Neden ökse otu altında öpüşüyoruz? - Carlos Reif
-
0:07 - 0:10Ökse otu görmek koşarak uzaklaşmanıza
-
0:10 - 0:12ya da gözünüze birisini kestirmişseniz,
-
0:12 - 0:15kar beyazı yemişlerin altında
fırsat gözetmenize sebep olabilir. -
0:15 - 0:19Peki bu neşeli ökse otu altında
öpüşme geleneği -
0:19 - 0:20nasıl ortaya çıktı?
-
0:20 - 0:24Uzun soluklu bu gelenek
mitoloji ve bitkinin -
0:24 - 0:26biyolojisini bir araya getiriyor.
-
0:26 - 0:28Ökse otunun dünya
üzerinde binden fazla -
0:28 - 0:31çeşidi bulunmaktadır.
-
0:31 - 0:34Hatta, eski Avrupalılar
bitkinin sıra dışı yetişme -
0:34 - 0:36doğasından çok etkilenmiş
-
0:36 - 0:39ve bitkiye efsane ve mitolojilerinde
yer vermişlerdir. -
0:39 - 0:40Eski Roma'da ise,
-
0:40 - 0:44Büyük Pliny, eski İngiltere'deki
Druid ruhbanlığın ökse otunun Tanrılar -
0:44 - 0:49tarafından cennetten gönderildiğine
inandıklarından söz etmektedir. -
0:49 - 0:53Bu bitkinin belirli ağaçların
üst dallarındaki alışılmadık -
0:53 - 0:55konumunu açıklamaktaydı.
-
0:55 - 0:57Ayrıca iyileştirme gücü olduğuna
-
0:57 - 1:00ve doğurganlık sağladığına inanıyorlardı.
-
1:00 - 1:03Bu sırada, İskandinav efsanesi
Tanrı Baldr ve sevgi dolu, -
1:03 - 1:08aşk, evlilik ve bereket
tanrıçası annesi Frigg'in hikâyesinde -
1:08 - 1:11bitkinin mistik özellikleri anlatılıyordu.
-
1:11 - 1:15Frigg, oğlunu o kadar
çok seviyordu ki bütün bitki, -
1:15 - 1:16hayvan
-
1:16 - 1:20ve cansız nesneye ona
zarar vermeme yemini ettirdi. -
1:20 - 1:23Bu hevesinden dolayı
ökse otunu göz ardı etti. -
1:23 - 1:26Muzip tanrı Loki bu hatayı fark etti
-
1:26 - 1:29ve Baldr'ın kalbini ökse otundan
-
1:29 - 1:31oyulmuş bir ok ile deldi.
-
1:31 - 1:33Frigg öyle bir üzüntüyle ağladı ki
-
1:33 - 1:36bu damlalar ökse otunun
inci rengi yemişlerini oluşturdu, -
1:36 - 1:40tanrıların ona acıyarak Baldr'ı
diriltme kararı vermesi sağladı. -
1:40 - 1:43Bu haberi duyan Frigg,
bu sefer de o kadar sevinmişti ki -
1:43 - 1:47ökse otunu bir ölüm simgesinden
-
1:47 - 1:49barış ve aşk simgesine dönüştürdü.
-
1:49 - 1:52Bütün kavgalar için
bir günlük ateşkes yapılmasını -
1:52 - 1:56ve dünyaya sevgiyi yaymak için
herkesin otun altından geçince -
1:56 - 1:59kucaklaşmasını emretti.
-
1:59 - 2:0017. yüzyılda,
-
2:00 - 2:03Yeni Dünya'ya gelen İngiliz koloniciler
-
2:03 - 2:05farklı ancak çok benzer
görünüşlü bir ökse otu -
2:05 - 2:07türüyle karşılaştılar.
-
2:07 - 2:11Sihir, bereket ve sevgi
öykülerini bu bitkiye atfederek -
2:11 - 2:16ökse otu asma geleneğini
Avrupa'dan Amerika'ya taşıdılar. -
2:16 - 2:1818. yüzyıla geldiğimizde,
-
2:18 - 2:21Britanya'da insanlar bunu
bir Hristiyan geleneğine çevirdiler, -
2:21 - 2:25ama bu gelenek hayal gücünden
çok daha fazlasına dayanıyor. -
2:25 - 2:28Bütün geleneği bitkinin ilgi çekici
biyolojik özelliklerine borçluyuz. -
2:28 - 2:31Ökse otunu neşeli bir süs olarak görüyoruz
-
2:31 - 2:37ama doğada ağaç dallarına yayılan
bitki kısmen asalak bir bitki. -
2:37 - 2:40Ökse otu haustoria olarak bilinen
-
2:40 - 2:42ve ağaç dallarını delerek kendilerini
-
2:42 - 2:44taşıyan ağaçtan su ve mineral sömüren
-
2:44 - 2:47modifiye köklerle yaşıyor.
-
2:47 - 2:49Yakın ağaçları tohumlarıyla
kolonize eden ökse otu, -
2:49 - 2:52serpilme işlemi için kuşlar
-
2:52 - 2:54ve diğer canlılardan yararlanıyor.
-
2:54 - 2:57Ökse otunun yapışkan
beyaz yemişlerini yiyen kuşlar -
2:57 - 3:01bazen bu tohumlardan ağaç kabuğuna
sürtünerek kurtuluyorlar. -
3:01 - 3:05Ya da şansın yardımıyla, sindirilmez
tohumları bir ağaca dışkılıyorlar, -
3:05 - 3:09tohumlar çimlenerek büyüyorlar.
-
3:09 - 3:11Esnekliği ve çevredeki ağaçlar
yaprak döktüğünde, -
3:11 - 3:14özlü kalan yapraklarıyla ökse otunun
-
3:14 - 3:18neden batıl inançlı atalarımızı
cezbettiğini anlayabilirsiniz. -
3:18 - 3:23Bunları bitkinin sihirli özellikleri
ve verimliliğine işaret olarak gördüler. -
3:23 - 3:26Bugün dahi, ökse otu beslediği
yabani hayat -
3:26 - 3:30çeşitliliği ile mucizeleri esinliyor.
-
3:30 - 3:34Bir asalaktan çok temel bir
canlı türü olarak biliniyor. -
3:34 - 3:36Çeşitli hayvanlar tarafından tüketiliyor,
-
3:36 - 3:37mesela karaca,
-
3:37 - 3:38Kanada geyiği,
-
3:38 - 3:39sincap,
-
3:39 - 3:39çizgili sincap,
-
3:39 - 3:40kirpi,
-
3:40 - 3:41nar bülbülü,
-
3:41 - 3:42mavi kuşlar,
-
3:42 - 3:43matemli kumru,
-
3:43 - 3:47ve Delias sınıfı kelebekleri kapsıyor.
-
3:47 - 3:49Bazı ökse otu türleri
sıkı çalılar oluşturuyor, -
3:49 - 3:53bunlar da farklı kuşlar için
mükemmel yuvalar sağlıyor. -
3:53 - 3:58Ağaçlarla olan asalak ilişkilerine rağmen,
-
3:58 - 4:00diğer bitkiler için faydası da oluyor.
-
4:00 - 4:03Örneğin, ardıçlar yemişe gelen kuşlardan
-
4:03 - 4:06faydalanmak için ökse otu
çevresinde filizleniyor. -
4:06 - 4:10Sağladığı bir çok faydayla
ökse otu çeşitliliği etkiliyor -
4:10 - 4:12ve eko-sistemin büyümesini sağlıyor.
-
4:12 - 4:16Bu ikonik bitki için yaşamın efsaneyi
taklit ettiğini söyleyebilirsiniz. -
4:16 - 4:20Ökse otu, doğada, nesneleri
bir araya getirme gücüne sahip -
4:20 - 4:23ve geleneklerimizde de bunun
gerçekleştiğini görüyoruz.
- Title:
- Neden ökse otu altında öpüşüyoruz? - Carlos Reif
- Speaker:
- Carlos Reif
- Description:
-
Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-kiss-under-mistletoe-carlos-reif
Ökse otu görüntüsü koşarak uzaklaşmanıza ya da gözünüze birisini kestirmiş iseniz kar beyazı yemişlerin altında fırsat gözetmenize sebep olabilir. Ancak bu neşeli ökse otu altında öpüşme geleneği nasıl ortaya çıktı? Carlos Reif bu uzun soluklu geleneğin nasıl mitoloji ve bu ilgi çekici bitkinin biyolojisini bir araya getirdiğini anlatıyor.
Dersi hazırlayan: Carlos Reif, canlandırma (animasyon): CUB Animation.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:42
![]() |
Eren Gokce approved Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Yunus ASIK accepted Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Yunus ASIK edited Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Ahmet M. ATEŞ edited Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Ahmet M. ATEŞ edited Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Ahmet M. ATEŞ edited Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? | |
![]() |
Ahmet M. ATEŞ edited Turkish subtitles for Why do we kiss under mistletoe? |