Return to Video

Bir meyve sineğinin sebze yemesini nasıl sağlayabilirsiniz?

  • 0:00 - 0:03
    Greg Gage: Tüm ebeveynlerin
    asırlık bir arayışı
  • 0:03 - 0:05
    çocuklarının sebzelerini
    yemelerini sağlamak.
  • 0:05 - 0:07
    Ancak kurabiye veya dondurma
    yemeye ikna etmek
  • 0:07 - 0:08
    oldukça kolaydır
  • 0:08 - 0:10
    ve bunun nedeni beynimizin
    tatlılığı tercih etmesi.
  • 0:10 - 0:13
    Sebzeleri tatlılara tercih etmek gibi,
  • 0:13 - 0:15
    damak tadımızı kandırabilen
  • 0:15 - 0:17
    optogenetik adı verilen
    yeni bir teknoloji var.
  • 0:17 - 0:20
    Bunu bugün meyve sinekleri
    kullanarak deneyeceğiz.
  • 0:20 - 0:23
    [DIY Nörobilim]
  • 0:23 - 0:25
    Meyve sineklerini denememizin nedeni
  • 0:25 - 0:27
    bize ne olup bittiğini
    gerçekten anlamak için
  • 0:27 - 0:31
    savaşma şansı veren yeterince küçük
    bir sinir sistemine sahip olmaları.
  • 0:31 - 0:33
    Onların tat tomurcukları
    bizimkine çok benziyor.
  • 0:33 - 0:35
    Ancak tat tercihlerini
    değiştirmeye çalışmadan önce
  • 0:35 - 0:39
    şunu belirlemeliyiz:
    Meyve sineğinin temeli nedir?
  • 0:39 - 0:40
    Neyi tercih eder ?
  • 0:40 - 0:42
    Buna kontrol deneyi diyoruz.
  • 0:42 - 0:44
    Spencer bunu yapmak için çok çalışıyor.
  • 0:44 - 0:46
    Tamam Spencer, ilk deneyimizi yapalım.
  • 0:46 - 0:50
    Meyve sineklerini muz veya brokoli tercih
    edip etmediğini test etmek istiyoruz.
  • 0:50 - 0:51
    Peki neye ihtiyacımız var?
  • 0:51 - 0:55
    Spencer Brown: Temelde sinekler için
    bir iPad olan fly pad'e ihtiyacımız var.
  • 0:55 - 0:56
    Dokunuşu ölçer.
  • 0:56 - 0:58
    GG: Her odaya sinek mi koydunuz?
  • 0:58 - 1:01
    SB: Evet. İçeride hangisini
    tercih ettiklerini görmek için
  • 1:01 - 1:03
    onlara muz ve brokoli vereceğiz.
  • 1:03 - 1:04
    GG: Meyve sineğinin brokoli yerine
  • 1:04 - 1:07
    muz yediğini saymak için
  • 1:07 - 1:10
    bu odalar bir bilgisayara veri gönderen
  • 1:10 - 1:11
    küçük bir elektrotla donatıldı.
  • 1:11 - 1:14
    Peki muza karşı brokoliye ilişkin
    bulgularınız nelerdi?
  • 1:14 - 1:17
    SB: Sineklerin en çok muzu
    ziyaret ettiğini öğrendim.
  • 1:17 - 1:19
    GG: İkisi de oradaydı ama çoğu çocuk gibi
  • 1:19 - 1:23
    brokoli yememeyi seçiyorlar
    ve daha tatlı bir şeye geçiyorlar.
  • 1:23 - 1:25
    GG: Tadın nasıl çalıştığına dair
    hızlı bir arka plan.
  • 1:25 - 1:28
    Tat tomurcukları,
    tat reseptörleri adı verilen
  • 1:28 - 1:29
    özel nöronlardan oluşur.
  • 1:29 - 1:32
    Belirli bir tadı tetikleyen
    bir şey yediğimizde,
  • 1:32 - 1:34
    bu tat nöronları beyne
    bir sinyal gönderecek.
  • 1:34 - 1:37
    Bu, beynimizin neyin tatlı neyin
    acı olduğunu bilmesini sağlar.
  • 1:37 - 1:40
    Yani bir meyve sineği bir muz yediğinde,
    tatlı tadı nöronları ateşlenir.
  • 1:40 - 1:44
    Ancak brokoli yediğinde, aynı nöronlar
    oldukça sessiz kalıyor.
  • 1:44 - 1:47
    Peki ya meyve sineği her brokoli
    yediğinde tat alma nöronlarını
  • 1:47 - 1:48
    ateşlemeye zorlasaydık?
  • 1:48 - 1:50
    Meyve sineğinin muz kadar
  • 1:50 - 1:52
    brokoliyi sevmesini sağlayabiliriz.
  • 1:52 - 1:54
    Optogenetiğe girin.
  • 1:54 - 1:57
    Bu, sinirbilimi fırtına gibi alan
    devrim niteliğindeki yeni bir araçtır
  • 1:57 - 1:59
    ve bu durumda "opto" ışık anlamına gelir
  • 1:59 - 2:03
    ve "genetik", bu meyve sineklerinin
    yalnızca belirli nöronların ışığa tepki
  • 2:03 - 2:07
    vermesini sağlayan özel bir gen içerecek
    şekilde değiştirildiğini ifade eder.
  • 2:07 - 2:10
    Bizim durumumuzda, tatlı tadı
    reseptörlerine özel geni ekledik.
  • 2:11 - 2:12
    Şimdi işte eğlenceli kısım.
  • 2:12 - 2:15
    Optogenetik, bu özel nöronları
    parlak renkli ışığa maruz kaldıklarında
  • 2:15 - 2:18
    kontrol edebilmemiz,
    beyne mesajlar göndermelerine
  • 2:18 - 2:20
    neden olabilmemiz anlamına gelir.
  • 2:20 - 2:23
    Bu deneyde, bu değiştirilmiş
    meyve sineklerinin tekrar
  • 2:23 - 2:25
    muz ve brokoli arasında
    seçim yapmasını sağlayacağız
  • 2:25 - 2:28
    ancak bu sefer meyve sineği
    brokoliyi her yediğinde,
  • 2:28 - 2:30
    büyük bir parlak kırmızı
    ışığı tetikleyeceğiz.
  • 2:30 - 2:33
    Kanallar o kırmızı ışığı
    gördüklerinde açılacaklar
  • 2:33 - 2:35
    ve bu nöronun ateşlenmesine
    neden olacaklar
  • 2:35 - 2:37
    ve tatlı tat mesajı beyne gönderilecek.
  • 2:37 - 2:39
    Onları nasıl çıkarırsınız?
  • 2:39 - 2:41
    SB: Bir ağız aspiratörü kullanacağız.
  • 2:41 - 2:43
    yani sadece iki pipet
    bir araya getirildi.
  • 2:43 - 2:45
    GG: Yani pipet için süslü bir isim.
  • 2:45 - 2:46
    SB: Doğru.
  • 2:46 - 2:48
    GG: Yani bunları içine çekeceksin.
  • 2:50 - 2:52
    Daha önce hiç sinek içine kaçtı mı?
  • 2:52 - 2:54
    SB: Bir veya iki kez.
  • 2:58 - 3:00
    GG: İşte başlıyoruz. Dördünü de aldın.
  • 3:00 - 3:01
    Tamam mükemmel.
  • 3:01 - 3:03
    Böylece OptoStimmer'larınızı
    burada açacaksınız.
  • 3:03 - 3:07
    Işığı odaların tam üstüne
    park edeceksiniz.
  • 3:07 - 3:10
    Şimdi burada oturuyoruz ve
    brokoli yemelerini bekliyoruz
  • 3:10 - 3:12
    ve sonra ışık yandığında
  • 3:12 - 3:14
    tadının tatlı bir şey
    olduğunu düşünecekler.
  • 3:14 - 3:16
    Haydi. Oh, yaklaşıyor.
  • 3:16 - 3:18
    Haydi. Şimdi tadı güzel.
  • 3:18 - 3:19
    SB: Olmak üzere.
  • 3:20 - 3:21
    GG: Oh, geri döndü. Tamam!
  • 3:21 - 3:25
    Pekâlâ, şimdi bu sineklerin bazılarının
  • 3:25 - 3:27
    muzdan brokoliye geçtiğini görüyoruz.
  • 3:27 - 3:29
    SB: Kesinlikle evet.
  • 3:29 - 3:30
    GG: Bu ışık her söndüğünde,
  • 3:30 - 3:33
    tatlı bir şeyler tattıklarını
    düşündükleri anlamına geliyor.
  • 3:33 - 3:35
    SB: Evet. Bu adam gerçekten
    onun peşinden gidiyor.
  • 3:35 - 3:38
    GG: Brokoliyi kurtarabildiğimizi
    ve meyve sineklerimiz için
  • 3:38 - 3:41
    onu muz kadar çekici hâle
    getirebildiğimizi gördük.
  • 3:41 - 3:42
    Ve bu aynı sonuçları tüm deneylerimizde
  • 3:42 - 3:43
    tekrarlayabiliyoruz.
  • 3:43 - 3:47
    Yani soru şu: Aynı şeyi
    insanlarda da yapabilir miyiz?
  • 3:47 - 3:49
    Bu birkaç maddeye bağlıdır.
  • 3:49 - 3:52
    Birincisi, optogenetik araçlar
    insanlarda bile işe yarıyor mu?
  • 3:52 - 3:54
    Cevap evet gibi görünüyor
  • 3:54 - 3:57
    ve aslında optogenetik kullanarak
    kronik ağrı ve körlüğü
  • 3:57 - 4:00
    tedavi edecek klinik deneyler planlanıyor.
  • 4:00 - 4:03
    Ve sonraki soru, bir ışık kaynağını
    her sebze yediğimizde
  • 4:03 - 4:06
    sönecek şekilde
    kolayca tetikleyebilir miyiz?
  • 4:06 - 4:09
    Bunun için korkarım en azından
    şu anda, cevap hâlâ hayır.
  • 4:09 - 4:13
    Ancak bugün, optogenetiğin tadına
    ve şaşırtıcı potansiyeline
  • 4:13 - 4:14
    tanık olduk.
  • 4:14 - 4:21
    (Müzik)
Title:
Bir meyve sineğinin sebze yemesini nasıl sağlayabilirsiniz?
Speaker:
DIY Nörobilim
Description:

Zihin, nefret ettiğimiz bir yemeği sevmek için manipüle edilebilir mi? Meyve sineklerinden elde edilen kanıtlar ikna edici ve belki de şaşırtıcıdır. Sinirbilimcilerden oluşan etiket ekibimiz, bir sineğin meyve yerine sebze tercihini basitçe beynine bir ışık tutarak değiştirmeye çalışıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
04:29

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.