Təzyiq həcm əlaqəsinə yenidən baxaq | Qan-damar sistemi fiziologiyası| NCLEX-RN | Khan Academy
-
0:02 - 0:05Təzyiq və həcm barəsində bir az danışmaq
-
0:05 - 0:06istəyirəm.
-
0:06 - 0:08Səbəb olduğum bəzi səhv fikirlərə
-
0:08 - 0:11aydınlıq gətirmək istəyirəm.
-
0:11 - 0:12Bunun üçün üzr istəyirəm.
-
0:12 - 0:14Amma düşünürəm ki, bu yolla həm
-
0:14 - 0:16öyrəndiklərimizi nəzərdən keçirdəcəyik,
-
0:16 - 0:18həm də yeni fikirlər əldə edəcəyik.
-
0:18 - 0:23Həcm bu, təzyiq isə bu istiqamətdə
olacaq. -
0:23 - 0:26Qeyd etmək istədiyim şeylərdən biri də
-
0:26 - 0:30sistolanın sonundakı təzyiq-həcm əlaqəsidir.
-
0:30 - 0:32Bunu belə çəkirik.
-
0:32 - 0:34Təzyiq və həcm arasındakı
-
0:34 - 0:37əlaqəni sistolanın
-
0:37 - 0:39sonu adlandırırıq.
-
0:39 - 0:42Həcmin artmasını dərhal
-
0:42 - 0:45qeyd edək.
-
0:45 - 0:49Sarı xətt ilə bərabər həcmdə artır.
-
0:49 - 0:51Şəkil üçün özümə
-
0:51 - 0:54bir az yer açım.
-
0:54 - 0:57Həcmin belə artımı bir az
-
0:57 - 0:59çaşqınlıq yarada bilər.
-
0:59 - 1:01Məsələn, daha öncə sol mədəciyi
-
1:01 - 1:03bu cür çəkmişdik.
-
1:03 - 1:07Qan sol mədəciyə bu formada
-
1:07 - 1:08dolmağa başlayırdı.
-
1:08 - 1:11Ürək daha çox qan ilə dolmuş olur.
-
1:11 - 1:14Belə bir şəkil çəkdim və
-
1:14 - 1:16bir neçə məqama toxunmaq istəyirəm.
-
1:16 - 1:20Bu onun dolduğunu bildirir.
-
1:20 - 1:21Bu hissədə hər şey aydındır.
-
1:21 - 1:23Ancaq bu hissədə aydın deyil,
-
1:23 - 1:24bu fikrə əsasən sanki
-
1:24 - 1:27həcm sabit olmalıdır.
-
1:27 - 1:31Ürəyin və ya sol mədəciyin
-
1:31 - 1:32həcmi sabit olduğu görünür.
-
1:32 - 1:34Daha çox bu stəkanı su ilə doldurmağa
-
1:34 - 1:36bənzəyir.
-
1:36 - 1:40Bu bir stəkandır.
-
1:40 - 1:43Sol mədəciyi bu şəkildə düşünərək
-
1:43 - 1:46daha yaxşı başa düşə bilərsiniz.
-
1:46 - 1:49Sol mədəcik qan ilə dolan
-
1:49 - 1:52zaman həcmində artdığını
-
1:52 - 1:57bu xətdə əsasən
-
1:57 - 1:58deyə bilərik.
-
1:58 - 2:02Zaman keçdikcə dolduğunu hiss edəcəyik.
-
2:02 - 2:03Hər şey belə başlayır.
-
2:03 - 2:06Sonra daha çox qan əlavə edirik .
-
2:06 - 2:08Nəhayət, o belə dolmuş olur.
-
2:08 - 2:10Bu yolla sol mədəcikdə nə baş verdiyini
-
2:10 - 2:12daha dəqiq göstərə bilərik.
-
2:12 - 2:14Bu 3-ü zamanla sol mədəciyin
-
2:14 - 2:17müxtəlif məqamlarında olurlar.
-
2:17 - 2:21İkinci şəkil onun dolduğunu bildirir,
-
2:21 - 2:24deməli, ürək qanla doludur.
-
2:24 - 2:26Amma həcmin dəyişməsini göstərməyin daha
-
2:26 - 2:29yaxşı yolu var.
-
2:29 - 2:34Sol mədəcikdəki həcm dəyişir,sabit
deyil. -
2:34 - 2:35Bax bu doğrudur.
-
2:35 - 2:37Bunu bilməyin ən yaxşı yolu budur.
-
2:37 - 2:39O şar ilə oxşar olduğu üçün doldurma
-
2:39 - 2:43prosesini şara bənzədə bilərsiniz.
-
2:43 - 2:48Sol mədəciyin stəkana bənzəmədiyi bizə
aydın -
2:48 - 2:49oldu.
-
2:49 - 2:50O şara bənzəyir.
-
2:50 - 2:53Sabit həcmli deyil.
-
2:53 - 2:54O dəyişir.
-
2:54 - 2:57Bu yəqinki daha dəqiq düşüncə tərzidir.
-
2:57 - 3:00Belə bir şəkil çəkdiyim üçün üzr
istəyirəm. -
3:00 - 3:02Doğrusu,sizi çaşdırmaq niyyətində
deyildim, -
3:02 - 3:05amma doldurmanı belə göstəmək
istəyirdim. -
3:05 - 3:08Yəqinki bu sürətli və cəld yol idi.
-
3:08 - 3:10Bu məqamı indi aydınlaşdırmaq
istəyirəm. -
3:10 - 3:11Belə görünə bilər.
-
3:11 - 3:13Bir addım irəli gedək və bunu etsəm
-
3:13 - 3:16nə ola bilər?
-
3:16 - 3:20Əgər bu 3 məqamın en kəsiyini götürsəm və
-
3:20 - 3:24onu bıçaqla kəssəm nə olar?
-
3:24 - 3:25Bunu belə qəbul edək əslində,
-
3:25 - 3:29en kəsiyini görsən onda
-
3:29 - 3:31mənimlə razı olarsan,
-
3:31 - 3:34üst hissələrini silək.
-
3:34 - 3:36İndi ürəyin aşağısına baxırıq
-
3:36 - 3:40və maraqlı görüntü ortaya çıxır.
-
3:40 - 3:43Sənə görə o görüntünü çəkməyə çalışacam.
-
3:43 - 3:45Bu yolla etmək daha məqsədə uyğundur.
-
3:45 - 3:48Nəyə görə belə göründüyünü
daha sonra -
3:48 - 3:50deyəcəm.
-
3:50 - 3:54Bu belə görünür.
-
3:54 - 3:56Bu digər ikisinə nisbətən daha
-
3:56 - 3:58böyük görünə bilər.
-
3:58 - 4:00Yenidən onun en kəsiyinə baxdığımızda heç
-
4:00 - 4:01nəyin dəyişmədiyini
görürük. -
4:01 - 4:04Onun kəsilmiş səthinə baxaq.
-
4:04 - 4:07Hər üçü dolu olacaq.
-
4:07 - 4:10Diaqramı necə istifadə edəcəyimizə
baxaq. -
4:10 - 4:12İndi isə buna bənzər şəkillərdən istifadə
-
4:12 - 4:16edərək sol mədəciyin dolmasını
-
4:16 - 4:19müşahidə edəcəyik.
-
4:19 - 4:22Ortaya maraqlı bir problemin çıxdığını
görəcəyik. -
4:22 - 4:24Gəlin onu edək.
-
4:24 - 4:26Bura bir neçə dairə çəkək.
-
4:26 - 4:28Bu çəkdiyimi böyük dairə adlandıraq,
-
4:28 - 4:30hansı ki, həqiqətən də böyükdür.
-
4:30 - 4:33Bu anda həcmin az olduğunu deyəlim.
-
4:33 - 4:34Bunuda belə çəkək.
-
4:34 - 4:36Həcm çox kiçikdir.
-
4:36 - 4:38Ordakını da belə çəkək.
-
4:38 - 4:41İndi bizim 3 həcmimiz oldu və
-
4:41 - 4:44onların içini rəngləyim.
-
4:44 - 4:47Deməli, bu
-
4:48 - 4:51əyrinin alt hissəsindəki
-
4:51 - 4:54həcm balacadır,ancaq bu həcmi
-
4:54 - 4:57doldurmaq üçün bir az qana ethiyac var.
-
4:57 - 4:59Həcmin sıfır olduğu zaman
-
4:59 - 5:01qanda sıfırdır,bu o deməkdir ki,
-
5:01 - 5:04sol mədəcik boşdur.
-
5:04 - 5:06Daha sonra bir az qan əlavə edirik.
-
5:06 - 5:08Deyək ki, onu doldururuq.
-
5:08 - 5:09Aha yarısı doldu.
-
5:09 - 5:12Hal-hazırda mədəciyin yarısı
doludur. -
5:12 - 5:14Bunu etməyə davam edirik və mədəcik
tamam dolmuş olur. -
5:14 - 5:19Deməli o əyri boyunca gedəcək.
-
5:19 - 5:21Amma ki, sol mədəcik
-
5:21 - 5:23dolana qədər,
-
5:23 - 5:26təzyiqdə heç bir artım olmayacaq.
-
5:26 - 5:29Daha əvvəl sistola sonu təzyiq həcm
əlaqəsini -
5:29 - 5:32sarı xətt ilə
göstərmişdim, -
5:32 - 5:34indi isə belə çəkək.
-
5:34 - 5:38Amma düzün desək o,
-
5:38 - 5:39xüsusilə də əyrinin alt hissəsi
-
5:39 - 5:41bir az fərqli görünür.
-
5:41 - 5:44Buranı silək və düzgün çəkək.
-
5:44 - 5:46Bu daha dəqiq yoldu.
-
5:46 - 5:48Demək olar ki, təzyiqdə
-
5:48 - 5:49artım yoxdur.
-
5:49 - 5:52"Demək olar ki yox" deməməliydim.
-
5:52 - 5:55Sol mədəciyə çatdıqdan sonra,
-
5:55 - 5:57təzyiq artmağa başlayacaq.
-
5:57 - 6:00Əslində təzyiqin artması
-
6:00 - 6:03həcmin artmasına bənzəyir.
-
6:03 - 6:04Onu burada görməyə başlayacayıq.
-
6:04 - 6:07Həcmin artdığını görürük.
-
6:07 - 6:08Hətta kiçik bir təzyiq sol
-
6:08 - 6:11mədəciyə təsir edir.
-
6:11 - 6:14Onun böyüdüyünün artıq fərqinə varırıq.
-
6:14 - 6:16Sol mədəciyin ölçüsü başlanğıcda
-
6:16 - 6:17dəyişməyəcək.
-
6:17 - 6:19Sonda,təzyiq yuxarı qalxdıqda
-
6:19 - 6:21ölçüsü dəyişəcək.
-
6:21 - 6:23Artıq sarı xəttin nəyə görə
-
6:23 - 6:27səhv olduğunu başa düşdük.
-
6:27 - 6:30Çaşmamaq üçün tamamilə
silirəm. -
6:30 - 6:32Sistola sonu təzyiq həcm əlaqəsini
-
6:32 - 6:35çəkdik,amma indi diastola sonu təzyiq
-
6:35 - 6:38həcm əlaqəsini əlavə etmək istəyirəm.
-
6:38 - 6:40Bunun belə bir şey olduğunu bilirik.
-
6:40 - 6:43Qısaltmasını sarı rəng
-
6:43 - 6:45ilə qeyd edək.
-
6:45 - 6:50Bu diastola sonu təzyiq həcm əlaqəmizdir.
-
6:50 - 6:53Bəs indi, en kəsik necə
-
6:53 - 6:54görünür?
-
6:54 - 6:56Buradakı bir neçə
-
6:56 - 6:58nöqtələri
-
6:58 - 7:01seçək.
-
7:01 - 7:05Eyni həcmin digər əyridə necə
-
7:05 - 7:07görünəcəyinə baxaq və onu
-
7:07 - 7:10aşağıya doğru xətt ilə göstərək.
-
7:10 - 7:12Bu buradakı həcmimizdir.
-
7:12 - 7:17Buda buranın həcmidir.
-
7:17 - 7:20Digər əyri üzərində də bu
-
7:20 - 7:23nöqtələri işarələyəcəm.
-
7:23 - 7:25Bu nöqtələr orada olur.
-
7:25 - 7:28Əslində onları oxşar şəkildə çəkə
bilərdim. -
7:28 - 7:32Bunun belə olduğunu deyə bilərik.
-
7:32 - 7:35Digəri bir az böyük görünə bilər.
-
7:35 - 7:37Buna bənzər bir şey oldu.
-
7:37 - 7:39Deməli, 2 əyrimiz
-
7:39 - 7:39var.
-
7:39 - 7:42Onları mümkün qədər bir-birinə
bənzətməyə -
7:42 - 7:42çalışıram.
-
7:42 - 7:44İçlərini dolduraq.
-
7:44 - 7:47Bu nöqtələrdə həcmlərin necə göründüyünə
baxaq. -
7:47 - 7:52Onların həcmlərinin eyni olduğunu
-
7:52 - 7:53görürük.
-
7:53 - 7:55Heç biri fərqli görünmür.
-
7:55 - 7:58Bəzən insanlar bunu
-
7:58 - 8:00çox qarışdırırlar hansı ki həcmləri
-
8:00 - 8:02eyni
olanda necə ola bilər ki, -
8:02 - 8:06sistola sonu əyrinin təzyiqi yüksək,
-
8:06 - 8:10diastola sonunun əyrisi isə
-
8:10 - 8:10aşağıdır.
-
8:10 - 8:12Heç biri fərqli görünmür.
-
8:12 - 8:17Bunu başa düşmək üçün əzələ
səviyyəsində -
8:17 - 8:21nə baş verdiyini təsəvvür etmək lazımdır.
-
8:21 - 8:25Əzələ hüceyrələri yığılmağa başlayır və
Z-zolağını -
8:25 - 8:27dartır.
-
8:27 - 8:31Sistolanın sonunda bir çox yığılmalar
olur. -
8:31 - 8:33Həmçinin, burada da baş verir.
-
8:33 - 8:38Əslində bu əyrinin hər hissəsində
baş verir. -
8:38 - 8:41Daha da bəsitləşdirmək üçün bu
-
8:41 - 8:43bu oxlar əvəzinə hər bir nöqtə
-
8:43 - 8:44üçün bunu edəlim.
-
8:44 - 8:46Bu oxlar əvəzinə, onları
-
8:46 - 8:47belə birləşdirək
-
8:47 - 8:50və belə təsvir etsək
-
8:50 - 8:52yenə eyni effekti vermiş
-
8:52 - 8:54olacayıq.
-
8:54 - 8:57Bunu ip və ya sarğı kimi çəkək.
-
8:57 - 9:01Onu bu hissədən digər
hissəyə dartdığını -
9:01 - 9:04və çəkdiyini düşünək.
-
9:04 - 9:06100-lərlə əzələnin dartılaraq əldə etdiyi
-
9:06 - 9:08təsiri, sarğı ilə
-
9:08 - 9:12əldə edə bilərik.
-
9:12 - 9:13Növbəti mərhələdə,insanların
-
9:13 - 9:16bu sarğını dartdığını təsvir edək.
-
9:16 - 9:19Şəkildə təsvir olunan kimi,insanlar
-
9:19 - 9:21sadəcə sarğını dartırlar.
-
9:21 - 9:232 kiçik işçi sarğını
-
9:23 - 9:26dartır və əks istiqamətdə
-
9:26 - 9:28çəkirlər.
-
9:28 - 9:30Əks istiqamətdə çəkilən zaman
-
9:30 - 9:32yığılmağa bənzər bir şey olacaq.
-
9:32 - 9:34Kiçik işçilər bunların hamısını
-
9:34 - 9:38dartırlar .
-
9:38 - 9:40Dartılma zamanı nəticədə yığılma
-
9:40 - 9:43qüvvəsi yaranır.
-
9:43 - 9:46İşçilərin 2 müxtəlif istiqamətdə
-
9:46 - 9:49dartması ilə yığılmanı təsvir etdim.
-
9:49 - 9:51Əgər onları ürəyin hər tərəfindən
-
9:51 - 9:53keçirtmiş olsa idim, o mədəcik kimi
-
9:53 - 9:56yığılmış olardı.
-
9:56 - 9:59Onlar o qədər gərgin
-
9:59 - 10:02dartıb çəkirlər ki,mədəciyin
-
10:02 - 10:04içərisindəki təzyiq
-
10:04 - 10:08artmağa başlayır.
-
10:08 - 10:10Diastola sonu əyrisində eyni
-
10:10 - 10:14hadisə baş vermir,görəsən
-
10:14 - 10:16orada da işçilər var?
-
10:16 - 10:17Onlarda
dartılır? -
10:17 - 10:18Təbii ki, yox.
-
10:18 - 10:21Əzələ hüceyrələri
boşalmış vəziyyətdədi. -
10:21 - 10:22Tamamilə boşalıblar.
-
10:22 - 10:25Onlar sadəcə yatırlar.
-
10:25 - 10:29Təsvirdəki kimi işçilər heç bir şey
dartmırlar. -
10:29 - 10:31Buna görə də,təzyiqdə
-
10:31 - 10:33artım olmur.
-
10:33 - 10:36Çox az təzyiqi olur.
-
10:36 - 10:38Həcmlərin eyni olmasına
-
10:38 - 10:40baxmayaraq təzyiqin müxtəlif
-
10:40 - 10:42olmasının səbəbidə budur.
-
10:42 - 10:45Bir çoxunuz üçün belə
-
10:45 - 10:47bir sual yaranır ki, nəyə
-
10:47 - 10:51görə sistolanın sonunda mədəcikdə
-
10:51 - 10:52qan olur?
-
10:52 - 10:55Qanın hamısı mədəcikdən
-
10:55 - 10:58çıxdıqdan sonra aortaya çatacaq?
-
10:58 - 10:59Qan niyə ordadı?
-
10:59 - 11:01Boş olmalı deyilmi?
-
11:01 - 11:03Təzyiq həcm döngəsini çəkməklə
-
11:03 - 11:06bu suala cavab tapa bilərik.
-
11:06 - 11:07Rəngləri fərqləndirmək üçün
-
11:07 - 11:10bənövşəyi rənglə çəkəcəm.
-
11:10 - 11:12Bu böyük bənövşəyi nöqtənin
-
11:12 - 11:14yığılma anı olduğunu düşünək.
-
11:14 - 11:16Yığılmanın başladığı an buradır.
-
11:16 - 11:20Burdan yuxarıya doğru çəkəcəm.
-
11:20 - 11:24Burada "azad olunma" baş verir.
-
11:24 - 11:28İşçinin üzərindən
-
11:28 - 11:29keçək.
-
11:29 - 11:32Həcm üçün son bir dəfədə çəkim
-
11:32 - 11:35və burdakı həcm budur.
-
11:35 - 11:37Həcmin dəyişmədiyini bilirik, çünki
-
11:37 - 11:39burda həcm sabitdir.
-
11:39 - 11:41Bu hissədə artıq "azad olunma" başlayır.
-
11:41 - 11:44Bura azad olunma hissəsidir.
-
11:44 - 11:48Əyrinin bu hissəsinə də "azad olunma"nı
qeyd edirəm. -
11:48 - 11:52Bu qabarıq hissədə "azad olunma"
-
11:52 - 11:54baş verir.
-
11:54 - 11:562 ağ xətt arasında azad olunma hadisəsi
olur. -
11:56 - 12:02Mədəciyin bu hissəsi üçün belə şəkil
çəkək. -
12:02 - 12:04Ürəyin bu hissəsi tamamilə dolu olacaq.
-
12:04 - 12:07Hətta daha da böyük olsun.
-
12:07 - 12:09Ürək indi lap çox doludur.
-
12:09 - 12:11Bu şəkildə göstərməyə çalışdım
-
12:11 - 12:13və buna bənzər bir
-
12:13 - 12:16şey alındı.
-
12:16 - 12:20İçini rəngləyim.
-
12:20 - 12:22Mədəcik bu qədər böyükdürsə,
-
12:22 - 12:25onda azad olunma zamanı nə baş verəcək?
-
12:25 - 12:29Bunu kəsib, bura köçürək və
-
12:29 - 12:34necə olacağına
-
12:34 - 12:36burada baxaq.
-
12:36 - 12:41Belə başladığımız zaman
-
12:41 - 12:44qan boşalmağa başlayarsa,
-
12:44 - 12:45buna bənzər bir şey olacaq.
-
12:45 - 12:49Bir hissəsi çıxır ,digər
-
12:49 - 12:51hissəsi isə geridə qalır.
-
12:51 - 12:54Bu hissə geridə qalan,
-
12:54 - 12:58bura isə digər tərəfdir.
-
12:58 - 12:59Bu hissəsini kəsək.
-
12:59 - 13:01Bu yumru dəlik qalan üçün,
-
13:01 - 13:04digəri isə vuruş həcmi üçündür.
-
13:04 - 13:06Bu vuruş həcmimizdir.
-
13:06 - 13:09Qanın çoxu aortaya gedir.
-
13:09 - 13:11Bu çox önəmlidir.
-
13:11 - 13:14Kiçik yığını isə geridə qalır.
-
13:14 - 13:18Yığılma başlayan anda, bura
-
13:18 - 13:21çoxlu qanla dolu olur.
-
13:21 - 13:23Başladığı yer budur.
-
13:23 - 13:25Daha sonra qanın çoxu itir.
-
13:25 - 13:27Bu itirdiyimiz vuruş həcmidir.
-
13:27 - 13:30Burda bir az qan qalır.
-
13:30 - 13:33Sistola sonu dediyimiz tam olaraq budur.
-
13:33 - 13:36Sistolanın əvvəlindəki qədər olmasa da,
-
13:36 - 13:39sonunda bir az qan qalır.
- Title:
- Təzyiq həcm əlaqəsinə yenidən baxaq | Qan-damar sistemi fiziologiyası| NCLEX-RN | Khan Academy
- Description:
-
Understand what is happening at the cellular level to cause two identical left ventricular volumes to have such different pressures! Rishi is a pediatric infectious disease physician and works at Khan Academy. Created by Rishi Desai.
Watch the next lesson: https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/nclex-rn-circulatory-system/pressure-volume-loops-ddp/v/what-is-preload?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn
Missed the previous lesson? https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/nclex-rn-circulatory-system/pressure-volume-loops-ddp/v/end-systolic-pressure-volume-relationship-espvr?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn
NCLEX-RN on Khan Academy: A collection of questions from content covered on the NCLEX-RN. These questions are available under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States License (available at http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/).
About Khan Academy: Khan Academy offers practice exercises, instructional videos, and a personalized learning dashboard that empower learners to study at their own pace in and outside of the classroom. We tackle math, science, computer programming, history, art history, economics, and more. Our math missions guide learners from kindergarten to calculus using state-of-the-art, adaptive technology that identifies strengths and learning gaps. We've also partnered with institutions like NASA, The Museum of Modern Art, The California Academy of Sciences, and MIT to offer specialized content.
For free. For everyone. Forever. #YouCanLearnAnything
Subscribe to Khan Academy’s NCLEX-RN channel: https://www.youtube.com/channel/UCDx5cTeADCvKWgF9x_Qjz3g?sub_confirmation=1
Subscribe to Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy - Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 13:38