Non hai nada malo en coidar a túa saúde mental

Cando o estrés chegou a ser demasiado para o empresario Sangu Delle, tivo que enfrontarse ao seu propio e profundo prexuízo: que os homes non terían que preocuparse da súa saúde mental. Nun coloquio persoal, Delle comparte como aprendeu a tratar asiedade nunha sociedade que se sente incómoda coas emocións. Como el mesmo o di: "ser sincero con como nos sentimos non nos fai débiles, fainos humanos".

O ano pasado

foi un inferno.

(Gargalladas)

Foi a miña primeira vez
que comín "jollof" nixeriano

(Gargalladas)

Ben, agora en serio,

estaba pasando por unha moi mala etapa.

Por culpa dun tremendo estrés

sufrín un ataque de ansiedade.

Algúns días non podía nin traballar.

Outros

só quería deitarme na cama e chorar.

O meu doutor preguntoume se quería falar
cun profesional da saúde mental

sobre o meu estrés e a miña ansiedade.

Saúde mental?!

Pecheime por completo
e sacudín a cabeza protestando.

Tiven un profundo sentimento de vergoña.

Sentín o peso do estigma.

Teño unha familia marabillosa
que sempre me apoia

e uns amigos incriblemente leais,

e aínda así non podía nin pensar
na idea de falar con alguén

sobre o meu sentimento de dor.

Sentíame abafado pola ríxida arquitectura

da masculinidade africana.

"A xente ten problemas reais, Sangu",

"Supérao!"

A primeira vez que oín "saúde mental",

era un estudante de internado
recén chegado en barco desde Gana

á escola Peddie en Nova Iersei.

Acababa de pasar pola brutal experiencia

de perder sete seres queridos nun mes.

A enfermeira da escola,

preocupada polo que acababa
de sufrir -deus a bendiga-,

preguntoume pola miña saúde mental.

"Está tola ou que?", pensei,

"non sabe que son un home africano?"

(Gargalladas)

Como Okonkwo en "Todo se esfarela",

os homes africanos non procesamos
nin expresamos as nosas emocións.

Encaramos os nosos problemas.

(Aplausos)

Afrontamos os nosos problemas.

Chamei ao meu irmán e rimos
da xente "obiyo" -xente branca-

e das súas enfermidades raras

-depresión, TDA e esas "cousas raras".

Ao medrar en África occidental,

cando a xente usa o termo "mental",
o que se nos vén á cabeza é un home tolo

con pelo sucio e guedellas,

dando voltas medio espido pola rúa.

Todos coñecemos esa clase de persoas.

Os nosos pais
xa nos advertiron sobre elas.

"Mamá, mamá, por que está tolo?",

"Drogas!

E só con mirares ás drogas,
ti tamén acabarás coma el!"

(Gargalladas)

Colle unha pneumonía

e túa nai levarate correndo
ao hospital máis próximo

para que che dean tratamento.

Pero atrévete a dicir que tes depresión

e o cura da túa parroquia
empezará a expulsar os demos

e a culpar ás meigas da túa vila

Segundo a Organización Mundial da Saúde,

a saúde mental é poder asumir

as cousas estresantes da vida diaria;

traballar productiva e frutiferamente;

e ser quen de contribuír á túa comunidade.

A saúde mental inclúe o noso benestar
emocional, psicolóxico e social.

A nivel global, o 75% dos casos
de enfermidades mentais

atópanse en países con baixos ingresos.

Malia isto, a maioría
dos gobernos africanos

inviste menos dun 1% dos seus orzamentos

en saúde mental.

Aínda peor,

temos unha grave carencia
de psiquiatras en África.

Estímase que en Nixeria,
por exemplo, temos 200

nun país de case 200 millóns de persoas.

En toda África,

o 90% da nosa xente
carece de acceso a tratamentos.

Como resultado disto,

sufrimos en soidade,

silenciados polo estigma.

Nós, como africanos, adoitamos responder
á saúde mental con distanciamento,

ignorancia,

culpa,

medo

e rabia.

Nun estudo realizado por Arboleda-Flórez,

preguntouse directamente "cal é a causa
das enfermidades mentais?".

O 34% dos nixerianos entrevistados
responderon que o abuso de drogas;

O 19% dixeron que a ira divina
e o desexo de Deus.

(Gargalladas)

12%

meigaría e posesión espiritual.

Pero poucos falaron doutras causas
coñecidas de enfermidades mentais,

como a xenética,

o estado socio-económico,

a guerra,

os conflictos

ou a perda dun ser querido.

A estigmatización das enfermidades mentais

normalmente leva ao ostracismo
e á demonización de quen as sofre.

O fotoxornalista Robin Hammond
documentou algúns destes abusos

en Uganda,

en Somalia,

e aquí, en Nixeria.

Para min

o estigma é persoal.

En 2009

recibín unha chamada frenética
no medio da noite.

Ao meu mellor amigo no mundo,

un home brillante, filosófico,
encantador e moderno,

diagnosticáranlle esquizofrenia.

Puiden ver con desagrado
algúns dos amigos cos que medramos.

Escoitei as gargalladas.

Oín as cubilladas.

"Oíches que toleou?"

(Inglés Kru) "Toleou!"

Comentarios despectivos, degradantes
sobre a súa condición,

palabras que nunca diríamos
sobre alguén con cancro

ou alguén con malaria.

Dalgún xeito, cando se trata
de enfermidades mentais,

a nosa ignorancia fai desaparecer
toda empatía.

Estiven ao seu lado
mentres a súa comunidade o illaba,

pero o noso amor nunca vacilou.

Apaixoneime pola saúde mental

inspirado pola súa situación.

Axudei a fundar o grupo de antigos alumnos

especialmente interesados
na saúde mental na miña universidade.

E durante a miña estancia como titor
residente na escola de posgrao,

apoiei a moitos estudantes de grao
nos seus retos coa saúde mental.

Vin como estudantes africanos loitaban

e non eran capaces de falar con ninguén.

Incluso con ese coñecemento
e coas súas historias ao lombo,

eu, á miña vez, loitei,

e non puiden falar con ninguén
cando me enfrontei á miña ansiedade,

tan profundo é o noso medo
a ser "o home tolo".

Todos nós

pero especialmente nosoutros, os africanos

necesitamos entender
que as nosas loitas mentais

non nos privan da nosa virilidade,

nin que o trauma destrúe a nosa forza.

Temos que ver que a saúde mental
é tan importante como a física.

Temos que deixar de sufrir en silencio.

Temos que parar de estigmatizar
as enfermidades

e de traumatizar os afectados.

Fala cos teus amigos.

Fala cos teus seres queridos.

Fala con profesionais da saúde.

Se vulnerable.

E faino coa confianza

de que non estás so.

Fala ben alto se estás sufrindo.

Sendo honestos co que sentimos

non nos fai débiles;

fainos humanos.

É hora de acabar co estigma
asociado coas enfermidades mentais.

Así que a próxima vez que oias "mental",

non penses no "home tolo".

Pensa en min.

(Aplausos)

Grazas.

(Aplausos)