Điều gì sẽ xảy ra khi ưu tiên của truyền thông là lợi nhuận?
-
0:01 - 0:02Tôi muốn bắt đầu bằng câu chuyện
-
0:02 - 0:05về con ốc sên ở Paisley
-
0:05 - 0:08Vào buổi tối ngày 26/08/1928,
-
0:08 - 0:11May Donoghue đi tàu từ Glasgow
đến thị trấn Paisley, -
0:11 - 0:13cách thành phố 7 dặm về phía đông.
-
0:13 - 0:16Ở quán cà phê Wellmeadow,
-
0:16 - 0:19cô dùng 1 cốc Scots
với kem nổi. -
0:19 - 0:21Món này gồm có
kem và bia gừng. -
0:21 - 0:22Một người bạn
đã mua nó cho cô ấy -
0:23 - 0:25Người ta mang đến chai bia gừng
màu nâu đục -
0:25 - 0:29mang nhãn "D. Stevenson,
Glen Lane, Paisley -
0:29 - 0:31Cô uống một ít kem nổi,
-
0:31 - 0:33nhưng khi đổ chỗ bia gừng còn lại
-
0:33 - 0:35vào cốc
-
0:35 - 0:37một con ốc đang phân hủy
-
0:37 - 0:39nổi lên trên bề mặt cốc bia.
-
0:39 - 0:41Ba ngày sau, cô được đưa vào
-
0:41 - 0:42Bệnh viện Hoàng gia Glasgow
-
0:42 - 0:44được chẩn đoán bị viêm dạ dày
-
0:44 - 0:46và bị sốc.
-
0:46 - 0:49Việc May Donoghue khởi kiện
hãng Stevenson sau sự cố trên -
0:49 - 0:52đã thiết lập một tiền lệ pháp lý
rất quan trọng: -
0:52 - 0:54Toà án phát quyết
hãng bia gừng Stevenson -
0:54 - 0:57phải chịu trách nhiệm chăm sóc
-
0:57 - 0:58đối với May Donoghue
-
0:58 - 1:00dù giữa họ không hề có
hợp đồng ràng buộc nào, -
1:00 - 1:03và thực tế May còn
không phải là người mua đồ uống. -
1:03 - 1:06Một trong các thẩm phán,
Ngài Atkin, có nói rằng: -
1:06 - 1:09Mọi người phải cẩn thận để tránh
các hành vi hay thiết sót -
1:09 - 1:11mà có thể nhìn thấy trước là
-
1:11 - 1:14sẽ gây hại cho những người xung quanh.
-
1:14 - 1:16Người ta lo rằng
nếu không có nghĩa vụ quan tâm -
1:17 - 1:18thì sẽ có bao nhiêu người có thể mắc
-
1:18 - 1:22bệnh viêm dạ dày ruột
trước khi Stevenson ngừng kinh doanh. -
1:22 - 1:24Bây giờ hãy bám vào câu chuyện ốc Paisley,
-
1:24 - 1:28bởi vì nó là một nền tảng quan trọng.
-
1:28 - 1:30Năm ngoái, Hansard Society,
một tổ chức từ thiện phi đảng phái -
1:30 - 1:32với nỗ lực tăng cường dân chủ nghị viện
-
1:32 - 1:35và khuyến khích công chúng
quan tâm nhiều hơn đến chính trị -
1:35 - 1:38đã công bố bản đánh giá hàng năm của họ
-
1:38 - 1:41về cam kết chính trị,
cùng với một phần phụ lục -
1:41 - 1:44về chính trị và các phương tiện truyền thông.
-
1:44 - 1:46Dưới đây là một vài kết quả khá thất vọng
-
1:46 - 1:48từ cuộc khảo sát đó
-
1:48 - 1:50Báo lá cải dường như không thúc đẩy
-
1:50 - 1:53các quyền chính trị của độc giả của họ
-
1:53 - 1:55cũng như của những người
-
1:55 - 1:58không đọc bất kì tờ báo nào.
-
1:58 - 2:01Những người chỉ đọc báo lá cải
có xu hướng đồng ý -
2:01 - 2:03với quan điểm chính trị tiêu cực
-
2:03 - 2:05nhiều gấp 2 lần so với
những người không đọc báo. -
2:05 - 2:07Họ không chỉ ít quan tâm chính trị,
-
2:07 - 2:10mà còn đang sử dụng
loại phương tiện truyền thông -
2:10 - 2:12có xu hướng làm tăng
những đánh giá tiêu cực về chính trị, -
2:12 - 2:15qua đó góp phần tạo ra một thái độ
buông xuôi và hoài nghi -
2:15 - 2:18về nền dân chủ và vai trò của mình trong đó.
-
2:18 - 2:20Không có gì ngạc nhiên khi bản báo cáo
kết luận rằng: -
2:20 - 2:24báo chí, đặc biệt là các tờ báo lá cải
-
2:24 - 2:26dường như không thấy được tầm quan trọng
-
2:26 - 2:29của họ trong nền dân chủ của chúng ta.
-
2:29 - 2:31Giờ thì tôi ngờ rằng liệu có ai trong phòng này
-
2:31 - 2:32sẽ nghiêm túc thách thức quan điểm đó.
-
2:32 - 2:35Nhưng nếu Hansard đúng, và thường là như vậy,
-
2:35 - 2:37thì chúng ta có một vấn đề rất nghiêm trọng,
-
2:37 - 2:39và tôi sẽ dành 10 phút tiếp theo
-
2:39 - 2:41tập trung vào vấn đề đó.
-
2:41 - 2:43Kể từ vụ Ốc sên ở Paisley,
-
2:43 - 2:45và đặc biệt là trong thập kỷ vừa qua,
-
2:45 - 2:47khái niệm về nghĩa vụ quan tâm
-
2:47 - 2:49đã được phát triển thêm nhiều
-
2:49 - 2:52vì nó liên quan đến một số khía cạnh
của xã hội dân sự. -
2:52 - 2:55Nhìn chung, nghĩa vụ quan tâm phát sinh khi
-
2:55 - 2:57hành động của một cá nhân hoặc một nhóm
-
2:57 - 3:00có khả năng gây ra thiệt hại
cho người khác, -
3:00 - 3:03về thể chất, tinh thần hay kinh tế.
-
3:03 - 3:05Nghĩa vụ này chủ yếu
tập trung vào một vài lĩnh vực như: -
3:05 - 3:08sự đồng cảm của chúng ta
với trẻ em và thanh thiếu niên, -
3:08 - 3:11với nhân viên phục vụ,
với người già và người ốm yếu. -
3:11 - 3:15Chúng ta hiếm khi tranh luận về những
vấn đề quan trọng không kém -
3:15 - 3:19xung quanh sự yếu kém của chính phủ hiện tại
-
3:19 - 3:23tới những quan điểm mà sự trung thực,
chính xác và khách quan -
3:23 - 3:25là nền tảng cơ bản
trong quá trình xây dựng -
3:25 - 3:27và áp dụng rộng rãi
-
3:27 - 3:29vào những vấn đề liên quan tới dân chủ.
-
3:29 - 3:31Và càng nghĩ nhiều về nó,
-
3:31 - 3:33bạn càng thấy kì lạ hơn.
-
3:33 - 3:34Vài năm trước, tôi đã có vinh dự
-
3:34 - 3:36tham gia khánh thành
một trường học mới -
3:36 - 3:37ở đông bắc nước Anh
-
3:37 - 3:41Nó đã được các học sinh
đổi tên thành Học viện 360. -
3:41 - 3:43Khi tôi bước qua cái cổng trường phủ kín cỏ
-
3:43 - 3:44rất ấn tượng của học viện.
-
3:44 - 3:46Trên bức tường trước mặt tôi
-
3:46 - 3:48là dòng chữ sáng lóa
-
3:48 - 3:51trích dẫn lới dạy nổi tiếng của Marcus Aurelius:
-
3:51 - 3:53Đừng nói những điều không đúng sự thật,
-
3:53 - 3:57đừng làm những điều không hợp lẽ phải.
-
3:57 - 3:59Thấy tôi nhìn chằm chằm vào câu trích,
ngài hiệu trưởng nói: -
3:59 - 4:01"Ồ, đó là phương châm của trường chúng tôi."
-
4:01 - 4:03Trên chuyến tàu trở lại London,
-
4:03 - 4:05tôi đã không thể ngừng nghĩ về điều đó.
-
4:05 - 4:07Tôi cứ nghĩ, chúng ta thực sự
phải cần đến hơn 2.000 năm -
4:07 - 4:12để chấp nhận rằng quan điểm
đơn giản trên của Marcus -
4:12 - 4:15là kỳ vọng tối thiểu của mỗi con người
với người khác hay sao? -
4:15 - 4:17Chẳng phải bây giờ là lúc để
chúng ta phát triển -
4:17 - 4:19khái niệm về nghĩa vụ quan tâm
-
4:19 - 4:21và thêm vào đó nghĩa vụ quan tâm
-
4:21 - 4:24đến những giá trị dân chủ vốn phổ biến
nhưng đang dần mất đi sao? -
4:24 - 4:28Sau cùng, sự bất cẩn trong nhiều ngành nghề
-
4:28 - 4:30có thể dễ dàng dẫn đến việc
bị buộc tội vô trách nhiệm. -
4:30 - 4:34Trong trường hợp đó, liệu chúng ta có thể
thực sự thoải mái khi nghĩ đến việc -
4:34 - 4:36thực tế chúng ta đang cẩu thả
-
4:36 - 4:39với chính sức khỏe của cộng đồng
-
4:39 - 4:41và những giá trị nền tảng của cộng đồng không?
-
4:41 - 4:44Dựa vào các bằng chứng,
có ai có thể nói một cách trung thực rằng -
4:44 - 4:48các phương tiện truyền thông
mà Hansard đã thẳng thắn lên án -
4:48 - 4:51đã đủ lưu tâm để tránh những hành động
-
4:51 - 4:54mà họ có thể đoán trước là có khả năng
-
4:54 - 4:56làm suy yếu hoặc thậm chí phá hoại
-
4:56 - 4:59sự ổn định vốn đã
mong manh của nền dân chủ. -
4:59 - 5:01Lúc này sẽ có những người sẽ cho rằng
-
5:01 - 5:03điều này sẽ dễ dàng biến tường thành
-
5:03 - 5:05hình thức kiểm duyệt, dù là tự kiểm duyệt.
-
5:05 - 5:07Nhưng tôi không đồng ý với lập luận đó.
-
5:07 - 5:09Chúng ta hoàn toàn có thể
-
5:09 - 5:11cân bằng giữa tự do ngôn luận
-
5:11 - 5:14và những trách nhiệm
đạo đức và xã hội to lớn hơn. -
5:14 - 5:16Hãy để tôi giải thích rõ hơn
bằng ví dụ -
5:16 - 5:19từ chính sự nghiệp làm phim của tôi.
-
5:19 - 5:21Trong suốt sự nghiệp,
tôi chưa bao giờ đồng ý rằng -
5:21 - 5:231 nhà làm phim nên đặt công việc của họ
-
5:23 - 5:26ở ngoài hoặc ở trên những giá trị sống
-
5:26 - 5:28mà họ tin là đúng đắn
-
5:28 - 5:31cho chính cuộc đời mình,
cho gia đình mình -
5:31 - 5:35và cho tương lai của cộng đồng
-
5:35 - 5:36Tôi sẽ nói rõ hơn.
-
5:36 - 5:39Một nhà làm phim có trách nhiệm
không bao giờ hạ thấp giá trị công việc của họ -
5:39 - 5:41xuống mức ít trung thực hơn
-
5:41 - 5:45so với thế giới mà họ muốn sống ở đó.
-
5:45 - 5:48Theo tôi, các nhà làm phim,
nhà báo, thậm chí các blogger -
5:48 - 5:51đều phải đối mặt với những kỳ vọng của xã hội
-
5:51 - 5:54cùng với việc phải kết hợp được
sức mạnh nội tại của môi trường -
5:54 - 5:58với các kỹ năng chuyên nghiệp
được mài dũa của họ. -
5:58 - 6:01Rõ ràng họ không bắt buộc phải làm điều đó,
-
6:01 - 6:03nhưng đối với các nhà làm phim tài năng,
các nhà báo có trách nhiệm -
6:03 - 6:07hoặc thậm chí blogger,
đó là việc không thể không làm. -
6:07 - 6:09Chúng ta luôn phải nhớ tới
quan điểm của chúng ta -
6:09 - 6:12về tự do cá nhân
và tự do sáng tạo, -
6:12 - 6:14là khái niệm tương đối mới
-
6:14 - 6:16trong lịch sử hệ tư tưởng phương Tây;
-
6:16 - 6:18và vì lý do đó,
nó thường bị đánh giá thấp -
6:18 - 6:21và có thể bị phá hoại rất nhanh chóng.
-
6:21 - 6:23Đó là một ước vọng dễ dàng mất đi,
-
6:23 - 6:25và một khi mất đi, một khi đầu hàng
-
6:25 - 6:28thì rất khó để tìm lại.
-
6:28 - 6:30Và việc đầu tiên để bảo vệ nó là
-
6:30 - 6:32phải có các tiêu chuẩn của riêng chúng ta,
-
6:32 - 6:36không phải những
biện pháp kiểm duyệt hay luật lệ, -
6:36 - 6:37mà là các chuẩn mực
và sự cầu toàn của chính chúng ta. -
6:37 - 6:39Sự cầu toàn khi chúng ta
-
6:39 - 6:41làm việc với người khác,
-
6:41 - 6:45và những chuẩn mực riêng mà chúng ta áp dụng
khi sống trong xã hội. -
6:45 - 6:46Và các tiêu chuẩn này
-
6:46 - 6:49cần phải phù hợp với
một chương trình nghị sự xã hội lâu dài. -
6:49 - 6:51Chúng là một phần của trách nhiệm tập thể,
-
6:51 - 6:54trách nhiệm của người nghệ sĩ hoặc của nhà báo
-
6:54 - 6:56là phải ứng xử với thế giới như những gì nó thực sự là.
-
6:56 - 6:58Và điều này phải song hành với
-
6:58 - 7:01trách nhiệm của các nhà lãnh đạo:
-
7:01 - 7:03phải đối mặt với thực tế xã hội
-
7:03 - 7:05và không để bị cám dỗ mà tham ô
-
7:05 - 7:08nguyên nhân cho sự yếu kém của xã hội.
-
7:08 - 7:10Tuy nhiên, rõ ràng là
-
7:10 - 7:13trong vài năm gần đây,
-
7:13 - 7:15nhiều bộ phận lớn trong mảng truyền thông
-
7:15 - 7:18đã làm ngơ với trách nhiệm này.
-
7:18 - 7:20Hệ quả là ở phương Tây,
-
7:20 - 7:23những chính sách quá đơn giản của các đảng đối lập,
-
7:23 - 7:25cùng với việc họ cố lôi kéo
-
7:25 - 7:27những người già đã vỡ mộng,
-
7:27 - 7:29và một bộ phận giới trẻ thờ ơ
-
7:29 - 7:31bị ám ảnh bởi những suy nghĩ tầm thường;
-
7:31 - 7:33và những suy nghĩ lệch lạc
-
7:33 - 7:35đang đe dọa sẽ khiến cho cuộc sống
-
7:35 - 7:37thiếu đi sự chủ động,
-
7:37 - 7:41những cuộc tranh luận
chuyên môn và sự gắn kết. -
7:41 - 7:43Và tôi xin nhấn mạnh vào sự chủ động.
-
7:43 - 7:45Ngay cả những nhà tự do
hăng hái nhất cũng cho rằng -
7:45 - 7:49lẽ ra vụ kiện giữa Donoghue và Stevenson
phải bị quăng ra khỏi tòa án -
7:49 - 7:50và rằng cuối cùng Stevenson
phải ngừng kinh doanh -
7:50 - 7:54nếu họ vẫn tiếp tục bán bia gừng với sên.
-
7:54 - 7:57Nhưng tôi nghĩ phần lớn chúng ta đều chấp nhận,
ở một mức độ nhất định, -
7:57 - 8:00việc chính quyền thực thi nghĩa vụ quan tâm.
-
8:00 - 8:03Và từ khóa ở đây là hợp lý.
-
8:03 - 8:07Quan tòa phải hỏi rằng:
liệu họ đã quan tâm đúng mức chưa -
8:07 - 8:08và liệu họ có nhìn thấy trước được
-
8:08 - 8:10hậu quả từ những hành vi của họ hay không?
-
8:10 - 8:13Khác với việc áp dụng quyền lực nhà nước,
-
8:13 - 8:17tôi muốn chúng ta hãy cùng áp dụng
một bài kiểm tra nhỏ về sự đúng mực -
8:17 - 8:19lên các phương tiện truyền thông,
-
8:19 - 8:22những người đã đặt ra những thái độ và nội dung
-
8:22 - 8:25cho nhiều cuộc thảo luận
về dân chủ của chúng ta. -
8:25 - 8:28Để dân chủ thực sự có hiệu lực,
-
8:28 - 8:31thì những người đàn ông
và những người phụ nữ biết suy nghĩ -
8:31 - 8:33cần dành thời gian để hiểu và tranh luận
về những vấn đề khó khăn phức tạp. -
8:33 - 8:35Và họ làm những việc ấy
-
8:35 - 8:38với nỗ lực đạt được sự thấu hiểu,
-
8:38 - 8:40để dù nếu có không đồng ý được với nhau,
-
8:40 - 8:42họ cũng sẽ cho ra được
một thỏa hiệp có tính khả thi. -
8:42 - 8:44Chính trị là về những sự lựa chọn,
-
8:44 - 8:48và trong những lựa chọn đó,
chính trị là về những ưu tiên. -
8:48 - 8:51Đó là việc hòa giải các mâu thuẫn về lợi ích,
dựa trên sự thật, -
8:51 - 8:56ở bất cứ nơi nào và bất cứ khi nào có thể.
-
8:56 - 8:59Nhưng nếu sự thật bị bóp méo,
-
8:59 - 9:02thì các giải pháp chỉ khiến cho mâu thuẫn sâu hơn
-
9:02 - 9:04và các áp lực và căng thẳng cho xã hội.
-
9:04 - 9:06là điều không thể tránh được.
-
9:06 - 9:08Các phương tiện truyền thông phải quyết định:
-
9:08 - 9:12Họ nhìn nhận vai trò
của mình là châm ngòi -
9:12 - 9:14hay cung cấp tin tức?
-
9:14 - 9:17Vì cuối cùng thì là sự kết hợp
-
9:17 - 9:19giữa lòng tin và sự lãnh đạo.
-
9:19 - 9:22Năm mươi năm trước,
Tổng thống Kennedy đã có -
9:22 - 9:232 bài phát biểu mang tính lịch sử,
-
9:23 - 9:27bài thứ nhất về giải trừ quân bị
và bài thứ hai là về nhân quyền. -
9:27 - 9:29Bài phát biểu đầu tiên
gần như ngay lực tức dẫn đến -
9:29 - 9:31Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân,
-
9:31 - 9:34và bài phát biểu thứ hai dẫn đến
Đạo Luật Nhân Quyền năm 1964. -
9:34 - 9:37Cả hai đều là những bước tiến quan trọng.
-
9:37 - 9:40Nếu hiểu rõ và được dẫn dẵn đúng đắn,
-
9:40 - 9:42dân chủ có thể đạt được những điều rất tuyệt vời,
-
9:42 - 9:44với một điều kiện tiên quyết.
-
9:44 - 9:47Chúng ta phải tin tưởng rằng
những người đưa ra những quyết định -
9:47 - 9:50đang hành động để vì lợi ích dân tộc
-
9:50 - 9:51chứ không phải vì bản thân họ.
-
9:51 - 9:54Chúng ta cần những
lựa chọn dựa trên thực tế, -
9:54 - 9:56được vạch ra rõ ràng,
-
9:56 - 9:57chứ không phải những lựa chọn
-
9:57 - 9:59đưa ra bởi một vài tập đoàn quyền lực
-
9:59 - 10:02luôn theo đuổi những kế hoạch hạn hẹp.
-
10:02 - 10:04nhưng những thông tin chính xác,
khách quan -
10:04 - 10:06mà chúng ta dựa trên đó để
đưa ra quyết định của riêng mình. -
10:06 - 10:08Nếu muốn con cháu mình
-
10:08 - 10:11có một cuộc sống đầy đủ và tốt đẹp,
-
10:11 - 10:14chúng ta cần phải thực hiện
-
10:14 - 10:15nghĩa vụ quan tâm
ở mức cao nhất có thể -
10:15 - 10:18vì một nền dân chủ mạnh mẽ
và hi vọng là sẽ kéo dài. -
10:18 - 10:20Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
-
10:20 - 10:24(Vỗ tay)
- Title:
- Điều gì sẽ xảy ra khi ưu tiên của truyền thông là lợi nhuận?
- Speaker:
- David Puttnam
- Description:
-
Trong bài nói chuyện sâu sắc của mình, David Putnam đưa ra một câu hỏi lớn về truyền thông: Có sự ràng buộc nào về mặt đạo đức trong việc cung cấp cho người xem đầy đủ thông tin, hay có chăng sự tự do theo đuổi lợi nhuận bằng bất cứ giá nào, cũng giống như các loại hình kinh doanh khác? Từ đó, ông đưa ra một giải pháp táo bạo cho sự cân bằng giữa lợi nhuận và trách nhiệm... dù bạn có thể không hoàn toàn đồng ý. (Ghi hình tại sự kiện TEDxHouse of Parliament)
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:41
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen commented on Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen edited Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen edited Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen edited Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen accepted Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen edited Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? | ||
Son Nguyen edited Vietnamese subtitles for Does the media have a "duty of care"? |
Son Nguyen
Bạn ơi,
Chú ý phần timing (canh thời gian hiện subtitle).
Phần subtitle hiện giờ bị lệch rất nhiều so với bài nói.