< Return to Video

Təzyiq həcm əlaqəsinə yenidən baxaq | Qan-damar sistemi fiziologiyası| NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:02 - 0:05
    Təzyiq və həcm barəsində bir az danışmaq
  • 0:05 - 0:06
    istəyirəm.
  • 0:06 - 0:08
    Səbəb olduğum bəzi səhv fikirləri
  • 0:08 - 0:11
    aydınlaşdırmalıyam.
  • 0:11 - 0:12
    Bunun üçün üzr istəyirəm.
  • 0:12 - 0:14
    Amma düşünürəm ki bu yolla həm
  • 0:14 - 0:16
    öyrəndiklərimizi nəzərdən keçirdəcəyik
  • 0:16 - 0:18
    həmdə yeni fikirlər əldə edəcəyik.
  • 0:18 - 0:23
    Həcm bu və təzyiq isə bu istiqamətdə
    olacaq.
  • 0:23 - 0:26
    Başlamaq istədiyim şeylərdən biri
  • 0:26 - 0:30
    sistola sonu təzyiq-həcm əlaqəsidir.
  • 0:30 - 0:32
    Bunu belə çəkirik.
  • 0:32 - 0:34
    Təzyiq və həcm arasında, ikisinin
  • 0:34 - 0:37
    arasındakı əlaqəni sistola
  • 0:37 - 0:39
    sonu adlandırdıq.
  • 0:39 - 0:42
    Həcmin artmasını dərhal
  • 0:42 - 0:45
    qeyd edək.
  • 0:45 - 0:49
    Sarı xətt ilə bərabər həcmdə artır.
  • 0:49 - 0:51
    Şəkil üçün özümə
  • 0:51 - 0:54
    bir az yer açım.
  • 0:54 - 0:57
    Həcmin belə artımını bir az
  • 0:57 - 0:59
    çaşqınlıq yarada bilər.
  • 0:59 - 1:01
    Məsələn, daha öncə sol mədəciyi
  • 1:01 - 1:03
    bu cür çəkmişdik.
  • 1:03 - 1:07
    Qan sol mədəciyə bu formada
  • 1:07 - 1:08
    dolmağa başlayırdı.
  • 1:08 - 1:11
    Ürəyin daha çox qan ilə dolu olur.
  • 1:11 - 1:14
    Belə bir şəkil çəkdim,və
  • 1:14 - 1:16
    bir neçə məqama toxunmaq istəyirəm.
  • 1:16 - 1:20
    Bu onun dolduğunu deyirdi.
  • 1:20 - 1:21
    Bu hissədə hər şey aydındır.
  • 1:21 - 1:23
    Ancaq bu hissədə aydın deyil,
  • 1:23 - 1:24
    bu fikrə əsasən həcm
  • 1:24 - 1:27
    sanki sabit olmalıdır.
  • 1:27 - 1:31
    Sabit ürək həcmi və ya sol
  • 1:31 - 1:32
    mədəcik kimi görünür.
  • 1:32 - 1:34
    Daha çox stəkanı su ilə doldurmağa
  • 1:34 - 1:36
    bənzəyir.
  • 1:36 - 1:40
    Əsasən stəkana bənzəyir.
  • 1:40 - 1:43
    Sol mədəciyin dolması barəsində düşünməyin
  • 1:43 - 1:46
    düzgün yolu bir az çox buna bənzəməsidir.
  • 1:46 - 1:49
    Sol mədəciyin qan ilə dolması
  • 1:49 - 1:52
    zamanı həcmində artmasını
  • 1:52 - 1:57
    daha çox bu xətdə əsasən
  • 1:57 - 1:58
    düşünməliyik.
  • 1:58 - 2:02
    Zaman keçdikcə dolduğunu hiss edəcəyik.
  • 2:02 - 2:03
    Beləliklə hər şey belə başlayır.
  • 2:03 - 2:06
    Sonra daha çox qan əlavə edirik və
    belə olur.
  • 2:06 - 2:08
    Nəhayət o belə dolmuş olur.
  • 2:08 - 2:10
    Bu yolla sol mədəcikdə nəyin baş verdiyini
  • 2:10 - 2:12
    daha dəqiq göstərə bilərik.
  • 2:12 - 2:14
    Bu 3-ü zamanla sol mədəciyin
  • 2:14 - 2:17
    müxtəlif məqamlarında olurlar.
  • 2:17 - 2:21
    Bu ikinci şəkil dolduğunu bildirir,
  • 2:21 - 2:24
    deməli ürəyin qanla dolduğu fikrini
    əldə edirik.
  • 2:24 - 2:26
    Amma həcmin dəyişməsini göstərməyin daha
  • 2:26 - 2:29
    yaxşı yolu var.
  • 2:29 - 2:34
    Sol mədəcikdəki həcm dəyişir,sabit
    deyil.
  • 2:34 - 2:35
    Bax bu doğrudur.
  • 2:35 - 2:37
    Buna baxmağın ən yaxşı yolu budur.
  • 2:37 - 2:39
    O şar ilə oxşar olduğu üçün,doldurma
  • 2:39 - 2:43
    prosesi üçün şarı düşünə bilərsən.
  • 2:43 - 2:48
    Sol mədəciyin stəkana bənzəmədiyi bizə
    aydın
  • 2:48 - 2:49
    oldu.
  • 2:49 - 2:50
    O şara bənzəyir.
  • 2:50 - 2:53
    O sabit həcmli deyil.
  • 2:53 - 2:54
    O həqiqətən dəyişir.
  • 2:54 - 2:57
    Bu yəqinki daha dəqiq düşüncə tərzidir.
  • 2:57 - 3:00
    Belə bir şəkil çəkdiyim üçün üzr
    istəyirəm.
  • 3:00 - 3:02
    Doğrusu,sizi çaşdırmaq niyyətində
    deyildim,
  • 3:02 - 3:05
    amma doldurmanı belə göstəmək
    istəyirdim.
  • 3:05 - 3:08
    Yəqinki bu sürətli və cəld yol idi.
  • 3:08 - 3:10
    Bu məqamı indi aydınlaşdırmaq
    istəyirəm.
  • 3:10 - 3:11
    Belə görünə bilər.
  • 3:11 - 3:13
    Bir addım irəli gedək və bunu etsəm
  • 3:13 - 3:16
    nə ola bilər?
  • 3:16 - 3:20
    Əgər bu 3 məqamın en kəsiyini götersəm və
  • 3:20 - 3:24
    onu bıçaqla kəssəm nə olar?
  • 3:24 - 3:25
    Bunu belə qəbul etsək əslində,
  • 3:25 - 3:29
    maraqlı bir en kəsiyi göründüyü
  • 3:29 - 3:31
    haqqında mənimlə razısan,
  • 3:31 - 3:34
    üst hissələrini siləlim.
  • 3:34 - 3:36
    İndi ürəyin aşağısına baxırıq,
  • 3:36 - 3:40
    və maraqlı görüntü ortaya çıxır.
  • 3:40 - 3:43
    Sənə görə o görüntünü çəkməyə çalışacam.
  • 3:43 - 3:45
    Bu yolla etmək daha məqsədə uyğundur.
  • 3:45 - 3:48
    Nəyə görə belə göründüyünü
    daha sonra
  • 3:48 - 3:50
    deyəcəm.
  • 3:50 - 3:54
    Bu bunun kimi görünür.
  • 3:54 - 3:56
    Bu digər ikisinə nisbətən daha
  • 3:56 - 3:58
    böyük görünə bilər.
  • 3:58 - 4:00
    Yenidən en kəsiyinə baxdığımızda heç
  • 4:00 - 4:01
    nəyin dəyişmədiyini
    görürük.
  • 4:01 - 4:04
    Onun kəsilmiş səthinə baxaq.
  • 4:04 - 4:07
    Hər Üçü gözlənilən kimi dolu olacaq.
  • 4:07 - 4:10
    Diaqramı necə istifadə edəcəyimizə
    baxaq.
  • 4:10 - 4:12
    İndi isə buna bənzər şəkillərdən istifadə
  • 4:12 - 4:16
    edərək əsl mənada sol mədəciyin dolmasın
  • 4:16 - 4:19
    dolmasın müşahidə edəcəyik.
  • 4:19 - 4:22
    Ortaya maraqlı bir problem çıxdığını
    görəcəyik.
  • 4:22 - 4:24
    Gəlin edək.
  • 4:24 - 4:26
    Bura bir neçə dairə çəkək.
  • 4:26 - 4:28
    Bu çəkdiyimi böyük dairə adlandıraq,
  • 4:28 - 4:30
    hansı ki həqiqətən böyükdür.
  • 4:30 - 4:33
    Bu anda həcmin az olduğunu deyəlim.
  • 4:33 - 4:34
    Bunuda belə çəkək.
  • 4:34 - 4:36
    Həcm həqiqətən çox kiçikdir.
  • 4:36 - 4:38
    Orada da belə çəkək.
  • 4:38 - 4:41
    İndi bizim 3 həcmimiz oldu və
  • 4:41 - 4:44
    onların içini rəngləyim.
  • 4:44 - 4:47
    Bir şeyi etiraf etmək istəyirəmki,
  • 4:48 - 4:51
    deməli bu əyrinin alt hissəsindəki
  • 4:51 - 4:54
    həcm balacadır,ancaq bu həcmi
  • 4:54 - 4:57
    doldurmaq üçün bir az qana ethiyac var.
  • 4:57 - 4:59
    Həcmin sıfır olduğu zaman
  • 4:59 - 5:01
    qanda sıfırdır,bu o deməkdir ki
  • 5:01 - 5:04
    sol mədəcik boşdur.
  • 5:04 - 5:06
    Biz daha sonra bir az qan əlavə edirik.
  • 5:06 - 5:08
    Deyəkki onu doldururq.
  • 5:08 - 5:09
    Aha yarısı doldu.
  • 5:09 - 5:12
    Hal-hazırda mədəciyin yarısı
    doludur.
  • 5:12 - 5:14
    Bunu etməyə davam edirik və sonra mədəcik
    tamam dolur.
  • 5:14 - 5:19
    Deməli bu yolla əyri boyunca gedəcək.
  • 5:19 - 5:21
    Amma ki sol mədəciyin
  • 5:21 - 5:23
    dolana qədər, hansı ki bu anda
  • 5:23 - 5:26
    təzyiqində heç bir artım olmayacaq.
  • 5:26 - 5:29
    Daha əvvəl sistola sonu təzyiq həcm
    əlaqəsini
  • 5:29 - 5:32
    çəkdiyim zaman sarı xətt ilə
    göstərmişdim,
  • 5:32 - 5:34
    indi isə belə çəkək.
  • 5:34 - 5:38
    Amma düzün desək o,
  • 5:38 - 5:39
    xüsusilədə əyrinin alt hissəsi
  • 5:39 - 5:41
    bir az fərqli görünür.
  • 5:41 - 5:44
    Buranı silək və düzgün çəkək.
  • 5:44 - 5:46
    Bu çəkmək üçün daha dəqiq yoldu.
  • 5:46 - 5:48
    Sənin demək olarki təzyiqində
  • 5:48 - 5:49
    artım yoxdur.
  • 5:49 - 5:52
    "Demək olar ki yox" deməməliydim.
  • 5:52 - 5:55
    Sol mədəciyə çatdıqdan sonra,
  • 5:55 - 5:57
    təzyiq artmağa başlayacaq.
  • 5:57 - 6:00
    Əslində təzyiqin artması
  • 6:00 - 6:03
    həcmin artmasına bənzəyir.
  • 6:03 - 6:04
    Onu burada görməyə başlayacayıq.
  • 6:04 - 6:07
    Həcmin artdığını görürük.
  • 6:07 - 6:08
    Hətda kiçik bir təzyiq sol
  • 6:08 - 6:11
    mədəciyə təsir edəcək.
  • 6:11 - 6:14
    Onun böyüdüyünü artıq fərqinə varırıq.
  • 6:14 - 6:16
    Sol mədəciyin ölçüsü başlanğıcda
  • 6:16 - 6:17
    dəyişməyəcək.
  • 6:17 - 6:19
    Sonda,təzyiq yuxarı qalxdıqda
  • 6:19 - 6:21
    ölçüsü dəyişəcək.
  • 6:21 - 6:23
    Artıq sarı xətdin nəyə görə
  • 6:23 - 6:27
    səhv olduğunu başa düşdük.
  • 6:27 - 6:30
    Səni karıxdırmaması üçün tamamilə
    silim.
  • 6:30 - 6:32
    Sistola sonu təzyiq həcm əlaqəsini
  • 6:32 - 6:35
    çəkdik,amma indi diastola sonu təzyiq
  • 6:35 - 6:38
    həcm əlaqəsini əlavə etmək istəyirəm.
  • 6:38 - 6:40
    Bunun belə bir şey olduğunu bilirik.
  • 6:40 - 6:43
    Bunun qısaltmasını sarı rəng
  • 6:43 - 6:45
    ilə qeyd edək.
  • 6:45 - 6:50
    Bu diastola sonu təzyiq həcm əlaqəmizdir.
  • 6:50 - 6:53
    Bəs indi, en kəsik necə
  • 6:53 - 6:54
    görünür?
  • 6:54 - 6:56
    Bu anda bir neçə nöqtələri
  • 6:56 - 6:58
    seçək.
  • 6:58 - 7:01
    Bunun kimi nöqtələrdir.
  • 7:01 - 7:05
    Eyni həcmin digər əyridə necə
  • 7:05 - 7:07
    görünəcəyinə baxaq, və onu
  • 7:07 - 7:10
    aşağıya doğru xətt çəkəlim.
  • 7:10 - 7:12
    Bu buradakı həcmimizdir.
  • 7:12 - 7:17
    Buda buranın həcmidir.
  • 7:17 - 7:20
    Digər əyri üzərində də bu
  • 7:20 - 7:23
    nöqtələri işarələyəcəm.
  • 7:23 - 7:25
    Bu nöqtələr orada olur.
  • 7:25 - 7:28
    Əslində onları oxşar şəkildə çəkə
    bilərdim.
  • 7:28 - 7:32
    Bunun belə olduğunu deyə bilərik.
  • 7:32 - 7:35
    Digəri bir az böyük görünə bilər.
  • 7:35 - 7:37
    Buna bənzər bir şey oldu.
  • 7:37 - 7:39
    Deməli 2 əyrimiz mövcuddur.
  • 7:39 - 7:39
    düzdü?
  • 7:39 - 7:42
    Onları mümkün qədər bir-birinə
    bənzətməyə
  • 7:42 - 7:42
    çalışıram.
  • 7:42 - 7:44
    İçlərini dolduralım.
  • 7:44 - 7:47
    Bu nöqtələrdə həcmlərin necə göründüyünə
    baxaq.
  • 7:47 - 7:52
    Onların həcmlərinin eyni olduğunu
  • 7:52 - 7:53
    görürük.
  • 7:53 - 7:55
    Heç biri fərqli görünmür.
  • 7:55 - 7:58
    Bəzən insanlar bunu düşündüklərində
  • 7:58 - 8:00
    çox qarışdırırlar hansı ki həcmləri
  • 8:00 - 8:02
    eyni
    olanda necə ola bilər ki,
  • 8:02 - 8:06
    sistola sonu əyrinin təzyiqi yüksək,
  • 8:06 - 8:10
    diastola sonunun əyrisi isə
  • 8:10 - 8:10
    aşağıdır.
  • 8:10 - 8:12
    Heç biri fərqli görünmür.
  • 8:12 - 8:17
    Bunu başa düşə bilməyimiz üçün əzələ
    səviyyəsində
  • 8:17 - 8:21
    nə baş verdiyini təsəvvür etmək lazımdır.
  • 8:21 - 8:25
    Əzələ hüceyrələri yığılmağa başlayır və
    Z-zolağını
  • 8:25 - 8:27
    dartır.
  • 8:27 - 8:31
    Sistolanın sonunda bir çox yığılmalar
    olur.
  • 8:31 - 8:33
    Həmçinin burada da baş verir.
  • 8:33 - 8:38
    Əslində bu əyrinin hər hissəsində
    baş verir.
  • 8:38 - 8:41
    Daha da bəsitləşdirmək üçün bu
  • 8:41 - 8:43
    100-lərlə ox əvəzinə hər bir nöqtə
  • 8:43 - 8:44
    üçün bunu edəlim.
  • 8:44 - 8:46
    100-lərlə ox əvəzinə, bu
  • 8:46 - 8:47
    oxları belə birləşdirək,
  • 8:47 - 8:50
    bunun kimi təsvir etsək
  • 8:50 - 8:52
    yenə eyni effekti vermiş
  • 8:52 - 8:54
    olacayıq.
  • 8:54 - 8:57
    Bunu ip və ya sarğı kimi çəkək və
  • 8:57 - 9:01
    onu bu hissədən digər hissəyə dartdığını
  • 9:01 - 9:04
    və çəkdiyini düşünəlim.
  • 9:04 - 9:06
    100-lərlə əzələnin dartılaraq əldə etdiyi
  • 9:06 - 9:08
    effekti, sarğıya bənzər çəkdiyim
  • 9:08 - 9:12
    təsvir ilə əldə edə bilərik.
  • 9:12 - 9:13
    Növbəti mərhələdə,insanların
  • 9:13 - 9:16
    bu sarğını dartdığını təsvir edək.
  • 9:16 - 9:19
    Şəkildə təsvir olunan kimi,inanlar
  • 9:19 - 9:21
    sadəcə sarğını dartırlar.
  • 9:21 - 9:23
    2 kiçik işçi kimi, sarğını
  • 9:23 - 9:26
    dartırlar və əks istiqamətdə
  • 9:26 - 9:28
    çəkirlər.
  • 9:28 - 9:30
    Əks istiqamətdə çəkilən zaman
  • 9:30 - 9:32
    yığılmaya bənzər bir şey olacaq.
  • 9:32 - 9:34
    Kiçik işçilər bunların hamısını
  • 9:34 - 9:38
    dartırlar .
  • 9:38 - 9:40
    Dartılma zamanı nəticədə sıxılma
  • 9:40 - 9:43
    qüvvəsi yaranır.
  • 9:43 - 9:46
    Deməli işçilərin 2 müxtəlif istiqamətdə
  • 9:46 - 9:49
    dartmaları ilə yığılmanı təsvir edirəm.
  • 9:49 - 9:51
    Əgər onları ürəyin hər tərəfindən
  • 9:51 - 9:53
    keçirtmiş olsa idin, o mədəcik kimi
  • 9:53 - 9:56
    yığılmış olardı.
  • 9:56 - 9:59
    Onlar o qədər gərgin
  • 9:59 - 10:02
    dartıb çəkirlər ki,mədəciyin
  • 10:02 - 10:04
    içərisindəki təzyiq
  • 10:04 - 10:08
    artmağa başlayır.
  • 10:08 - 10:10
    Diastola sonu əyrisində eyni
  • 10:10 - 10:14
    hadisə baş vermir,görəsən
  • 10:14 - 10:16
    orada da işçilər var?
  • 10:16 - 10:17
    Onlarda
    dartılır?
  • 10:17 - 10:18
    Təbii ki yox.
  • 10:18 - 10:21
    Əzələ hüceyrələri
    boşalmış vəziyyətdədi.
  • 10:21 - 10:22
    Tamamilə boşalıblar.
  • 10:22 - 10:25
    Onlar sadəcə yatırlar.
  • 10:25 - 10:29
    Təsvirdəki kimi işçilər heç bir şey
    dartmırlar.
  • 10:29 - 10:31
    Buna görə də,təzyiqdə
  • 10:31 - 10:33
    artım olmur.
  • 10:33 - 10:36
    Çox az təzyiqi olur.
  • 10:36 - 10:38
    Həcmlərin eyni olmasına
  • 10:38 - 10:40
    baxmayaraq təzyiqin müxtəlif
  • 10:40 - 10:42
    olmasının səbəbidə budur.
  • 10:42 - 10:45
    Bir çox insan üçün belə
  • 10:45 - 10:47
    bir sual yaranır ki, nəyə
  • 10:47 - 10:51
    görə sistolanın sonunda mədəcikdə
  • 10:51 - 10:52
    qan var?
  • 10:52 - 10:55
    Qanın hamısı mədəcikdən
  • 10:55 - 10:58
    çıxdıqdan sonra aortaya çatmırmı?
  • 10:58 - 10:59
    Qan niyə ordadı?
  • 10:59 - 11:01
  • 11:01 - 11:03
  • 11:03 - 11:06
  • 11:06 - 11:07
  • 11:07 - 11:10
  • 11:10 - 11:12
  • 11:12 - 11:14
  • 11:14 - 11:16
  • 11:16 - 11:20
  • 11:20 - 11:24
  • 11:24 - 11:28
  • 11:28 - 11:29
  • 11:29 - 11:32
  • 11:32 - 11:35
  • 11:35 - 11:37
  • 11:37 - 11:39
  • 11:39 - 11:41
  • 11:41 - 11:44
  • 11:44 - 11:48
  • 11:48 - 11:52
  • 11:52 - 11:54
  • 11:54 - 11:56
  • 11:56 - 12:02
  • 12:02 - 12:04
  • 12:04 - 12:07
  • 12:07 - 12:09
  • 12:09 - 12:11
  • 12:11 - 12:13
  • 12:13 - 12:16
  • 12:16 - 12:20
  • 12:20 - 12:22
  • 12:22 - 12:25
  • 12:25 - 12:29
  • 12:29 - 12:34
  • 12:34 - 12:36
  • 12:36 - 12:41
  • 12:41 - 12:44
  • 12:44 - 12:45
  • 12:45 - 12:49
  • 12:49 - 12:51
  • 12:51 - 12:54
  • 12:54 - 12:58
  • 12:58 - 12:59
  • 12:59 - 13:01
  • 13:01 - 13:04
  • 13:04 - 13:06
  • 13:06 - 13:09
  • 13:09 - 13:11
  • 13:11 - 13:14
  • 13:14 - 13:18
  • 13:18 - 13:21
  • 13:21 - 13:23
  • 13:23 - 13:25
  • 13:25 - 13:27
  • 13:27 - 13:30
  • 13:30 - 13:33
  • 13:33 - 13:36
  • 13:36 - 13:39
Title:
Təzyiq həcm əlaqəsinə yenidən baxaq | Qan-damar sistemi fiziologiyası| NCLEX-RN | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
13:38

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.