Popularność, tarapaty i odchody pingwinów - Dyan deNapoli
-
0:11 - 0:12Pingwiny już dawno temu
-
0:12 - 0:14porwały serca i wyobraźnię
-
0:14 - 0:16ludzi z całego świata.
-
0:16 - 0:18Podczas gdy kultura popularna
-
0:18 - 0:20przedstawia je jako
niezdarne, urocze ptaki -
0:20 - 0:23w nieprzeliczonych stadach,
-
0:23 - 0:26tak naprawdę są one pełne gracji,
-
0:26 - 0:27często złośliwe,
-
0:27 - 0:30a ich populacja drastycznie spada.
-
0:30 - 0:33Ich sytuacja jest bardziej poważna,
-
0:33 - 0:34niż nam się wydaje.
-
0:34 - 0:36Jeśli nic się nie zmieni,
-
0:36 - 0:41wkrótce będziemy je znać tylko z filmów.
-
0:41 - 0:43Z wielu powodów
-
0:43 - 0:45to dziwne ptaki.
-
0:45 - 0:46Na przykład
-
0:46 - 0:49są jednym z nielicznych gatunków nielotów.
-
0:49 - 0:52Wyewoluowały z latających ptaków
-
0:52 - 0:54około 60 milionów lat temu.
-
0:54 - 0:56O dziwo, ich najbliższy krewny
-
0:56 - 0:58to albatros,
-
0:58 - 1:00ptak znany z ogromnej rozpiętości skrzydeł
-
1:00 - 1:03i niezwykłych umiejętności szybowania.
-
1:03 - 1:04Może to dziwne,
-
1:04 - 1:06ale utrata lotności
-
1:06 - 1:08była zaletą z punktu widzenia ewolucji.
-
1:08 - 1:11Krótkie skrzydła niczym płetwy
-
1:11 - 1:12i mocne kości pingwinów
-
1:12 - 1:15pozwalają im pływać szybciej
i nurkować głębiej -
1:15 - 1:17niż innym ptakom na ziemi.
-
1:17 - 1:21Wypełniają dzięki temu ekologiczną niszę.
-
1:21 - 1:23Pingwiny zamieszkują południową półkulę,
-
1:23 - 1:25są jednym z nielicznych gatunków,
-
1:25 - 1:27które mogą się rozmnażać
w zimnym klimacie. -
1:27 - 1:30Ale tak właściwie
-
1:30 - 1:32żyją nie tylko w zimnych rejonach,
-
1:32 - 1:35nie ma ich też na Biegunie Północnym.
-
1:35 - 1:38Zaledwie 4 z 18 gatunków
-
1:38 - 1:41żyje i rozmnaża się w Antarktyce.
-
1:41 - 1:45Większość żyje w umiarkowanie chłodnym
i umiarkowanym klimacie. -
1:45 - 1:47A pingwin równikowy żyje i rozmnaża się
-
1:47 - 1:48niedaleko równika
-
1:48 - 1:50na wybrzeżu Południowej Ameryki.
-
1:50 - 1:53Można je też spotkać w RPA,
-
1:53 - 1:54Namibii,
-
1:54 - 1:55Australii i Nowej Zelandii,
-
1:55 - 1:57oraz na wielu wyspach
-
1:57 - 1:59południowego Atlantyku, Pacyfiku,
-
1:59 - 2:01Oceanu Indyjskiego i Arktycznego.
-
2:02 - 2:06Chociaż spędzają 75% życia w wodzie,
-
2:06 - 2:08każdego roku muszą wyjść na brzeg
-
2:08 - 2:10by się rozmnażać i zrzucić pióra.
-
2:10 - 2:13Robią to w wielu miejscach,
-
2:13 - 2:15od niestałej pokrywy lodowej Antarktyki
-
2:15 - 2:18przez plaże RPA i Namibii,
-
2:18 - 2:21skaliste wybrzeża wysp subantarktycznych,
-
2:21 - 2:24po pofałdowaną, zastygłą lawę
na Galapagos. -
2:24 - 2:25Różne gatunki
-
2:25 - 2:28mają różne zwyczaje gniazdowania.
-
2:28 - 2:31Niektóre kopią jamy w piachu
lub w wyschniętych odchodach, -
2:31 - 2:33inne gniazdują w trawach,
-
2:33 - 2:36niektóre budują gniazda z kamyków,
patyków i kości, -
2:36 - 2:39jeszcze inne nie budują ich wcale.
-
2:39 - 2:41Chociaż większość pingwinów
składa dwa jaja, -
2:41 - 2:43dwa największe gatunki,
-
2:43 - 2:45pingwiny królewskie i cesarskie,
-
2:45 - 2:46składają jedno,
-
2:46 - 2:48które wysiadują, trzymając na stopach,
-
2:48 - 2:50przez 2 miesiące.
-
2:50 - 2:54Niestety, 15 z 18 gatunków
-
2:54 - 2:56znajduje się na liście
zagrożonych gatunków, -
2:56 - 2:58lub bliskich zagrożenia
-
2:58 - 3:02według Międzynarodowej
Unii Ochrony Przyrody. -
3:02 - 3:03W ostatnich dekadach
-
3:03 - 3:05zauważono spadek populacji
-
3:05 - 3:07większości gatunków pingwinów,
-
3:07 - 3:09czasem aż o 90%.
-
3:09 - 3:10Populacje dwóch:
-
3:10 - 3:12pingwina żółtookiego i równikowego
-
3:12 - 3:16spadły do kilku tysięcy osobników.
-
3:16 - 3:18Pingwiny to gatunki wskaźnikowe,
-
3:18 - 3:21przysłowiowe "kanarki w kopalni".
-
3:21 - 3:24To znaczy, że jeśli pingwiny wymierają,
-
3:24 - 3:26nasze oceany też umierają.
-
3:26 - 3:29Niestety, wiekszość tego spadku
-
3:29 - 3:31można powiązać z działalnością człowieka.
-
3:32 - 3:33Pingwiny zawsze musiały mierzyć się
-
3:33 - 3:36z wieloma przeciwnościami.
-
3:36 - 3:37Masowe podbieranie jaj
-
3:37 - 3:39i zbieranie ptasiego guano,
-
3:39 - 3:40w którym gniazdują,
-
3:40 - 3:42spowodowały drastyczny spadek
-
3:42 - 3:44liczebności kilku gatunków.
-
3:44 - 3:45Jeśli zastanawiacie się,
-
3:45 - 3:46po co ludziom ptasie odchody,
-
3:46 - 3:48były one używane
-
3:48 - 3:50jako składnik nawozów i prochu.
-
3:50 - 3:51Były tak cenne,
-
3:51 - 3:53że w XIX wieku
-
3:53 - 3:55nazywano je białym złotem.
-
3:55 - 3:57Obecne zagrażają im:
-
3:57 - 4:00niszczenie morskich i lądowych środowisk,
-
4:00 - 4:02inwazyjne gatunki drapieżników,
-
4:02 - 4:04więźnięcie w sieciach rybackich
-
4:04 - 4:07i zanieczyszczenie
plastikiem i chemikaliami. -
4:07 - 4:10Było też kilka poważnych wycieków ropy
-
4:10 - 4:12w ostatnim półwieczu,
-
4:12 - 4:13które zabiły lub wpłynęły
-
4:13 - 4:17na dziesiątki tysięcy
pingwinów na świecie. -
4:18 - 4:20Ale dziś dwa największe zagrożenia
-
4:20 - 4:21to globalne ocieplenie
-
4:21 - 4:24i nadmierne połowy.
-
4:24 - 4:27Globalne ocieplenie uderza
w pingwiny na wiele sposobów: -
4:27 - 4:29od zaburzenia produkcji krylu,
-
4:29 - 4:32zmniejszenie ilości lodu w Antarktyce,
-
4:32 - 4:34po zwiększenie częstości i siły sztormów,
-
4:34 - 4:36które niszczą gniazda.
-
4:36 - 4:38Przesuwają się też zimne prądy,
-
4:38 - 4:41zabierając pokarm pingwinów zbyt daleko
-
4:41 - 4:43od miejsca lęgu i żeru.
-
4:43 - 4:45Chociaż ludzie
-
4:45 - 4:47są największym zagrożeniem pingwinów,
-
4:47 - 4:49jesteśmy też ich największa nadzieją.
-
4:49 - 4:51Wiele badań i programów ochronnych
-
4:51 - 4:54ma za zadanie chronić ich środowisko
-
4:54 - 4:57i odbudować zagrożone populacje.
-
4:57 - 4:58Z naszą niewielką pomocą
-
4:58 - 5:00i zmianą niektórych zwyczajów,
-
5:00 - 5:02wpływających na naszą planetę i oceany,
-
5:02 - 5:05jest nadzieja, że nasi
przyjaciele we frakach -
5:05 - 5:08wciąż będą z nami w kolejnym stuleciu.
- Title:
- Popularność, tarapaty i odchody pingwinów - Dyan deNapoli
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-popularity-plight-and-poop-of-penguins-dyan-denapoli
Pingwiny to dziwne ptaki. Nie potrafią latać, ale za to są świetnymi pływakami. Wbrew powszechnej opinii, większość populacji pingwinów żyje w cieplejszych wodach. Niestety, te piękne stworzenia są w niebezpieczeństwie - ich liczba spada nawet o 90%. Dyan deNapoli wyjaśnia, co stoi za tym spadkiem i dlaczego pingwiny są dla oceanów przysłowiowym "kanarkiem w kopalni".
Lekcja: Dyan deNapoli, animacja: Zedem Media.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:24
Rysia Wand edited Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand approved Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand commented on Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The popularity, plight and poop of penguins - Dyan deNapoli |
Rysia Wand
Finished review.
Ciekawy przykład rozbieżności podkładu muzycznego z treścią. Poprawione łamania i długość linijek. Już nie dubluje się linijek. Świetny tekst!