< Return to Video

Dlaczego niekompetentne osoby sądzą, że są wyjątkowe - David Dunning

  • 0:07 - 0:10
    Czy naprawdę jesteś dobry
    w tym, co robisz?
  • 0:10 - 0:14
    Jak dobrze gospodarujesz pieniędzmi?
  • 0:14 - 0:17
    A co z rozpoznawaniem emocji?
  • 0:17 - 0:20
    Czy jesteś zdrowszy od znajomych?
  • 0:20 - 0:23
    Czy znasz gramatykę
    lepiej niż przeciętny człowiek?
  • 0:23 - 0:26
    Świadomość tego, jakie są nasze
    kompetencje i umiejętności
  • 0:26 - 0:28
    w porównaniu z innymi,
  • 0:28 - 0:30
    jest czymś więcej
    niż dowartościowaniem siebie.
  • 0:30 - 0:35
    Pomaga nam zrozumieć, kiedy można
    iść za decyzjami i instynktami,
  • 0:35 - 0:39
    a kiedy trzeba poszukać porady.
  • 0:39 - 0:42
    Jednak badania psychologiczne pokazują,
  • 0:42 - 0:45
    że nie potrafimy trafnie
    oceniać swoich umiejętności.
  • 0:45 - 0:50
    Tak naprawdę, często je przeceniamy.
  • 0:50 - 0:52
    Naukowcy nazwali to zjawisko
  • 0:52 - 0:56
    efektem Dunninga-Krugera.
  • 0:56 - 0:58
    Wyjaśnia on, dlaczego
    ponad 100 badań pokazało,
  • 0:58 - 1:02
    że ludzie okazują iluzoryczną wyższość.
  • 1:02 - 1:05
    Tak bardzo uważamy się
    za lepszych od innych,
  • 1:05 - 1:08
    że jest to sprzeczne
    z prawami matematyki.
  • 1:08 - 1:13
    Kiedy poproszono informatyków
    z dwóch firm o ocenienie swoich dokonań,
  • 1:13 - 1:18
    32% informatyków
    z jednej firmy i 42% z drugiej
  • 1:18 - 1:21
    umieściło siebie
    w górnych pięciu procentach.
  • 1:21 - 1:25
    W innym badaniu 88%
    amerykańskich kierowców
  • 1:25 - 1:29
    uznało swoje umiejętności prowadzenia
    samochodu za ponadprzeciętne.
  • 1:29 - 1:32
    To nie są odosobnione przypadki.
  • 1:32 - 1:35
    Zazwyczaj ludzie oceniają siebie
    lepiej niż innych,
  • 1:35 - 1:42
    gdy chodzi o zdrowie, umiejętności
    przywódcze, etykę czy inne dziedziny.
  • 1:42 - 1:46
    Co ciekawe, ci najmniej zdolni
  • 1:46 - 1:50
    często są bardziej skłonni
    do przeceniania swoich umiejętności.
  • 1:50 - 1:53
    Ludzie, którzy mają trudności
    z logicznym myśleniem,
  • 1:53 - 1:55
    gramatyką, wiedzą finansową,
  • 1:55 - 1:56
    matematyką,
  • 1:56 - 1:57
    inteligencją emocjonalną,
  • 1:57 - 1:59
    przeprowadzaniem testów medycznych
  • 1:59 - 2:01
    czy grą w szachy,
  • 2:01 - 2:08
    często widzą swoje kompetencje
    na poziomie eksperckim.
  • 2:08 - 2:11
    Kto jest najbardziej narażony
    na takie złudzenie?
  • 2:11 - 2:16
    Niestety wszyscy, bo każdy z nas
    posiada pokłady niekompetencji,
  • 2:16 - 2:19
    których nie rozpoznaje.
  • 2:19 - 2:20
    Dlaczego?
  • 2:20 - 2:25
    Kiedy w 1999 roku psycholodzy Dunning
    i Kruger pierwszy raz opisali ten efekt,
  • 2:25 - 2:29
    uznali, że ludzie pozbawieni
    wiedzy i umiejętności w danej dziedzinie
  • 2:29 - 2:31
    cierpią w dwójnasób.
  • 2:31 - 2:35
    Po pierwsze, popełniają błędy
    i podejmują kiepskie decyzje.
  • 2:35 - 2:41
    Ale po drugie, te same luki w wiedzy
    nie pozwalają im dostrzec własnych błędów.
  • 2:41 - 2:44
    Innymi słowy, brak im
    specjalistycznej wiedzy
  • 2:44 - 2:47
    potrzebnej do rozpoznania
    popełnianych błędów.
  • 2:47 - 2:49
    Na przykład, kiedy naukowcy badali
  • 2:49 - 2:52
    uczestników uniwersyteckich
    zawodów dyskusyjnych,
  • 2:52 - 2:56
    25% najsłabszych drużyn
    w rundzie eliminacyjnej
  • 2:56 - 3:00
    przegrało cztery z pięciu pojedynków,
  • 3:00 - 3:03
    ale sądzili, że wygrywają w prawie 60%.
  • 3:03 - 3:06
    Bez solidnej znajomości
    zasad prowadzenia debaty
  • 3:06 - 3:10
    studenci nie potrafili rozpoznać,
    kiedy i jak często
  • 3:10 - 3:12
    ich argumenty były nietrafione.
  • 3:12 - 3:17
    Efekt Dunninga-Krugera to nie kwestia ego,
    które przysłania nam nasze słabości.
  • 3:17 - 3:22
    Jeśli ludzie dostrzegają swoje braki,
    to zazwyczaj przyznają się do nich.
  • 3:22 - 3:26
    Badani studenci, którzy osiągnęli
    słabe wyniki z testu na logikę,
  • 3:26 - 3:28
    odbyli następnie mini kurs z logiki,
  • 3:28 - 3:34
    po czym dość chętnie przyznali,
    że początkowo poszło im okropnie.
  • 3:34 - 3:38
    Dlatego osoby z umiarkowanym poziomem
    doświadczenia i wiedzy eksperckiej
  • 3:38 - 3:41
    często są mniej pewni swoich umiejętności.
  • 3:41 - 3:45
    Wiedzą na tyle dużo, żeby wiedzieć,
    że jeszcze wielu rzeczy nie wiedzą.
  • 3:45 - 3:49
    Jednocześnie eksperci zwykle są świadomi,
    jaka jest wiedza takich osób.
  • 3:49 - 3:51
    Ale często popełniają inny błąd,
  • 3:51 - 3:56
    uznając, że każdy posiada
    taką samą wiedzę jak oni.
  • 3:56 - 4:00
    Dlatego zarówno ludzie niekompetentni,
    jak i wysoce wykwalifikowani,
  • 4:00 - 4:04
    często wpadają w sidła
    nieodpowiedniej autopercepcji.
  • 4:04 - 4:08
    Kiedy są niekompetentni,
    nie zauważają własnych wad.
  • 4:08 - 4:09
    Kiedy mają wysokie kwalifikacje,
  • 4:09 - 4:14
    nie widzą, jak wyjątkowe
    są ich umiejętności.
  • 4:14 - 4:18
    Skoro osoby doświadczające efektu
    Dunninga-Krugera nie widzą go,
  • 4:18 - 4:25
    jak mogą wysondować własne kompetencje?
  • 4:25 - 4:28
    Po pierwsze, poprosić innych
    o informację zwrotną i rozważyć ją,
  • 4:28 - 4:31
    nawet jeśli jest trudna do zaakceptowania.
  • 4:31 - 4:33
    Po drugie, co nawet ważniejsze,
    należy stale się uczyć.
  • 4:33 - 4:36
    Im więcej wiemy, tym mniejsze
    prawdopodobieństwo
  • 4:36 - 4:40
    powstania niewidocznych luk
    w umiejętnościach.
  • 4:40 - 4:43
    Może to wszystko sprowadza się
    do starego przysłowia:
  • 4:43 - 4:45
    "Kiedy kłócisz się z głupcem,
  • 4:45 - 4:49
    upewnij się, że on nie robi tego samego".
Title:
Dlaczego niekompetentne osoby sądzą, że są wyjątkowe - David Dunning
Speaker:
David Dunning
Description:

Sprawdź naszą stronę: https://www.patreon.com/teded

Zobacz pełną lekcję na: https://ed.ted.com/lessons/why-incompetent-people-think-they-re-amazing-david-dunning

Jak dobrze gospodarujesz pieniędzmi? Czy umiesz rozpoznawać emocje? Czy jesteś zdrowszy od znajomych? Świadomość tego, jakie mamy
kompetencje i umiejętności w porównaniu z innymi, przydaje się w wielu sytuacjach. Ale badania psychologiczne pokazują, że nie potrafimy trafnie oceniać swoich umiejętności. Tak naprawdę, często je przeceniamy. David Dunning opisuje efekt Dunninga-Krugera.

Lekcja Davida Dunninga przygotowana przez Wednesday Studio.

Bardzo dziękujemy naszym sponsorom za wsparcie! Bez was to nagranie nie mogłoby powstać!
Juan, Jordan Tang, Kent Logan, Alexandra Panzer, Jen, Ellen Spertus, Ryan Mehendale, Mary Sawyer, Scott Gass, Ruth Fang, Mayank Kaul, Hazel Lam, Tan YH, Be Owusu, Samuel Doerle, David Rosario, Katie Winchester, Michel Reyes, Dominik Kugelmann, Siamak H, Stephen A. Wilson, Manav Parmar, Jhiya Brooks, David Lucsanyi, Querida Owens.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:08

Polish subtitles

Revisions