Que papel xoga a sorte na túa vida?

A sorte xoga un papel moito máis importante nas nsoas vidas do que nos gustaría admitir, di o psicólogo Barry Schwartz. Por suposto, o traballo duro e seguir as regras pode levarte lonxe, pero o resto redúcese a pura sorte.
Schwartz examina a esquecida relación entre a sorte, o mérito e o éxito, ofrecendo unha solución interesante para igualar as oportunidades, comezando coas admisións á universidade.

Ola a todo o mundo.

Hónrame estar aquí
falando con vós,

hoxe falarei de sorte e xustiza

e da relación entre ambas.

Hai uns anos,

un antigo estudante meu chamoume

para falar da súa filla.

Ela era estudante do último ano
de bacharelato

e estaba moi interesada
en ingresar en Swarthmore

onde eu era profesor,

e el quería saber se ela podería entrar.

Swarthmore é unha univerisdade
na que é difícil entrar.

Polo que dixen,
"Cóntame algo sobre ela".

E fíxoo,

sobre as súas notas e

as súas actividades extracurriculares.

E parecía unha súper estrela,

unha nena marabillosa,.

Polo que l ledixen,
"Parece perfecta.

Xusto o tipo de estudante

que querería ter Swarthmore."

El dixo, "Entón, entrará?"

E dixen, "Non.

Non hai suficientes prazas en Swarthmore

para todos os que son bos.

Non hai suficientes en Harvard, nin Yale,
nin Princeton ou Stanford.

Non hai suficientes en Google,
nin Amazon, nin Apple

Non hai suficientes nas conferencias TED.

Hai moitísima xente boa,

e algúns simplemente non o conseguen."

El dixo, "Que podemos facer agora?"

E dixen, "Boa pregunta."

Que podemos facer agora?

Sei o que as universidades teñen feito.

Para intentar ser xustos,

seguiron subindo os estándares

porque non parece xusto admitir a xente menos cualificada

e rexeitar aos máis cualificados,

polo que seguen aumentando os estándares
máis e máis

ata que son o suficientemente altos
como para admitir

ao número de alumnos
aos que poden ensinar.

E isto viola o que moita xente
considera xusto.

A sociedade americana
ten diferentes opinións

sobre o qué siginifica que un
proceso sea xusto,

pero creo que hai algo no que case
todos estamos de acordo,

que nun sistema xusto,

a xente recibe o que merece.

E o que eu lle dicía
ao meu antigo estudante

é que en canto
as admisións universitarias,

non é certo que a xente
reciba o que merece-

Algúns recíbeno e outros non,

simplemente é así.

Cando sobes os requisitos
como fixeron as universidades

o que creas é
unha competitivadade de tocos

entre os nenos de instituto,

porque non vale con ser bo,

non vale con ser suficientemente bo,

tes que ser mellor que
calquera outro que se inscriba.

O que isto conseguíu,

ou ao que contribuíu,

é a unha epidemia
de ansiedade e depresión

que está acabando
cos nosos adolescentes.

Estamos mazando unha xeración
con este tipo de competitvidade.

Mentres cismaba nisto,

ocurréuseme unha forma
de arranxar este problema.

Isto é o que poderíamos facer:

cando a xente solicita unha universidade,

distinguimos entre solicitantes que son
suficientemente bos para ser exitosos

e os que non o son,

e rexeitamos aos que no son
suficientemente bos

e logo collemos os outros e poñemos
os seus nomes nun sombreiro,

e collémolos de forma aleatoria

e admitímolos.

Noutras verbas, escollemos os admitidos
por unha lotaría,

e quizáis tamén as ofertas de emprego
en compañías de tecnoloxía,

e -- pensade nisto--

tamén quen é invitado as charlas TED

por lotaría.

Non me malinterpretedes,

unha lotaría así non eliminaría
a inxustiza.

Moita xente que o merece
non saería escollida.

Pero ao menos é honesto.

Revela a inxustiza do que é
en vez de ocultalo,

e punza a incrible
burbulla de presión

na que viven os rapaces
de insituto.

Entón, por qué esta proposta razonable,

aínda que o diga eu,

non se toma en serio?

Creo que sei o por qué.

Creo que é porque odiamos a idea

de que as cousas máis importantes na vida
podan pasar por sorte,

que as cousas importantes da nosa vida
non estean baixo o noso control.

Odio esa idea.

Non é sorprendente que a xeite a odie,

pero así con as cousas.

As admisións á universidade
xa son unha lotaría.

Pero fínxese que non o son.

Debemos ser honestos sobre isto.

E segundo,

Se apreciamos que é unha lotaría,

tamén apreciariamos a importancia
da boa sorte

en cada momento da nosa vida.

Por exemplo: eu

Todos os momentos importantes
da miña vida ocurriron,

en gran medida,

grazas a boa sorte.

Cando estaba en séptimo,
a miña familia mudouse de Nova York

ao condado de Westchester.

Ao comezo das clases,

coñecín aunha rapariga fermosa
que foi a miña amiga,

logo a miña mellor amiga,

e logo a miña moza,

e logo a miña muller.

Felizmente, xa é a miña muller

dende hai 52 anos.

Non foi cousa miña.
Foi unha sorte.

Marchei á universidade,

e no primeiro semestre, apunteime
a unha clase de introdución á psicoloxía.

Non sabía nin o que era a psicoloxía,

pero o horario íame ben
e cumpría os requisitos

así que collina.

E por sorte, o profesor desa clase

era un profesor de psicoloxía marabilloso,
unha lenda.

Por iso, especialiceime en psicoloxía.

Gradueime.

Estaba a acabar.

Un amigo que ensinaba en Swarthmore
deicidiu

que non quería seguir sendo profesor,

marchou e comezou medicina.

O seu posto quedou libre,

soliciteino e obtíveno,

o único traballo que solicitei.

Pasei 45 anos ensinando en Swarthmore,

unha institución que deu forma
á miña carreira.

E para darvos un último exemplo,

estaba dando unha charla sobre
o meu traballo en Nova York

é unha persoa do público veu falar
comigo tras a charla.

Presentouse.

Dixo "Chámome Chris.

Gustaríache dar unha charla TED?"

E dixen, qué é TED?"

E díxome o que era,

daquela non era o que é hoxe.

Non anos vindeiros,

as charlas que dei para TED víronas

máis de 20 millóns de persoas.

A conclusión é que son un home con sorte.

Sorte co matrimonio.

Sorte coa educación.

Sorte co meu traballo.

Sorte de ter voz nunha plataforma
coma TED.

Merezo todo este éxito?

Merezo éxito, claro

coma seguramente o merecedes vós.

Pero moita outra xente tamén merece éxito

e non o tiveron.

A xente recibe o que merece?

A sociedade é xusta?

Claro que non.

Traballar duro e seguir as normas
non garante nada.

Se apreciamos a inestabilidade
deste tipo de inxustiza

e a centralidade da boa sorte,

quizáis nos preguntemos

que responsabilidades temos

coa xente que agora vemos coma heroes
nesta época de pandemia

cando unha enfermidade seria
cae na súa familia

para asegurarse de que se manteñen
e que as súas vidas non se arruínan

co costo de tratar coa enfermidade?

Que debemos á xente que lle custa,

traballa duro e ten menos sorte ca nós?

Hai medio século.

o filósofo John Rawls escribiu un libro
chamado "A teoría da xustiza,"

nese libro, introduciu o concepto do
"veo da ignorancia."

A pregunta era:

Se non soubeses cal ía ser a túa
posición na sociedade,

que tipo de sociedade che gustaría ter?

E suxeriu

que cando non sabemos onde imos
caer socialmente

ao comezo ou ao final,

desexamos unha sociedade igualitaria,

para que incluso os
non afortunados

poidan vivir unha vida decente,
con sentido e satisfactoria.

Devolvede todo ás vosas comunidades,
vós a xente con sorte e exitosa,

e facede todo o que poidades
para honrar e coidar

a xente que merece o éxito
tanto coma nós

pero non teñen tanta sorte.

Grazas.