1 00:00:00,160 --> 00:00:00,780 [vush] 2 00:00:00,780 --> 00:00:01,700 [ding] 3 00:00:01,700 --> 00:00:05,280 [qurilish tovushi] 4 00:00:05,280 --> 00:00:07,000 [musiqa] 5 00:00:07,000 --> 00:00:08,800 Internet o'zi nima? 6 00:00:08,800 --> 00:00:12,500 Internet juda mashhur narsa. 7 00:00:13,000 --> 00:00:14,500 Bu yerda sun'iy yo'ldoshar bor. 8 00:00:14,590 --> 00:00:19,420 Men Inernetni telefonga o'xshatib tasavvur qilaman. 9 00:00:19,420 --> 00:00:20,980 Bir kuni menga kimdir bulut haqida gapirib berdi. 10 00:00:20,980 --> 00:00:23,740 Internet doimo harakatdagi sayqallanib boradigan tizimga o'xshaydi. 11 00:00:23,900 --> 00:00:27,130 Ko'pchilik Internet qayerdan kelib chiqganligi haqida hech qanday tasavvurga ega emas, chunki 12 00:00:27,130 --> 00:00:30,160 bu ahamiyatsiz. Xuddi sharik ruchka, qo'l yuvadigan sovun yoki 13 00:00:30,160 --> 00:00:31,000 qisqichni qachon 14 00:00:31,700 --> 00:00:32,800 kim ixtiro qilganini 15 00:00:33,140 --> 00:00:34,239 so'rashga o'xshaydi. 16 00:00:34,239 --> 00:00:37,300 Bu narsalarning barchasini biz har kuni ishlatamiz, shunchaki 17 00:00:37,300 --> 00:00:39,760 ilgari kimdir ularni ixtiro qilgan deb o'ylaymiz. 18 00:00:39,760 --> 00:00:45,080 Internet ham xuddi shunaqa. Ancha yillar oldin, 1970-yillarning boshlarida, 19 00:00:45,080 --> 00:00:51,060 mening sherigim Bob Kan hozirda biz Internet deb atalgan narsaning dizayni ustida ishlay boshladi. 20 00:00:51,060 --> 00:00:55,560 Bu ARPANET deb nomlangan yana bir eksperiment natijasi edi, 21 00:00:55,560 --> 00:00:59,799 ya'ni Advanced Research Project Agency Network degan ma'noni anglatadi. Bu Mudofaa vazirligi tadqiqot 22 00:00:59,800 --> 00:01:02,420 loyihasi edi. 23 00:01:02,420 --> 00:01:05,459 Paul Bran yadro hujumiga ham dosh bera oladigan 24 00:01:05,459 --> 00:01:09,540 aloqa tizimini ishlab chiqmoqchi bo'lgan. 25 00:01:10,860 --> 00:01:15,540 Shunday qilib, u xabarlarni bloklarga ajratish va tarmoq orqali 26 00:01:15,540 --> 00:01:20,000 iloji boricha tezroq yuborish g'oyasiga ega bo'ldi. 27 00:01:20,000 --> 00:01:20,500 [vush] 28 00:01:20,500 --> 00:01:25,000 Oxir-oqibat, biz butun mamlakat bo'ylab eksperimental paketli tarmoqni yaratdik 29 00:01:25,300 --> 00:01:26,200 hamda u ishladi. 30 00:01:26,820 --> 00:01:31,840 [og'ir bitli elektr musiqasi] 31 00:01:32,000 --> 00:01:33,700 Internet ni kim nazorat qiladi? 32 00:01:33,800 --> 00:01:35,700 Uni hukumat nazorat qiladi. 33 00:01:35,800 --> 00:01:37,500 Elflar aniq elflar! 34 00:01:38,000 --> 00:01:42,090 Odamlar Wi-Fi ni boshqaradi, chunki Wifi bo'lmasa Internet ham yo'qs. 35 00:01:42,090 --> 00:01:45,500 T-mobile, um, Xfinity, 36 00:01:45,900 --> 00:01:48,800 Bill Gates 37 00:01:48,800 --> 00:01:50,200 [pauza] 38 00:01:50,200 --> 00:01:50,800 To'g'rimi?! 39 00:01:50,820 --> 00:01:55,350 Bir tomondan qaraganda hech kimga tegishli emas va ehtimol yana bir tomondan qaraganda hamma bo'lishi mumkin. 40 00:01:55,350 --> 00:02:01,320 To'g'ri javob shuki, Internet juda ko'p sonli mustaqil ishlaydigan 41 00:02:01,320 --> 00:02:03,510 tarmoqlardan iborat. 42 00:02:03,510 --> 00:02:07,140 Tizimni qiziqarli tomoni shundaki, u to'liq tarqatib yuborilgan. Bunda paketlarni qanday yo'naltirishini 43 00:02:07,140 --> 00:02:12,240 yoki tarmoq qismlari qayerda qurilganligini, hatto kimlar o'zaro 44 00:02:12,240 --> 00:02:14,080 aloqada ekanligini dekodlash uchun markazlashtirilgan boshqaruv mavjud emas. 45 00:02:14,480 --> 00:02:17,960 Bularning barchasi operatorlar o'zlari qabul qiladigan biznes qarorlariga bog'liq. 46 00:02:17,970 --> 00:02:23,250 Ularning barchasi tarmoqning har bir qismini bir chetidan 47 00:02:23,250 --> 00:02:27,120 ikkinchi chetiga ulanishni ta'minlashdan manfaatdor, chunki tarmoqning kaliti orqali 48 00:02:27,120 --> 00:02:29,880 har qanday qurilma boshqa qurilma bilan xuddi siz boshqa har qanday telefonga 49 00:02:29,880 --> 00:02:32,850 qo'ng'iroq qilishni xohlaganingiz kabi aloqa o'rnatish mumkin. 50 00:02:32,850 --> 00:02:35,600 Hali hech qanday narsa avval bunday bunyod tashkillashtirilmagan. 51 00:02:35,700 --> 00:02:39,600 Siz bilgan narsalar boshqalarga foydali bo'lishi yoki haqiqatan foydali bo'lishi mumkin degan 52 00:02:39,600 --> 00:02:42,900 fikr - ma'lumot almashish uchun juda 53 00:02:42,900 --> 00:02:44,280 kuchli motivatsiya hisoblanadi. 54 00:02:44,280 --> 00:02:47,520 Darhaqiqat, ilm-fan ham odamlar ma'lumot almashishlari asosida amlga oshiriladi. 55 00:02:47,520 --> 00:02:51,060 Demak, odamlar uchun yangi dasturlarni ishlab chiqish imkoniyati, ehtimol ularni 56 00:02:51,959 --> 00:02:55,260 mobil telefonda dastur sifatida dasturlash, tarmoq infratuzilmasining hali o'sib boradigan 57 00:02:55,260 --> 00:02:59,519 qismiga aylanib ulanish imkoniyatiga ega bo'lmagan odamlarga yetkazish uchun 58 00:02:59,519 --> 00:03:04,290 imkoniyatdir, yoki shunchaki kundalik turmushda foydalaniladigan 59 00:03:04,290 --> 00:03:06,060 narsani yaratish imkoni bo'lishi mumkin. 60 00:03:06,060 --> 00:03:11,700 Internet bilan aloqa qilishdan qochib qutula olmysiz, shunday ekan nega 61 00:03:11,700 --> 00:03:13,190 undan foydalanmasligingiz kerak? 62 00:03:13,190 --> 00:03:15,190 [aylana ovoz effekti] 63 00:03:15,190 --> 00:03:17,190 [ding]