< Return to Video

Kèn tuba mông và nghệ thuật thời Trung Cổ? - Michelle Brown

  • 0:06 - 0:09
    Một con thỏ cố
    chơi đàn dương cầm,
  • 0:09 - 0:11
    trong khi một kỵ sĩ chiếu đấu
    với con sên khổng lồ
  • 0:11 - 0:15
    và một người đàn ông khỏa thân
    đang thổi kèn bằng mông.
  • 0:15 - 0:19
    Được vẽ bằng cọ đuôi lông sóc
    trên giấy da thuộc hay giấy giả da
  • 0:19 - 0:22
    bởi các linh mục, nữ tu và thợ thủ công,
  • 0:22 - 0:27
    những hình minh họa kỳ lạ này
    thường được tìm thấy bên lề
  • 0:27 - 0:29
    các cuốn sách thời Trung Cổ.
  • 0:29 - 0:35
    Chúng tự thân
    cũng đã kể một câu chuyện thú vị.
  • 0:35 - 0:38
    Một vài hình ảnh xuất hiện
    trên nhiều bản chép khác nhau,
  • 0:38 - 0:42
    thường để củng cố nội dung tôn giáo
    của quyển sách mà chúng minh họa.
  • 0:42 - 0:46
    Ví dụ như, một con nhím nhặt trái cây
    bằng những gai nhọn
  • 0:46 - 0:50
    có thể minh họa cho việc ác quỷ
    lấy trộm kết quả của đức tin--
  • 0:50 - 0:54
    hay Chúa lấy đi
    phần tội lỗi của loài người.
  • 0:54 - 0:58
    Truyền thuyết Trung Cổ nói rằng
    thợ săn chỉ có thể bắt được kỳ lân
  • 0:58 - 1:01
    khi nó đặt sừng
    lên đùi của thiếu nữ đồng trinh,
  • 1:01 - 1:05
    nên kỳ lân có thể
    là hình tượng của đam mê nhục dục
  • 1:05 - 1:08
    hay cũng có thể là
    Chúa bị kẻ thù bắt đi.
  • 1:08 - 1:12
    Trong khi đó, thỏ có thể biểu trưng
    cho dục vọng của loài người—
  • 1:12 - 1:17
    và có thể tự chuộc tội
    bằng việc cố tạo ra âm nhạc thiêng liêng.
  • 1:17 - 1:21
    Những hình tượng ấy vốn rất phổ biến
    thời Trung Cổ Châu Âu,
  • 1:21 - 1:24
    trong nhiều loại hình nghệ thuật
    đến truyền miệng dân gian,
  • 1:24 - 1:28
    một vài trong số đó
    phát triển bí ẩn qua nhiều thế kỷ.
  • 1:28 - 1:31
    Ngày nay, không ai có thể biết chắc
  • 1:31 - 1:34
    ý nghĩa của trận chiến
    giữa kỵ sĩ và con sên—
  • 1:34 - 1:38
    hay lý do vì sao
    ngài hầu như luôn thua cuộc.
  • 1:38 - 1:41
    Con sên có thể là biểu tượng
    của cái chết không thể tránh khỏi,
  • 1:41 - 1:44
    thứ có thể đánh bại
    ngay cả kỵ sĩ mạnh nhất.
  • 1:44 - 1:48
    Cũng có thể, nó đại diện
    cho lòng khiêm tốn,
  • 1:48 - 1:50
    và kỵ sĩ phải vượt qua lòng tự tôn.
  • 1:50 - 1:55
    Trong nhiều bản chép
    từ sách tôn giáo hay văn học cổ,
  • 1:55 - 2:00
    thợ làm sách bộc lộ suy nghĩ, quan điểm
    qua những hình minh họa.
  • 2:00 - 2:02
    Kèn tuba mông, là một ví dụ,
  • 2:02 - 2:05
    một cách bày tỏ sự phản đối--
  • 2:05 - 2:10
    hay tạo thêm sự mỉa mai
    cho hành động trong văn bản.
  • 2:10 - 2:14
    Minh họa cũng có thể được dùng
    để tạo ra bình luận chống đối chính trị.
  • 2:14 - 2:16
    Quyển "Smithfield Decretals"
  • 2:16 - 2:20
    ghi chép bộ luật và hình phạt
    của Nhà thờ dành cho kẻ phạm luật.
  • 2:20 - 2:24
    Nhưng minh họa bên lề lại là hình ảnh
    một con cáo bị ngỗng treo cổ,
  • 2:24 - 2:29
    ám chỉ thường dân có thể
    lật đổ quyền lực của kẻ thống trị.
  • 2:29 - 2:31
    Trong quyển "Chronica Majora,"
  • 2:31 - 2:34
    Matthew Paris đã tóm tắt
    một vụ bê bối đương thời:
  • 2:34 - 2:36
    Hoàng tử Griffin xứ Wales
  • 2:36 - 2:40
    gieo mình từ tháp London.
  • 2:40 - 2:43
    Một số tin rằng
    Hoàng tử bị ngã, Paris viết,
  • 2:43 - 2:45
    trong khi số còn lại nghĩ rằng
    Ngài bị đẩy xuống.
  • 2:45 - 2:47
    Ông đã vẽ vào lề sách,
  • 2:47 - 2:50
    miêu tả Hoàng tử
    lao xuống tháp
  • 2:50 - 2:53
    khi đang cố trốn thoát
    bằng sợi dây bện từ ga trải giường.
  • 2:53 - 2:57
    Một số hình vẽ bên lề
    kể câu chuyện mang tính cá nhân hơn.
  • 2:57 - 2:59
    "The Luttrell Psalter"
    là cuốn sách
  • 2:59 - 3:03
    về thánh thi và cầu nguyện
    được Sir Geoffrey Luttrell đặt chép,
  • 3:03 - 3:05
    miêu tả một thiếu nữ đang chải tóc,
  • 3:05 - 3:08
    trong khi một thanh niên
    đang cố bắt chim bằng vợt lưới.
  • 3:08 - 3:11
    Tóc trên phần đầu cạo trọc của chàng
    đang mọc dài ra,
  • 3:11 - 3:15
    cho thấy chàng là một tu sĩ
    đang xao nhãng việc tu hành,
  • 3:15 - 3:18
    ám chỉ vụ bê bối trong gia đình
  • 3:18 - 3:21
    mà tu sĩ trẻ tuổi đã chạy trốn
    cùng con gái Elizabeth của Sir Geoffrey.
  • 3:21 - 3:26
    Cố vấn tâm linh của gia đình
    đã vẽ điều đó vào cuốn sách
  • 3:26 - 3:28
    như nhắc nhở khách hàng
    về tội lỗi
  • 3:28 - 3:32
    và động viên tinh thần họ.
  • 3:32 - 3:35
    Một số họa sĩ, thậm chí,
    còn vẽ chính mình vào bản chép.
  • 3:35 - 3:39
    Hình ảnh mở đầu trong sách
    của Christine de Pisan
  • 3:39 - 3:43
    miêu tả ông giới thiệu bản chép của mình
    đến Nữ hoàng nước Pháp.
  • 3:43 - 3:47
    Quá ấn tượng
    với những tác phẩm trước của de Pisan,
  • 3:47 - 3:49
    Nữ hoàng đã đặt chép
    một bản cho riêng mình.
  • 3:49 - 3:51
    Sự đỡ đầu của Hoàng gia
  • 3:51 - 3:55
    cho phép bà thành lập
    một nhà xuất bản riêng tại Paris.
  • 3:55 - 4:00
    Truyền thống chép tay này
    kéo dài cả ngàn năm.
  • 4:00 - 4:05
    Những bản chép bởi
    cá nhân hay nhóm được sử dụng rộng rãi
  • 4:05 - 4:10
    như sách cầu nguyện cá nhân,
    sách phụng sự nhà thờ, sách giáo khoa,
  • 4:10 - 4:14
    và bùa hộ mạng
    mang theo vào chiến trận.
  • 4:14 - 4:16
    Xuyên suốt tất cả những biến tấu này,
  • 4:16 - 4:18
    những hình vẽ nhỏ, phức tạp bên lề
  • 4:18 - 4:22
    chính là cánh cửa độc đáo đi vào
    tâm trí các họa sĩ thời Trung Cổ.
Title:
Kèn tuba mông và nghệ thuật thời Trung Cổ? - Michelle Brown
Speaker:
Michelle Brown
Description:

Xem bài giảng đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/what-is-a-butt-tuba-and-why-is-it-in-medieval-art-michelle-brown

Một con thỏ cố chơi đàn dương cầm, trong khi một kỵ sĩ chiến đấu với con sên khổng lồ và một người đàn ông khỏa thân đang thổi kèn bằng mông. Được vẽ bằng cọ đuôi lông sóc trên giấy da thuộc hay giấy giả da bởi các linh mục, nữ tu và thợ thủ công, những hình minh họa kỳ lạ này thường được tìm thấy bên lề các cuốn sách thời Trung Cổ. Cùng Michelle Brown khám phá lịch sử và truyền thống đặc sắc của văn bản chép tay có minh hoạ.

Bài giảng: Michelle Brown, đạo diễn: WOW-HOW Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:22

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.