< Return to Video

Öykünüzü yazın, tarihi değiştirin - Brad Meltzer

  • 0:15 - 0:19
    Tarihin en büyük sırrını biliyor musunuz ?
  • 0:19 - 0:21
    Bu sır ise şu: Tarih değiştirilebilir.
  • 0:21 - 0:23
    Biliyorum,
  • 0:23 - 0:24
    tarih değiştirilemez der herkes.
  • 0:24 - 0:26
    Ama değiştirilebilir.
  • 0:26 - 0:30
    Bugün tarihin yalnızca
    geriye giden bir şey olmadığını
  • 0:30 - 0:32
    ileriye de gittiğini konuşacağız.
  • 0:32 - 0:34
    Henüz gerçekleşmeyen
    tüm o büyük şeyler,
  • 0:34 - 0:37
    tarihin yazılmayı bekleyen parçasıdır.
  • 0:37 - 0:39
    Peki, tarih nasıl değiştirilir?
  • 0:39 - 0:43
    Sizlere bunu, çocuklarıma
    her gece yatmadan önce söylediğim
  • 0:43 - 0:46
    üç şeyi anlatarak göstereceğim.
  • 0:46 - 0:46
    Bu doğru.
  • 0:46 - 0:48
    Bu fikri bir dostumdan aldım.
  • 0:48 - 0:50
    O da babasından duymuş.
  • 0:50 - 0:52
    Çocuklarımı gece yatağa yatırırken
  • 0:52 - 0:54
    onlara üç şey söylerim:
  • 0:54 - 0:55
    büyük hayaller kurun,
  • 0:55 - 0:56
    sıkı çalışın,
  • 0:56 - 0:57
    mütevazı olun.
  • 0:57 - 0:59
    Tek tek bakalım.
  • 0:59 - 1:00
    Önce büyük hayaller.
  • 1:00 - 1:03
    En büyük hayalleri kimler kurar?
  • 1:03 - 1:05
    Siz gençler.
  • 1:05 - 1:09
    Martin Luther King tarihin
    en büyük otobüs boykotuna
  • 1:09 - 1:12
    önderlik ederken kaç yaşındaydı?
  • 1:12 - 1:13
    26 yaşındaydı.
  • 1:13 - 1:17
    Amelia Earhart dünya
    rekorunu kaç yaşında kırdı?
  • 1:17 - 1:18
    25.
  • 1:18 - 1:22
    Steve Jobs, Apple'ı kaç yaşında kurdu?
  • 1:22 - 1:24
    21.
  • 1:24 - 1:27
    Jerry Siegel ve Joe Shuster
  • 1:27 - 1:31
    tüm zamanların en büyük
    süper kahramanı ''Süpermen''i
  • 1:31 - 1:33
    kaç yaşında yarattılar?
  • 1:33 - 1:36
    Bu çocuklar 17 yaşındaydı!
  • 1:36 - 1:40
    17 yaşında 2 çocuk Süpermen'i yarattı.
  • 1:40 - 1:41
    Yakışıklı değillerdi.
  • 1:41 - 1:43
    Resme bakın, haksız mıyım?
  • 1:43 - 1:45
    Popüler değillerdi.
  • 1:45 - 1:47
    Hiç paraları yoktu.
  • 1:47 - 1:50
    Ama onlar, bir hayali
    paylaşan iki sıkı dosttu.
  • 1:50 - 1:52
    Yalnızca hayal güçleriyle
  • 1:52 - 1:54
    Süpermen'i dünyaya hediye ettiler.
  • 1:54 - 1:58
    Biliyorum, Süpermen'i yaratmak hayatta
    bir kez gerçekleşecek büyük bir hayal.
  • 1:58 - 2:01
    Sizlere Alexandra Scott'dan
    bahsetmek istiyorum.
  • 2:01 - 2:03
    Alex diye biliniyor.
  • 2:03 - 2:05
    Alex'e henüz 1 yaşında bile değilken
  • 2:05 - 2:07
    kanser teşhisi konuldu.
  • 2:07 - 2:13
    Hayatı; hastalık, kemoterapi
    ve ameliyatla geçiyordu.
  • 2:13 - 2:15
    4 yaşında anne babasına sordu:
  • 2:15 - 2:18
    ''Yol kenarına limonata
    tezgahı açabilir miyim?''
  • 2:18 - 2:21
    Kazanacağı parayı kendisine
    bir şey almak için değil
  • 2:21 - 2:24
    kanserli çocuklara
    yardım için kullanacaktı.
  • 2:24 - 2:30
    Alex, limonata tezgahından
    1 günde 2.000 dolar kazandı.
  • 2:30 - 2:32
    Asıl hoşuma giden şu:
  • 2:32 - 2:35
    Çok geçmeden limonata tezgahları çoğaldı.
  • 2:35 - 2:37
    Hepsinin üzerinde Alex'in adı vardı.
  • 2:37 - 2:40
    En sonunda 200.000 dolar topladılar.
  • 2:40 - 2:44
    Sonrasında Alex yeni hedefi
    1 milyon dolar olarak belirledi.
  • 2:44 - 2:47
    12 Haziran 2004'te
  • 2:47 - 2:52
    ülkenin her eyaletinde
    yüzlerce limonata tezgahı açıldı.
  • 2:52 - 2:58
    Sıradan insanlar kanserli çocuklara
    yardım için su, şeker ve limon satıyordu.
  • 2:58 - 2:59
    Neredeyse 2 ay sonra
  • 2:59 - 3:03
    Alex anne ve babası
    elini tutarken hayatını kaybetti.
  • 3:03 - 3:05
    8 yaşındaydı.
  • 3:05 - 3:09
    Ama ölmeden önce ertesi yılın hedefini
    5 milyon dolar olarak belirlemişti.
  • 3:10 - 3:14
    Bugün onun hayali 45 milyon
    dolara ulaşmış durumda
  • 3:14 - 3:16
    ve giderek artıyor.
  • 3:16 - 3:20
    Bir fikir, bir kız, bir büyük hayal.
  • 3:20 - 3:23
    Ölmeden önce aynen şunu demiş:
  • 3:23 - 3:25
    "Başarabiliriz!
  • 3:25 - 3:28
    İnsanlar bana yardım ederse
    bence başarabiliriz.
  • 3:28 - 3:30
    Başarabileceğimizi biliyorum."
  • 3:30 - 3:31
    Büyük düşünün.
  • 3:31 - 3:33
    Yaşınız kaç olursa olsun.
  • 3:33 - 3:35
    Aksini söyleyenlere kulak asmayın.
  • 3:35 - 3:37
    Tarihi değiştireceksiniz.
  • 3:37 - 3:39
    Çocuklarıma söylediğim ikinci şeyde sıra:
  • 3:39 - 3:40
    sıkı çalışın.
  • 3:40 - 3:42
    Herkesin bildiği basit bir şey.
  • 3:42 - 3:43
    Sıkı çalışın.
  • 3:43 - 3:45
    Bunu babamda gördüm.
  • 3:45 - 3:47
    Birkaç ay önce öldü babam.
  • 3:47 - 3:49
    Brooklyn'de büyüdüm.
  • 3:49 - 3:51
    Babam sıkı çalışırdı.
  • 3:51 - 3:53
    Yoksuldu, yoksul büyüdük.
  • 3:53 - 3:55
    Cumartesileri, pazarları çalışırdı.
  • 3:55 - 3:58
    Sıkı çalışmanın ne olduğunu
    her haftasonu görürdüm.
  • 3:58 - 4:03
    En zor işin, başarısızlık karşısında
    yılmamak olduğunu gördüm.
  • 4:03 - 4:06
    İlk kitabımı yazarken
  • 4:06 - 4:09
    24 adet ret cevabı aldım.
  • 4:09 - 4:12
    Düşünün, sadece 20 yayınevi var
  • 4:12 - 4:15
    ve ben 24 tane ret aldım.
  • 4:15 - 4:19
    Yani, bazıları iyice emin
    olmam için beni iki kez reddetti.
  • 4:19 - 4:24
    Ama oğlum için yazdığım kahramanlar
    konulu 9. kitabımı yazarken
  • 4:24 - 4:28
    yılmadan çalışmaya dair
    favori öykümü buldum.
  • 4:28 - 4:31
    Wright kardeşlere dair
    bir dostumun anlattığı bir öyküydü.
  • 4:31 - 4:34
    Wright kardeşler ne zaman uçuş yapsalar
  • 4:34 - 4:38
    birden fazla çakılmaya yetecek
    malzeme alırlarmış yanlarına.
  • 4:38 - 4:42
    Yani, her uçuşta başarısız
    olacaklarını bilirlermiş.
  • 4:42 - 4:45
    Her defasında çakılır,
    sonra uçağı onarırlarmış.
  • 4:45 - 4:47
    Uçuş amaçları buymuş.
  • 4:47 - 4:48
    Bu öyküye bayılıyorum.
  • 4:48 - 4:50
    Oğlum ve kızım bu öyküyü bilsin istedim.
  • 4:50 - 4:52
    Herkes bilsin istedim:
  • 4:52 - 4:55
    Büyük hayal kurup
    yılmadan sıkı çalışırsanız
  • 4:55 - 4:57
    tarihi değiştirirsiniz.
  • 4:57 - 4:59
    Daha önce yapılmamış olanı yaparsınız.
  • 4:59 - 5:02
    Çocuklarıma söylediğim son şeyde sıra:
  • 5:02 - 5:04
    mütevazı olun.
  • 5:04 - 5:05
    Şöyle ki:
  • 5:05 - 5:09
    Uçağın, Süpermen'in ya da milyonluk
    limonata tezgahının mucidiyseniz
  • 5:09 - 5:10
    tevazuya gerek yok.
  • 5:10 - 5:13
    Yüzünüzde ''Ben en iyiyim!''
    yazılı dövmeyle gezebilirsiniz.
  • 5:13 - 5:15
    Ama unutmayın ki
  • 5:15 - 5:17
    ahmakları kimse sevmez.
  • 5:17 - 5:19
    Dünyada yeterince palavracı var.
  • 5:19 - 5:22
    O yüzden mütevazı olun.
  • 5:22 - 5:24
    Bağımsızlık Bildirgesi'ni
    yazan Thomas Jefferson
  • 5:24 - 5:28
    bunu hiçbir zaman
    kendine mal etmedi.
  • 5:28 - 5:31
    Ortalama Amerikalılar,
    bildirgeyi onun yazdığını
  • 5:31 - 5:35
    ölümünden sonra
    ölüm ilanından öğrendiler.
  • 5:35 - 5:37
    Tevazu budur.
  • 5:37 - 5:38
    İşte, size büyük sır:
  • 5:38 - 5:39
    büyük hayal kurun,
  • 5:39 - 5:40
    sıkı çalışın,
  • 5:40 - 5:41
    mütevazı kalın.
  • 5:41 - 5:43
    ''Bu mudur?'' diyorsunuz.
  • 5:43 - 5:45
    ''İki hikaye anlattın, ya sonra?
  • 5:45 - 5:47
    Tarihi nasıl değiştireceğim?''
  • 5:47 - 5:48
    İşte yanıtı:
  • 5:48 - 5:51
    Tarih bütünüyle bir dizi hikayedir.
  • 5:51 - 5:53
    Çatışan öyküler,
  • 5:53 - 5:54
    büyük ve küçük öyküler,
  • 5:54 - 5:56
    bizim öykülerimiz.
  • 5:56 - 5:57
    Tarihi nasıl değiştirirsiniz?
  • 5:57 - 6:00
    Tek yapmanız gereken
    kendi öykünüzü yazmaktır.
  • 6:00 - 6:03
    Hayır, ciddiyim. Hepsi bu.
  • 6:03 - 6:07
    Tarihi, ezberlenmesi gereken olgu
    ve tarihler olarak görenler yanılıyor.
  • 6:07 - 6:09
    Tarih bir seçim sürecidir.
  • 6:09 - 6:11
    Tarih, her gün birimizi seçer.
  • 6:11 - 6:14
    Mesele şu: Çağrıyı duyuyor musunuz?
  • 6:14 - 6:17
    Bu da beni size söyleyeceğim
    en önemli şeye getiriyor:
  • 6:17 - 6:20
    tarihi değiştireceksiniz.
  • 6:20 - 6:24
    Bazılarınız, milyonları etkileyen
    büyük değişimler yaratacaksınız.
  • 6:24 - 6:27
    Bazılarınız, daha kişisel değişimlerle
  • 6:27 - 6:29
    ailenizden ya da etraftan
    birine yardım edeceksiniz.
  • 6:29 - 6:31
    Ama hemen belirteyim ki
  • 6:31 - 6:34
    bunların her ikisi de eşit önemde.
  • 6:34 - 6:37
    İnsanlara birey ya da kitle bazında
    yardım edince harekete geçmiş,
  • 6:37 - 6:39
    tarihi değiştirmiş olursunuz.
  • 6:39 - 6:41
    Öykünüzü yazmaya başlayınca
  • 6:41 - 6:43
    hepimiz kaçınılmaz bir korkuya kapılırız.
  • 6:43 - 6:45
    Bilmenizi isterim ki
  • 6:45 - 6:47
    kimse kahraman olarak doğmaz.
  • 6:47 - 6:50
    Bahsettiğimiz kişilerin her birinin;
  • 6:50 - 6:53
    26'sındaki vaizin de,
  • 6:53 - 6:55
    17'sindeki inek öğrencilerin de,
  • 6:55 - 6:56
    kanserli kızın da
  • 6:56 - 6:59
    kendinden şüphe ettiği anlar olmuştur.
  • 6:59 - 7:01
    Tıpkı siz ve ben gibi.
  • 7:01 - 7:04
    Okula ve dostluklara dair
    kaygıları olmuştur.
  • 7:04 - 7:06
    Başkalarından kabul görmeye dair.
  • 7:06 - 7:08
    Tıpkı siz ve ben gibi.
  • 7:08 - 7:10
    Yalnızlık ve başarısızlık
    kaygısı duymuşlardır.
  • 7:10 - 7:12
    Başarabilecekler miydi?
  • 7:12 - 7:14
    Tıpkı siz ve ben gibi.
  • 7:14 - 7:16
    Ama dünyayı değiştirmek için
  • 7:16 - 7:20
    milyon dolarlık limonata tezgahına
    sahip olmanız gerekmez.
  • 7:20 - 7:24
    Tek yapmanız gereken
    bir insana yardım etmektir.
  • 7:24 - 7:25
    Cevap budur.
  • 7:25 - 7:27
    Kati inancım odur ki
  • 7:27 - 7:29
    size anlattığım her öyküde bu var.
  • 7:29 - 7:32
    Bence dünyayı sıradan insanlar değiştirir.
  • 7:32 - 7:33
    Ne kadar paranızın olduğu,
  • 7:33 - 7:36
    nerede okuduğunuz umrumda değil.
  • 7:36 - 7:39
    Sıradan insana ve onun dünyayı
    değiştirme gücüne inanıyorum.
  • 7:39 - 7:41
    Babama inanıyorum.
  • 7:41 - 7:43
    25 yaşındaki gözükara Amelia'ya,
  • 7:43 - 7:46
    limonata satan küçük kıza inanıyorum.
  • 7:46 - 7:51
    Bugün bahsettiğimiz o ilk kahramana,
    Süpermen'e bu yüzden inanıyorum.
  • 7:51 - 7:54
    Bence hikayenin en önemli
    kısmı Süpermen değil.
  • 7:54 - 7:57
    En önemli kısım Clark Kent.
  • 7:57 - 7:59
    Neden biliyor musunuz?
  • 7:59 - 8:00
    Çünkü hepimiz Clark Kent'iz.
  • 8:00 - 8:03
    Sıkıcı, sıradan olma
    hissini hepimiz biliriz.
  • 8:03 - 8:05
    Bizi aşan bir şey yapmak isteriz.
  • 8:05 - 8:06
    İşin gerçeği şu:
  • 8:06 - 8:09
    Hepimiz bizi aşan bir şey yapabiliriz.
  • 8:09 - 8:11
    İlk kitabım 24 ret aldı.
  • 8:11 - 8:14
    24 insan bana vazgeç dedi.
  • 8:14 - 8:16
    Dönüp baktığımda şunu demiyorum:
  • 8:16 - 8:18
    ''Görün işte, kaybettiniz, ben kazandım.''
  • 8:18 - 8:22
    Geriye bakınca görüyorum ki
    her mektup ''daha sıkı çalış''
  • 8:22 - 8:24
    ''daha büyük hayal kur'' diyordu.
  • 8:24 - 8:27
    İnanın her mektup beni
    daha mütevazı yaptı.
  • 8:27 - 8:30
    Aynı zamanda başarmayı
    her şeyden çok istememi sağladı.
  • 8:30 - 8:32
    Uğrunda sıkı çalıştığınız o büyük hayal
  • 8:32 - 8:34
    ne olursa olsun
  • 8:34 - 8:38
    kimsenin size ''hayır''
    ya da ''çok gençsin''
  • 8:38 - 8:40
    demesine izin vermeyin.
  • 8:40 - 8:42
    Her yaşamın tarihte payı vardır.
  • 8:42 - 8:44
    Her yaşam bir öyküdür.
  • 8:44 - 8:45
    Teşekkürler.
Title:
Öykünüzü yazın, tarihi değiştirin - Brad Meltzer
Description:

Tüm dersi görüntüleyin:http://ed.ted.com/lessons/write-your-story-change-history-brad-meltzer

Gençler gençliklerini heba mı eder? Hayır. Martin Luther King de, Süpermen'in yaratıcıları da, 30 yaşına varmadan adlarını tarihe yazmışlardı. Bu ilham verici TEDYouth 2011 konuşmasında, Brad Meltzer büyük hayaller kurmamız, sıkı çalışmamız ve mütevazı kalmamız için bizi yüreklendiriyor.

Brad Meltzer'in konuşması.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
08:58

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.