-
[vush]
-
[ding]
-
[qurilish tovushi]
-
[musiqa]
-
Internet o'zi nima?
-
Internet juda mashhur narsa.
-
Bu yerda sun'iy yo'ldoshar bor.
-
Men Inernetni telefonga o'xshatib tasavvur qilaman.
-
Bir kuni menga kimdir bulut haqida gapirib berdi.
-
Internet doimo harakatdagi sayqallanib boradigan tizimga o'xshaydi.
-
Ko'pchilik Internet qayerdan kelib chiqganligi haqida hech qanday
tasavvurga ega emas, chunki
-
bu ahamiyatsiz. Xuddi sharik ruchka, qo'l yuvadigan sovun yoki
-
qisqichni qachon
-
kim ixtiro qilganini
-
so'rashga o'xshaydi.
-
Bu narsalarning barchasini biz har kuni ishlatamiz, shunchaki
-
ilgari kimdir ularni ixtiro qilgan deb o'ylaymiz.
-
Internet ham xuddi shunaqa. Ancha yillar oldin,
1970-yillarning boshlarida,
-
mening sherigim Bob Kan hozirda biz Internet
deb atalgan narsaning dizayni ustida ishlay boshladi.
-
Bu ARPANET deb nomlangan yana bir eksperiment natijasi edi,
-
ya'ni Advanced Research Project Agency Network degan ma'noni anglatadi. Bu Mudofaa vazirligi tadqiqot
-
loyihasi edi.
-
Paul Bran yadro hujumiga ham dosh bera oladigan
-
aloqa tizimini ishlab chiqmoqchi bo'lgan.
-
Shunday qilib, u xabarlarni bloklarga ajratish va tarmoq orqali
-
iloji boricha tezroq yuborish g'oyasiga ega bo'ldi.
-
[vush]
-
Oxir-oqibat, biz butun mamlakat bo'ylab eksperimental paketli
tarmoqni yaratdik
-
hamda u ishladi.
-
[og'ir bitli elektr musiqasi]
-
Internet ni kim nazorat qiladi?
-
Uni hukumat nazorat qiladi.
-
Elflar aniq elflar!
-
Odamlar Wi-Fi ni boshqaradi, chunki Wifi
bo'lmasa Internet ham yo'qs.
-
T-mobile, um, Xfinity,
-
Bill Gates
-
[pauza]
-
To'g'rimi?!
-
Bir tomondan qaraganda hech kimga tegishli emas va ehtimol yana bir tomondan qaraganda hamma bo'lishi mumkin.
-
To'g'ri javob shuki, Internet juda ko'p
sonli mustaqil ishlaydigan
-
tarmoqlardan iborat.
-
Tizimni qiziqarli tomoni shundaki, u to'liq tarqatib yuborilgan. Bunda paketlarni qanday yo'naltirishini
-
yoki tarmoq qismlari qayerda qurilganligini,
hatto kimlar o'zaro
-
aloqada ekanligini dekodlash uchun
markazlashtirilgan boshqaruv mavjud emas.
-
Bularning barchasi operatorlar o'zlari qabul qiladigan biznes qarorlariga bog'liq.
-
Ularning barchasi tarmoqning har bir qismini bir chetidan
-
ikkinchi chetiga ulanishni ta'minlashdan manfaatdor,
chunki tarmoqning kaliti orqali
-
har qanday qurilma boshqa qurilma bilan
xuddi siz boshqa har qanday telefonga
-
qo'ng'iroq qilishni xohlaganingiz kabi aloqa o'rnatish mumkin.
-
Hali hech qanday narsa avval bunday bunyod tashkillashtirilmagan.
-
Siz bilgan narsalar boshqalarga foydali
bo'lishi yoki haqiqatan foydali bo'lishi mumkin degan
-
fikr - ma'lumot almashish uchun juda
-
kuchli motivatsiya hisoblanadi.
-
Darhaqiqat, ilm-fan ham odamlar ma'lumot
almashishlari asosida amlga oshiriladi.
-
Demak, odamlar uchun yangi dasturlarni
ishlab chiqish imkoniyati, ehtimol ularni
-
mobil telefonda dastur sifatida dasturlash,
tarmoq infratuzilmasining hali o'sib boradigan
-
qismiga aylanib ulanish imkoniyatiga
ega bo'lmagan odamlarga yetkazish uchun
-
imkoniyatdir, yoki shunchaki
kundalik turmushda foydalaniladigan
-
narsani yaratish imkoni bo'lishi mumkin.
-
Internet bilan aloqa qilishdan qochib
qutula olmysiz, shunday ekan nega
-
undan foydalanmasligingiz kerak?
-
[aylana ovoz effekti]
-
[ding]