Nghiên cứu khoa học được công quỹ tài trợ - nhưng tại sao lại không thể truy cập công khai?

Tại Hoa Kỳ, tiền thuế của bạn dùng để tài trợ nghiên cứu tại những trường đại học công. Vậy tại sao bạn lại phải chi trả những tạp chí học thuật đắt đỏ chỉ để thấy được kết quả của những nghiên cứu đó? Erica Stone chủ trương mối quan hệ mới, truy cập mở giữa cộng đồng và giới học giả, đề xuất tài liệu học thuật nên được công bố trên những kênh thông tin dễ truy cập hơn. Stone cho rằng: "Một nền dân chủ hiệu quả đòi hỏi người dân được giáo dục và tiếp cận thông tin hiệu quả. Thay vì tiến hành nghiên cứu sau lưng việc giới hạn truy cập và thói quan liêu, việc đưa nó ra trước mắt ta chẳng phải tốt hơn nhiều sao?"

Liệu bạn đã bao giờ trích dẫn nghiên cứu
nào đó trong cuộc trò chuyện

mà bạn chưa bao giờ đọc đến nó?

(Cười)

Hôm trước khi đi uống cà phê
với một người bạn

tôi đã nói: "Bạn biết không tớ
mới đọc một nghiên cứu mới

cho rằng cà phê giảm nguy cơ
trầm cảm ở phụ nữ."

Nhưng thật ra cái tôi đọc
chỉ là một dòng tweet.

(Cười)

Nó nói rằng --

(Cười)

"Một nghiên cứu mới cho rằng cà phê
có thể giúp giảm trầm cảm ở phụ nữ."

(Cười)

Và dòng tweet đó có 1 đường dẫn
tới blog của tờ "Thời báo New York",

nơi mà một blogger dịch
những khám phá nghiên cứu

từ bài báo "Live Science",

cái mà lấy thông tin nguồn

từ trang thông tin Public Health
của đại học Harvard,

nơi mà trích dẫn bản tóm tắt
của công trình nghiên cứu thực sự,

nó tóm tắt bài nghiên cứu thực sự
đăng tải trên một tạp chí học thuật.

(Cười)

Nó như sáu mức độ của sự phân cấp vậy,

nhưng là với nghiên cứu.

(Cười)

Vậy nên khi tôi nói tôi đã
đọc một nghiên cứu,

thứ mà tôi thực sự đọc chỉ là 59 kí tự
tóm tắt kết quả của mười năm nghiên cứu.

(Cười)

Vậy nên, khi tôi nói tôi
đọc một nghiên cứu,

tôi chỉ đang đọc những phần
rời rạc của cuộc nghiên cứu

được chắp vá bởi bốn
người viết khác nhau

mà không phải là tác giả,

trước khi nó đến tay tôi.

Nghe chẳng hợp lý tí nào.

Nhưng việc tiếp cận cuộc nghiên cứu
gốc thực sự khó khăn,

vì học thuật thường không hấp dẫn
với truyền thông đại chúng.

Và có thể bạn sẽ tự hỏi bản thân,

tại sao học thuật lại không
hấp dẫn truyền thông đại chúng?

Trong khi nó có vẻ như là nguồn
thông tin đáng tin cậy

hơn là những nhà phê bình truyền thông.

Phải không?

(Cười)

Trong đất nước với hơn 4100
trường đại học và cao đẳng,

lẽ ra điều này phải là điều tất yếu.

Nhưng không phải vậy.

Vậy làm sao mà chúng ta
lại rơi vào tình trạng này?

Để hiểu tại sao các học giả không
hấp dẫn truyền thông đại chúng,

bạn trước tiên cần hiểu cách
các trường đại học vận hành.

Trong vòng sáu mươi qua,

tôi đã dạy tại bảy trường
đại học và cao đẳng khác nhau

tại bốn bang khác nhau.

Tôi cảm thấy như là
một người phi thường vậy.

(Cười)

Vào cùng thời điểm đó, tôi cũng
đang học để lấy bằng Tiến sĩ.

Trong tất cả những trường này,

việc nghiên cứu và quá trình
công bố diễn ra tương tự nhau.

Đầu tiên, các học giả đưa ra vấn đề
nghiên cứu trong lĩnh vực của họ.

Để được tài trợ, họ xin trợ cấp
từ tư nhân và công quỹ

và sau khi việc nghiên cứu hoàn tất,

họ viết bản báo cáo về
những gì khám phá được.

Sau đó họ gửi bản báo cáo đó
cho tạp chí học thuật liên quan.

Sau đó nó trải qua quá
trình gọi là bình duyệt,

về cơ bản là các chuyên gia khác

kiểm tra độ chính xác
và độ đáng tin của nó.

Và sau khi được xuất bản,

các tổ chức vì lợi nhuận
bán lại những thông tin đó

cho trường đại học và
thư viện cộng đồng

thông qua những tạp chí
và truy cập dữ liệu sẵn có.

Như vậy, đó là toàn bộ hệ thống.

Nghiên cứu, viết, bình duyệt,
xuất bản, và lặp lại.

Tôi và các bạn mình gọi nó
là việc cho con quái vật ăn.

Bạn có thể thấy điều này
làm nảy sinh một vài vấn đề.

Vấn đề đầu tiên là phần lớn các nghiên
cứu học thuật được công quỹ tài trợ

nhưng lại được phân phối cho cá nhân.

Mỗi năm, chính phủ liên bang
chi 60 tỷ đô la cho nghiên cứu.

Theo Tổ chức Khoa học quốc gia,

chỉ 29 phần trăm số đó là cho
nghiên cứu cộng đồng ở đại học.

Nếu bạn giỏi toán, đó là
khoảng 17.4 tỷ đô-la.

Đô-la tiền thuế.

Và chỉ năm tổ chức chịu trách nhiệm

phân phối những nghiên cứu
được cộng đồng tài trợ.

Năm 2014, chỉ riêng một trong số đó
đã kiếm được 1,5 tỷ đô la tiền lời.

Nó là một cơ hội kinh doanh lớn.

Và chắc bạn cũng thấy
được điều mỉa mai ở đây.

Nếu công quỹ đang tài trợ
cho những nghiên cứu học thuật,

nhưng sau đó chúng ta lại phải
trả tiền để nhận được kết quả,

như là ta đang trả tiền hai lần
cho cùng một thứ vậy.

Và vấn đề lớn khác là

là phần lớn những nghiên
cứu đó không có sự khích lệ

để công bố những thông tin quý giá
nằm ngoài phạm vi tạp chí.

Các trường đại học xây dựng
hệ thống tín nhiệm và thăng tiến

bằng số lần học giả
công bố phát hiện của họ.

Vậy nên sách và bài trên tạp chí như là
một loại tiền tệ với những học giả vậy.

Xuất bản nghiên cứu giúp bạn được tín
nhiệm và được tài trợ nhiều nghiên cứu hơn

Nhưng các bài viết học thuật xuất bản trên
thông tin đại chúng lại không được thưởng.

Đây chính là thực trạng hiện nay.

Hệ sinh thái học thuật hiện nay.

Nhưng theo tôi
không nhất thiết phải như vậy.

Chúng ta có thể đưa ra một vài
thay đổi để đảo ngược tình thế.

Đầu tiên, hãy bắt đầu
bằng quyền truy cập.

Các trường đại học có thể bắt đầu
việc thách thức tình trạng này

bằng cách tặng thưởng
cho học giả xuất bản

không chỉ trong những tạp chí đặt trước

mà còn trong cả những tạp chí truy cập
miễn phí và trên thông tin đại chúng.

Hiện tại động thái mở cửa
truy cập đang có vài chuyển biến

trong một vài nơi,

và may mắn là một số những
"dân chơi lớn" khác đã bắt đầu chú ý.

Học giả của Google đã giúp cho các
cuộc nghiên cứu mà miễn phí truy cập

có thể tìm thấy và dễ tìm thấy hơn.

Vào năm ngoái, Quốc hội ban hành dự luật

đề nghị những dự án nghiên cứu học thuật

với vốn tài trợ 100 triệu đô hoặc hơn

nên thành lập chính sách mở cửa truy cập.

Vào năm nay, NASA đã công bố toàn bộ
thư viện nghiên cứu của họ cho cộng đồng.

Bạn có thể thấy rằng ý tưởng
này đang dần bắt kịp với thời đại.

Nhưng việc truy cập
không chỉ là việc có thể

tiếp cận một tài liệu hay nghiên cứu.

mà còn là việc đảm bảo

rằng người đọc có thể hiểu
tài liệu hay nghiên cứu.

Vậy hãy nói về việc dịch thuật.

Tôi không hình dung việc dịch này như
sáu mức độ của sự phân cấp

mà tôi đã nhắc đến lúc trước.

Thay vào đó, sẽ thế nào nếu học giả
có thể dịch những nghiên cứu của họ

và dịch nó trên thông tin đại chúng

và cộng đồng có thể tiếp cận nó?

Nếu những học giả làm điều này,

khoảng ngăn cách giữa
cộng đồng và việc nghiên cứu

sẽ giảm rất nhiều.

Như bạn thấy, tôi không đề nghị
giảm số bài nghiên cứu.

Mà đề nghị chúng ta cho phép
cộng đồng tiếp cận với nghiên cứu

và rằng chúng ta nên đổi hướng và
tập trung sử dụng ngôn ngữ bình dân

để cho cộng đồng, những người
chi trả cho việc nghiên cứu

cũng có thể tiếp nhận nó.

Và cách tiếp cận này
cũng có một vài lợi ích.

Bằng cách cho cộng đồng thấy
cách mà tiền thuế của họ

được sử dụng để tài trợ
cho việc nghiên cứu,

việc này có thể thay đổi
danh tiếng của trường đại học,

để trường đại học
không chỉ nổi tiếng vì đội bóng

hay những chứng chỉ mà họ cung cấp

mà bởi những nghiên cứu mà họ thực hiện.

Và khi mối quan hệ giữa
học giả và công chúng cải thiện

thì sẽ khuyến khích cộng đồng
tham gia vào việc nghiên cứu.

Bạn có thể tưởng tượng rằng
việc đó sẽ thế nào không?

Sẽ thế nào nếu nhà
khoa học xã hội

giúp công an địa phương thiết kế
lại hệ thống đào tạo cảnh giác

và sau đó hợp tác viết bản hướng dẫn cho
những bài tập đào tạo trong tương lai?

Hay nếu những giáo sư về giáo dục
thảo luận với các trường công ở địa phương

để đưa ra phương pháp giúp đỡ
học sinh đang gặp khó khăn

và sau đó công bố
trên một tờ báo địa phương?

Một nền dân chủ hiệu quả

đòi hỏi người dân được giáo dục
và tiếp cận thông tin hiệu quả.

Thay vì tiến hành nghiên cứu sau lưng
việc giới hạn truy cập và thói quan liêu,

việc đưa nó ra trước mắt ta
chẳng phải tốt hơn nhiều sao?

Hiện tại, là một nghiên cứu sinh Tiến sĩ,

tôi nhận ra mình đang phê phán
câu lạc bộ mà tôi muốn tham gia.

(Cười)

Đó cũng là một điều không hay,

vì tôi sẽ tham gia thị trường công
việc học thuật trong vài năm tới.

Nhưng nếu tình trạng việc
nghiên cứu học thuật

là xuất bản trong các "buồng phản âm"
cho những tạp chí vì lợi nhuận

mà không bao giờ chạm đến tay công chúng,

chắc chắn câu trả lời của tôi
sẽ là "Không."

Tôi tin vào những nghiên
cứu hoàn thiện, dân chủ

phục vụ cho cộng đồng
và giao tiếp với công chúng.

Tôi muốn vừa làm nghiên cứu
vừa văn hóa học thuật

nơi mà cộng đồng không chỉ
là nguồn khán giả giá trị,

mà còn là người tham gia.

Và kể cả những chuyên gia
trong vài trường hợp.

Điều này không chỉ là về

việc cung cấp cho các bạn
quyền truy cập thông tin.

Nó là về việc chuyển văn hóa học thuật
từ xuất bản sang thực hành

từ kêu gọi sang hành động.

Và bạn nên biết rằng
ý tưởng này, hy vọng này --

nó không chỉ thuộc về tôi.

Tôi đại diện cho nhiều học giả, giáo viên,

thủ thư và thành viên cộng đồng,

những người ủng hộ việc tìm kiếm
những người có cùng quan điểm.

Tôi mong các bạn cũng
tham gia vào cuộc đối thoại này.

Cảm ơn các bạn.

(Vỗ tay)