
  • 8:34 - 8:37
    80'li yaşlarında,
  • 8:37 - 8:39
    bedenen daha çok acıları olduğu günler
  • 8:40 - 8:41
    ruhen mutlu olduklarını belirtti.
  • 8:42 - 8:46
    Fakat, mutsuz ilişkileri olan insanlar
  • 8:46 - 8:49
    bedenen daha çok acıları olduğunu
    söyledikleri günler
  • 8:49 - 8:52
    bunun daha fazla duygusal acıyla
    arttığını bildirdi.
  • 8:52 - 8:57
    İlişkiler ve sağlığa dair çıkardığımız
    üçüncü büyük ders,
  • 8:57 - 9:00
    iyi ilişkilerin sadece vücudumuzu değil
  • 9:00 - 9:02
    beynimizi de koruduğudur.
  • 9:02 - 9:07
    80'li yaşlarınızda,
    diğer kişiye
  • 9:07 - 9:11
    güvenle bağlanmış ilişki içinde olmanın
    koruyucu olduğu anlaşıldı,
  • 9:11 - 9:13
    öyle ki, ihtiyaç duyduklarında
  • 9:13 - 9:17
    diğerine gerçekten güvenebileceklerini
    hissettikleri ilişkileri olan insanlar,
  • 9:17 - 9:21
    hafızaları daha uzun süre
    kuvvetli kalan insanlardır.
  • 9:21 - 9:22
    Partnerine tam olarak
  • 9:22 - 9:26
    güvenebileceğini hissedemediği
    ilişkileri olanlar,
  • 9:26 - 9:29
    erken hafıza zayıflığı çeken insanlardır.
  • 9:31 - 9:34
    İyi ilişkiler de
    her zaman sorunsuz olacak değil.
  • 9:34 - 9:38
    Seksenlerindeki çiftlerimizden bazıları
    birbirleriyle münakaşa ediyor,
  • 9:38 - 9:39
    her gün,
  • 9:39 - 9:43
    fakat diğerine gerçekten
    güvenebileceklerini hissettikleri sürece
  • 9:43 - 9:44
    zor zamanlarında,
  • 9:44 - 9:48
    bu kavgalar hafızalarını
    olumsuz etkilemiyor.
  • 9:50 - 9:52
    Demem o ki,
  • 9:52 - 9:58
    iyi, samimi ilişkiler sağlığımıza ve
    mutluluğumuza yararlıdır mesajı,
  • 9:58 - 10:01
    çok eski bir bilgeliktir.
  • 10:01 - 10:05
    Neden bunu anlaması bu kadar zor ve
    kulak ardı etmesi bu kadar kolay?
  • 10:06 - 10:07
    İnsan olduğumuz için.
  • 10:07 - 10:10
    İstediğimiz şey anlık bir çözüm,
  • 10:10 - 10:12
    hayatlarımızı güzelleştirecek
  • 10:12 - 10:14
    ve bu şekilde tutacak
    elde edebileceğimiz bir şey.
  • 10:15 - 10:19
    İlişkiler, darmadağın ve karmaşıklar
  • 10:19 - 10:22
    ve aileye ve arkadaşlara
    yönelmenin zorluğu
  • 10:23 - 10:25
    çekici ve büyüleyici olmamasıdır.
  • 10:25 - 10:29
    Ayrıca ömür boyu olmasıdır. Asla bitmez.
  • 10:29 - 10:34
    75 yıllık araştırmamızda,
    emekliliğinde en mutlu olan insanlar,
  • 10:34 - 10:39
    iş arkadaşları yerine bilfiil yeni
    oyun arkadaşları koymaya çalışanlardı.
  • 10:39 - 10:42
    Tıpkı bu yeni araştırmadaki
    Y nesli gibi,
  • 10:42 - 10:46
    deneklerimizin birçoğu
    genç yetişkinler olarak yola çıktıklarında
  • 10:46 - 10:50
    şöhret ve zenginliğin ve yüksek başarının,
    iyi bir hayata sahip olmak için
  • 10:50 - 10:54
    kovalamaları gereken şeyler olduğuna
    gerçekten inanıyordu.
  • 10:54 - 10:58
    Fakat tekraren, bu 75 yılın üzerine,
    araştırmamız
  • 10:58 - 11:04
    en başarılı olan insanların
    aile, arkadaşlar ve toplumla
  • 11:04 - 11:07
    ilişkilere eğilenler olduğunu gösterdi.
  • 11:09 - 11:11
    Peki ya siz?
  • 11:11 - 11:15
    25 yaşındasınız diyelim,
    ya da 40 veya 60 yaşında.
  • 11:16 - 11:19
    İlişkilere önem vermek
    acaba nasıl görünüyor?
  • 11:20 - 11:23
    Neredeyse sonsuz ihtimal var.
  • 11:24 - 11:30
    Filmin süresini insanlara zaman ayırmakla
    değiştirmek kadar basit bir şey olabilir
  • 11:30 - 11:34
    ya da bitkin bir ilişkiyi, birlikte
    yeni bir şeyler yaparak canlandırmak,
  • 11:34 - 11:36
    uzun yürüyüşler veya gece buluşmaları...
  • 11:37 - 11:42
    ya da senelerdir konuşmadığınız
    aile ferdine ulaşmak olabilir,
  • 11:42 - 11:46
    çünkü şu pek bilindik aile kavgaları
  • 11:46 - 11:48
    kin tutan insanları
  • 11:48 - 11:50
    olumsuz anlamda etkiler.
  • 11:52 - 11:56
    Konuşmamı Mark Twain'in bir sözüyle
    kapatmak istiyorum.
  • 11:57 - 12:00
    Yüzyıldan fazla bir süre önce,
  • 12:00 - 12:02
    geri dönüp hayatına bakmış
  • 12:02 - 12:04
    ve şunu yazmıştı:
  • 12:05 - 12:09
    "Hayat öyle kısa ki;
  • 12:09 - 12:14
    tartışmalara, özür dilemelere
    kıskançlıklara, hesap sormalara zaman yok.
  • 12:15 - 12:18
    Sadece sevmek için zaman var
  • 12:18 - 12:21
    ve bunun için, tabiri caizse sadece
    'bir an' var."
  • 12:23 - 12:27
    Sağlıklı bir hayat,
    iyi ilişkilerle inşa edilir.
  • 12:27 - 12:28
    Teşekkür ederim.
  • 12:28 - 12:34
    (Alkışlar)
Title:
Hayatı güzelleştiren şey nedir? En uzun süreli mutluluk araştırmasından dersler
Speaker:
Robert Waldinger
Description:

Bizi mutlu ve sağlıklı tutan şeyler nedir? Eğer şöhret ve para olduğunu düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz, ancak psikiyatri uzmanı Robert Waldinger'a göre yanılıyorsunuz. Yetişkin gelişimi üzerine yapılan 75 yaşındaki bir araştırmanın yöneticisi olarak Waldinger, gerçek mutluluk ve memnuniyet üzerine benzeri görülmemiş verilere sahip. Bu konuşmasında, araştırmadan çıkarılan, bazıları uygulanabilir olduğu kadar eski bilgelikler olan tatmin edici, uzun ömürlü ilişkilerin nasıl kurulacağına dair üç önemli dersi paylaşıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:46

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions