1
00:00:00,000 --> 00:00:02,584
Greg Gage: Tüm ebeveynlerin 
asırlık bir arayışı

2
00:00:02,584 --> 00:00:04,751
çocuklarının sebzelerini 
yemelerini sağlamak.

3
00:00:04,751 --> 00:00:06,971
Ancak kurabiye veya dondurma 
yemeye ikna etmek

4
00:00:06,971 --> 00:00:07,750
oldukça kolaydır

5
00:00:07,750 --> 00:00:10,221
ve bunun nedeni beynimizin 
tatlılığı tercih etmesi.

6
00:00:10,221 --> 00:00:12,520
Sebzeleri tatlılara tercih etmek gibi,

7
00:00:12,520 --> 00:00:14,666
damak tadımızı kandırabilen

8
00:00:14,666 --> 00:00:17,373
optogenetik adı verilen 
yeni bir teknoloji var.

9
00:00:17,373 --> 00:00:20,084
Bunu bugün meyve sinekleri 
kullanarak deneyeceğiz.

10
00:00:20,108 --> 00:00:22,752
[DIY Nörobilim]

11
00:00:23,086 --> 00:00:24,926
Meyve sineklerini denememizin nedeni

12
00:00:24,926 --> 00:00:27,081
bize ne olup bittiğini 
gerçekten anlamak için

13
00:00:27,081 --> 00:00:30,501
savaşma şansı veren yeterince küçük 
bir sinir sistemine sahip olmaları.

14
00:00:30,501 --> 00:00:32,834
Onların tat tomurcukları 
bizimkine çok benziyor.

15
00:00:32,834 --> 00:00:35,378
Ancak tat tercihlerini 
değiştirmeye çalışmadan önce

16
00:00:35,378 --> 00:00:38,831
şunu belirlemeliyiz: 
Meyve sineğinin temeli nedir?

17
00:00:38,831 --> 00:00:39,746
Neyi tercih eder ?

18
00:00:40,026 --> 00:00:42,248
Buna kontrol deneyi diyoruz.

19
00:00:42,272 --> 00:00:44,475
Spencer bunu yapmak için çok çalışıyor.

20
00:00:44,499 --> 00:00:46,373
Tamam Spencer, ilk deneyimizi yapalım.

21
00:00:46,373 --> 00:00:50,135
Meyve sineklerini muz veya brokoli tercih 
edip etmediğini test etmek istiyoruz.

22
00:00:50,135 --> 00:00:51,452
Peki neye ihtiyacımız var?

23
00:00:51,476 --> 00:00:55,373
Spencer Brown: Temelde sinekler için 
bir iPad olan fly pad'e ihtiyacımız var.

24
00:00:55,373 --> 00:00:56,256
Dokunuşu ölçer.

25
00:00:56,304 --> 00:00:58,150
GG: Her odaya sinek mi koydunuz?

26
00:00:58,288 --> 00:01:01,084
SB: Evet. İçeride hangisini 
tercih ettiklerini görmek için

27
00:01:01,084 --> 00:01:02,621
onlara muz ve brokoli vereceğiz.

28
00:01:02,621 --> 00:01:04,330
GG: Meyve sineğinin brokoli yerine

29
00:01:04,330 --> 00:01:06,807
muz yediğini saymak için

30
00:01:06,807 --> 00:01:09,638
bu odalar bir bilgisayara veri gönderen

31
00:01:09,662 --> 00:01:11,252
küçük bir elektrotla donatıldı.

32
00:01:11,276 --> 00:01:14,418
Peki muza karşı brokoliye ilişkin 
bulgularınız nelerdi?

33
00:01:14,442 --> 00:01:16,979
SB: Sineklerin en çok muzu 
ziyaret ettiğini öğrendim.

34
00:01:16,979 --> 00:01:18,927
GG: İkisi de oradaydı ama çoğu çocuk gibi

35
00:01:18,951 --> 00:01:22,914
brokoli yememeyi seçiyorlar 
ve daha tatlı bir şeye geçiyorlar.

36
00:01:22,914 --> 00:01:25,440
GG: Tadın nasıl çalıştığına dair 
hızlı bir arka plan.

37
00:01:25,464 --> 00:01:27,669
Tat tomurcukları, 
tat reseptörleri adı verilen

38
00:01:27,669 --> 00:01:28,837
özel nöronlardan oluşur.

39
00:01:28,861 --> 00:01:31,511
Belirli bir tadı tetikleyen 
bir şey yediğimizde,

40
00:01:31,535 --> 00:01:33,804
bu tat nöronları beyne 
bir sinyal gönderecek.

41
00:01:33,804 --> 00:01:36,799
Bu, beynimizin neyin tatlı neyin 
acı olduğunu bilmesini sağlar.

42
00:01:36,799 --> 00:01:40,283
Yani bir meyve sineği bir muz yediğinde, 
tatlı tadı nöronları ateşlenir.

43
00:01:40,283 --> 00:01:43,843
Ancak brokoli yediğinde, aynı nöronlar 
oldukça sessiz kalıyor.

44
00:01:43,843 --> 00:01:46,861
Peki ya meyve sineği her brokoli 
yediğinde tat alma nöronlarını

45
00:01:46,861 --> 00:01:48,113
ateşlemeye zorlasaydık?

46
00:01:48,113 --> 00:01:49,508
Meyve sineğinin muz kadar

47
00:01:49,508 --> 00:01:51,911
brokoliyi sevmesini sağlayabiliriz.

48
00:01:51,911 --> 00:01:53,505
Optogenetiğe girin.

49
00:01:53,529 --> 00:01:56,925
Bu, sinirbilimi fırtına gibi alan 
devrim niteliğindeki yeni bir araçtır

50
00:01:56,925 --> 00:01:59,243
ve bu durumda "opto" ışık anlamına gelir

51
00:01:59,267 --> 00:02:02,945
ve "genetik", bu meyve sineklerinin 
yalnızca belirli nöronların ışığa tepki

52
00:02:02,945 --> 00:02:06,647
vermesini sağlayan özel bir gen içerecek 
şekilde değiştirildiğini ifade eder.

53
00:02:06,671 --> 00:02:10,365
Bizim durumumuzda, tatlı tadı 
reseptörlerine özel geni ekledik.

54
00:02:10,734 --> 00:02:12,030
Şimdi işte eğlenceli kısım.

55
00:02:12,030 --> 00:02:15,358
Optogenetik, bu özel nöronları 
parlak renkli ışığa maruz kaldıklarında

56
00:02:15,358 --> 00:02:17,761
kontrol edebilmemiz, 
beyne mesajlar göndermelerine

57
00:02:17,761 --> 00:02:19,840
neden olabilmemiz anlamına gelir.

58
00:02:19,864 --> 00:02:22,523
Bu deneyde, bu değiştirilmiş 
meyve sineklerinin tekrar

59
00:02:22,523 --> 00:02:25,027
muz ve brokoli arasında 
seçim yapmasını sağlayacağız

60
00:02:25,027 --> 00:02:27,839
ancak bu sefer meyve sineği 
brokoliyi her yediğinde,

61
00:02:27,839 --> 00:02:30,122
büyük bir parlak kırmızı 
ışığı tetikleyeceğiz.

62
00:02:30,146 --> 00:02:33,226
Kanallar o kırmızı ışığı 
gördüklerinde açılacaklar

63
00:02:33,226 --> 00:02:35,363
ve bu nöronun ateşlenmesine 
neden olacaklar

64
00:02:35,363 --> 00:02:37,274
ve tatlı tat mesajı beyne gönderilecek.

65
00:02:37,274 --> 00:02:39,276
Onları nasıl çıkarırsınız?

66
00:02:39,300 --> 00:02:41,094
SB: Bir ağız aspiratörü kullanacağız.

67
00:02:41,094 --> 00:02:43,129
yani sadece iki pipet 
bir araya getirildi.

68
00:02:43,129 --> 00:02:45,162
GG: Yani pipet için süslü bir isim.

69
00:02:45,162 --> 00:02:46,157
SB: Doğru.

70
00:02:46,157 --> 00:02:48,399
GG: Yani bunları içine çekeceksin.

71
00:02:49,822 --> 00:02:51,654
Daha önce hiç sinek içine kaçtı mı?

72
00:02:51,678 --> 00:02:53,597
SB: Bir veya iki kez.

73
00:02:58,432 --> 00:03:00,256
GG: İşte başlıyoruz. Dördünü de aldın.

74
00:03:00,256 --> 00:03:00,987
Tamam mükemmel.

75
00:03:00,987 --> 00:03:03,391
Böylece OptoStimmer'larınızı 
burada açacaksınız.

76
00:03:03,391 --> 00:03:06,859
Işığı odaların tam üstüne 
park edeceksiniz.

77
00:03:06,883 --> 00:03:09,708
Şimdi burada oturuyoruz ve 
brokoli yemelerini bekliyoruz

78
00:03:09,732 --> 00:03:11,692
ve sonra ışık yandığında

79
00:03:11,716 --> 00:03:14,171
tadının tatlı bir şey 
olduğunu düşünecekler.

80
00:03:14,171 --> 00:03:16,217
Haydi. Oh, yaklaşıyor.

81
00:03:16,241 --> 00:03:18,169
Haydi. Şimdi tadı güzel.

82
00:03:18,193 --> 00:03:19,343
SB: Olmak üzere.

83
00:03:19,736 --> 00:03:21,244
GG: Oh, geri döndü. Tamam!

84
00:03:21,268 --> 00:03:24,562
Pekâlâ, şimdi bu sineklerin bazılarının

85
00:03:24,586 --> 00:03:27,411
muzdan brokoliye geçtiğini görüyoruz.

86
00:03:27,435 --> 00:03:28,601
SB: Kesinlikle evet.

87
00:03:28,601 --> 00:03:29,988
GG: Bu ışık her söndüğünde,

88
00:03:29,988 --> 00:03:32,869
tatlı bir şeyler tattıklarını 
düşündükleri anlamına geliyor.

89
00:03:32,869 --> 00:03:35,268
SB: Evet. Bu adam gerçekten 
onun peşinden gidiyor.

90
00:03:35,268 --> 00:03:38,096
GG: Brokoliyi kurtarabildiğimizi 
ve meyve sineklerimiz için

91
00:03:38,096 --> 00:03:40,559
onu muz kadar çekici hâle 
getirebildiğimizi gördük.

92
00:03:40,559 --> 00:03:42,417
Ve bu aynı sonuçları tüm deneylerimizde

93
00:03:42,417 --> 00:03:43,414
tekrarlayabiliyoruz.

94
00:03:43,414 --> 00:03:46,668
Yani soru şu: Aynı şeyi 
insanlarda da yapabilir miyiz?

95
00:03:46,692 --> 00:03:48,597
Bu birkaç maddeye bağlıdır.

96
00:03:48,621 --> 00:03:52,083
Birincisi, optogenetik araçlar 
insanlarda bile işe yarıyor mu?

97
00:03:52,107 --> 00:03:54,110
Cevap evet gibi görünüyor

98
00:03:54,110 --> 00:03:56,830
ve aslında optogenetik kullanarak 
kronik ağrı ve körlüğü

99
00:03:56,830 --> 00:04:00,270
tedavi edecek klinik deneyler planlanıyor.

100
00:04:00,294 --> 00:04:03,285
Ve sonraki soru, bir ışık kaynağını 
her sebze yediğimizde

101
00:04:03,309 --> 00:04:05,833
sönecek şekilde 
kolayca tetikleyebilir miyiz?

102
00:04:05,857 --> 00:04:09,295
Bunun için korkarım en azından 
şu anda, cevap hâlâ hayır.

103
00:04:09,319 --> 00:04:12,648
Ancak bugün, optogenetiğin tadına 
ve şaşırtıcı potansiyeline

104
00:04:12,672 --> 00:04:14,086
tanık olduk.

105
00:04:14,110 --> 00:04:20,523
(Müzik)