Por que ter unha partida de nacemento é un dereito humano

Máis de mil millóns de persoas en todo o mundo, a maior parte delas son nenos, non teñen unha partida de nacemento. En moitos países, isto fai que non podan acceder a servizos vitais como a atención médica e a educación, afirma a experta en identidade legal Krsiten Wenz. Ela expón a razón pola que este problema é unha das grandes violacións dos dereitos humanos no noso tempo e comparte cinco estratexias que aseguran que todos poden estar rexistrados e protexidos.

Cando tiña 14 anos

a miña familia estaba adoptando
os meus irmáns pequenos de Etiopía.

E un día a miña nai preguntou:

"que día deberiamos poñer
para o seu aniversario?"

"O día que naceron, obviamente?"

Foi unha pregunta ridícula.

E entón dixo a miña nai:

"Olla, Kristen,

ningún dos teus irmáns
ten un certificado de nacemento,

así que, como pretendes que
o descubramos?"

Estoupoume a cabeza.

Agora, 20 anos máis tarde,
sigo traballando niso,

mais en lugar de resolver o misterio

das partidas de nacemento
dos meus irmáns,

intento arranxar o problema
no mundo.

Que teñen que ver as partidas de nacemento
co desenvolvemento internacional?

A resposta a iso está
na axenda de desenvolvemento orixinal,

a axenda dos dereitos humanos.

En 1948, a Declaración Universal
dos Dereitos Humanos,

por primeira vez,

estableceu unha visión compartida
de dereitos humanos e dignidades básicas

que se aplicaban a todas as persoas
en todas as nacións:

O Artigo 6, o dereito a ser recoñecido
como unha persoa ante a lei.

Ou, unha identidade legal.

Para os nenos, isto é
a partida de nacemento.

E, aínda que isto sexa
un dereito humano universal,

mil millóns de persoas hoxe en día
non teñen un documento de que existen,

isto supón unha das maiores violacións
dos dereitos humanos do noso tempo,

aínda así parece que ninguén
ten coñecemento disto.

Ante a pobreza e a fame no mundo,

asegurármonos de que todos
temos unha identidade legal

non parece importante,

pero si que o é.

Nos comezos da miña carreira

traballei cunha traballadora social
nunha comunidade de asilo en Mumbai

e estivemos seguindo
o caso dunha rapaza pequena

que tivera polio cando era un bebé e tiña
o corpo paralizado da cintura para abaixo.

Cando chegamos á casa,

atopámola no chan.

Tiña moitas cicatrices nas pernas
e estaban infectadas,

estaba desnutrida,

non fora nunca á escola

e pasara case toda a súa vida confinada
nese cuarto pequeno e escuro.

Ao marchar, pregunteille á traballadora
social cal era o plan para ese caso

e díxome: "primeiro temos que conseguir
a súa partida de nacemento".

Isto sorprendeume un pouco.

Eu dixen: "non cres que deberíamos
conseguirlle asistencia social

e un lugar seguro
para vivir e ir á escola?"

E dixo: "exacto, por iso precisamos
a súa partida de nacemento".

Sen identidade legal,

o goberno non nos recoñece como persoas.

Unha persoa que non existe oficialmente
non pode acceder aos servizos do goberno,

e o goberno só pode ofrecer servizos

para as persoas
das que ten coñecemento.

Por iso, algunhas persoas son ignoradas
polos servizos de inmunización rutinarios.

As persoas sen unha identidade legal
non contan nin están protexidas.

Atópanse entre
os membros máis pobres da sociedade

que pertencen
ás comunidades máis marxinadas.

Son vítimas de tráfico de persoas.

Os traficantes de persoas saben
que é case imposible atopar a alguén

se non hai ningún rexistro
de que esa persona existe.

Son vítimas de explotación,
como o matrimonio e o traballo infantil.

Sen partida de nacemento, como
demostras que un neno segue a ser un neno?

Atópanse entre os apátridas;

as partidas de nacemento mostran
quen son os teus pais

e cando naciches,

os dous factores principais
para adquirir unha nacionalidade.

Das mil millóns de persoas no mundo
sen identidade legal,

a gran maioría son nenos que nunca
foron rexistrados ao nacer.

Nos países menos desenvolvidos,

os nacementos de máis dun 60 % dos nenos
nunca se rexistraron.

Un estudio realizado en 17 países
en África subsahariana

descubriu que o 80 % dos nenos non tiñan
unha partida de nacemento.

Dos países que non teñen aínda

a cobertura
do rexistro universal de nacementos,

en 26, é necesaria a partida de nacemento
para acceder aos servicios sanitarios,

incluídas as vacinas.

En 37 países é necesaria para acceder
á asistencia social, que intenta

sacar as persoas
da súa situación de pobreza.

En 59 países, a partida de nacemento
é necesaria para que os nenos

poidan ir á escola
ou completaren a súa formación.

Tamén se precisa a partida de nacemento
para outras formas de identificación legal

como o carné de identidade ou o pasaporte.

Estas formas de identificación legal
son necesarias en case todos os países

para votar, obter unha tarxeta SIM
ou abrir unha conta no banco.

De feito, dos 1 700 millóns de persoas
no mundo sen servizos bancarios,

un 20 % non os teñen porque non teñen
un documento de identidade legal.

Non hai que ser un experto para ver
que isto, multiplicado por mil millóns

é un grave problema.

Non nos sorprende que as probas demostren

que mellorar a cobertura de rexistro
de nacementos mellora

os resultados de desenvolvemento,

desde a redución da pobreza

ata unha mellora da saúde, a nutrición
e a educación,

a mellora económica

e a migración segura e organizada.

En 2015, os líderes mundiais reuníronse

e prometeron que defenderían
os dereitos humanos de todas as persoas

e non deixarían a ningúen atrás

no seu esforzo por acabar coa pobreza,

a fame

e reducir a desigualdade.

Pero, en primeiro lugar, como van defender

os dereitos humanos e como van saber

se están deixando a alguén atrás
se non saben

quen son nin onde están?

Que poden facer os países sobre este asunto?

Non hai un modelo que sirva para todos

porque o contexto de cada país é único.

Hai cinco intervencións probadas
que poden aplicarse a calquera sistema.

A primeira é reducir a distancia.

A segunda, eliminar o coste.

A terceira, simplificar o proceso.

A cuarta, eliminar a discriminación.

A quinta, aumentar a demanda.

A discriminación por xénero aínda é
un problema oculto,

porque, por estatística, non hai diferenza

entre
as cifras de rexistro de nenos e nenas.

Pero non se discrimina aos nenos

senón á nai.

Angola era un dos 35 países que precisaban
o nome do pai

ou que el estivese presente para
que se rexistrase o nacemento do neno.

Así que, en situacións nas que o pai
é descoñecido, non quere

ou non pode reclamar a paternidade,

as nais son impedidas de legalmente rexistrar
os nacementos

dos seus propios fillos.

Para abordar este problema,
Angola aplicou unha política

que permite ás nais rexistrar
o seu fillo como nai solteira.

En Tanzania, en 2012,

só un 13 % dos nenos
tiñan unha partida de nacemento.

Así que, o goberno
desenvolveu un novo sistema.

Estableceron centros de rexistro
en infraestruturas xa existentes,

como salas comunitarias

e en instalacións médicas.

Así levaron estes servizos
máis preto da xente que os precisaba.

Eliminaron a taxa.

Simplificaron o proceso e automatizárono,

para poder emitir
a partida de nacemento no momento.

Para aumentaren a demanda, lanzaron
unha campaña de concienciación social

para que a xente saiba
que hai un novo proceso

e por que é importante rexistrar
o nacemento dos seus fillos.

En poucos anos, nos distritos
onde se puxo en marcha o novo sistema,

o 83 % dos nenos
teñen partidas de nacemento

e están en proceso de amplialo
ao ámbito nacional.

Así que, que podemos facer?

Creo que todos estamos unidos
pola nosa humanidade.

Vivimos no mesmo planeta.
Respiramos o mesmo aire.

E, mentres que ningún de nós elixiu
onde nace ou a situación en que naceu,

si que podemos elixir como vivimos.

Os cambios prodúcense cando
un momento de concienciación

ou un intre de compaixón

inspiran a unha persoa para que actúe.

E coa nosa ación colectiva

seremos
os axentes máis poderosos do cambio.

Se o custo da inacción é que
nenos inocentes estean desprotexidos,

sen vacinar e sen poder ir á escola,

crecendo para ser adultos incapaces
de atopar un bo traballo ou votar,

atrapados nun círculo de pobreza,
exclusión e invisibilidade,

é a nosa responsabilidade

sacar este tema da escuridade

e traelo á luz.

Porque non todos os días
temos a oportunidade de cambiar o mundo,

pero hoxe

podemos.

Grazas.

(Aplausos)